Financiële ondernemingen t.a.v. het Bestuur Datum 29 april 2011 Pagina 1 van 6 Betreft Beheerst Beloningsbeleid Geachte heer, mevrouw, Om ervoor te zorgen dat financiële ondernemingen ook in hun beloningsstructuren het belang van de klant meewegen is sinds 1 januari 2011 het Besluit Beheerst Beloningsbeleid Wft van kracht. Met deze nieuwe regels is beoogd perverse prikkels in de beloningen bij financiële ondernemingen te voorkomen of beheersen. In deze brief informeren wij u over wat de Autoriteit Financiële Markten (AFM) van financiële ondernemingen verwacht en wat u nog van de AFM kunt verwachten op het gebied van beheerst beloningsbeleid. Een cultuurverandering is nodig Perverse beloningsprikkels bij financiële ondernemingen worden wereldwijd gezien als één van de oorzaken van de financiële crisis. De afgelopen jaren is bovendien duidelijk geworden dat een onbeheerst beloningsbeleid mede heeft bijgedragen aan onzorgvuldige klantbehandeling door financiële ondernemingen. De minister van Financiën heeft in maart van dit jaar aangegeven dat het evident is dat in de gehele financiële sector een cultuurverandering dient plaats te vinden ten aanzien van het beloningsbeleid. Ook veel financiële ondernemingen zelf benadrukken dat een cultuuromslag nodig is om het belang van de klant centraal te stellen en daarmee het vertrouwen van de consumenten terug te winnen. Beheerst beloningsbeleid vormt hier een belangrijk onderdeel van. De AFM geeft hier daarom de komende tijd prioriteit aan. Waarom nieuwe regels? De ratio achter de nieuwe regels is dat klanten recht hebben op veilige producten waarbij ze waar voor hun geld krijgen. Geen producten die worden verkocht als gevolg van persverse prikkels in de beloningen bij financiële ondernemingen. Een prikkel is pervers als die het risico van onzorgvuldige klantbehandeling in de hand werkt. Welke stappen moet u zetten? De AFM heeft gemerkt dat er bij financiële ondernemingen onduidelijkheid bestaat over de nieuwe regels. Voor wie, en voor welke functies gelden de regels bijvoorbeeld? Daarnaast heeft de AFM de indruk dat er bij veel financiële ondernemingen onvoldoende prioriteit aan wordt gegeven. Om u verder te helpen zijn in bijlage 1 enkele veelvoorkomende misverstanden opgenomen. Stichting Autoriteit Financiële Markten Kamer van Koophandel Amsterdam, nr. 41207759 Kenmerk van deze brief: TGFO-DDI-11032015 Bezoekadres Vijzelgracht 50 Postbus 11723 1001 GS Amsterdam Telefoon 020-797 20 00 Fax 020-797 38 00 www.afm.nl
Pagina 2 van 6 Het Besluit Beheerst Beloningsbeleid Wft (het Besluit) schrijft verschillende stappen voor die alle financiële ondernemingen moeten zetten om te komen tot een beheerst beloningsbeleid. Zo wordt van de ondernemingen gevraagd dat zij een analyse maken van de mogelijke prikkels in de beloningen binnen de onderneming, de risicoanalyse. Vervolgens nemen zij maatregelen om deze prikkels weg te nemen of te beheersen, indien de prikkels pervers zijn. Ook is vereist dat het beloningsbeleid schriftelijk wordt vastgelegd en vervolgens openbaar wordt gemaakt. De regels moeten proportioneel dat wil zeggen naar verhouding worden toegepast. Dit betekent dat de mate waarin de verplichtingen voor een bepaalde financiële onderneming gelden, afhangt van aard, omvang en complexiteit van de dienstverlening. Ook de omvang en organisatie van de financiële onderneming is daarin bepalend. Voor een kleine financiële dienstverlener gelden minder verstrekkende eisen dan voor een grote bank. Op www.afm.nl/beloningsbeleid vindt u nadere invulling van de regels die voortkomen uit het besluit en de relevante wetgeving. De AFM zal dit jaar nog meer uitleg geven over deze onderwerpen. Ook wil zij financiële ondernemingen ondersteunen bij het beoordelen van de vraag of hun beloningsbeleid beheerst is of niet. De AFM stelt hiervoor een digitaal hulpmiddel ter beschikking. Zodra dit beschikbaar is zullen wij u hierover informeren via de website. Houdt de website daarom in de gaten. Uiteraard zullen wij u ook op de hoogte houden via onze nieuwsbrieven. Open normen Het Besluit bevat vooral open normen. Dit betekent dat niet is gedefinieerd hoe een risicoanalyse eruit moet zien, wanneer perverse prikkels afdoende zijn weggenomen of beheerst, wat exact vastgelegd moet worden en hoe het beleid openbaar gemaakt moet worden. Hierdoor is vaak niet bij voorbaat te zeggen welke beloningsstructuren wel en welke niet aan de regels voldoen. Een substantiële variabele beloning voldoet in elk geval niet aan de normen wanneer die uitsluitend of grotendeels wordt toegekend op basis van commerciële factoren als behaalde omzet, aantal klantbezoeken, aantal leads, beheerd vermogen of aantal nieuwe klanten. Wat kunt u verder van de AFM verwachten? Op grond van het Besluit, dat voortkomt uit eerdere initiatieven als de Code Banken en de Governance principes van de verzekeraars, houden zowel de AFM als De Nederlandsche Bank (DNB) toezicht op het beloningsbeleid van financiële ondernemingen. DNB ziet erop toe dat het financiële beloningsbeleid van financiële ondernemingen geen prikkels bevatten die risico s op kunnen leveren voor de soliditeit van de onderneming. De AFM ziet er op toe dat het beloningsbeleid van financiële ondernemingen geen prikkels bevatten die tot een onzorgvuldige klantbehandeling kunnen leiden. De AFM en DNB zullen hun toezichtacties, voor zover mogelijk, vooraf op elkaar afstemmen. Omdat beide toezichthouders al in mei 2009 principes voor beheerst beloningsbeleid hebben gepubliceerd, weten financiële ondernemingen inmiddels wat deze regels inhouden. De AFM gaat er dan ook van uit dat alle financiële ondernemingen actief aan de slag zijn gegaan om hun beloningsbeleid in overeenstemming te brengen met de eisen van een beheerst beloningsbeleid. Er geldt geen coulanceperiode.
Pagina 3 van 6 Contact Als u nog vragen of opmerkingen heeft kunt u contact opnemen met het Ondernemersloket van de AFM. Het Ondernemersloket is telefonisch bereikbaar op werkdagen van 9:00 tot 17:00 via 0900 6800 680 ( 0,05 per minuut). U kunt uw vraag ook mailen naar ondernemersloket@afm.nl. Dit heeft de voorkeur als u een specifieke of complexere vraag heeft. Wij streven ernaar om binnen vijf werkdagen op uw e-mail te reageren. Het spreekt voor zich dat we alle informatie vertrouwelijk zullen behandelen. Hoogachtend, Autoriteit Financiële Markten drs. D. van Dijk Senior Toezichthouder Toezichtgroepen Financiële Ondernemingen drs. R.H.J. de Hollander RA Hoofd Toezichtgroepen Financiële Ondernemingen
Pagina 4 van 6 Bijlage 1 Misverstanden over beheerst beloningsbeleid In de contacten met financiële ondernemingen merken we dat er de nodige misverstanden bestaan over de werking van het Besluit Beheerst Beloningsbeleid. Om de belangrijkste hiervan weg te nemen reageren we in deze bijlage kort op enkele van die misverstanden. Meer informatie is te vinden op onze website, www.afm.nl/beloningsbeleid. Het Besluit is op ons niet van toepassing. Alle financiële ondernemingen moeten voldoen aan de beloningsregels. De AFM hoort geregeld dat gedacht wordt dat de regels over beloningen alleen gaan over bestuurders van grote financiële ondernemingen of alleen gelden voor zakenbankiers. Dat is niet juist, het besluit geldt voor alle financiële ondernemingen. Het Besluit geldt alleen voor specifieke functies. In beginsel geldt het Besluit voor alle functies. Wel moet er, vanuit het oogpunt van gedragstoezicht, sprake zijn van risico s op onzorgvuldige klantbehandeling. Als uit de risicoanalyse blijkt dat deze risico s er niet zijn, dan hoeven er geen aanvullende maatregelen te worden genomen. Het Besluit heeft alleen betrekking op bonussen. Het Besluit heeft niet alleen betrekking op bonussen, maar op beloningen in de ruimste zin van het woord (variabel, vast, promotie, vergoeding voor auto, pensioen, cursussen, etc). Ook de criteria voor het toekennen van beloningen, het meten van prestaties en het beoordelen van die prestaties vallen er onder. Wij voldoen al aan het Besluit omdat wij voldoen aan Code Banken, CRD III en / of Governance principes verzekeraars Onjuist. De regels die voortvloeien uit het Besluit Beheerst Beloningsbeleid zijn breder van opzet. Ze hebben niet alleen betrekking op beloningen voor de Raad van Bestuur en variabele beloningen, maar op beloningen in de brede zin van het woord voor alle medewerkers binnen een onderneming. Ook de beloningen van ingehuurde zelfstandigen zonder personeel of uitzendkrachten kunnen onder de regeling vallen. Wij voldoen al omdat wij voldoen aan de leidraad passende provisies. Deze veronderstelling is niet juist. De leidraad passende provisies heeft betrekking op de geldstromen tussen ondernemingen, bijvoorbeeld tussen een aanbieder van producten en een intermediair. Het Besluit gaat juist over beloningen binnen een onderneming. Wij hoeven nog niet te voldoen aan de nieuwe regels. De nieuwe regels zijn sinds 1 januari 2011 van kracht. Per die datum moet u ook voldoen. De AFM heeft geen coulanceperiode afgekondigd. Wij handelen altijd al in het klantbelang, beheerst beloningsbeleid is bij ons niet nodig. Deze veronderstelling is niet juist. De regels inzake beheerst beloningsbeleid vragen dat u een aantal gerichte acties onderneemt, zoals het uitvoeren van een risicoanalyse, het nemen van passende beheersmaatregelen, het
Pagina 5 van 6 opstellen en schriftelijk vastleggen van een beloningsbeleid en het openbaar maken van dit beloningsbeleid. Ook als u al langere tijd prioriteit geeft aan het centraal stellen van het klantbelang kunnen risico s uit de risicoanalyse naar voren komen. Vermoedelijk zullen deze risico s kleiner en minder in getal zijn dan bij een organisatie waar het klantbelang niet centraal wordt gesteld. Als ik aan de eisen van AFM voldoe, voldoe ik ook automatisch aan de eisen van DNB Onjuist. Het uitgangspunt voor de regels is weliswaar hetzelfde, het beloningsbeleid moet beheerst zijn, maar de invalshoek verschilt. De AFM richt zich op risico s in het beloningsbeleid die kunnen leiden tot een onzorgvuldige behandeling van klanten. Voor het toezicht van DNB zijn in eerste instantie de risico s voor de financiële stabiliteit van een onderneming van belang. Zie hiervoor de website van DNB, www.dnb.nl
Pagina 6 van 6 Bijlage 2 Overzicht relevante wet- en regelgeving uit het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft Hieronder vindt u de relevante regels ten aanzien van het beheerst beloningsbeleid voor wat betreft de gedragsmatige aspecten. 1 Artikel 86a Een financiële onderneming voert een beleid inzake beloningen dat erop is gericht te voorkomen dat de beloning van degenen die het beleid van de onderneming bepalen of mede bepalen, haar werknemers en andere natuurlijke personen die zich onder haar verantwoordelijkheid bezighouden met het verlenen van financiële diensten of andere activiteiten leidt tot onzorgvuldige behandeling van consumenten, cliënten of deelnemers. Artikel 35i 1. Een financiële onderneming legt het beleid inzake beloningen als bedoeld in artikel 86a schriftelijk vast en draagt er zorg voor dit beleid te implementeren en in stand te houden. Het beleid is afgestemd op de omvang en organisatie van de financiële onderneming en aan de aard, omvang en complexiteit van haar bedrijf. 2. Het beleid inzake beloningen omschrijft, onder verwijzing naar de specifieke financiële diensten of andere activiteiten die door of in naam van de financiële onderneming worden verleend respectievelijk verricht, de beloningscomponenten en beloningsstructuren die kunnen leiden tot het risico van onzorgvuldige behandeling van consumenten, cliënten of deelnemers, alsmede de te volgen procedures en maatregelen die dat risico voorkomen en beheersen. 3. Een financiële onderneming beschikt over procedures en maatregelen ter uitvoering van het beleid, als bedoeld in het eerste lid. 4. De Autoriteit Financiële Markten kan regels stellen met betrekking tot: a. de wijzen waarop het beleid inzake beloningen wordt opgesteld en vastgesteld of goedgekeurd, uitgevoerd, geëvalueerd en aangepast; en b. de wijze waarop vorm wordt gegeven aan beloningscomponenten en beloningsstructuren en de wijze waarop de risico s die uit het beleid en de uitvoering daarvan voortvloeien, worden beheerst. Artikel 50a Een financiële onderneming maakt een beschrijving van haar beleid inzake beloningen openbaar. De Autoriteit Financiële Markten kan regels stellen met betrekking tot de inhoud en de wijze van openbaarmaking. 1 Naast onderstaande regels zijn er ook regels opgenomen m.b.t. prudentiële risico s, zie www.dnb.nl