Cursus: Argumentatieve vaardigheden Test Leerstof: Hoofdstuk 2 Tijdsduur: 50 minuten Opmerkingen: 10 punten vooraf 3F Ik kan onderscheid maken tussen standpunten en argumenten 3F Ik kan verschillende soorten argumentaties onderscheiden. 3F Ik kan verschillende soorten redeneringen herkennen. 3F Ik kan verschillende soorten drogredenen herkennen. 3F Ik weet waar ik op moet letten bij het beoordelen van de aanvaardbaarheid van een argumentatie. 3F Ik kan de argumentatie in een betogende tekst op aanvaardbaarheid beoordelen. 4F Ik kan onderscheid maken tussen objectieve en subjectieve argumenten. 4F Ik kan verschillende soorten argumentatiestructuren herkennen. Lees tekst 1 en beantwoord de vragen. 1 Ik weet nog goed hoe ik als vijfjarige trillend naar voren liep om bij die ontzagwekkende man op schoot te mogen zitten en ik was heus niet bang uitgevallen. Volgens mij zijn kinderen nu, 35 jaar later, niet wezenlijk anders. Mijn zoontje van vijf gilt het uit als hij s avonds een Piet tussen de berkenboompjes voor ons huis denkt te zien. (alinea 2). Noteer het standpunt. [4p] 2 Welke drogreden herken je hier? Kies uit: [4p] A cirkelredenering B onjuist beroep op autoriteit C overhaaste generalisatie D verkeerde vergelijking 3 Het is dus niet verstandig dat een actualiteitenprogramma deze stressfactor van kinderen nog meer aanzwengelt. (alinea 2) Noteer het argument dat de schrijfster daarvoor geeft. [4p] 4 Is dit een objectief of een subjectief argument? [2p] 5 Aan welk signaalwoord kun je het standpunt herkennen? [2p] 6 Vanzelfsprekend kunnen de meeste Nederlanders hun tijd en geld wel beter besteden, maar feit is dat kinderen tegenwoordig onevenredig veel Sinterklaasstress te verwerken krijgen. (alinea 3) Welke drogreden herken je hier? Kies uit: [4p] A bespelen van het publiek B onjuist beroep op autoriteit C ontduiken van de bewijslast D verkeerde vergelijking 7 Zet de argumentatie van alinea 4 in een blokjesschema. [9p] 8 Van welke argumentatiestructuur is hier sprake? Kies uit: [2p] A enkelvoudige argumentatie B meervoudige argumentatie C nevenschikkende argumentatie D onderschikkende argumentatie
9 De traditionele manier waarop het Sinterklaasfeest dertig jaar geleden werd gevierd, was veel meer afgestemd op de behoeften van kinderen mogelijk omdat ouders toen nog meer deel uitmaakten van de wereld van hun kinderen. (alinea 6) Zet deze argumentatie is een blokjesschema. [6p] 10 Van welke argumentatie is hier sprake? Kies uit: [4p] A argumentatie op basis van feiten B argumentatie op basis van normen en waarden C argumentatie op basis van nut D argumentatie op basis van vermoedens 11 Het Sinterklaasjournaal gaat volledig in tegen de kinderlijke behoefte aan herkenning, harmonie en vastigheid. Het is elke keer anders, er gaat van alles mis en er is altijd wel een of ander conflict dat moet worden uitgevochten. (alinea 7) Zet deze argumentatie in een blokjesschema. [12p] 12 Van welke argumentatiestructuur is hier sprake? Kies uit: [2p] A enkelvoudige argumentatie B meervoudige argumentatie C nevenschikkende argumentatie D onderschikkende argumentatie 13 De moderne cultuur voor kinderen op televisie en in boeken is het laatste decennium in rap tempo ruwer en schreeuweriger geworden. (alinea 8) Bij welk standpunt is dit een argument? [4p] 14 De moderne cultuur voor kinderen op televisie en in boeken is het laatste decennium in rap tempo ruwer en schreeuweriger geworden. (alinea 8) Formuleer het argument dat deze uitspraak ondersteunt. [4p] 15 Van welk type redenering is hier sprake? Kies uit: [4p] A een redenering op basis van een kenmerk B een redenering op basis van een vergelijking C een redenering op basis van voor- en nadelen D een redenering op basis van een voorbeeld 16 Zet de argumentatie van alinea 9 in een blokjesschema. [12p] 17 Van welke argumentatiestructuur is hier sprake? Kies uit: [2p] A meervoudige argumentatie B nevenschikkende argumentatie C onderschikkende argumentatie D meervoudig onderschikkende argumentatie 18 Van welke argumentatie is er sprake in alinea 12? Kies uit: [4p] A argumentatie op basis van autoriteit B argumentatie op basis van feiten C argumentatie op basis van nut D argumentatie op basis van vermoedens
19 Welke van onderstaande uitspraken is het meest van toepassing op deze tekst? [5p] A Sinterklaasjournaal is zoveelste verruwing van jeugdcultuur is een aanvaardbaar betoog, want de schrijfster geeft goede argumenten en weerlegt de belangrijkste tegenargumenten. B Sinterklaasjournaal is zoveelste verruwing van jeugdcultuur is een redelijk betoog, want de schrijfster geeft goede argumenten, maar weerlegt de tegenargumenten onvoldoende. C Sinterklaasjournaal is zoveelste verruwing van jeugdcultuur is een betwistbaar betoog, want de schrijfster geeft alleen haar eigen argumenten en die zijn niet overtuigend. D Sinterklaasjournaal is zoveelste verruwing van jeugdcultuur is een betwistbaar betoog, want de schrijfster geeft geen goede argumenten en weerlegt de tegenargumenten niet afdoende.
Tekst 1 Sinterklaasjournaal is zoveelste verruwing van jeugdcultuur [1] Niets ten nadele van Dieuwertje Blok, maar waarom bestaat het Sinterklaasjournaal? Zijn er werkelijk ouders die het leuk vinden dat hun kleuter vier weken lang zijn bed nat plast uit pure stress, omdat Sinterklaas het nieuwe boek met alle kindernamen is kwijtgeraakt? [2] Ik weet nog goed hoe ik als vijfjarige trillend naar voren liep om bij die ontzagwekkende man op schoot te mogen zitten en ik was heus niet bang uitgevallen. Volgens mij zijn kinderen nu, 35 jaar later, niet wezenlijk anders. Mijn zoontje van vijf gilt het uit als hij s avonds een Piet tussen de berkenboompjes voor ons huis denkt te zien. Kleine kinderen zijn van zichzelf al hyper genoeg rond Sinterklaas. Het is dus niet verstandig dat een actualiteitenprogramma deze stressfactor van kinderen nog meer aanzwengelt. [3] De Volkskrant berichtte licht cynisch over Gooise vrouwen die op cursus konden tegen Sinterklaasstress. Vanzelfsprekend kunnen de meeste Nederlanders hun tijd en geld wel beter besteden, maar feit is dat kinderen tegenwoordig onevenredig veel Sinterklaasstress te verwerken krijgen. Ouders kunnen daar vaak nog maar moeilijk tegenwicht aan bieden. [4] Het elfjarig bestaan van het Sinterklaasjournaal doet een succesformule vermoeden, maar in de praktijk is het programma totaal ongeschikt voor kinderen. Voor hen die nog in Sinterklaas geloven, is het onbegrijpelijk, verwarrend en verontrustend. Voor hen die het wel volgen, is het oninteressant. [5] Hiermee schaart het Sinterklaasjournaal zich onder een veelheid van programma s en verhalen voor kinderen die, volkomen misplaatst, geschoeid zijn op een leest van volwassen behoeften. Waar volwassenen smullen van actualiteiten en zo veel mogelijk afwisseling en spanning en sensatie, hebben kinderen van vier tot zes juist behoefte aan fantasievolle harmonieuze verhalen volgens een herkenbaar en voorspelbaar patroon. Dit geeft hun het vertrouwen dat ze de wereld om hen heen beginnen te begrijpen. Vandaar ook dat ze tot vervelens toe De gele taxi uit de Gouden Boekjesreeks onder je neus schuiven. Dit is vreselijk irritant om voor te lezen, maar het herhaaldelijk terugkerende ji-ie-ie-reng! en reng-drrrrrrrrrrrrrrrrr! van de remmende en optrekkende taxi geeft kleuters blijkbaar precies de rust waardoor ze in slaap vallen. [6] De traditionele manier waarop het Sinterklaasfeest dertig jaar geleden werd gevierd, was veel meer afgestemd op de behoeften van kinderen mogelijk omdat ouders toen nog meer deel uitmaakten van de wereld van hun kinderen. Het ging altijd als volgt: een intocht met de boot, kinderen stonden zwaaiend op de kade, Sint en Piet wuifden en de vlaggetjes waaiden al heen en al weer. Daarna gaven Sint en Piet iedereen een hand en deelden snoepgoed uit. De ouders vertelden van tevoren hoe het zou gaan. Zo ging het ook. Daarna keerden de kinderen tevreden en vol verwachting naar huis terug. [7] Het Sinterklaasjournaal gaat volledig in tegen de kinderlijke behoefte aan herkenning, harmonie en vastigheid. Het is elke keer anders, er gaat van alles mis en er is altijd wel een of ander conflict dat moet worden uitgevochten. Omdat jonge kinderen dit anders dan volwassenen nauwelijks kunnen relativeren, haalt het hun hele wereldbeeld overhoop, met als gevolg dat zij wekenlang hyperactief door het huis stuiteren. [8] Het Sinterklaasjournaal staat lang niet alleen in zijn hyperactiverende effect op
kinderen. De moderne cultuur voor kinderen op televisie en in boeken is het laatste decennium in rap tempo ruwer en schreeuweriger geworden. Zo is de tv-serie Barbapapa een aantal jaar geleden geüpdatet. In plaats van die ouderwetse softe pastelkleuren hadden de poppetjes lekkere knalkleuren gekregen. Opeens waren het niet meer de vredelievende, natuurminnende wezens die zich afkeerden van de eentonigheid van het moderne stadsleven om zich in hun organisch vormgegeven woningen earth-ships avant la lettre terug te trekken in de vrije natuur. Nee, ze waren veranderd in streetwise hangjongeren die elkaar uitscholden voor sukkel en dreigend hun boze zwarte wenkbrauwen opzetten naar elkaar. Iemand zal hebben gedacht dat kinderen zichzelf daardoor vandaag de dag beter kunnen identificeren met de Barba-schepsels. [9] De impact van de moderne cultuur voor kinderen is enorm en met alle moderne media nauwelijks meer uit het dagelijks leven te weren. Daarom is de verruwing daarvan ook onwenselijk, voor kinderen en voor ouders. Omdat ouders hun kinderen liever een harmonieus vriendelijk verhaal voorlezen, maar ook omdat de verruwing ertoe bijdraagt dat kinderen het normaal gaan vinden elkaar uit te schelden en bij elke tegenslag emotioneel te exploderen. In de Randstad is het ondertussen heel normaal dat lieve welopgevoede kinderen elkaar teringnerd noemen. [10] Juist in Nederland hebben kinderen behoefte aan rustige verhalen. Toen we nog in Zweden woonden, keken we af en toe met het hele gezin naar het Jeugdjournaal. Wat ons opviel en verbaasde, was de geëxalteerdheid van het programma. Waarom deden de presentatoren zo hyperactief en overdreven? Konden ze niet normaal doen? Waarom moesten kinderen altijd schreeuwen of iets geks doen als ze hun verhaal vertelden? Vanwaar die hyperactieve tunes met epileptisch aandoende visuele ondersteuning? In Nederland hadden we ons daar nooit zo over verbaasd, maar vanuit de rust van het Zweedse platteland maakte dat opeens een belachelijke indruk. Terug in Nederland verbaasde ik me over de hyperactiviteit van Nederlandse kinderen. Je kon hun geen vraag stellen zonder cartoonesk geschreeuw als antwoord te krijgen. Tot mijn schrik brulden mijn eigen kinderen binnen drie maanden nog het hardst van iedereen. [11] Volwassenen in Nederland zijn op een overspannen manier bezig kinderen in alles wat ze doen te entertainen. Daarvan worden die kinderen gillend gek. [12] Het zou fijn zijn als de producenten van moderne cultuur kinderen weer zouden verblijden met harmonieuze verhalen. Kinderen vinden dat heus niet saai of ouderwets. Dat is een volwassen idée fixe. Kinderen hebben alleen maar last van dat overspannen gedrag van volwassenen. [13] Misschien willen wij als volwassenen zelf graag ontsnappen aan de saaiheid en sleur van ons bestaan door te bungeejumpen of door thrillers te lezen, maar voor kinderen is het gewone leven al bijzonder en spannend genoeg. Kinderen zijn gevoelsmatig niet afgestompt. Ze kunnen vol verbazing kijken naar een vlucht overvliegende zwaluwen die wij niet eens opmerken. Daarom is het onze taak kinderen subtiele, beschaafde verhalen voor te schotelen. Naar: Wendy Schouten, NRC/Handelsblad, 1 december 2012 Wendy Schouten is archeoloog en publicist