Auditdienst Rijk Ministerie van Financiën. Accountantsrapport 2016 Centraal JusUtieel Incassobureau

Vergelijkbare documenten
Samenvattend auditrapport

Auditrapport 2017 Agentschap Dienst Publiek en Communicatie. van het ministerie van Algemene Zaken (III) Auditdienst Rijk. Ministerie van Financiën

Rapport van bevindingen Rapport bij Financieel Verslag Uitvoeringstaken 2015 van het Zorginstituut Nederland

Ministerie van Algemene Zaken (III)

Audkdienst Rijk j Ministerie van Finandën. Samenvattend auditrapport

Auditrapport 2018 Immigratie- en Naturalisatiedienst

Samenvattend auditrapport 2016 Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (iib)

Auditrapport 2014 Nationale Ombudsman

Auditdienst Rijk. Ministerie van Financiën. Auditrapport Agentschap Dienst Publiek en Communicatie

Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB)

Ministerie van Algemene Zaken (III)

Auditdienst Rijk Ministerie van Financiën. Onderzoeksrapport Met betrekking tot de door de ADR uitgevoerde review van de steekproef Wtcg 2014

Werkzaamheden uitvoeringskosten

Staten-Generaal (IIA)

Resultaten verantwoordingsonderzoek De Koning (I) Rapport bij het jaarverslag

Auditrapport 2016 Immigratie- en Naturalisatiedienst

Controleprotocol. Accountantscontrole Jaarrekening Gemeente Berkelland Bijlage 1. Versie juni 2014 Controleprotocol pagina 1 van 9

Resultaten verantwoordingsonderzoek Gemeentefonds (B) Rapport bij het jaarverslag

Samenvattend auditrapport 2016 Koninkrijksrelaties (iv)

Resultaten verantwoordingsonderzoek. Algemene Zaken (III)

A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2017

Resultaten verantwoordingsonderzoek Provinciefonds (C) Rapport bij het jaarverslag

CIOT-bevragingen Proces en rechtmatigheid

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB)

Controleprotocol subsidies gemeente Alkmaar voor verantwoording subsidies >

De belangrijkste uitkomsten van het onderzoek naar de Jaarrekening 2013 zijn:

Onderzoeksrapport. Definitieve Vaststelling vn de. Risicovereveningsbijdrage 2011 van. Zorginstituut Nederland

Controle protocol Stichting De Friesland

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2017 van Samenwerkingsstichting Kans & Kleur gecontroleerd.

Resultaten verantwoordingsonderzoek Provinciefonds (C) Rapport bij het jaarverslag

Advies commissie BBV aan ministerie van BZK mei Van een rechtmatigheidsoordeel naar een rechtmatigheidsverantwoording

Samenvattend auditrapport 2013 Staten-Generaal (MA)

Auditdienst Rijk. Ministerie van Financiën. Ministerie van Algemene Zaken. de Minister President Postbus EA Den Haag. Datum 17 maart 2015

Resultaten verantwoordingsonderzoek De Koning (I) Rapport bij het jaarverslag

Accountantsrapport. 1 Inleiding 1. 2 Beheersinstrumentarium 1

Samenvattend auditrapport 2016 Ministerie van Algemene Zaken (iii)

Behandeld door drs. M. Bruinsma RA

Rapport van bevindingen

Gemeenschappelijke Regeling Maasveren Limburg Noord. Accountantsverslag 2014 april 2015

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2016 VAN DE GEMEENTE TEN BOER.

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Velsen

Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2016 van de gemeente IJsselstein te IJsselstein gecontroleerd.

Controleprotocol Jaarrekening Gemeente De Bilt 2014


Datum 26 april 2017 Betreft Antwoorden op inbreng schriftelijk overleg over het nieuwe stelsel van rapporteringstoleranties

Rapport bij het Jaarverslag Spaarfonds AOW (E)

NÅ$ Koenen en Co Controle BV is lid van Nexia International. veelzijdig. Controle

Resultaten verantwoordingsonderzoek 2013 bij de Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de gouverneurs (IIB)

Controleprotocol Werkorganisatie Duivenvoorde

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan de raad van toezicht van Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs Paul Krugerweg 44 38

Controle protocol. 1 Doelstelling. 2 Eisen en aanwijzingen. 3 Toleranties en gewenste zekerheid

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

De Rekenkamer is verder nagegaan of de verantwoording van de verschuldigde vergoeding over 2011, 2012 en 2013 volledig is.

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van Stichting Gooisch Natuurreservaat A. Verklaring over de in het jaarverslag op

voorstel aan de gemeenteraad

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT. A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016

Provinciale Normenkader Rechtmatigheid 2015(aangepast)


Behorend bij de Regeling Regionale Journalistieke Samenwerking

1a Leidinggevende topfunctionarissen met dienstbetrekking bedragen x 1 T.Keulen M.C. Spies Functiegegevens Voorzitter CvB Lid CvB Aanvang en einde fun

Resultaten verantwoordingsonderzoek BES-Fonds (H) Rapport bij het jaarverslag

INT / 2435 A.van Genderen. Jaarstukken ODRU 2016 en accountantsverklaring

Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2016 van Lavide Holding N.V. te Alkmaar gecontroleerd.

Hellendoom. Aan de raad. III II III IIII IIII III III II (code voor postverwerking)


Controleprotocol subsidie Vervoersautoriteit MRDH - Openbaar Vervoer, concessie Bus -

Jaarrekening Patijnenburg 2016

Controleprotocol jaarrekening 2016

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van Stichting FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken A. Verklaring over d

Behorend bij de Regeling Journalistieke Innovatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

JAN. Aan: het bestuur van het Nederlands Instituut voor Volksontwikkeling en Natuurvriendenwerk (Vereniging NIVON) te Amsterdam

Auditrapport 2017 Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

Deelplan IC Investeringen en kredieten Gemeente Lingewaard

Accountantsverslag 2012

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur en raad van commissarissen van Stichting FC Eindhoven A. Verklaring over de in he

CONTROLEPROTOCOL. voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2010 van de gemeente Leeuwarderadeel

verantwoordingsonderzoek 2017 bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid

Accountantsdienst. GAD rapport bij jaarrekening 2013 INHOUD CONTROLEVERKLARING

PERSOONLIJK De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA Den Haag. van het Ministerie van Defensie

Addendum. Model Jaarverslaggeving 2013 CAK Protocol Accountantsonderzoek 2013 CAK

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT i

18 juni 2015 Rein-Aart van Vugt Toby Bergshoeff. Controle jaarrekening 2014

Rechtmatigheidsverantwoording Annemarie Kros RA (PWC) & Marieke Wagemakers RA (gemeente Uden)

Gemeente Doetinchem. Clientserviceplan voor het boekjaar 2013

CONTROLEPROTOCOL voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van de gemeente Hengelo

Resultaten verantwoordingsonderzoek De Koning (I) Rapport bij het jaarverslag

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van Stichting Steun Goois Natuurreservaat A. Verklaring over de jaarrekening 2017

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Leidraad 20 Accountantsrapportage over de bestuurlijke mededeling bij een aanvraag van het predicaat Koninklijk en Hofleverancier

Controleprotocol Gemeente Loon op Zand

Infrastructuurfonds (A)

Accountants BERK CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT. A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2017


Spaarfonds AOW (E) Rapport bij het Jaarverslag Rechtmatigheidsonderzoek over 2009


Transcriptie:

Auditdienst Rijk Ministerie van Financiën Accountantsrapport 2016 Centraal JusUtieel Incassobureau

Colofon Titel Accountantsrapport 2016 Uitgebracht aan Centraal Justitieel Incassobureau Datum 3 april 2017 Kenmerk ADR/2017/0000059169 Inlichtingen Auditdienst Rijk 070-342 7700

Inhoud 1. Samenvatting 4 2 Inleiding 5 2.1 Doel en doelgroepen 5 2.2 Uitvoering onderzoeken 5 2.3 Objecten van onderzoek 5 2.3.1 Jaarrekening agentschap 5 2.3.2 Financiële verantwoording primaire geidstromen 5 3 Financiële verantwoording primaire geidstromen: geen afwijkingen van materieel belang 6 3.1 Inleiding 6 3.2 Verantwoording bevat geen afwijking van materieel belang 6 3.3 Proces van jaarafsluiting goed verlopen 6 4 Financieel beheer primaire geidstromen verbeterd, kansen voor een meer IT gedreven control 7 4.1 IT beheersing verbeterd, kansen voor een meer IT gedreven control 7 4.1.1 Kansen voor een meér IT gedreven control 7 4.1.2 Systeem Terwee is betrouwbaar 7 4.1.3 Beheer TOAD autorisaties sterk verbeterd, beperkt restrisico 7 4.1.4 Aanpassing autorisatiestructuur aan nieuwe Organisatie noodzakelijk 8 4.2 Primair proces is beheerst, aandacht voor ketenafhankelijkheden 8 4.2.1 Inzicht verkregen in vorderingspositie voorschotregeling 8 4.2.2 Afboeken is een beheerst proces 8 4.2.3 Overdrachtsmomenten in de afpakketen werken niet efficiënt 8 5 Financiële overzichten agentschap: goedkeurende controleverklaring 9 5.1 Inleiding 9 5.2 Goedkeurende controleverklaring 9 5.3 Proces van jaarafsluiting goed verlopen 9 6 Financieel en materieelbeheer agentschap: veel verbeteringen gerealiseerd 10 6.1 Inleiding 10 6.2 Application controls Exact onderzocht 10 6.2.1 Beheersmaatregel in urenregistratie Exact toegevoegd 10 6.2.2 Risico s in autorisatiebeheer Exact 10 6.3 Problematiek IUC Noord beïnvloedt rechtmatigheid 11 6.3.1 Regierol IUC Noord ingericht, aanvullende inzet van control-functie noodzakelijk 11 6.3.2 Onrechtmatigheden DAS en doorlevering onder inhuur mantel 11 6.4 Beheersing ICT portfolio verder doorontwikkelen 11 6.4.1 Overgang naar nieuw bankcontract is beheerst verlopen 11 6.4.2 Toekenningsbrieven aanwezig en tarievennota opgesteld 11 6.4.3 Projectbeheersing verbeteren met gedetailleerde begroting en nacalculatie 12 6.5 Personeelsbeheer op orde maar afhankelijk van kwaliteit P-Direkt 12 6.6 Mogelijke vennootschapbelastingplicht CR1 12 7 Ondertekening 13

Samenvatting Wij hebben bij het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) onderzoek gedaan naar de financiële verantwoording van de primaire geldstromeri en het agentschap over 2016. Onze algemene conclusie is dat veel verbeteringen in het financieel en materieel beheer zijn gerealiseerd. De volgende positieve ontwikkelingen vallen daarbij op. Het proces rondom de TOAD autorisaties is beheersbaar. Het afboekproces en het personeelsbeheer zijn op orde. De vorderingenstand in Terwee is controleerbaar gemaakt. Daarnaast is de overgang naar het nieuwe bankcontract beheerst verlopen. Het CJIB is een IT gedreven organisatie waarbij mogelijk kansen bestaan om nog efficiënter te controleren door meer gebruik te maken van geautomatiseerde controles. Naast deze positieve ontwikkelingen zien wij nog ruimte voor verbetering op de volgende punten. Het bestaande verbeterpunt met betrekking tot het aanpassen van de autorisaties in de systemen aan de huidige organisatie structuur is nog niet volledig opgelost. De beheersing van projecten kan nog meer worden verbeterd met gedetailleerdere begroting en nacalculatie. Het financieel en materieel beheer van het CJIB wordt beïnvloed door onvolkomenheden in de beheersing door derden. Zo is het CJIB afhankelijk van het IUC Noord voor de inkoopprocessen en van P-Direkt voor het personeelsbeheer. Als gevolg van de vorming van shared service organisaties heeft het CJIB deze processen moeten uitbesteden. Hoewel het CJIB voor deze diensten betaalt, zijn er geringe mogelijkheden om de kwaliteit te beïnvloeden. Omdat het CJIB desondanks wel verantwoordelijk blijft voor deze processen moeten allerlei extra maatregelen getroffen worden om de kwaliteit van uitvoering van de shared service organisaties te monitoren en te waarborgen. Voor het primaire proces, het aanleveren van zaken, is het CJIB afhankelijk van het Openbaar Ministerie (OM). Het CJIB neemt zijn verantwoordelijk als ketenpartner door een bijdrage aan verbeterinitiatieven te leveren. Naast het bestaande verbeterpunt met betrekking tot het aanpassen van autorisaties aan de huidige organisatiestructuur zijn er in het kader van financieel en materieel beheer geen verbeterpunten die door het CJIB in een verbeterplan moeten worden opgenomen en van opvolging moeten worden voorzien. Managementreactie CJIB Wij herkennen ons in de hiervoor geschetste ontwikkelingen en trends met betrekking tot de interne beheersing van het CJIB. Bovenstaande adviezen zullen daar waar noodzakelijk worden opgenomen in het verbeterplan CJIB 2017 en van opvolging worden voorzien. 4 1 Accountantsrapport 2016

2 Inleiding 2.1. Doel en doelgroepen In dit accountantsrapport rapporteren wij de belangrijkste uitkomsten van de controle van de jaarrekening 2016 van het CJIB en van onze controle van de primaire geidstromen. Het rapport is opgesteld voor de directie. Met dit rapport ondersteunt de Auditdienst Rijk (ADR) de directie van het CJIB in het afleggen van verantwoording aan de eigenaar! opdrachtgever, Directoraat Generaal Straffen en Beschermen (DGSenB). De ministerraad heeft op 19 februari 2016 een beleidslijn vastgesteld voor het openbaar maken van rapporten van de ADR. Op grond daarvan zal de minister van Veiligheid en Justitie (V&J) dit accountantsrapport op of na verantwoordingsdag, 17 mei 2017, plaatsen op de website van de Rijksoverheid (www.rijksoverheid.nl). 2.2 Uitvoering onderzoeken De rapport bevat de uitkomsten van de uitvoering van onze onderzoeken. Het rapport is als volgt ingedeeld: De controle van de financiële overzichten van de primaire geldstromen (hoofdstuk 3). Het onderzoek naar het financieel beheer van de primaire geldstromen (hoofdstuk 4). De controle van de financiële overzichten van het agentschap (hoofdstuk 5). Het onderzoek naar het financieel en materieelbeheer van het agentschap (hoofdstuk 6). 2.3 Objecten van onderzoek 2.3.1 Jaarrekening agentschap De in 2016 gerealiseerde omzet bedroeg 131 mln. (2015: 124 mln.). Hiervan heeft 118 mln. (2015: 109 mln.) betrekking op omzet moederdepartement. Het totaal aan activa ultimo 2016 bedraagt 67 mln. (2015: 59 mln.). 2.3.2 Financiële verantwoording primaire geidstromen De in 2016 gerealiseerde uitgaven bedroegen 1,2 mln. (2015: 1,0 mln.), vorderingen 1.236 mln. (2015: 1.190 mln.) en ontvangsten 1.055 mln. (2015: 858 mln.). Bovenstaande cijfers geven een indruk van de financiële omvang van de objecten van onze controle. 5 l Accountantsrapport 2016

3 Financiële verantwoording primaire geidstromen: geen afwijkingen van materieel belang 3.1 Inleiding Als onderdeel van onze wettelijke taak controleren wij of de financiële verantwoording van het CJIB een getrouw beeld geeft van de uitkomsten van de begrotingsuitvoering en is opgesteld in overeenstemming met de verslaggevingsvoorschriften zoals die zijn vastgelegd in de Comptabiliteitswet 2001 en de Regeling rijksbegrotingsvoorschriften 2017. De financiële verantwoording van het CJIB wordt geïntegreerd in de financiële overzichten in het jaarverslag van Begroting VI Veiligheid en Justitie. Bij de financiële verantwoording wordt geen separate controleverklaring verstrekt. Wij dienen te voldoen aan de voor ohs geldende beroepsvoorschriften en onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de financiële verantwoording geen afwijkingen van materieel belang bevat. Het materieel belang voor de financiële verantwoording als geheel bedraagt 1% voor fouten en 3% voor onzekerheden. 3.2 Verantwoording bevat geen afwijking van materieel belang Wij hebben bij onze controle van de financiële verantwoording geen afwijkingen van materieel belang geconstateerd. Dit houdt in dat de financiële verantwoording een getrouw beeld geeft van de uitkomsten van de begrotingsuitvoering en is opgesteld conform wet- en regelgeving. Daarnaast geeft de verantwoording over de rechtmatigheid in de managementverklaring een juist en volledig beeld van de rechtmatigheid van de begrotingsuitvoering in overeenstemming met de van toepassing zijnde wet- en regelgeving. De financiële verantwoording is ongewijzigd in het jaarverslag van Begrotingshoofdstuk VI Veiligheid en Justitie opgenomen. 3.3 Proces van jaarafsluiting goed verlopen Net als in voorgaande jaren is het proces van de jaarafsluiting goed verlopen. Het balansdossier bevat voldoende documentatie om de controle uit te voeren en aanvullende vragen zijn snel beantwoord. 6 1 Accountantsrapport 2016

4 Financieel beheer primaire geidstromen verbeterd, kansen voor een meer IT gedreven control 4.1 IT beheersing verbeterd, kansen voor een meer IT gedreven control 4.1.1 Kansen voor een meer IT gedreven control Het CJIB maakt gebruik van IT-systemen voor de verwerking van transacties ten behoeve van het primaire proces en de verantwoording daarvan. De IT-systemen hebben ingebouwde controles (application controls). Het is hierdoor mogelijk handmatige controles te vervangen door geautomatiseerde controles. Een voorbeeld daarvan is de koppeling tussen de systemen voor het primaire proces en de systemen voor de verantwoording. Op dit moment worden gegevens handmatig overgezet, dit is overigens een overwogen keuze van het CJIB. Onder randvoorwaarden zou dit efficiënter geautomatiseerd kunnen verlopen. De randvoorwaarden betreffen onder andere adequaat veandermanagement en informatiebeveiliging. Wij gaan samen met het CJIB in 2017 onderzoeken waar mogelijkheden liggen voor efficiënter gebruik van IT in de control van het CJIB. 4.1.2 Systeem Terwee is betrouwbaar Wij hebben vastgesteld dat het systeem zorg draagt voor een betrouwbare en rechtmatige uitvoering van de wet Terwee. Zowel het geautomatiseerde deel als de handmatige procedures zijn in deze beoordeling betrokken. Uit de bevindingen blijkt dat het CJIB op een rechtmatige wijze uitvoering geeft aan de wet Terwee. Het viel ons daarbij op dat bij de intake van de vonnissen een fors deel retour moet naar het Openbaar Ministerie voor aanvulling en/of herstel van de gegevens. Bij het CJIB levert dat een extra controle- en beheerlast op, voordat de vonnissen volledig en juist geregistreerd kunnen worden. Het CJIB en het OM hebben een gezamenlijk project opgestart om over en weer de afspraken met betrekking tot de kwaliteit van de aangeleverde dossiers te verduidelijken en te expliciteren. 4.1.3 Beheer TOAD autorisaties sterk verbeterd, beperkt restrisico In 2016 is het beheer van deze autorisaties duidelijk verbeterd. Het CJIB beschikt nu over een werkinstructie met criteria voor het toekennen van deze autorisaties. De huidige versie van TOAD is zodanig aangepast dat niet met alle vormen van deze TOAD autorisaties in de database kan worden geschreven. Het CJIB heeft ook het aantal gebruikers met deze rechten aanzienlijk terug gebracht. Als laatste heeft het CJIB beoordeeld of de resterende medewerkers met een TOAD autorisatie dit gezien hun functie nodig hebben. De redenen daarvoor en de goedkeuring door de verantwoordelijke lijnmanager zijn vastgelegd. Het CJIB heeft logging op het gebruik van de resterende TOAD autorisaties met schrijfrechten. Conform de stand van zaken van het bestaande verbeterpunt is monitoring van deze logging nog niet structureel ingericht in het control framework. 7 1 Accountantsrapport 2016

4.1.4 Aanpassing autorisatiestructuur aan nieuwe Organisatie noodzakelijk De autorisatiestructuur is nog niet volledig aangepast aan de organisatieverandering die 2 jaar geleden is ingezet. Een gevolg hiervan is dat binnen de ICT-systemen grote aantallen medewerkers zowel muteer- als leesrechten hebben. Een risico daarvan is dat binnen één ICT-systeem of over de ICT-systemen heen de vereiste functiescheiding zou kunnen worden doorbroken. Wij adviseren conform het bestaande verbeterpunt voor alle systemen het autorisatiebeheer op orde te brengen. De functioneel beheerders controleren tot op heden nog niet op autorisaties. Dit is het sluitstuk van het project autorisaties dat in 2017 zal worden afgerond. 4.2 Primair proces is beheerst, aandacht voor ketenafhankelijkheden 4.2.1 Inzicht verkregen in vorderingspositie voorschotregeling Het C]IB heeft voor de Voorschotregeling een detaillijst opgesteld met het openstaande voorschotbedrag per zaak. Dankzij deze actie is extra zekerheid verkregen over de betrouwbare verantwoording van de vorderingspositie. Tevens kan het CJIB deze specificatie gebruiken om analyses uit te voeren. 4.2.2 Afboeken is een beheerst proces Afboeking in het primaire proces was een aandachtspunt uit het accountantsrapport 2015. In 2016 hebben wij geconcludeerd dat voor de producten OM-afdoeningen en ontnemingsmaatregelen het vier-ogen principe is afgedwongen en dat de kwaliteitscontrole voor de overige producten heeft gewerkt. Hiermee is het afboeken van vorderingen een beheerst proces. 4.2.3 Overdrachtsmomenten in de afpakketen werken niet efficiënt Het afpakken van crimineel vermogen is een belangrijk thema van V&J. In de afpakketen werken de Nationale Politie, het OM, het CJIB, de Rechtspraak en de Domeinen Roerende Zaken van het Ministerie van Financiën daarom met elkaar samen om crimineel vermogen af te pakken. Deze keten eindigt bij het CJIB met een eventueel incassotraject. Wij signaleren risico s in deze keten ten aanzien van de overdracht en afwikkeling van zaken. Met name op de overdrachtsmomenten en de daaraan gerelateerde afhankelijkheden zijn er knelpunten. Het CJIB is in deze afhankelijk van tijdige aanlevering door het OM. Het gevolg hiervan is dat wanneer zaken niet tijdig worden aangeleverd dit ten koste kan gaan van de inbaarheid ervan. V&J loopt hierdoor het risico dat zaken niet of niet tijdig kunnen worden geïnd. Door diverse projecten heeft het CJIB getracht om samen met het OM zowel de tijdigheid als kwaliteit van de aanleveringen te verbeteren. 8 1 Accountantsrapport 2016

5 Financiële overzichten agentschap: goedkeurende controleverklaring 5.1 Inleiding Als onderdeel van onze controleopdracht controleren wij of de in de jaarrekening opgenomen financiële overzichten een getrouw beeld geven van de uitkomsten van de begrotingsuitvoering en zijn opgesteld in overeenstemming met de verslaggevingsvoorschriften zoals die zijn vastgelegd in Titel 9 BW 2, de Richtlijnen voor de Jaarverslaggevingen, de Regeling agentschappen en de Regeling rijksbegrotingsvoorschriften 2017. In onze controleverklaring worden de door ons gecontroleerde financiële overzichten nader gespecificeerd. Voorts hebben wij in het kader van de wettelijke controle van het jaarverslag van Begrotingshoofdstuk VI Veiligheid en Justitie, die de verkorte financiële overzichten van het CJIB bevat, een onderzoek uitgevoerd naar de rechtmatigheid van de begrotingsuitvoering. Wij dienen te voldoen aan de voor ons geldende beroepsvoorschriften en onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de financiële overzichten geen afwijkingen van materieel belang bevatten. Het materieel belang is bepalend voor de strekking van het oordeel in de controleverklaring. De materialiteit voor de financiële overzichten als geheel bedraagt 1% voor fouten en 3% voor onzekerheden 1. 5.2 Goedkeurende controleverklaring Wij hebben een goedkeurende controleverklaring verstrekt bij de jaarrekening 2016. De jaarrekening vormt de input voor het jaarverslag van Begroting VI Veiligheid en Justitie en dient als verantwoording naar de eigenaar/opdrachtgever (DGSenB). 5.3 Proces van jaarafsluiting goed verlopen Net als in voorgaande jaren is het proces van de jaarafsluiting goed verlopen. Het balansdossier bevat voldoende documentatie om de controle uit te voeren en aanvullende vragen zijn snel beantwoord. Hierdoor is de definitieve jaarrekening tijdig opgeleverd. De materiaiitet bedraagt 10/0 van de baten van het baten-iastenagentschap. 9 1 Accountantsrapport 2016

6 Financieel en materieelbeheer agentschap: veel verbeteringen gerealiseerd 6.1 Inleiding Als onderdeel van onze controleopdracht onderzoeken wij of de geselecteerde processen van financieel en materieelbeheer voldoen aan de normen uit de comptabele wet- en regelgeving. Op het hoogste niveau geldt dat het financieel beheer voldoet aan de eisen van rechtmatigheid, ordelijkheid, controleerbaarheid en dat het beheer overigens zo doelmatig mogelijk wordt ingericht. Deze eisen zijn verder uitgewerkt en samengevat in de Baseline financieel en materieelbeheer van het ministerie van Financiën. Ten behoeve van het selecteren van de te onderzoeken processen van het financieel beheer hebben wij allereerst de bedrijfsrisico s en alle daaraan gekoppelde processen in kaart gebracht. Op basis van het belang van de processen en de in die processen onderkende risico s hebben wij de volgende processen voor een nader onderzoek in 2016 geselecteerd: het verantwoordingsproces, het omzetproces en het inkoopproces. Onderstaand worden de belangrijkste bevindingen weergegeven. 6.2 Application controls Exact onderzocht 6.2.1 Beheersmaatregel in urenregistratie Exact toegevoegd In 2016 is het CJIB overgegaan op een urenregistratiesysteem in Exact. Een groter deel van de medewerkers schrijft nu tijd, waardoor steeds beter op capaciteit per project kan worden gestuurd. Uit de controles die wij samen met de interne audit hebben uitgevoerd is gebleken dat projectleiders hun eigen uren konden goedkeuren. Het risico bestond dat te hoge facturen voor externe projectleiders ten onrechte zouden worden betaald. Het CJIB heeft vastgesteld dat dit risico zich niet heeft voorgedaan door resourcemanagers alsnog de uren te laten goedkeuren buiten Exact. Tevens heeft het CJIB aan ons aangegeven dat zij in 2017 een aanvullende beheersmaatregel hebben ingericht waardoor de uren van projectleiders structureel goedgekeurd worden door een onafhankelijke resourcemanager. 6.2.2 Risico s in autorisatiebeheer Exact Interne audit heeft een onderzoek uitgevoerd naar de application controls in Exact. Wij hebben de uitkomsten van dit onderzoek, dat gefocust was op urenregistratie in E-synergie, gebruikt om risico s voor de interne beheersing te identificeren. De belangrijkste risico s hadden betrekking op autorisatiebeheer. Het ontbreekt aan een formeel beleid voor het toekennen van autorisaties. Tevens zijn wij van mening dat relatief veel gebruikers administrator rechten hebben en zien wij het risico dat met de mogelijkheid tot delegatie van autorisaties de ingebouwde functiescheiding in Exact kan worden doorbroken. Wij zullen hier in 2017 samen het CJIB nader onderzoek naar doen door gebruik te maken van tooling. 10 1 Accountantsrapport 2016

6.3 Problematiek IUC Noord beïnvloedt rechtmatigheid 6.3.1 Regierol IUC Noord ingericht, aanvullende inzet van control-functie noodzakelijk Het C]IB heeft voor het uitbestede inkoop- en aanbestedingsproces bij het IUC Noord een procesmanager sourcing aangewezen. Hiermee is in opzet het uitbestede proces beheerst. In de uitvoering is echter ruimte voor verbetering. De spendanalyse van het IUC voldoet bijvoorbeeld nog steeds niet aan de vereisten. Pas in februari 2017 was voldoende duidelijkheid over alle te rapporteren onrechtmatigheden. Tot die tijd is de rechtmatigheidsrapportage naar het ministerie onvolledig geweest. Het ontbreekt aan een control functie bij het IUC Noord of het CJIB die tijdig een kritische analyse van de uitgaven maakt, de bevindingen afstemt en zorg draagt voor een volledige rapportage aan de Directie Informatisering & Inkoop (DI&I). Het CJIB is voornemens extra te investeren in een control functie met betrekking tot het IUC Noord. De volledigheid van de rechtmatigheidsrapportage aan DI&I is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van het IUC Noord en het CJIB. Waarbij het CJIB afhankelijk is van een tijdige en volledige aanlevering van onrechtmatigheden door het IUC Noord. Door diverse omstandigheden is DI&I niet tijdig op de hoogte gebracht van onrechtmatigheden en discussiepunten over inkoop bij het C]IB. Op dit punt kan het CJIB meer gebruik maken van de expertise en (politieke) ondersteuning van DI&I. 6.3.2 Onrechtmatigheden DAS en doorlevering onder inhuur mantel Het grootste deel van de vermeende onrechtmatigheden is veroorzaakt door het hanteren van een nieuwe procedure van het Dynamisch Aankoopsysteem (DAS) voor ICT inhuur en de doorlevering onder de mantel Inhuur Business. De ADR stelt dat de DAS niet geheel past binnen de aanbestedingswetgeving. Het CJIB volgt het standpunt van V&J, dat wil zeggen dat vooralsnog dit standpunt van de ADR door het CJIB niet wordt overgenomen. Met betrekking tot de doorlevering onder de mantel Inhuur Business volgt het CJIB het standpunt van CDI-OCW, waardoor de constatering van de onrechtmatigheid wordt overgenomen. 6.4 Beheersing ICT portfolio verder doorontwikkelen 6.4.1 Overgang naar nieuw bankcontract is beheerst verlopen Uit onze beoordeling blijkt dat de overgang naar het nieuwe bankcontract bij het CJIB beheerst is verlopen. Technisch heeft de overgang niet tot problemen geleid. Het aantal betalingen op het oude bankrekeningnummer is zover mogelijk terug gedrongen. Daarnaast is een aantal beheersmaatregelen in het nieuwe proces aangescherpt. 6.4.2 Toekenningsbrieven aanwezig en tarievennota opgesteld Wij hebben vorig jaar geadviseerd altijd formele toekenningsbrieven voor extern gefinancierde producten te vragen en een tarievennota op te stellen. Beide adviezen zijn opgevolgd. Wij zien dat bij alle nieuwe projecten een formele toekenningsbrief was opgesteld door de opdrachtgever. Dit draagt bij aan een professionele relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. De tarievennota is opgesteld, echter zien wij incidenteel afwijkingen op de afspraken in de nota. Deze afwijkingen waren niet altijd expliciet afgestemd met de opdrachtgever. 11 1 Accountantsrapport 2016

6.4.3 Projectbeheersing verbeteren met gedetailleerde begroting en nacalculatie Het CJIB stelt per project een begroting met een specificatie per fase op. Hierin wordt niet altijd het niveau van te realiseren subdoelen (producten) opgenomen. Wij hebben dit geconstateerd bij één van de projecten. Het wel opnemen van de te realiseren subdoelen (producten) in de begroting en de nacalculaties per project kan voor zowel het CJIB als de opdrachtgever bijdragen aan een verbeterd inzicht in de realisatie van de te behalen en behaalde subdoelen (producten) en de impact van scopewijzigingen. Het CJIB heeft aangegeven in 2017 te zijn gestart met het beoordelen van het huidige projectbeheersingsproces en zal daarin de voorgestelde wijze van begroten en nacalculatie meenemen. 6.5 Personeelsbeheer op orde maar afhankelijk van kwaliteit P-Direkt Het CJIB heeft haar personeelsbeheer in hoge mate op orde. Uit de systeemtesten bleken geen bevindingen die het CJIB te verwijten zijn. Echter is het CJIB afhankelijk van de processen bij P-Direkt. Tekortkoming in de beheersing van deze processen zijn risico s voor het CJIB. Zo is dit jaar gebleken dat bonnen voor declaraties en studiekosten (geen materiële financiële omvang) niet altijd tijdig geregistreerd zijn in P-Direkt. 6.6 Mogelijke vennootschapbelastingplicht CR1 Het ministerie van V&J heeft in 2016 en begin 2017 een inventarisatie uitgevoerd naar activiteiten die mogelijk vennootschapsbelasting(vpb)-plichtig zijn. Uit deze inventarisatie blijkt dat de activiteiten in het kader van de Clustering Rijksincasso (CR1) mogelijk Vpb-plichtig zijn. Deze Vpb-plicht wordt als volgt onderbouwd: De activiteit is mogelijk Vpb-plichtig, aangezien met deze activiteit overschotten kunnen worden behaald. Doordat de activiteit nog niet wordt uitgevoerd, heeft deze activiteit op dit moment nog geen gevolgen. Indien in de toekomst een harde terugbetalingsverplichting wordt opgenomen in het geval van overschotten, is deze activiteit niet Vpb-plichtig meer. Bij de start van de CR1 bestaat een risico tot Vpb-plicht en het bijhouden van een fiscale administratie. De kaderwet ZBO s (inclusief AMvB) wordt echter ingezet, waardoor ZBO s de verplichting krijgen om de betreffende activiteiten door het CJIB te laten uitvoeren. Daarmee is geen sprake van een marktactiviteit, maar van een activiteit binnen de Staat. Ook deze activiteit valt daarmee buiten de Vpb-plicht. 12 1 Accountantsrapport 2016

7 Ondertekening Den Haag, 3 april 2017 Drs. RA & Audit manager 13 1 Accountantsrapport 2016

14 1 Accountantsrapport 2016 Auditdienst Rijk Postbus 20201 2500 EE Den Haag (070) 342 77 00