263
Cultuurfondsen voor Monumenten Het Nationaal Restauratiefonds (nrf) en het Prins Bernhard Cultuurfonds hebben in 2000 een plan ontwikkeld om de financiële mogelijkheden te verruimen voor het behoud van gemeentelijke en provinciale monumenten of beeldbepalende panden binnen een beschermd stads- of dorpsgezicht. Dit plan heeft geleid tot een samenwerkingsovereenkomst tussen het Nationaal Restauratiefonds en het Cultuurfonds, ondertekend op 15 februari 2001. In negen provincies is een Cultuurfonds voor Monumenten ingesteld, waaruit laagrentende leningen kunnen worden verstrekt voor restauraties. Doordat de rente en aflossing van de leningen terugvloeien naar het fonds, ontstaat een zogenaamd revolving fund dat ook in de toekomst voor de doelstelling kan worden aangewend. De financiële basis voor de provinciale Cultuurfondsen voor Monumenten is gelegd door een bedrag dat het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Nationaal Restauratiefonds gezamenlijk hebben gereserveerd, waarbij het Prins Bernhard Cultuurfonds twee derde van dit bedrag heeft bijgedragen. Dit bedrag is volgens een bepaalde sleutel over de provincies verdeeld. Deze sleutelbedragen zijn per provincie verschillend. De in en door de provincies geworven gelden zijn door het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Nationaal Restauratiefonds tot de hoogte van het sleutelbedrag verdubbeld. De middelen zijn na de instelling van de Cultuurfondsen voor Monumenten per provincie apart geadministreerd. Het Cultuurfonds wordt in de verschillende provincies door onafhankelijke commissies geadviseerd bij de beoordeling van de aanvragen, waarna een voordracht wordt gedaan voor de hoogte van de te lenen bedragen. Het secretariaat is in handen van het Prins Bernhard Cultuurfonds. Het Nationaal Restauratiefonds verzorgt de financiële toetsing van de kredietwaardigheid van de monumenteigenaar en verstrekt bij een positieve uitkomst een lening. Dit impliceert dat niet alle door het Cultuurfonds voorgedragen leningen ook daadwerkelijk worden verstrekt. Zodra een restauratieproject aan de inhoudelijke en financiële voorwaarden voldoet, wordt vanuit het provinciale Cultuurfonds voor Monumenten het benodigde bedrag voor dit doel uitgekeerd. Dankzij de inleg van het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Nationaal Restauratiefonds en de in de provincies geworven middelen is op deze wijze bijna 24 miljoen beschikbaar gekomen voor het behoud van gemeentelijke en provinciale monumenten en beeldbepalende panden in negen provincies. Op de volgende pagina s is een overzicht opgenomen waarin per provincie staat aangegeven welke partijen aan de verschillende Cultuurfondsen voor Monumenten hebben bijgedragen. In 2006 bestond bij het Nationaal Restauratiefonds en het Cultuurfonds de behoefte de effectiviteit van de procedure te vergroten. Het aantal afgesloten leningen uit de Cultuurfondsen voor Monumenten bleef namelijk achter bij de verwachting, omdat gemeenten zeer terughoudend bleken om een garantie te verstrekken. In het voorjaar van 2006 heeft het Nationaal Restauratiefonds een voorstel gedaan om de voorwaarde van de gemeentegarantie te laten vervallen voor leningen tot 150.000. In plaats van de gemeentegarantie wordt thans door het 265
Nationaal Restauratiefonds een financiële buffer opgebouwd door 0,3 procent van de hoofdsom van de verstrekte leningen te reserveren. Het Nationaal Restauratiefonds en het Cultuurfonds hebben in een uitvoeringsovereenkomst de aangepaste afspraken vastgelegd over de te volgen procedure, de financiën en de informatie uitwisseling. In de vergadering van de Raad van Toezicht van 18 december is het Prins Bernhard Cultuurfonds akkoord gegaan met deze overeenkomst. In 2006 waren in negen provincies Cultuurfondsen voor Monumenten ingesteld: Fryslân, Gelderland, Groningen, Noord-Brabant, Noord-Holland, Overijssel, Utrecht, Zeeland en Zuid-Holland. Cultuurfondsen voor Monumenten, vermogens en verstrekte leningen het cultuurfonds voor monumenten fryslân (opgericht in 2003) omvat een vermogen van 678.000. Dit is totstandgekomen dankzij het bijeenbrengen van het sleutelbedrag door de provincie Fryslân, het Bouwcultuurfonds Fryslân en het vsbfonds. Er zijn inmiddels zeven aanvragen behandeld, wat geleid heeft tot het verstrekken van drie leningen voor een totaalbedrag van 137.000. 50.000 G. de Jong, Oppenhuizen; lening restauratie arbeiderswoning 40.000 S. Cnossen, Gaastmeer; lening restauratie boerderij 47.000 H. de Haan, Sneek; lening restauratie boerderij Adviescommissie: Mr. B. van Haersma-Buma, voorzitter, J. de Graaf, S. ten Hoeve, A. de Jong, Drs. G.P. Karstkarel, Ir. J.O.D. Kloosterman, Ing. F. de Lang. Vergaderdatum: 9 februari. het cultuurfonds voor monumenten gelderland (opgericht in 2005) omvat een vermogen van 4.000.000. Dit is totstandgekomen dankzij het bijeenbrengen van het sleutelbedrag door de provincie Gelderland. Er zijn inmiddels twintig aanvragen behandeld, wat geleid heeft tot het verstrekken van zes leningen voor een totaalbedrag van 590.000. 100.000 F.J.M. Bolleboom, Dodewaard; lening restauratie boerderij Dodewaard 100.000 G.J.M. Cruijsen, Vorden; lening restauratie 100.000 J.A.P.M. van Haren en P.M.M.B. Soetekouw, Helden; lening restauratie boerderij en bakhuis Batenburg (gemeente Wijchen) 100.000 Restaurant Buitenzorg bv, Ede; lening restauratie 100.000 H.J. Sloetjes, Voorst; lening restauratie woonboerderij, Gendringen 90.000 B.H.M. ten Brinke, Eibergen; lening restauratie schuur, Berkelland Adviescommissie: J.A. van der Zande, voorzitter, G.J.H. van den Brink, G.J. Dijkstra, A.Th.H. van den Hout, E.J.E. van der Grijp, H.T.M. van der Kamp, W.H. Kelderman.Vergaderdata: 22 februari, 24 mei, 27 september, 13 december en één schriftelijke raadpleging in november. het cultuurfonds voor monumenten groningen (opgericht in 2003) omvat een vermogen van 564.000. Dit is totstandgekomen dankzij het bijeenbrengen van het sleutelbedrag door de provincie Groningen, het Scholten-Kammingafonds en het vsbfonds. Er zijn inmiddels twee aanvragen behandeld, wat nog niet heeft geleid tot het verstrekken van leningen. Adviescommissie: Mr. C.J. Kreb, voorzitter, P.G.J. Breukink, Mw. R. Broekhuis, Ir. P.W. Havik, Drs. A. de Vries, C. Zuhorn. Vergaderdatum 3 oktober. het cultuurfonds voor monumenten noord-brabant (opgericht in 2003) omvat een vermogen van 2.910.644. Dit is totstandgekomen dankzij het bijeenbrengen van het sleutelbedrag door 267
de provincie Noord-Brabant en een bijdrage van de gemeente Bergen op Zoom. Er zijn inmiddels achtentwintig aanvragen behandeld, wat geleid heeft tot het verstrekken van twaalf leningen voor een totaalbedrag van 546.000. 100.000 Christelijke Gereformeerde Kerk Eindhoven, Eindhoven; lening restauratie Gereformeerde kerk 33.000 Stichting Monumenten Fonds Brabant, Vugt; lening restauratie Broederkapel 17.000 A.A.W.M. van den Hurk, Haaren; lening restauratie woonhuis 38.000 L.J. van de Wouw en H.M. van de Wouw-Strijbos, Berlicum; lening restauratie woonhuis 46.000 H.J.C.A. Stevens, Chaam; lening restauratie langgevelboerderij 36.000 H.T.M. van Gerven, Berlicum; lening restauratie karschop 50.000 A.G. van Eijden en C.P.E. van Eijden-Andriessen, Gemonde; lening restauratie voormalige boerderij te Gemonde 50.000 R. van Spijk, Oirschot; lening restauratie langgevelboerderij, karschop en bakhuis 31.000 E.J. Schoon, Oirschot; lening restauratie Vlaamse schuur 50.000 Fam. van der Horst-Filippini, Alphen; lening restauratie boerderij 50.000 J. Jans, Groeningen; lening restauratie boerderij Boxmeer 45.000 J.A.C. Copal en H. Perdijk, Riel; lening restauratie langgevelboerderij Riel Adviescommissie: Dr. P.G.J. Zelissen, voorzitter, W.P.M. Bannenberg, F.H.J.M. van Beers, R.B.H van der Heijde, J.H.J. Heijnen, Drs. H.H.V.M. Maas, Mw. M.G.A. Moons-Brouwer. Vergaderdata: 10 maart, 30 juni en twee schriftelijke raadplegingen in september en november. het cultuurfonds voor monumenten noord-holland (opgericht in 2003) omvat een vermogen van 3.267.218. Dit is totstandgekomen dankzij het bijeenbrengen van het sleutelbedrag door de provincie Noord-Holland. Er zijn inmiddels een en dertig aanvragen behandeld, wat geleid heeft tot het verstrekken van zestien leningen voor een totaalbedrag van 1.190.000. 240.000 Stichting Intermaris Woondiensten, Hoorn; lening restauratie woningencomplex Goed Wonen 17.000 De heer P.M.G.P. Janssens en mevrouw C.P.M. Janssens- Bertens, Hoorn; lening restauratie woonhuis 69.000 De heer B. Bos, Amsterdam; lening restauratie polderhuis 23.000 F.C.S.M. van Alphen en M.J.G. van Alphen-Hoeks, s Graveland; lening restauratie woonhuis 100.000 R.D. Brinkman, Assendelft; lening restauratie 50.000 A.R. Bronkhorst, Amsterdam; lening restauratie 100.000 G.J.F. van der Werff, Hoorn; lening restauratie 100.000 I. Kenter-Harmelwaard, Wormer; lening restauratie 100.000 C.A. Boom en G.W.K. van der Valk Bouman, Amsterdam; lening restauratie woonhuis 49.000 A.W. Simon, Hilversum; lening restauratie woonhuis 37.000 C.J. Vlaar, Wijdenes; lening restauratie voormalig raadhuis annex brandweerkazerne 100.000 H.J. Torsing-Van Rijn, Ankeveen; lening restauratie woonhuis 19.000 G.F. van Bel en C.W. Olde Olthof, Assendelft; lening restauratie voormalige timmerwerkplaats 100.000 G.J.F. van der Werff, Hoorn; lening restauratie 20.000 J. Klein, Zuiderwoude; lening restauratie boerderij 66.000 J.H.L. Boering en M.J. Sliepen, Wijk aan Zee; lening restauratie 269
Adviescommissie: Drs. J.J.T. Teeuwisse, voorzitter, Mw. drs. M.M.M. Alkemade, Drs. H.P.G. de Boer, Drs. J.M. Herfst, Mw. drs. H. Pronk, Mw. G. van der Woude. Vergaderdata: 15 februari, 19 april, 14 juni, 20 september en 22 november het cultuurfonds voor monumenten overijssel (opgericht in 2005) omvat een vermogen van 1.902.000. Dit is totstandgekomen dankzij het bijeenbrengen van het sleutelbedrag door de Provincie Overijssel, Essent n.v., Woningstichting Volion, deltawonen, St. Joseph Wonen, Woningcorporatie Domijn, Woningbouwvereniging des, Woningstichting Hellendoorn, Woningstichting Lucht en Licht, Woningstichting De Marken, Woningstichting St. Joseph, Woningstichting sw, Wetland Wonen Groep, Stichting Woningbelangen Losser, Stichting Woonmaatschappij Dinkelborgh, Stichting Woonmaatschappij wbo, Stichting Wonen Wierden- Enter en de Stichting de Goorse Volkswoning. Er zijn inmiddels zestien aanvragen behandeld, wat geleid heeft tot verstrekking van negen leningen voor een totaalbedrag van 365.000. 40.000 Frisia Smit bv, Oldenzaal; lening restauratie 100.000 r.k. parochiebestuur Heilige Hart van Jezus, Lemelerveld; lening restauratie kerk 15.000 A. Heinen, Olst; lening restauratie boerderij 75.000 Nederlands Gereformeerde Kerk Zalk & Veecate, Zalk; lening restauratie kerk 26.000 O.G.M.R. van den Eeden en M.A. Schermer, Goor; lening restauratie 50.000 P.G. Kuiper, Hardenberg; lening restauratie 9.000 O.G.M.R. van den Eeden en M.A. Schermer, Goor; aanvulling lening restauratie 15.000 A. Eenkhoorn, Blokzijl; lening restauratie 35.000 B.G.R. Gielen, Giethoorn; lening restauratie boerderij, Adviescommissie: Drs. C.G.A.A. Brekelmans, voorzitter, Drs. ing. D.H. Baalman, Mw. ing. J.J.F.M. Kranendijk, Mw. ir. A. van Doesburg-Drayer, Drs. J. Berends (tot 1-7-06). Vergaderdata: 9 februari, 7 september, 7 december en één schriftelijke raadpleging in mei. het cultuurfonds voor monumenten utrecht (opgericht in 2004) is gestart met een vermogen van 5.406.714. Dit is totstandgekomen dankzij het bijeenbrengen van het sleutelbedrag door de provincie Utrecht, Mitros Wonen, De Alliantie, Rabobank Utrecht, K.F. Hein Stichting, Elise Mathilde Fonds, De Winter Heijnsius-stichting en de gemeenten Amersfoort, Houten, Maarssen, De Bilt, Eemnes, Renswoude en Woerden. De provincie Utrecht heeft bovendien toegezegd hieraan nog vier jaar het bedrag van 150.000 toe te voegen. Er zijn inmiddels twintig aanvragen behandeld, wat geleid heeft tot verstrekken van tien leningen voor een totaalbedrag van 771.000. 36.000 M. Wallenburg, Eemnes; lening restauratie 172.000 Woningbouwvereniging Utrecht, Utrecht; lening restauratie schuren en binnenterrein woningcomplex 87.000 N.V. Maatschappij tot Stadsherstel Amersfoort, Amersfoort; lening restauratie woonhuizenblok 100.000 A.A.M. Hermsen / I. de Kruijff, Woerden; lening restauratie boerderij 100.000 Vereniging Nieuw Kokanje Werf, Kockengen; lening restauratie boerenerf 60.000 A. van Rooijen, Schalkwijk; lening restauratie achterhuis 32.000 A.R. van der Vlugt, Zegveld; lening restauratie hooiberg 16.000 O.J. Wttewaal, t Goy; lening restauratie 68.000 S. van Veen, Houten; lening restauratie koetshuis 100.000 M. Langenhorst, Nieuwegein; lening restauratie voormalige schipperskerk Adviescommissie: Mr. P.A. Blok, voorzitter, Drs. A.M.E. de Backer, Drs. U.F. Hylkema, Ing. J.E. van der 271
Maas, Mw. ir. J.E. Rosbergen, Ir. A. Tom, Ing. C. van Vliet. Vergaderdata: 21 maart, 26 september, 19 december en één schriftelijke raadpleging in april. het cultuurfonds voor monumenten zeeland (opgericht in 2005) omvat een vermogen van 571.300. Dit is totstandgekomen dankzij het bijeenbrengen van het sleutelbedrag door de provincie Zeeland, de Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie en de Vereniging vno ncw. Er zijn inmiddels vier aanvragen behandeld, wat geleid heeft tot het verstrekken van een lening voor een totaalbedrag van 50.000. 50.000 Stichting t Hof Olmenstein, Harmelen; lening restauratie Adviescommissie: L. Coppoolse, voorzitter, Ir. E.J. Brans, Dr. A.P. de Klerk, Mw. drs. B.I. Sens, Mr. G.W. Smallegange, Ir. T.R. Veenstra, J. Wisse. Vergaderdata: 2 februari, 14 december en twee schriftelijke raadplegingen in augustus en november. het cultuurfonds voor monumenten zuid-holland (opgericht in 2005) omvat een vermogen van 4.674.000. Dit is totstandgekomen dankzij het bijeenbrengen van het sleutelbedrag door de provincie Zuid-Holland. Er zijn inmiddels dertien aanvragen behandeld, wat geleid heeft tot het verstrekken van vijf leningen voor een totaalbedrag van 300.000. 80.000 M.J.L. Luneburg, Capelle a/d IJssel 60.000 M.C. van Meggelen, Zuidland; lening restauratie woning 80.000 L.B. Lauwaars, Maasland; lening restauratie woonhuis 60.000 Stichting tot Behoud van Alphens Erfgoed, Alphen aan den Rijn; lening restauratie Schoutenhuis 20.000 Y.R.J.M. Niers-Boumans, Strijen; lening restauratie koetshuis Adviescommissie: Ir. M. Houtman, voorzitter, Ing. P.A. Groen, Mw. drs. A. Gut, Ir. H. de Kat, Drs. V.M.J.A.N. Collette. Vergaderdatum: 13 maart, 12 juni, 11 september en 11 december. Het secretariaat van de Cultuurfondsen voor Monumenten wordt gevoerd door mw. drs. J.M.S. Perryck. De administratieve ondersteuning is in handen van mw. M.C. van der Velde. Het Prins Bernhard Cultuurfonds is beneficiënt van de BankGiro Loterij en de Lotto 272