BEELDVERSLAG SCHETSSCHUIT WIERUM 24 november 2016
INLEIDING Wierum is een uniek dorp aan de 130 km lange Waddendijk. Het is een dorp in een prachtig landschap met vele kwaliteiten. Om de levendigheid van het dorp te versterken heeft een aantal inwoners van Wierum het initiatief genomen om de mogelijkheden voor de ontwikkeling van nieuwe recreatieve voorzieningen te onderzoeken en waar mogelijk ook bij te dragen aan de uitvoering hiervan. Het verlengen van het verblijf van bezoekers, het versterken van de verbinding met de verschillende netwerken in de regio en het beter beleefbaar maken van de vele kwaliteiten van het dorp en de omgeving zijn drie subdoelen die door de initiatiefnemers zijn benoemd en bijdragen aan de vitaliteit van Wierum. 24 november vorig jaar is door de initiatiefnemers een Schetsschuit georganiseerd om te verkennen hoe deze doelen ruimtelijk vorm kunnen krijgen. Met de ruim 20 deelnemers uit de regio (zie achterin) is energiek gebrainstormd en zijn vele ideeën benoemd. Ook zijn alle ideeën tegen het licht gehouden om de mogelijkheden en beperkingen te verkennen. In dit boekje is alle inbreng van de Schetsschuit als eerste verkenning samengebracht in vier verschillende modellen, dat zijn: Kwelder met pier, Strand met pier, Strand met pier op rijsdam en als vierde alleen Strand. De verschillende onderdelen hiervan kunnen ook onafhankelijk van elkaar en in diverse combinaties ontwikkeld worden. Om de vervolg gesprekken over deze voorstellen goed te kunnen voeren, zijn foto s van relevante voorbeelden verzameldentoegevoegdaande gesproken en geschreven teksten van de deelnemers aan Schetschuit. Met dit boekje onder arm kunnen volgende stappen genomen worden zoals het onderzoeken en inventariseren van de mogelijkheden en de beperkingen van voorgestelde plannen. Maar bovenal is dit eerste resultaat van de Schetsschuit een mooi middel om het draagvlak en enthousiasme te vergroten van alle dorpsbewoners, betrokkenen of belanghebbenden, mogelijke fondsen en financiers, natuur en milieu organisaties en de verschillende overheden en instanties. Gaandeweg zal duidelijk worden welk voorstel het meest kansrijk is en verder kan worden uitgewerkt.
KWALITEITEN WIERUM benoemd en beschreven tijdens de Schetsschuit: SENSE OF PLACE - wat maakt de plek bijzonder en karakteristiek 1. weidsheid van het wad 2. eindeloze dijk 3. dynamiek van : het tij, de seizoenen, de kleuren van de lucht, de zon en het water. 4. van binnendijks naar op de dijk, buitendijks zien - de vergezihten 5. de uitnodiging van het contact met het water 6. wadstrand - het wad 7. rijsdam en kwelder 8. rust DE VERHALEN - unieke geschiedenis en bijzonderheden 1. De knik in de dijk om de kerk heen - het afgesneden dorp: Dêr't de dyk it lân omklammet lyk yn memme earm har bern 2. De kerk gebouwd met middeleeuwse materialen 3. Kwelder; landbouwproductie / landaanwinst, aanwas en afkalving, kliffen, heroïek van de aanleg 4. Visserij en makreel 5. De vroegere zeebaden (Ternaard) 6. Korfbalvereniging 7. Wrakken; vliegtuig, praam 8. Rampen; schipbreukeling die dag later sterft, overstroming 1825, 1893 met monument in 1980 DE VERBINDINGEN - waardoor en waarmee is Wierum verbonden 1. De wandelroutes en het fietspaden netwerk 2. Vaarroute tussen Ameland en Schiermonnikoog via geulen in het wad 3. Opstap naar Engelsmanplaat 4. Wadlopen 5. Parelketting van bijzondere plekken, evenementen & schoonheid
MODEL KWELDER EN PIER
KWELDERO NTWIK KELING natuurbouw - natuur inclusief bouwen - building by nature - levend systeem teelt streekeigen producten ontwikkeling en behoud rijsdammen en hoofden golfbrekers - kustverdediging aanlandingsproces stimuleren natuurlijke land en water overgang behoud kliffen Waterschap is dijkbeheerder Huidige situatie aansluiting zoeken bij pilotproject Waddenfonds naar Kwelder ontwikkeling met inzet slibmotor aansluiting zoeken bij project Verbrede Waddendijk van College van Rijksadviseurs uit 2014 aansluiting zoeken bij Kweldercentrum Noarderleech in Hallum de kansen voor de toekomst; natuurbouw en teelt streekeigen producten tekening LINT landscape architecture
PIER centraal in het dorp knoopt de zee aan het centrum afstand tot het dorp naast of op de rijsdam aangesloten op fiets en wandelroutes opstappunt voor wadlooproutes zo mogelijk verbonden met watergeul tussen Ameland en Schiermonnikoog met aanlegsteiger/rede voor schepen met badhuisjes, ligstoelen en zeebad om te flaneren, te kijken en te zonnebaden kan groot, lang en ingrijpend maar ook klein, kort en bescheiden vele mogelijkheden voor aanhechting tijdelijke functies afstemming met waterschap, natuur en milieu organisaties en overheden is noodzakelijk maken van een aantrekkelijk element op het water weerbaarheid kruiend ijs
MODEL STRAND EN PIER
STRAND onderzoeken of er mogelijk een natuurlijke aanwas van het strand/zand kan optreden building bij nature het bestaande hoofd herstellen ten behoud van het bestaande strand aanvoeren zand van elders onderzoek naar benodigde voorzieningen /constructies tbv vasthouden zandpakket bij vloed en storm bv dammen en dijkjes afstemming met behoud en ontwikkeling kwelder parkeerplaats nabij realiseren exploitatie van het strand; strandstoelen en (eenvoudige) horeca en andere voorzieningen beheer; schoonhouden en herhaaldelijk opspuiten van zand overleg met natuur organisaties overleg met waterschap en dijkbeheerder
MODEL STRAND MET PIER OP RIJSDAM
MODEL STRAND
FIETSEN AAN HET WAD fietspad aan de wadzijde, aangesloten op route netwerk fietsklemmen uitvoering door Provincie in overleg met waterschap regionaal project
DIJKOVERG ANG TRAP TRIBUNE HOUTEN STRAND zitmogelijkheden met uitzicht op het wad aansluiten op bestaande overgangen en op nieuwe locaties kan eenvoudig en ook groots en meeslepend maken van een aantrekkelijke dijkovergang met extra functies tribune voor het Wad podium verhoogd zonnen zitten en mijmeren vogelwacht glijbaan
EVENE MENTEN ingegeven door winterse en zomers beperkingen en mogelijkheden Wadolympiade Festival Rijdende restaurants Korfbalwedstrijd op de Pollen snel uitvoerbaar
BELEEF BAAR MAKEN OPVAART opvaart weer bevaarbaar maken voor kano s aanlegplek / haventje onder aan de dijk
DEELNEMERS SCHETSSCHUIT 24 november 2016 1. Jolanda de Graaf, Wierumer initiatief nemer 2. Walter Luiken, Wierumer initiatief nemer 3. Ido Bakker, Wierumer initiatief nemer 4. Jan Prins, Wierumer initiatief nemer 5. Kornelis Yntema, Wierumer initiatief nemer 6. Harry Feenstra, Wierumer initiatief nemer en gemeente Ferwerderadiel - beleidsmedewerker 7. Dolf van Weezel Errens, provincie Fryslân - team Erfgoed en Ruimtelijke Kwaliteit 8. Gerben de Jong, provincie Fryslân - Projectadviseur Wadden 9. Jocien van der Hout, gemeente Dongeradeel - Stedenbouwkundig beleidsmedewerker 10. Pieter Braaksma, gemeente Dongeradeel - wethouder Economie en Maatschappij 11. Klaas Laansma, It Fryske Gea - Programmamaker en procesbegeleider en Kweldercentrum Noarderleech in Hallum 12. Henk-Jan van der Veen, Staatsbosbeheer 13. Jan Visser, Rijkswaterstaat - Omgevingsmanager Waddenzee 14. Peter Lieverdink, Wetterskip Fryslân 15. Aante Nicolai, Rijkswaterstaat - Natura 2000, Beheerplan Natura 2000 Waddenzee 16. Joop Mulder, Sense of Place - directeur OEROL 17. Karin Sjoukes, Landschapsbeheer Fryslân 18. Anna-Maaike van der Weide, stagiair Royal Haskoning DHV, Waterambassadeur Topsector Water 19. Amarens Gaikema, student Rijks Universiteit Groningen 20. Julia Scheffer, student Wageningen University & Research 21. Jeroen van Wijk, ANNO - Samenwerkingsagenda Noordoost Fryslân - Financieel projectadviseur 22. Anneke van der Meer, ANNO - Samenwerkingsagenda Noordoost Fryslân 23. Erik Overdiep, Erik Overdiep Landschapsontwerp COLOFON Tekeningen en Tekst : Erik Overdiep Landschapsontwerp - Heerenveen - ism Marjolein Hillege landschapsarchitect - Utrecht foto s : Erik Overdiep, Jeroen Bosch fotografie en landschap, Aielle Erens vogelwachter, archief deelnemers Schetsschuit, Pinterest in opdracht van : ANNO Samenwerkingsagenda Noordoost Fryslân Heerenveen 18 januari 2017 www.erikoverdiep.nl