Actief leren voor een beroep

Actief leren voor een beroep

Actief leren voor een beroep Activiteiten voor leerlingen in het mbo niveau 3 en 4 Nicolien van Halem Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008

Ó 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 j o het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. ISBN 978 90 313 5251 7 NUR 841 Ontwerp omslag: A-Graphics Design, Apeldoorn Ontwerp binnenwerk: Studio Bassa, Culemborg Automatische opmaak: Pre Press, Zeist Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus 246 3990 GA Houten www.bsl.nl

Inhoud Voorwoord 7 Dank 7 1 Informatie verzamelen 9 1.1 Lezen 9 1.2 Aantekeningen maken tijdens een klassikale les/hoorcollege 1 3 1.3 Uitleg/instructie 1 5 1.4 Vragen stellen 1 7 1.5 Informatie halen uit boeken, tijdschriften en kranten 2 0 1.6 Informatie halen uit een dvd/video of televisieprogramma 22 1.7 Literatuurstudie 25 1.8 Telefoneren 28 1.9 Interviewen 3 1 1.10 Enquête houden 34 1.11 Op excursie of werkbezoek gaan 37 1.12 Verzamelen 40 2 Informatie verwerken 43 2.1 Driestappeninterview 43 2.2 Samenvatten 45 2.3 Schema maken 48 2.4 Schrijven van een tekst 50 2.5 Woordelijk en letterlijk verslag 53 2.6 Verslag schrijven 55 2.7 Werkstuk maken 58 2.8 Schrijven van een krantenbericht 6 1 2.9 Folder maken 64 2.10 Poster maken 66 2.11 Muurkrant maken 6 8 2.12 Fotocollage maken 70 3 Werken aan een project 73 3.1 Projectmatig werken 73 3.2 Plan van aanpak maken 79 3.3 Vergaderen 84 3.4 Brainstormen 88 3.5 Discussiëren 90 3.6 Logboek bijhouden 93 3.7 Een rapport schrijven 96 4 Discussievormen 99 4.1 Paneldebat 99 4.2 Kort geding 1 02 4.3 Schriftelijke discussie 1 05 4.4 Openstoel discussie 1 08

6 actief leren voor een beroep 4.5 Stellingenspel 1 1 1 4.6 Moreel dilemma 1 1 4 5 Gebruikmaken van media 1 1 7 5.1 Elektronische leeromgeving (ELO) 1 1 7 5.2 Internet 1 20 5.3 Laptop in de klas 1 23 5.4 Fotograferen 1 26 5.5 Filmen 1 29 5.6 PowerPoint 1 32 6 Werken aan opdrachten op school 1 35 6.1 Werken aan een casus 1 35 6.2 Rollenspel 1 37 6.3 Handelingsschema 1 40 6.4 Practicum 1 44 6.5 De 7-sprong 1 47 6.6 Onderzoek 1 53 6.7 Een les geven 1 56 7 Voorbereiden op de beroepspraktijkvorming 1 59 7.1 Leerdoelen maken 1 59 7.2 Een POP maken 1 62 7.3 Een PAP maken 1 65 8 Reflecteren 1 67 8.1 Feedback geven en krijgen 1 67 8.2 Reflecteren 1 70 8.3 Intervisie 1 74 8.4 Incidentmethode 1 78 8.5 Leerverslag maken 1 82 9 Competentiegericht toetsen 1 8 5 9.1 Een toets voorbereiden 1 85 9.2 Presenteren 1 89 9.3 Assessment 1 92 9.4 Proeve van bekwaamheid 1 95 9.5 Portfolio 1 98 Gebruikte literatuur 20 1 Websites 202 Over de auteur 203 Register 204

Voorwoord Hoe besteed jij je tijd als je twee, drie of vier jaar een beroepsopleiding volgt? Lessen, groepswerk, projecten, stages, praktijklessen, toetsen... Wat doe je dan precies? En hoe doe je dat dan? Met of zonder docent, alleen of in een groepje? In dit boek staan ruim 60 activiteiten waarmee je op een actieve manier leert voor je beroep. Met alles wat daarbij hoort: stevige vakkennis, vaardigheden en een goede beroepshouding. Dit boek kun je tijdens je hele opleiding gebruiken als naslagwerk bij opdrachten op school en in de praktijk. Niet alles wat je op school doet vind je terug in dit boek. Specifieke vaardigheden leer je het beste van je vakdocent met behulp van een vakboek. Per activiteit is uitgewerkt wat deze inhoudt, waarom je het doet en welke stappen je moet zetten (voorbereiden, uitvoeren en afronden). Verder krijg je tips hoe je missers kunt voorkomen en hoe je variatie in de activiteit kunt brengen. Na elke activiteit is er aandacht voor je leerproces: je evalueert de activiteit en trekt je conclusie voor een volgende keer. Ik heb het goede van de oude tijd willen behouden en dit gecombineerd met de goede kanten van competentiegericht onderwijs of het nieuwe leren. In dit boek is er dus aandacht voor lezen, literatuurstudie en theorietoetsen, maar ook voor werken in een elektronische leeromgeving, projectmatig werken en verzamelen van je portfolio. Individueel leren én samenwerken komen beide aan bod. Veel plezier met actief leren voor het beroep van je keuze. Nicolien van Halem Woerden, februari 2008 Dank Dank aan mijn meelezers en mensen die gevraagd of ongevraagd, bedoeld of onbedoeld adviezen gaven voor de inhoud. Vooral dank aan mijn kinderen Joris, Daan, Lennert en Rosa, alle vier actieve gebruikers van het onderwijs, voor hun praktische tips en nuchter commentaar.