Herziening MBO Grip op de herziening! De implementatievraagstukken van de herziening in beeld 1
Grip op de herziening! 1 augustus 2016 is het zover! Alle mbo-studenten die starten in een nieuwe opleiding krijgen te maken met keuzedelen. Waar moeten scholen nu aan denken om straks goed voorbereid te zijn? Dit boekje brengt in 12 illustraties een aantal vragen in beeld waar de kwalificatiestructuur als zodanig geen antwoord op geeft, maar die essentieel zijn om binnen de school te beantwoorden om de keuzedelen in de eigen organisatie in te kunnen voeren. Wat wordt het keuzedelenaanbod? Omgaan met verzoeken studenten voor niet-gekoppelde keuzedelen? 3 9 Hoe actueel hou je het keuzedelenaanbod? Kansen in beeld van niet-gekoppelde keuzedelen bij doorstroom? 4 10 Losse keuzedelen of configuraties in het aanbod? Voorbereid op uitvoering van keuzedelen? 5 Afwijken van keuzedeelverplichting met vorming? 11 Inzicht in leerbedrijven voor bpv in keuzedelen? 6 12 Wanneer kiest de student voor keuzedelen? Diplomeren met keuzedelen, hoe werkt dat? Wat wordt het keuzedelenaanbod? 7 Begeleiden van de studenten in het kiezen voor keuzedelen? 8 14 13 Meer weten? Uit het register keuzedelen kiest de school het aanbod per opleiding. Doen jullie dat samen met het regionaal bedrijfsleven en/of de studenten? Ligt de nadruk op verdieping, verbreding of doorstroom? Hoe groot of hoe klein wordt het aanbod? Als het register niet bevat wat jullie zoeken, kan er een extra koppeling voor een bestaand keuzedeel worden aangevraagd of kunnen jullie zelf iets nieuws ontwikkelen. 2 GRIP OP DE HERZIENING! 3
Hoe actueel hou je het keuzedelenaanbod? Het register keuzedelen wordt 4 keer per jaar geactualiseerd. De school bepaalt zelf hoe vaak het eigen aanbod wordt geactualiseerd. Daarbij het belangrijk in de gaten te houden hoeveel tijd er zit tussen de actualisatie van het aanbod van de school en het moment waarop de student gaat kiezen. Als daar teveel tijd tussen zit is het denkbaar dat het register alweer is geactualiseerd. Dan zal gecheckt moeten worden of actualisatie van het aanbod nodig is. Forse afhankelijkheden dus oppassen geblazen! Losse keuzedelen of configuraties in het aanbod? De school kan studenten losse keuzedelen of configuraties aanbieden. Losse keuzedelen scoren hoger op flexibiliteit. Tijdens de opleiding kunnen meerdere keuzemomenten ingepland worden en het aanbod kan gedurende de opleiding worden geactualiseerd. Configuraties vergemakkelijken de uitvoerbaarheid. De student moet namelijk op 1 moment zijn volledige keuze maken. Het tijdstip waarop deze keuze wordt gemaakt wordt door de school bepaald. Dit hoeft niet samen te vallen met de start van de opleiding 4 GRIP OP DE HERZIENING! 5
Afwijken van keuzedeelverplichting met vorming? Het is mogelijk om met 240 sbu af te wijken van de keuzedeelverplichting en studenten iets aan te bieden in het kader van persoonlijke, culturele of levensbeschouwelijke vorming. Gaat de school daar gebruik van maken? Of bepaalt iedere opleiding dat voor zich? (Deze mogelijkheid geldt niet voor entree- en specialistenopleidingen). Wanneer kiest de student voor keuzedelen? De school bepaalt wanneer de student zijn keuze voor keuzedelen kan maken. Kiest hij vroeg of juist laat in zijn opleiding? Kiest hij in 1 keer of op meerdere momenten? Bedenk vervolgens wat dat doet met de planning van het onderwijsprogramma, hoe de keuzemomenten zich verhouden tot eerder gemaakte keuzes voor losse keuzedelen of configuraties en de frequentie waarmee het keuzedelenaanbod wordt geactualiseerd. 6 GRIP OP DE HERZIENING! 7
Begeleiden van de studenten in het kiezen voor keuzedelen? Begeleiding van studenten bij het maken van een verstandige keuze voor keuzedelen is belangrijk. Zeker als studenten verzoeken gaan indienen uit het totale keuzedeelaanbod van de school. Hoe adviseren jullie hierover zodat het keuzedeel daadwerkelijk toegevoegde waarde heeft? Helpt het hem bijvoorbeeld bij doorstroom? En als de hoogte van een keuzedeelresultaat meetelt (vanaf 1 augustus 2018), wat is dan een slimme keuze voor de student? Omgaan met verzoeken studenten voor niet-gekoppelde keuzedelen? De student mag een verzoek indienen voor een niet-gekoppeld keuzedeel (en overigens ook voor een gekoppeld keuzedeel). De school moet studenten daarover inlichten. Bij wie kan de student op welke manier met zijn verzoek terecht? En hoe wordt onderzocht of studenten het niet-gekoppelde keuzedeel kunnen volgen? Bedenk daarbij in geval van configuraties of er een keuzedeel uit de configuratie zal moeten om zo het niet-gekoppelde keuzedeel in te passen. 8 GRIP OP DE HERZIENING! 9
Kansen in beeld van niet-gekoppelde keuzedelen bij doorstroom? Stel een student heeft 3 keuzedelen gedaan bij zijn vorige opleiding. Nu stroomt hij door naar een volgende opleiding waar hij weer met de keuzedeelverplichting te maken heeft. Als hij keuzedelen gedaan heeft die gekoppeld zijn aan de kwalificatie kan hij die meenemen voor vrijstelling. Voor niet-gekoppelde keuzedelen kan hij een verzoek indienen zodat hij die ook mee kan nemen, een kans! Voorbereid op uitvoering van keuzedelen? Zijn er onderwijsmateriaal en examenproducten aanwezig voor de keuzedelen die door de school worden aangeboden? Kan er ingekocht worden of moet er nog materiaal ontwikkeld worden? En zijn er docenten die de keuzedelen kunnen geven? De antwoorden op deze vragen kunnen impact hebben op eerder gemaakte keuzes voor het aanbod van keuzedelen. 10 GRIP OP DE HERZIENING! 11
Inzicht in leerbedrijven voor bpv in keuzedelen? Bpv in het kader van keuzedelen kan uitgevoerd worden bij alle erkende leerbedrijven. In het zelfde leerbedrijf als waar de bpv voor de kwalificatie wordt uitgevoerd, maar ook in elk ander erkend leerbedrijf. Hebben jullie al inzicht in welke leerbedrijven er allemaal in het netwerk van de school zitten en voor welke keuzedelen ze geschikt zouden zijn? Diplomeren met keuzedelen, hoe werkt dat? Keuzedelen tellen mee voor het diploma. Vanaf 1 augustus 2016 is het van belang dat er per keuzedeel een examenresultaat is; vanaf cohort 2018-2019 is ook de hoogte van het examenresultaat relevant. Met een 3 kan je bijvoorbeeld niet meer slagen. Heeft het feit dat de hoogte van de resultaten van de keuzedelen mee gaat tellen impact op het samenstellen van het aanbod of het begeleiden van de student bij zijn keuze? 12 GRIP OP DE HERZIENING! 13
Meer weten? Dit boekje schetst een aantal voorbeelden van zaken waaraan scholen moeten denken in de voorbereiding op de implementatie van de keuzedelen. Voor meer informatie en uitgebreidere beschrijvingen kun je terecht op www.herzieningmbo.nl en op www.ihks.nl. Ook kun je je nog aanmelden voor een werkatelier of een terugkomdag (als je al een werkatelier gedaan hebt). Kijk op herzieningmbo.nl/werkateliers voor het aanbod. 14 GRIP OP DE HERZIENING!
16 GRIP OP DE HERZIENING! Dit is een uitgave van: Herziening MBO www.herzieningmbo.nl