Plantenkennis Bol en knolgewassen Lijst 2
Algemene informatie Bollen en knollen Bollen en knollen vormen een aparte groep omdat ze een lange periode van het jaar in rust zijn, weggedoken in de grond, in de bol of knol. Wachtend op de ideale omstandigheden om weer uit te lopen. De voorjaarsbloeiende bol-knol moet een koude periode hebben gehad om in bloei te komen. Daarom worden ze in het najaar geplant. De zomer-najaarsbloeiende bol-knol kan geen koude verdragen en wordt in het voorjaar geplant. Uitzondering hierop is de lelie, die wel tegen koude kan.
Bollen en knollen Bol Knol Vorm Rond met punt Grillig Binnenin Ringen (rokken) Egaal Voorbeelden (lijst 2) Ui Allium Fritillaria Hyacinthoides Iris Leucojum Lilium Scilla Tulipa Aardappel Colchicum Crocus Eranthis Gladiolus
Bollen en knollen Hoofdknop (plant in miniatuur-vorm) Rokken (reservevoedsel) Klisters (nieuwe bollen) (plant) hoofdknop nieuwe knol BOL reservevoedsel KNOL
Bol van een Lilium (lelie) De lelie behoort tot de bolgewassen, maar de bouw van de bol is enigszins anders. In plaats van rokken heeft de lelie schubben, die als schubben van een vis over elkaar liggen. schub
Bollen en knollen Het onderscheid tussen bol en knol is er, maar het gaat de mensen / hovenier om de plant en de bloem in het bijzonder. Daarom wordt bij de behandeling van de soorten het onderscheid gemaakt tussen: Voorjaarsbloeiend Zomer of herfstbloeiend Achter de wetenschappelijke naam wordt aangegeven of het een bol of een knol betreft.
Bollen en knollen Bol en knolgewassen Bol Knol Voorjaars bloeiend Zomer/najaars bloeiend Voorjaars bloeiend Zomer/najaars bloeiend
Levenscyclus voorjaarsbloeiende bol planten groei vd plant bloei afsterven aanleg nieuwe bol Koudeperiode voor de bloemaanleg Het reservevoedsel wordt verbruikt Nieuw reservevoedsel in de rokken opslaan Vanuit de klisters ontstaan nieuwe bollen
Levenscyclus zomerbloeiende knol planten groei vd plant bloei afsterven rooien Na de koude planten Tijdens de groei ontstaat de nieuwe knol Reservevoedsel in de knol opslaan Vorstvrij bewaren
Onderhoud bol en knolgewassen Het onderhoud van bol en knolgewassen is niet ingewikkeld. Er is echter iets wat de hovenier NOOIT mag doen: Het loof na de bloei afknippen. De bol/knol moet namelijk nog reservevoedsel opslaan om het jaar daarop weer opnieuw uit te kunnen lopen. De scheut moet immers diep uit de grond komen, waarvoor dit reservevoedsel nodig is. Wanneer de neus zich boven de grond bevindt, kan de plant voedsel maken dmv de fotosynthes. Dus het loof pas afknippen wanneer het bruin en dor is!
Onderhoud bol en knolgewassen De zomerbloeiende bol en knolgewassen kunnen geen koude verdragen, dan verrotten ze. Daarom worden ze pas eind mei geplant en moeten ze, na afgestorven te zijn, gerooid worden en vorstvrij opgeslagen. De hovenier zal dit opslaan waarschijnlijk niet doen. Hij heeft er vaak niet de ruimte voor en niet de juiste klimaatomstandigheden. Een van de grootste vijanden voor de opgeslagen bol/knol zijn de schimmels! Het is beter om de klant hierover te informeren en de zomerbloeiende bol/knol weg te gooien, om in het voorjaar weer nieuwe bollen of knollen te planten.
Onderhoud bol en knolgewassen Een uitzondering hierop is de lelie-bol. Al is het een zomerbloeiend bolgewas, hij kan heel goed tegen vorst. Daarom worden lelies ook vaak verkocht als vaste planten!
Groep 1 Voorjaarsbloeiende bol en knol De
Bloeitijd: voorjaar lijst 2 Erg vroeg bloeiend Voorjaarsbloeiend februari-maart Eranthis (winterakoniet) april-juni Allium (sierui) Fritillaria (keizerskroon) Hyacinthus (hyacint) Hyacinthoides (boshyacint) Leucojum (lenteklokje) Muscari (blauwdruifje) Scilla (sterhyacint) Tulipa (tulp)
Allium giganteum reuzenlook giganteum = reusachtig Grote bol Hoogte; 1,5 m
Allium giganteum Lang aanblijvende zaaddozen Grote bolvormige bloem Bloei in juni-juli
Allium giganteum Lang, breed, blauwgroen blad
Verschillen Allium-soorten Allium giganteum Allium ursinum (lijst 1) Bloem grote roze bol kleine witte bol Blad breed en lang blauwgroen breder en korter donkergroen Hoogte 150 cm 30-40 cm
Crocus chrysanthus Krokus 5-10 cm hoogte knol
Crocus chrysanthus 3 oranje meeldraden Grote geeloranje bloemen
Crocus chrysanthus 5 tot 6 bladeren per knol Lancetvormig blad met lichte streep
Crocus chrysanthus Bij enkele rassen komt een donkere tekening voor op de onderkant van de bloemblaadjes
Verschillen Crocus-soorten Crocus chrysanthus Crocus speciosus (lijst 1) Bloem geel roze donker geaderd Bloeitijd voorjaar najaar Hoogte 5-10 cm 10 cm
Eranthis hyemalis Winter-akoniet Zeer vroeg bloeiend Hoogte 5-10 cm Knol
Eranthis hyemalis Grote boterbloemachtige bloem in februari Zaaddoos
Eranthis hyemalis Blad is drie-delig, ontwikkelt na de bloei Kransvormig blad onder de bloem, diep ingesneden
Eranthis hyemalis Kransvormig geplaatste bladeren
Fritillaria imperialis keizerskroon 125 cm hoog Bol: groot en stinkt
Fritillaria imperialis In een krans geplaatste oranje hangende klokbloemen in april-mei
Fritillaria imperialis Krans van schutbladeren op de bloem Brede, platte bladeren
Fritillaria imperialis Een kroonvormige bloeiwijze keizerskroon
Hyacinthoides hispanica Spaanse boshyacint Witte bol 40-50 cm hoog
Hyacinthoides hispanica Blauw klokjes, rondom de stengel geplaatst en knikkend Ze lijken op hyacint
Hyacinthoides hispanica Erg veel blad makend Glanzend, lancetvormig blad
Hyacinthoides hispanica Ideaal voor verwildering!
Iris reticulata dwergiris Langwerpige bol 15 cm hoog (dwergachtige Iris)
Iris reticulata Donker violette bloem, met gele streep Typische Iris-bloem, maar dan in miniatuurvorm Bloei maart-april
Iris reticulata Veel blad vormend, opgaand en smal vierkante doorsnede
Leucojum aestivum lenteklokje aestivum = zomerbloeiend In tegenstelling tot het sneeuwklokje (Galanthus nivalis) 30-50 cm hoog Witte bol
Leucojum aestivum Hangende witte klokjes, met groene stip in april-mei
Leucojum aestivum zaaddoos Vrij breed blad, lancetvormig
Leucojum aestivum Ideaal voor verwildering!
Scilla siberica Siberische sterhyacint 15-20 cm hoog bol
Scilla siberica Violetblauwe klok, knikkend in maart-april Donkere middenstreep
Scilla siberica Gootvormig blad, langwerpig Bloemen bevatten blauw stuifmeel!
Scilla siberica Ideaal voor verwildering onder struiken!
Tulipa greigii botanische tulp 25-30 cm hoog Bol, met losse opperhuid
Tulipa greigii Oranjerode bloem in april Met een donker hart
Tulipa greigii Breed langwerpig blad Paars gevlekt / gestreept blad
Tulipa greigii Botanische tulpen gaan vaak enkele jaren mee.
Tulipa kaufmanniana botanische tulp bol 10-20 cm hoog
Tulipa kaufmanniana Geel hart Flets rozerode bloem in maart-april
Tulipa kaufmanniana Blauwgroen blad Gootvormig langwerpig blad Gegolfde bladrand
Tulipa kaufmanniana Botanische tulpen gaan vaak enkele jaren mee.
Verschillen Tulipa-soorten Tulipa greigii Tulipa kaufmanniana Tulipa hybride (lijst 1) Bloem klein klein groot Blad paars gevlekt blauwgroen gegolfde bladrand groen groot langwerpig Hoogte 25-30 cm 10-20 cm 40-60 cm
Groep 1 Zomerbloeiende bol en knol De
Bloeitijd: zomer en najaar lijst 2 Zomerbloeiend juni-september Gladiolus (gladiool)) Lilium (lelie) Herfstbloeiend september-november Colchicum ( herfst-tijloos)
Colchicum autumnale Herfst-tijloos autumnale = herfstbloeiend Bloeit in de herfst 15-20 cm hoog, bloei zonder blad knol
Colchicum autumnale Roze-witte bloemen in september, met 6 meeldraden (Crocus speciosus heeft 3 meeldraden)
Colchicum autumnale Donkergroen, langwerpig blad ruim voor de bloei Blad is afgestorven VOOR de bloei
Colchicum autumnale Lijkt op Crocus speciosus, maar bloemblaadjes zijn smaller en zijn niet geaderd.
Gladiolus hybriden hybriden = bastaard gladiool 100-150 cm hoog Platte knollen
Gladiolus hybriden Aarvormige bloei in juli-augustus
Gladiolus hybriden Zwaardvormig blad, in één richting geplaatst (plat), lijnnervig!
Gladiolus hybriden Ook als snijbloem, vooral bekend van de vierdaagse van Nijmegen!
Lilium candidum Madonna-lelie 100-150 cm hoog Grote witte, geschubde bol
Lilium candidum candidum = helder wit Grote helder witte kelkvormige bloem, in juni-juli Opvallende, gele meeldraden
Lilium candidum Bladeren onderin de plant: meer rozetvormend Bladeren bovenin de stengel: kransgewijs geplaatst Glanzend, smal blad
Lilium candidum Lilium is een winterharde zomerbloeiende bol, die vaak als vaste plant verkocht wordt
Succes met het leren!