Informatieverplichtingen van banken ten dienste van belastingheffing



Vergelijkbare documenten
Voorwoord. Afkortingen

Jachtseizoen op zwartspaarders geopend

Belastingverdrag met Duitsland - artikel 27 (deel III)

Inhoudsopgave. Voorwoord / 13. Lijst van gebruikte afkortingen / 17. Inleiding / 21. Algemene bepalingen / 23

HOOFDSTUK 1 Aangifte inzake PB, VenB, RPB en BNI 3

Wat is een derdenonderzoek en wat zijn de spelregels voor u en voor ons?

Onderwerp: Uitvoeringsregeling informatieverstrekking De directeur van de gemeenschappelijke regeling Cocensus ;

Wat is een derdenonderzoek en wat zijn de spelregels voor u en voor ons?

Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten

Inhoudsopgave. 1. Inleiding. 2. Het standaard boekenonderzoek. Inhoudsopgave

Inhoudstafel. Deel I De fiscale strafvervolging naar Belgisch recht

PRIVACY REGLEMENT

Privacyreglement verwerking cliëntgegevens voor: HorecaMonitor

Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten

De directeur-generaal Belastingdienst in Nederland en de Adjunct-administrateur-generaal van de belastingen in België,

Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten

Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten

Formeel recht -- Deel 4

Reglement privacybescherming cliënten MEE Zuid-Holland Noord

Vraag en Antwoord Common Reporting Standard en uw fiscale woon- of vestigingsplaats

De Directeur-generaal Belastingdienst in Nederland en de Adjunct-administrateur-generaal van de belastingen in België,

Privacyreglement. Inhoudsopgave. Melius Zorg Privacyreglement

Beroepsgeheim en Huiselijk Geweld

Inhoudsopgave. Voorwoord Afkortingen. vn xix

Uitgebreide inhoudsopgave

INHOUD. 103 Fiscale fraude / Ten geleide / 1

c) persoonsgegeven: elk gegeven betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon;

Privacy Reglement Domijn

Privacyreglement Accountantskantoor Sterkenburg

Dit reglement is van toepassing op iedere verwerking van persoonsgegevens van betrokkene en van Stichting De Paarse Pelikaan, gevestigd te Hilversum.

Het derdenonderzoek toegelicht

Formeel recht -- Deel 4

Algemene wet inzake rijksbelastingen

Privacyreglement. gericht op (potentiële)medewerkers en trajectdeelnemers van Stichting Wijkwerk

Reglement privacybescherming van gegevens van cliënten. MEE Rotterdam Rijnmond

a) Persoonsgegeven: elk gegeven betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon.

Privacyreglement verwerking Cursisten gegevens Oxford Opleidingen

OVEREENKOMST BETREFFENDE BELASTINGHEFFING OP INKOMSTEN UIT SPAARGELDEN EN DE VOORLOPIGE TOEPASSING ERVAN

Deponering, publicatie en verzet

Accountant moet op zijn tellen passen bij begeleiding inkeer van zijn cliënt

Het bankgeheim ontrafeld

Valuas Zorggroep verwerkt gegevens ten behoeve van de volgende doelen:

Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten

Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel;

REGELING TUSSEN DE BEVOEGDE AUTORITEITEN VAN RWANDA EN BELGIE INZAKE DE UITWISSELING VAN INLICHTINGEN MET BETREKKING TOT

PRIVACY REGLEMENT Jeugdtandzorg West, Calandstraat AD Den Haag. Artikel 1 Definities

Wet op de internationale bijstandsverlening bij de heffing van belastingen

Documentinformatie: Wijzigingslog:

Ook worden gegevens die uit het intake-gesprek naar voren zijn gekomen en die belangrijk kunnen zijn voor de hulpverlening verwerkt.

verantwoordelijke: de Algemeen directeur/bestuurder van het CVD

Privacyreglement Community Support

Datum 3 oktober 2014 Onderwerp Berichtgeving over verzamelen gegevens door Belastingdienst en uitwisselen met andere overheidsinstanties

Privacyreglement verwerking leerlingengegevens PPOZV. Maart 2014

Privacy reglement / Geheimhouding

Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Gouda

DEEL I. Bestuurlijke handhaving in vogelvlucht door Ingrid Opdebeek en Stéphanie De Somer

Privacyreglement Potenco

Inhoudsopgave. Hoofdstuk 1 Inleiding tot het onderzoek 1

Even vooraf Dit is ons doel Dan maken wij gebruik van uw gegevens Dit is het doel van dit reglement

PRIVACY VERKLARING. Artikel 1 Algemene- en begripsbepalingen

Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Overige fiscale maatregelen 2014)

Privacyreglement. Voorwoord Privacybepalingen Begripsbepalingen Toepassingsgebied... 3

Privacyreglement van Stichting 070Watt;

Schoordijk Instituut. Centrum voor wetgevingsvraagstukken. M.M. van Toorenburg. Medeplegen. W.E.J. Tjeenk Willink 1998 Deventer

1.2. Persoonsgegevens Elk gegeven betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon.

FYSIOTHERAPIE STEENWIJK

Algemene Voorwaarden voor rechtshulp door Stichting Fiskale Rechtshulp De Smeetskring Artikel 1: Aard van de werkzaamheden

Aan de Vaste commissie voor Financiën van de Tweede Kamer der Staten-Generaal mr. R.F. Berck Postbus EA DEN HAAG

Privacystatement Vastgesteld door Petra van der Wier, directeur-bestuurder op

1/2. Staten-Generaal. Vergaderjaar A/ Nr. 1 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

OVEREENKOMST IN DE VORM VAN EEN BRIEFWISSELING BETREFFENDE BELASTINGHEFFING OP INKOMSTEN UIT SPAARGELDEN EN DE VOORLOPIGE TOEPASSING ERVAN

Privacyreglement/ Geheimhouding

Privacybeleid Beckers Financieel Advies

Overeenkomst WMO dienstverlening. Dagbesteding

OVEREENKOMST IN DE VORM VAN EEN BRIEFWISSELING BETREFFENDE BELASTINGHEFFING OP INKOMSTEN UIT SPAARGELDEN EN DE VOORLOPIGE TOEPASSING ERVAN

Privacy reglement. Inleiding

Privacyreglement CURA XL

PRIVACY STATEMENT ADMINISTRATIES BV

Privacyreglement Picos B.V.

Opleiding FG. De belangrijkste wettelijke kaders. Luuk Arends (advocaat)

Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten

Bewaartermijn. 10 jaar na datum opstellen. Fiscale aangiften en. 5 jaar na het jaar waarop dit betrekking heeft. Aangifte erfbelasting met

Richtlijn Bescherming Persoonsgegevens

Privacy reglement Geluk in werken

Wettelijke kaders voor de verwerking van persoonsgegevens

Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten

Rapport. Datum: 24 juli 2007 Rapportnummer: 2007/156

POLITIE DCMR. nrrna. Rijnmond. milieudienst. Convenant gegevensuitwisseling tussen de politie Rotterdam-Rijnmond en de DCMR Milieudienst Rijnmond

Privacyreglement van Talenta. christelijk bureau voor jobcoaching en re-integratie

Privacy reglement Kraamzorg Renske Lageveen

INHOUD. Voorwoord... v Dankwoord... vii Lijst van afkortingen... xv. Inleiding... 1 DEEL I. ONDERZOEKSKADER. Hoofdstuk I. Probleemstelling...

Privacyreglement OCA(Zorg)

De informatiebeschikking anno

PROTOCOL TUSSEN DE REPUBLIEK OOSTENRIJK EN HET KONINKRIJK BELGIË

PROTOCOL AANVULLEND PROTOCOL

PROTOCOL TOT WIJZIGING VAN DE OVEREENKOMST TUSSEN HET KONINKRIJK BELGIË DE BONDSREPUBLIEK DUITSLAND TOT VOORKOMING VAN DUBBELE BELASTING

De jacht van de fiscus op buitenlandse informatie Het hoe en wat van de inlichtingenverstrekking door Zwitserland, Luxemburg, Liechtenstein en België

BEMIDDELING DOOR DE MAKELAAR BIJ DE KOOP EN VERKOOP VAN ONROERENDE ZAKEN

Transcriptie:

Informatieverplichtingen van banken ten dienste van belastingheffing De informatieverplichtingen van banken ten behoeve van de belastingheffing van derden in Nederland, Duitsland en Belgié GH. Sjobbema Maklu Antwerpen/Apeldoorn

JnhQudL Informatieverplichtingen van banken ten dienste van belastingheffing 1. Inleiding tot het onderzoek 17 1.1. Onderwerp 17 1.2. Afbakening van het onderzoek en de gevolgde methode 20 1.3. De centrale probleemstelling en de onderzoeksvragen 21 1.4. Opzet van het onderzoek 21 2. De methode van rechtsvergelijking en opbouw van de landenoverzichten 23 2.1. Inleiding 23 2.2. Het object van de comparatieve studie 23 2.3. Het doel van de comparatieve studie 24 2.4. De selectie van de onderzoekslanden 26 2.4.1. De onderbouwing van een landenselectie in het algemeen 26 2.4.2. De onderbouwing van de landenselectie in het bijzonder 27 2.5. De methoden van rechtsvergelijking 29 2.5.1. De dogmatische en de functionele methode van rechtsvergelijking 29 2.5.2. Gehanteerde methode van rechtsvergelijking 30 2.6. De opbouw van de landenoverzichten 31 2.6.1. Het raamwerk in het algemeen 31 2.6.2. Criteria bij het formuleren van een aanbeveling voor een geharmoniseerde regeling 32 2.7. Samenvatting 35 3. Informatieverplichtingen van banken ten dienste van de belastingheffing 37 3.1. Inleiding 37 3.2. Waarom bestaan er informatieverplichtingen ten dienste van de belastingheffing? 37 3.3. Waarom bestaat het derdenonderzoek? 38 3.4. Wat is de reden om banken te betrekken in een fiscaal derdenonderzoek? 40 3.4.1. Het fiscaal relevante karakter van bancaire gegevens en het preventieargument 40 3.4.1.1. De effecten van de uitbreiding van de fiscale informatieverplichting van banken 41 3.4.1.2. De Europese Spaartegoedenrichtlijn 44 3.4.1.3. Negatief financieel effect van de fiscale informatieverplichting van banken 46 3.5. Samenvatting 47

Informatieverplichtingen van banken ten dienste van belastingheffing 4. Informatieverplichtingen van banken ten dienste van de belastingheffing in Nederland 49 4.1. Inleiding 49 4.2. De fiscale informatieverplichting van de belastingplichtige voor de eigen belastingheffing 51 4.2.1. Inleiding 51 4.2.2. De inlichtingenverplichting van de belastingplichtige 51 4.2.3. De inzageverplichting van de belastingplichtige 52 4.2.4. Potentiele fiscale relevantie 54 4.2.5. Wijze van en termijn voor het voldoen aan een informatieverplichting 56 4.2.6. De plaats van een belastingcontrole 58 4.2.7. Geen verschoningsrecht bij 'eigen' informatieverplichting 59 4.2.8. De waarneming ter plaatse 59 4.2.9. Informatieverplichting in internationale verhoudingen 61 4.2.9.1. Wettelijk kader van de verplichting 61 4.2.9.2. Het doel van artikel 47a AWR 62 4.2.9.3. In welke gevallen is artikel 47a AWR van toepassing? 62 4.2.9.4. Wijze van voldoen aan de informatieverplichting van artikel 47a AWR 63 4.2.9.5. Toepassing artikel 47a AWR bij regeling van internationale inlichtingenuitwisseling 63 4.2.9.6. Gebrek aan medewerking 64 4.3. De fiscale informatieverplichting van derden 65 4.3.1. Inleiding 65 4.3.2. Aan welke derden kan een fiscale informatieverplichting worden opgelegd? 66 4.3.3. Inlichtingen- en inzageverplichting van derden 66 4.3.4. Serievragen tijdens het derdenonderzoek 67 4.3.5. De wettelijke renseigneringsverplichting ten dienste van de belastingheffing van derden 69 4.3.6. Verplichting tot identiteitsvastlegging 72 4.3.7. De administratieplicht 73 4.3.8. Bewaarplicht 74 4.4. Grenzen aan de informatieverplichtingen 75 4.4.1. Inleiding 75 4.4.2. De persoonlijke levenssfeer (privacy) 75 4.4.2.1. Inleiding 75 4.4.2.2. Inhoud en omvang van privacy 75 4.4.2.3. Recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer 76 4.4.2.4. De inbreuk op privacy door uitoefening van fiscale informatiebevoegdheden 78 4.4.2.5. Vastlegging sofi-nummers en de kaders van de privacywetgeving (Wbp) 79 4.4.2.6. Rapport College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) 80 4.4.3. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur 81 4.4.3.1. Inleiding 81 4.4.3.2. Reikwijdte van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur 82 4.4.3.3. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur nader bezien 82

lnhoud 4.4.4. Algemene beginselen van procesrecht 88 4.4.4.1. Inleiding 88 4.4.4.2. Informatieverplichting van de belastingplichtige zelf in de beroepsfase 88 4.4.4.3. Informatieverplichting van derden in de beroepsfase 89 4.4.5. Verschoningsrechten 89 4.4.5.1. Inleiding 89 4.4.5.2. Achtergronden van en verklaring voor het bestaan van het verschoningsrecht 91 4.4.5.3. Verschoningsgerechtigde bepaalt of verschoningsrecht inroepbaar is 92 4.4.5.4. Schending door de Belastingdienst van een verschoningsrecht 92 4.4.6. De fiscale geheimhoudingsverplichting in de AWR 92 4.5. Rechtsbescherming tegen controlehandelingen 95 4.5.1. Inleiding 95 4.5.2. Het gesloten systeem van rechtsbescherming in het belastingrecht 96 4.5.3. Alternatieve rechtsmiddelen tegen fiscale controlehandelingen 97 4.5.4. Roep om verbeterde rechtsbescherming tegen fiscale controlehandelingen 98 4.6. Weigering informatieverplichting 99 4.6.1. Inleiding 99 4.6.2. Omkering van de bewijslast 100 4.6.3. Strafbaarstelling op grond van de AWR 101 4.6.3.1. Door de AWR strafbaar gestelde overtredingen 101 4.6.3.2. Door de AWR strafbaar gestelde misdrijven 102 4.7. De informatieverplichting van banken in het kader van een derdenonderzoek 103 4.7.1. Inleiding 103 4.7.2. Geschiedenis informatieverplichting van banken 103 4.7.2.1. De situatie tot en met de Tweede Wereldoorlog 103 4.7.2.2. De periode direct na de Tweede Wereldoorlog: het fiscale noodrecht 104 4.7.2.3. De Wet vervanging fiscaal noodrecht in 1952 105 4.7.2.4. De invoering van de AWR en daarna 106 4.7.2.5. Invoering van de Gedragscode fiscus/banken in 1984 108 4.7.2.6. De invoering van de renterenseignering 109 AH.2.1. Invoering renseignering ten aanzien van niet-natuurlijke personen in 1993 112 4.7.2.8. Invoering van de dividendrenseignering in 1997 112 4.7.2.9. Wijzigingen Gedragscodes en het Voorschrift informatie fiscus/banken van 1998 en 2002 113 4.7.3. De huidige informatieverplichting van banken in de AWR 113 4.7.3.1. Inlichtingenverplichting en inzageverplichting 113 4.7.3.2. Wettelijkerenseigneringsverplichting vanaf 2001 114 4.7.3.3. De administratieplicht van banken 117 4.7.3.4. De bewaarplicht van banken 118 4.7.3.5. Identiteitsvastlegging ten aanzien van degene over wie gegevens worden verstrekt 118 4.7.3.6. De Wet identificatie bij dienstverlening 120 4.7.3.7. Effectiviteit informatieverplichtingen van banken 121

Informatieverplichtingen van banken ten dienste van belastingheffing 4.7.4. Het bankgeheim, het verschoningsrecht en de geheimhoudingsverplichting van banken 123 4.7.4.1. Inleiding 123 4.7.4.2. De geheimhoudingsverplichting van banken 123 4.7.4.3. Algemene Bankvoorwaarden; de zorgplicht van banken 124 4.7A A. Schending van de geheimhoudingsverplichting door de bank 126 4.7.5. Het Voorschrift fiscus/banken 126 4.7.5.1. Inleiding 126 4.7.5.2. Rechtskarakter van het Voorschrift fiscus/banken 128 4.7.5.3. Kort en bondig overzicht van het Vfb 133 4.7.5.4. Toepassingsgebied van het Vfb 134 4.7.5.5. lnhoud van de meewerkverplichting; tegemoetkoming aan banken 135 4.7.5.6. Het Vfb heeft betrekking op bancaire activiteiten 135 4.7.5.7. Niet-bancaire activiteiten 136 4.7.5.8. Wat verstaat het Vfb onder 'bank'? 137 4.7.5.9. Nederlandsheffings-ofinvorderingsbelang 139 4.7.5.10. Motivering van het informatieverzoek door de Belastingdienst 139 4.7.5.11. Inlichtingenverzoeken dienen schriftelijk te worden ingediend 140 4.7.5.12. Drietrapsprocedure 140 4.7.5.13. Afwijking van de drietrapsprocedure 141 4.7.5.14. Termijn aan het informatieverzoek 142 4.7.5.15. Geindividualiseerd verzoek 142 4.7.5.16. Individualisering van de cliént 142 4.7.5.17. Historisch overzicht van de laatste vijf jaren 144 4.7.5.18. Inzicht in originele stukken 144 4.7.5.19. Standpunt van de betrokken derde doet niet ter zake 144 4.7.5.20. Bankkosten 145 4.7.5.21. Volledige inzage in krediet- en clientendossiers 145 4.7.5.22. In welke stukken moet inzage worden verleend? 146 4.7.5.23. Het informele of beperkte verschoningsrecht van banken 147 4.7.5.24. Schending door de Belastingdienst van het informele verschoningsrecht 148 4.7.5.25. Marginaal toetsingsrecht van de volledigheid van dossiers 148 4.7.5.26. Het openen van safeloketten (kluizen) 149 4.7.5.27. Serievragen 150 4.7.5.28. Renseigneringsverplichting alleen ten aanzien van ingezetenen 152 4.7.5.29. De objecten waarover serievragen kunnen worden gesteld 153 4.7.5.30. Serievragen met betrekking tot rekeningen van een bepaalde soort of hoedanigheid 154 4.7.5.31. Gevallen waarin geen serievragen worden gesteld 155 4.7.5.32. Onvolkomenheden in de renseignering 155 4.7.5.33. Hebben clienten er recht op te weten welke gegevens de bank verstrekt? 156 4.7.5.34. Hoofdstuk 3 van het Vfb: Wederzijdse bijstand in belastingzaken 156 4.7.5.35. Opsporingsonderzoek 157 4.7.5.36. Onvoorziene zaken en invoering 158 4.7.6. Rechtsbescherming tegen onbevoegdelijke informatieverzoeken aan banken 158

lnhoud 4.7.7. Weigering van een informatieverzoek 159 4.8. Informatieverplichting van banken in internationaal perspectief 159 4.8.1. Inleiding 159 4.8.2. De wijzen van inlichtingenverstrekking 161 4.8.2.1. Inlichtingenverstrekking op verzoek 161 4.8.2.2. Automatische inlichtingenverstrekking 162 4.8.2.3. Spontane inlichtingenverstrekking 163 4.8.2.4. Procedure bij verstrekken van inlichtingen die zich bevinden bij banken 164 4.8.3. Geheimhouding en gebruik van inlichtingen 165 4.8.4. Beperkingen op de inlichtingenverstrekking door Nederland 166 4.8.4.1. Algemeen 166 4.8.4.2. Weigering bij ontbreken internationale grondslag 167 4.8.4.3. Weigering in geval van het ontbreken van wederkerigheid 167 4.8.4.4. Weigering in verband met wettelijke bepalingen en administratieve praktijk 168 4.8.4.5. Weigering op grond van het uitputtingsbeginsel 169 4.8.4.6. Weigering bij inbreuk op een zakengeheim 169 4.8.4.7. Het bankgeheim als weigeringsgrond; is het bankgeheim een zakengeheim? 170 4.8.5. De notificatieprocedure 172 4.8.6. Rechtsbescherming bij internationale inlichtingenuitwisseling 173 4.8.7. De Spaartegoedenrichtlijn en de gevolgen ervan voor Nederland 177 4.8.7.1. Inleiding 177 4.8.7.2. Uitzonderingspositie voor Belgie, Luxemburg en Oostenrijk 179 4.8.7.3. Het belang van de Spaartegoedenrichtlijn voor Nederland 180 4.8.7.4. De voorwaarde voor inwerkingtreding van de Spaartegoedenrichtlijn 180 4.8.7.5. De uiteindelijk gerechtigde 181 4.8.7.6. Identificatie en vaststelling van de woonplaats van de uiteindelijk gerechtigde 182 4.8.7.7. Banken zijn als 'uitbetalende instanties' verplicht tot renseignering 183 4.8.7.8. Het begrip rentebetaling en de uitbreiding daarvan 184 4.8.7.9. Overgangsmaatregel: van renseignering uitgezonderde rentebetalingen 186 4.8.7.10. De gegevens die onder de renseigneringsverplichting vallen 186 4.9. Samenvatting 187 5. Informatieverplichtingen van banken ten dienste van de belastingheffing in Duitsland 191 5.1. Inleiding 191 5.2. Algemene bepalingen 192 5.2.1. Inleiding 192 5.2.2. De plicht van de belastingdienst tot handhaving en onderzoek 193 5.2.3. Onderzoeksgrondslag van de belastingdienst 193 5.2.4. Kernbepaling informatieverplichtingen ten dienste van belastingheffing 194 5.3. De informatieverplichting voor de eigen belastingplicht 197 5.3.1. Inleiding 197 5.3.2. De inlichtingenverplichting 197 5.3.3. De inzageverplichting 199 5.3.4. Informatieverplichting in geval van internationale verhoudingen 200

Informatieverplichtingen van banken ten dienste van belastingheffing 5.3.5. De plechtige verklaring van de belastingplichtige (Versicherung an Eides Stått) 201 5.3.6. Waarneming ter plaatse (Einnahme des Augenscheins) 201 5.3.7. Het boekenonderzoek (Aufienprufung) 202 5.3.7.1. Inleiding 202 5.3.7.2. Omvang van het boekenonderzoek en de meewerkverplichting 203 5.3.7.3. Aankondiging, slotbespreking en Priifungsbericht 203 5.3.8. De fiscale opsporing (Steuerfahndung) 204 5.3.8.1. Inleiding 204 5.3.8.2. Onderzoek naar belastingmisdrijven en overtredingen 204 5.3.8.3. Onderzoek naar de belastinggrondslagen (belastbare feiten) 205 5.3.8.4. Onderzoek naar onbekende belastbare feiten 205 5.3.9. Het overleggen van zaken van waarde 206 5.4. De informatieverplichting in het kader van de belastingheffing van derden 206 5.4.1. Inleiding 206 5.4.2. De inlichtingen- en inzageverplichting 206 5.4.3. Serievragen 208 5.4.4. Boeken- en opsporingsonderzoek 209 5.4.5. Verklaring onder ede (Eidliche Vernehmung) 209 5.4.6. Voorafgaande kennisgeving aan belastingplichtige over het derdenonderzoek 210 5.4.7. De rangorde van de informatieverplichtingen in de Abgabenordnung 210 5.4.8. Kostenvergoeding bij informatieverzoeken 211 5.5. Administratieplicht en bewaarplicht 211 5.5.1. Administratieplicht 211 5.5.2. Bewaarplicht 212 5.6. Grenzen aan de onderzoeksplicht en informatieverplichtingen 214 5.6.1. Inleiding 214 5.6.2. De persoonlijke levenssfeer (privacy) 214 5.6.3. De rechtsstatelijke beginselen (algemene beginselen van behoorlijk bestuur) 219 5.6.3.1. Inleiding 219 5.6.3.2. Het beginsel van redelijkheid en billijkheid (Zumutbarkeit) 220 5.6.3.3. Het subsidiariteitsbeginsel (Erforderlichkeit) 220 5.6.3.4. Het beginsel van geschiktheid (Geeignetkeit) 221 5.6.3.5. Het evenredigheidsbeginsel in enge zin (Verhdltnismåfiigkeit) 221 5.6.3.6. Het 'beginsel' van mogelijkheid (Moglichkeit) 222 5.6.3.7. Serievragen, het bankgeheim en staatsrechtelijke grenzen 222 5.6.4. Verschoningsrechten in de Abgabenordnung 223 5.6.4.1. Inleiding 223 5.6.4.2. Het verschoningsrecht van familieleden van de belastingplichtige 223 5.6.4.3. Verschoningsrecht ter bescherming van beroepsgeheimen 224 5.6.4.4. Verschoningsrecht bij risico van vervolging voor delict 225 5.6.4.5. Het afleggen van een getuigenis en het overleggen van bescheiden en zaken van waarde 225 5.7. De fiscale geheimhoudingsverplichting in de Abgabenordnung 225 10

lnhoud 5.8. Rechtsbescherming tegen controlehandelingen 227 5.8.1. Inleiding 227 5.8.2. De bezwaarprocedure 228 5.8.3. De beroepsprocedure 228 5.8.4. Beroep in cassatie 229 5.8.5. Schorsende werking? 229 5.9. Gevolgen weigering informatieverplichting 229 5.10. Informatieverplichtingen van banken in het kader van een derdenonderzoek 231 5.10.1. Inleiding 231 5.10.2. Het bankgeheim en de geheimhoudingsverplichting van banken 232 5.10.2.1. Inleiding 232 5.10.2.2. De geheimhoudingsverplichting van banken 232 5.10.2.3. Bescherming van de beroepsvrijheid van een bank 233 5.10.2.4. Informatieverplichtingen: gerechtvaardigde inbreuk op het 'bankgeheim' 234 5.10.2.5. Schending door de bank van de vertrouwensrelatie met håar cliént 235 5.10.3. De verplichting van rekeningenwaarheid (Kontenwahrheitspflicht) 235 5.10.3.1. Inleiding 235 5.10.3.2. Verplichting van formele clientenwaarheid 236 5.10.3.3. Identificatieplicht 236 5.10.3.4. Lokethandelingen 237 5.10.3.5. Sancties bij overtreding van de verplichtingen 237 5.10.4. Aangifteplicht van banken bij overlijden van een client 238 5.10.5. De inhouding van een bronheffing op rente door banken 240 5.10.6. Bescherming van de vertrouwensrelatie tussen de bank en håar cliént 240 5.10.6.1. Inleiding 240 5.10.6.2. Doel en achtergrond van de regeling 241 5.10.6.3. Belastingdienst dient relatie tussen bank en håar cliént te respecteren 242 5.10.6.4. Algemene controle van bankrekeningen niet toegestaan 244 5.10.6.5. Geen derdenonderzoek toegestaan tijdens boekenonderzoek bij banken 247 5.10.6.6. In aangifte geen vragen over bankrekeningen en depots 250 5.10.6.7. De algemene regels van het fiscale derdenonderzoek gelden ook voor banken 251 5.10.7. Serievragen aan banken 254 5.10.8. Opvraag van gegevens over bankrekeningen per 1 april 2005 255 5.10.8.1. Inleiding 255 5.10.8.2. De inhoud van de bevoegdheid versus de verplichting 256 5.10.8.3. Voorafgaande kennisgeving van de rekeningopvraag aan de belastingplichtige 257 5.10.8.4. De rekeningopvraag en privacy van de betrokken rekeninghouder 257 5.10.9. Effectiviteit 258 5.10.10. Rechtsbescherming tegen informatieverzoeken aan banken 258 5.11. Informatieverplichting van banken in internationaal perspectief 262 5.11.1. Inleiding 262 5.11.2. Wijzen van inlichtingenverstrekking 263 5.11.3. Geheimhouding en gebruik van inlichtingen 265 5.11.4. Beperkingen op de inlichtingenverstrekking 266 5.11.5. Rechtsbescherming bij internationale inlichtingenuirwisseling 268 11

Informatieverplichtingen van banken ten dienste van belastingheffing 5.11.6. Gevolgen van de Spaartegoedenrichtlijn 271 5.11.6.1. Inleiding 271 5.11.6.2. Implementatie van de Spaartegoedenrichtlijn 271 5.11.6.3. Gevolgen van de Spaartegoedenrichtlijn 271 5.12. Samenvatting 272 6. Informatieverplichtingen van banken ten dienste van de belastingheffing in Belgié 277 6.1. Inleiding 277 6.2. De informatieverplichting van de belastingplichtige zelf 279 6.2.1. Inleiding 279 6.2.2. De inlichtingenverplichting van de belastingplichtige 280 6.2.3. De inzageverplichting 282 6.2.3.1. Inzage in boeken en bescheiden 282 6.2.3.2. Inzage in computerbestanden 285 6.2.3.3. Inzage in buitenlandse bankrekeningen 285 6.2.3.4. De informatieverplichting met betrekking tot binnenlandse bankrekeningen 286 6.2.4. Informatieverplichting indien 'noodzakelijk' ter bepaling van het belastbaar inkomen 287 6.2.5. De plaats van de belastingcontrole 288 6.2.6. Toegang tot bedrijfslokalen en privé-woningen 288 6.2.7. Gebruik van ingewonnen gegevens ten behoeve van de belastingheffing van derden 289 6.2.8. Uitwisseling van gegevens tussen de verschillende belastingadministraties 290 6.3. Informatieverplichtingen van derden 291 6.3.1. Inleiding 291 6.3.2. De inlichtingenverplichting 291 6.3.2.1. Algemeen 291 6.3.2.2. Inlichtingenverzoeken ten aanzien van onbekende derden (anonieme derden) 293 6.3.2.3. Beperkte toepassing derdenonderzoek door de belastingdienst 295 6.3.2.4. Spontane en automatische inlichtingenverstrekking 295 6.3.3. Inzage in boeken en bescheiden 296 6.3.4. Informatieverplichtingen van openbare diensten, instellingen en inrichtingen 297 6.3.5. Getuigenverhoor 298 6.4. De administratie- en bewaarplicht 299 6.4.1. De administratieplicht 299 6.4.2. De bewaarplicht 299 6.4.2.1. De bewaarplicht 299 6.4.2.2. De bewaartermijn 300 6.5. Grenzen aan de informatieverplichtingen 300 6.5.1. Algemeen 300 6.5.2. De persoonlijke levenssfeer van de belastingplichtige 300 6.5.3. Algemene beginselen van behoorlijk bestuur 303 6.5.4. Het beroepsgeheim (het verschoningsrecht in Belgié) 307 6.6. De fiscale geheimhoudingsverplichting van belastingambtenaren 310 6.7. Rechtsbescherming tegen informatieverzoeken 312 12

lnhoud 6.8. Gevolgen weigering te voldoen aan een informatieverplichting 312 6.8.1. Inleiding 312 6.8.2. Administratieve sancties 313 6.8.3. De strafrechtelijke sanctie 313 6.8.3.1. De strafsanctie van artikel 449 WIB 1992 314 6.8.3.2. De strafsanctie van artikel 450 WIB 1992 314 6.8.3.3. De strafsanctie van artikel 451 WIB 1992 314 6.8.3.4. De strafsanctie van artikel 452 WIB 1992 314 6.8.3.5. De strafsanctie van artikel 453 WIB 1992 314 6.9. Onrechtmatig verkregen bewijsmateriaal 315 6.10. Effectiviteit informatieverplichtingen 315 6.11. Informatieverplichting van banken met betrekking tot de belastingheffing van derden 316 6.11.1. Inleiding 316 6.11.2. Het bankgeheim in de inkomstenbelastingen 317 6.11.2.1. Achtergronden van en rechtvaardiging van het bankgeheim 317 6.11.2.2. Het bankgeheim is geen beroepsgeheim 318 6.11.2.3. De regeling van het bankgeheim in het WIB 1992 319 6.11.2.4. Op welke 'cliénten' heeft het bankgeheim betrekking? 320 6.11.2.5. Wanneer is het bankgeheim in het WIB 1992 niet van toepassing? 320 6.11.2.6. Welke instellingen vallen onder het bankgeheim van het WIB 1992? 321 6.11.3. Opheffing van het bankgeheim 322 6.11.3.1. Opheffing van het bankgeheim bij indiening van een bezwaarschrift 322 6.11.3.2. Er wordt een strafprocedure ingesteld 323 6.11.3.3. Vermoeden van een mechanisme van belastingontduiking 323 6.11.3.4. Voorbeelden van mechanismen van belastingontduiking 325 6.11.3.5. De gevolgen van de opsporing van een bijzonder mechanisme 327 6.11.4. Strafrechtelijk en op andere wijze verkregen gegevens enfiscaalbankgeheim 328 6.11.4.1. Algemeen 328 6.11.4.2. Gegevens over bankcliénten 329 6.11.5. De informatieverplichtingen van banken bij overlijden van cliénten 331 6.11.5.1. Algemeen 331 6.11.5.2. Automatische inlichtingenverplichting 331 6.11.5.3. Verplichtingen van erfgenamen van de overledene 331 6.11.5.4. Inlichtingen-en inzageverplichting 332 6.11.5.5. Verzegeling van kluizen en gesloten koffers en renseignering aan de belastingdienst 332 6.11.5.6. Bankgeheim 'eindigt' bij de heffing van successierechten 333 6.12. Informatieverplichting van banken in internationaal perspectief 333 6.12.1. Inleiding 333 6.12.2. De wijzen van inlichtingenverstrekking en andere soorten bijstandsverlening 335 6.12.3. Geheimhouding en gebmik van inlichtingen 337 6.12.4. Beperkingen op de inlichtingenverstrekking door Belgié 338 6.12.5. De gevolgen van het Belgisch bankgeheim 338 6.12.6. De notificatieprocedure 338 13

Informatieverplichtingen van banken ten dienste van belastingheffing 6.12.7. 6.12.8. 6.12.8.1. 6.12.8.2. 6.12.8.3. 6.12.8.4. 6.13. Rechtsbescherming bij internationale inlichtingenuitwisseling De Spaartegoedenrichtlijn en de gevolgen ervan voor Belgié Inleiding Implementatie van de Spaartegoedenrichtlijn in de Belgische wetgeving Belgié heft bronbelasting over rente ingevolge de Spaartegoedenrichtlijn Gevallen waarin Belgié toch inlichtingen verstrekt Samenvatting 339 340 340 341 341 342 343 7. 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 7.6. 7.6.1. 7.6.1.1. 7.6.1.2. 7.6.1.3. 7.6.1.4. 7.6.2. 7.6.2.1. 7.6.2.2. 7.6.2.3. 7.6.2.4. 7.6.2.5. 7.6.3. 7.6.3.1. 7.6.3.2. 7.7. 7.7.1. 7.7.2. 7.7.3. 7.7.4. 7.7.5. 7.8. 7.8.1. 7.8.2. 7.8.3. 7.8.4. 7.8.5. 7.9. 7.9.1. 7.9.2. Comparatieve synthese op hoofdlijnen en conclusies Inleiding Belastingharmonisatie als achtergrond voor mijn aanbeveling voor een geharmoniseerde regeling De methode van rechtsvergelijking Waarom bestaat er een bancaire informatieverplichting? Het bankgeheim in Belgié Effectiviteit Informatieverplichtingen in het algemeen Nederland Duitsland Belgié Conclusies Informatieverplichting van banken in individuele gevallen Algemeen Nederland Duitsland Belgié Conclusies De (massale) renseigneringsverplichting van banken (niet-individuele gevallen) Algemeen; Nederland, Duitsland en Belgié; nationaal en internationaal Conclusie Privacy Algemeen Nederland Duitsland Belgié Conclusies Fiscale geheimhoudingsverplichting als waarborg voor privacy Algemeen Nederland Duitsland Belgié Conclusies Evenredigheid Algemeen Nederland 349 349 350 350 351 352 354 354 354 356 356 357 359 359 359 362 363 363 366 366 368 369 369 370 371 372 373 374 374 374 375 376 376 377 377 377 14

lnhoud 7.9.3. 7.9.4. 7.9.5. 7.10. 7.10.1. 7.10.2. 7.10.3. 7.10.4. 7.10.5. Duitsland Belgié Conclusies Rechtsbescherming Algemeen Nederland Duitsland Belgié Conclusies 379 380 381 383 383 383 385 386 387 Bijlagen A. B. C. D. E. F. G. H. I. informatieverplichtingen van banken ten dienste van 1 Voorschrift informatie fiscus/banken AO 1977 30a Schutz von Bankkunden Artikel 318 Wetboek van de Inkomstenbelastingen 1992 Literatuur Jurisprudentieregister Lijst van afkortingen Zusammenfassung Trefwoordenregister Curriculum Vitae 391 393 401 403 405 415 421 425 437 441 15