NB: Aanvullingen op verzoek Dorpsraad Badhoevedorp in onderdeel F zijn geel gearceerd.

Doel notitie: Besluiten het onderwerp Grondgeluid Badhoevedorp af te ronden en de opgedane kennis op te nemen in de tweede vierjaarlijkse evaluatie van het convenant Hinderbeperking. A. Aanleiding B. Grondgeluid C. Historie D. Dorpsraad Badhoevedorp over grondgeluid E. NLR over grondgeluid F. Afronding dossier Grondgeluid Badhoevedorp NB: Aanvullingen op verzoek Dorpsraad Badhoevedorp in onderdeel F zijn geel gearceerd. A. Aanleiding Tijdens de kiesmannenbijeenkomst van de Omgevingsraad Schiphol (ORS) op 22 januari 2016 heeft mevrouw Spikker, bewonersvertegenwoordiger ORS-cluster Zwanenburgbaan buitengebied, de voorzitter van de ORS om aandacht gevraagd voor het onderwerp grondgeluid Badhoevedorp. Op 22 februari 2016 heeft het secretariaat in een gesprek met mevrouw Spikker afgesproken dat het secretariaat een overzicht van de feiten over (onderzoek naar) grondgeluid in Badhoevedorp zou opstellen. 1 Hiertoe is met Rijkswaterstaat gesproken in verband met de omlegging van de A9. Daarnaast is op 24 maart 2016 gesproken met vertegenwoordigers van de gemeente Haarlemmermeer, alsmede met vertegenwoordigers van Schiphol en KLM, om het feitelijk overzicht compleet te maken. Op 26 mei 2016 is met mevrouw Spikker het feitelijk overzicht van de historie van (onderzoek naar) grondgeluid Badhoevedorp gedeeld en afgesproken dat deze historie in een gesprek gedeeld zou worden met de Vereniging Dorpsraad Badhoevedorp (Dorpsraad), omdat de Dorpsraad zich al vele jaren bezig houdt met dit onderwerp. Daarnaast vraagt de Dorpsraad onder meer aandacht voor dit onderwerp bij onder meer de gemeente en de Milieufederatie Noord-Holland, waardoor meerdere ORS-leden gebaat zijn bij het afhandelen van eventuele open eindjes in het dossier grondgeluid Badhoevedorp. B. Onderzoek naar grondgeluid Grondgeluid ontstaat als het vliegtuig stil staat op de baan, vol gas geeft, begint te rollen en bezig is de start uit te voeren. Grondgeluid kenmerkt zich doordat het een laagfrequent-geluidkarakter heeft (net als bij lage bastonen). Daarbij verplaatst grondgeluid zich voornamelijk horizontaal, tegengesteld aan de startrichting, onder een hoek van ongeveer 45%. Door dit laagfrequent-karakter wordt het geluid nauwelijks gedempt door de atmosfeer en kan het tot op een aantal kilometers vanaf de startbaan duidelijk hoorbaar en of voelbaar zijn. Uit onderzoeken is gebleken dat de weersinvloeden, zoals de windrichting en de omgevingstemperatuur, sterk van invloed zijn op de luidheid van grondgeluid. 2 Landelijke normering grondgeluid geen haalbare kaart In artikel 8.6 uit het convenant Hinderbeperking (2008) was afgesproken dat de mogelijkheden en wenselijkheid van een landelijke normering voor grondgeluid, niet alleen gericht op de luchtvaart, onderzocht zouden worden. Onderzoek leerde dat vrijwel nergens ter wereld een beoordelingssystematiek en normering voor grondgeluid bestaat. In de eerste vierjaarlijkse evaluatie 1 Zie hiervoor het document Chronologie grondgeluid Badhoevedorp juli 2016. 2 Referentie 3, p. 4. 1

van het convenant Hinderbeperking is daarop in 2013 het volgende geconstateerd: Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft de afgelopen jaren onderzoek laten uitvoeren met betrekking tot het ontwerpen van een beoordelingssystematiek voor laagfrequent geluid. Hierbij is een meetprogramma uitgevoerd, literatuuronderzoek verricht en laboratoriumonderzoek uitgevoerd. Aan deze onderzoeken zijn echter nog geen conclusies te verbinden wat betreft de mate van hinder van laag frequent geluid ten opzichte van hoog frequent geluid. Nader onderzoek is vanwege de complexiteit van het onderwerp, gebrek aan prioriteit en financiële middelen op dit moment niet haalbaar en daardoor ook niet meer op korte termijn te verwachten. Grondgeluid Badhoevedorp Parallel aan het onderzoek naar de mogelijkheden voor de normering van grondgeluidgeluid hebben de partijen aan de Alderstafel Schiphol uitvoering gegeven aan artikel 8.5 uit het convenant Hinderbeperking: Schiphol start in overleg met de betrokken gemeenten een onderzoek naar (de aard en effecten van) grondgeluid in Badhoevedorp en Amsterdam-West en zo nodig Zuideramstel. Partijen treden in overleg over de volgorde van het onderzoek en de streefdatum van de afronding. NLR-metingen in 2011 Naar aanleiding van dit artikel heeft het NLR de opdracht gekregen om in 2011 twee keer metingen te verrichten: zowel onder winterse omstandigheden als onder zomerse omstandigheden. Voor de rapportage over de metingen in 2011 heeft het NLR grondgeluid ingekaderd als het geluid (de geluidenergie) dat zich bevindt in het lage gedeelte van het geluidspectrum (lager dan 100 Hz). Uit eerdere metingen blijkt dat voornamelijk bij de start, net wanneer het vliegtuig gaat rollen, het laagfrequente geluid sterk toeneemt. Verder blijkt uit de eerdere metingen gedaan in Hoofddorp dat, naarmate het vliegtuig meer in beweging komt, het laagfrequente geluid minder dominant wordt ten opzichte van geluid bij andere frequenties. 3 Op basis van een aantal metingen op één dag onder winterse omstandigheden is geconstateerd dat in Badhoevedorp sprake is van grondgeluid veroorzaakt door startende vliegtuigen vanaf de Kaagbaan(24) en vanaf de Aalsmeerbaan (18L). De effecten van het grondgeluid zijn vastgesteld door de gemeten resultaten te toetsen aan een hindercurve. In Badhoevedorp kunnen (grote) startende vliegtuigen de dagelijkse bezigheden (winkelen, gesprek voeren, etc.) verstoren. Onder zomerse omstandigheden zijn op dezelfde locaties opnieuw de aard en de effecten van grondgeluid vastgesteld. Onder zomerse omstandigheden is net als onder winterse omstandigheden sprake van grondgeluid in Badhoevedorp. Echter, als de starts vanaf de Kaag- en Aalsmeerbaan van grote vliegtuigen in de meetperiode van 10 januari en 4 augustus met elkaar vergeleken worden, is het de verwachting dat onder zomerse omstandigheden geen hinder optreedt. Terwijl in de winterse omstandigheden hiervoor wel aanknopingspunten gevonden zijn, bij het uitvoeren van een empirische toets. 4 Bij grote startende vliegtuigen zijn de grondgeluidniveaus onder zomerse omstandigheden significant lager (>10 db(c)) dan onder winterse omstandigheden. Onder de winterse omstandigheden is de grond akoestisch harder. De grond is dan natter, heeft minder hoge vegetatie en kan bevroren zijn. Ook speelt de luchtvochtigheid een rol. Onder winterse omstandigheden is de lucht droger dan bij zomerse omstandigheden, waardoor het geluid minder door de atmosfeer gedempt wordt (dit is een fysisch verschijnsel). 5 Met andere woorden; Geluidsgolven kunnen zich onder winterse omstandigheden verder verplaatsen dan onder zomerse omstandigheden. 3 Referentie 1, p. 3. 4 Referentie 2, p. 3. 5 Referentie 3, p. 18. 2

In de eerste vierjaarlijkse evaluatie in 2013 van het convenant Hinderbeperking heeft de Alderstafel Schiphol geconcludeerd dat verdere acties niet nodig zijn aangezien het NLR concludeert dat zelfs onder winterse omstandigheden beperkt sprake is van enige mate van grondgeluid in Badhoevedorp. Artikel 8.5 is hierop afgerond met de constatering dat uitgevoerd onderzoek niet geleid heeft tot introductie van een maatregel. De evaluatie is op 17 september 2013 door de Alderstafel Schiphol geaccordeerd en op 8 oktober 2013 door de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu aan de Tweede Kamer verzonden. Quick scan NLR van (on)mogelijkheden mitigerende maatregelen grondgeluid Badhoevedorp 6 In reactie op signalen van de Dorpsraad Badhoevedorp heeft de gemeente Haarlemmermeer op 3 juli 2013 de schriftelijke toezegging gedaan aan de Dorpsraad om de mogelijkheden voor het verminderen van grondgeluid in Badhoevedorp te onderzoeken en te bekijken in hoeverre mitigerende maatregelen mogelijk zijn. Het NLR heeft in opdracht van de gemeente Haarlemmermeer middels een quick scan de haalbaarheid van een aantal technische mogelijkheden geïnventariseerd om de luidheid van het grondgeluid in Badhoevedorp te verminderen: Verstrooiing (in lijn met de ribbels zoals voorgesteld bij de Polderbaan) Inzet van absorberende materialen Afscherming (bijvoorbeeld door de A9). Het NLR concludeerde in de quick scan dat de technische mogelijkheden voor mitigatie van grondgeluid beperkt zijn. Bewoners zullen niet of nauwelijks merken dat de luidheid in Badhoevedorp onder invloed van de onderzochte technische mogelijkheden zal afnemen. Het NLR heeft in de quick scan ook de verwachte effecten van vlootvernieuwing en de verwachte effecten van de groei van het vliegverkeer meegenomen. Meer hierover treft u onder punt E NLR over grondgeluid aan. D. Inbreng Vereniging Dorpsraad Badhoevedorp over grondgeluid Bovenstaande historie is op 29 juni 2016 gedeeld met mevrouw Spikker en de vertegenwoordigers van de Dorpsraad. De Dorpsraad heeft in dat gesprek aangegeven inhoudelijke bezwaren te hebben bij onderdelen van de quick scan. Verder is vastgesteld dat de Dorpsraad nooit in de gelegenheid is gesteld om die bezwaren te bespreken met de onderzoekers van het NLR. Aangezien onduidelijk was of de Dorpsraad inderdaad redelijk bezwaren in kon brengen tegen de bevindingen van het NLR-onderzoek heeft het ORS-secretariaat hiertoe een gesprek georganiseerd met het NLR, de Dorpsraad, mevrouw Spikker en de gemeente Haarlemmermeer (opdrachtgever van de quick scan). De Dorpsraad heeft in voorbereiding hierop op 19 juli 2016 haar inhoudelijke bezwaren gedeeld middels een memo met de aanknopingspunten voor heroverweging van het (negatieve) oordeel over mogelijke maatregelen tegen grondgeluid. Inhoudelijke vragen en opmerkingen van de Dorpsraad Volgens de Dorpsraad is de vegetatie onvoldoende meegenomen in het NLR-onderzoek, waarbij het met name gaat om de begroeiing in de zomer (i.r.t. de -10 db reductie in de zomer-meting t.o.v. de winter-meting). Daarnaast constateert de Dorpsraad dat bepaalde begroeiing verwijderd is vanwege de omlegging van de A9 (een novum). Daarnaast meent de Dorpsraad enkele aanknopingspunten te hebben geïdentificeerd die aanleiding geven tot nader onderzoek: - Het aantal bronnen van grondgeluid is in de quick scan onderschat. 6 Referentie 3. 3

- De omstandigheden ten opzichte van 2013 zijn gewijzigd wegens het verwijderen van vegetatie. - Sinds 2013 is er meer inzicht in mogelijke oplossingsrichtingen, waarbij een combinatie van maatregelen lonend zou kunnen zijn; o Geluidsabsorberend materiaal plaatsen. o Vegetatie toevoegen op meerdere gronden op en naast het luchthaventerrein. o Bebouwing geluidwerend uitvoeren. o Een hoge fysieke afscheiding plaatsen. E. NLR over grondgeluid Op 26 september 2016 hebben de NLR-onderzoekers gepresenteerd welke onderzoeken zij in 2011 en 2013 hebben uitgevoerd, met inachtneming van mogelijk veranderde omstandigheden, zoals toegenomen vliegverkeer en vlootvernieuwing. Vervolgens heeft de Dorpsraad haar inhoudelijke bezwaren kunnen toetsen bij de onderzoekers van het NLR. Hieronder treft u themagewijs de gesprekspunten aan. Bronnen van grondgeluid Het NLR heeft geconstateerd dat grondgeluid van Schiphol richting Badhoevedorp voornamelijk afkomstig is van in zuidelijke richting startend verkeer vanaf de Kaagbaan (24) en de Aalsmeerbaan (18L). Vanwege de lage aantallen starts in zuidelijke richting vanaf de Zwanenburgbaan (18C), hebben die startende vliegtuigen weinig invloed op het grondgeluidklimaat in Badhoevedorp. De onderzoeken van het NLR concentreerden zich dan ook op starts vanaf de Kaagbaan en de Aalsmeerbaan. Metingen van grondgeluid in Badhoevedorp De Dorpsraad heeft aangegeven de metingen uit 2011 niet als afdoende te beschouwen, omdat niet op de juiste plek gemeten zou zijn. Het NLR heeft hierop toegelicht dat de twee locaties in Badhoevedorp zijn uitgekozen als worst case -posities ten opzichte van het overdrachtspad van de geluidsgolven van de voornaamste grondgeluidbronnen, namelijk de Kaagbaan en de Aalsmeerbaan. Het NLR concludeert op basis van de metingen onder winterse omstandigheden: In algemene zin kan gesteld worden dat het grondgeluidniveau afneemt naarmate het gebied zich verder van de luchthaven bevindt en het gebied verder verwijderd is van de dominante voortplantingsrichting. 7 Mitigerende maatregelen: Gebrek aan ruimte speelt parten In de quick scan van 2013 heeft het NLR de haalbaarheid van een aantal technische mogelijkheden geïnventariseerd om de luidheid van grondgeluid in Badhoevedorp te verminderen. Het onderzoek en de resultaten van de inventarisatie zijn met de Dorpsraad besproken; 1. Verstrooiing: Verstrooiing van de geluidsgolven zou betekenen dat sommige geluidsgolven verticaal worden afgebogen en dus geen grondgeluid meer produceren in Badhoevedorp. In Hoofddorp-Noord zijn voor de verstrooiing van laag frequente geluidsgolven de zogeheten geluidsribbels aangebracht. Het overdrachtspad tussen de Kaagbaan en Badhoevedorp dan wel de Aalsmeerbaan en Badhoevedorp wordt echter bijna volledig in beslag genomen door het luchthaventerrein en snelwegen. Aangezien het luchthaventerrein gebruikt wordt voor onder meer taxiën, starten en landen zijn er geen mogelijkheden om (voldoende) ribbels aan te leggen tussen de banen en Badhoevedorp. 2. Absorptie: Absorptie is een minder effectieve methode dan verstrooiing, maar is desalniettemin beoordeeld op zijn bruikbaarheid voor Badhoevedorp. Bij absorptie worden in het overdrachtspad van de geluidsgolven vlakken aangebracht die de geluidsgolven (deels) absorberen, waardoor de geluidsgolven zich minder ver verspreiden. Hierbij valt te denken 7 Referentie 1, p. 20. 4

aan grote volumes omsloten stilstaande lucht (zoals kokers in de grond) of hoge vegetatie (zoals helmgras, struiken, bos, etc.). 8 Ook hier betekent echter het gebrek aan fysieke ruimte, zoals hiervoor beschreven, dat het aanleggen van dergelijke vlakken geen haalbare maatregel is. 3. Afscherming: Afscherming kan effectief zijn, mits de afscherming voldoende hoog, breed en aaneengesloten is en dicht bij de bron geplaatst kan worden. De geluidsgolven worden dan teruggekaatst. Door de eigenschappen van grondgeluid kunnen de geluidsgolven zich gemakkelijk over geluidsschermen bewegen als het scherm te ver weg staat. De akoestische luwte die door een scherm kan ontstaan is het grootst direct achter het scherm). Vanwege de vliegveiligheid en de activiteiten op het luchthaventerrein kan bij de Kaagbaan in ieder geval geen scherm worden geplaatst om Badhoevedorp af te schermen. Voor de Aalsmeerbaan constateert het NLR dat een scherm alleen bij extreme hoogtes effectief zou kunnen zijn (meer dan 20 meter), anders kunnen de geluidgolven zich nog relatief makkelijk over het scherm buigen. Volgens het NLR zal een bewoner van Badhoevedorp daarom niet zo veel merken van afscherming. Het NLR heeft voorts geconstateerd dat de voornoemde maatregelen zelfs in combinatie met elkaar vermoedelijk niet effectief zouden zijn voor het verminderen van de luidheid van het grondgeluid: Dat verschil zal je als inwoner van Badhoevedorp niet kunnen horen. Door Dorpsraad geopperde maatregel: Plaatsen van vegetatie De Dorpsraad heeft op basis van de lagere metingen van grondgeluid onder zomerse omstandigheden geconcludeerd dat het kaal zijn van bomen in de winter zorgt voor hogere niveaus van grondgeluid. Het NLR acht echter het toevoegen van vegetatie, zoals bomen, op en aan de rand van het luchthaventerrein niet effectief. Ook groene gevels acht het NLR voor het tegengaan van laag frequent geluid niet effectief. In feite sluit deze optie aan bij de onderzochte maatregel van absorptie. Bovendien is ook deze maatregel, zoals het plaatsen van naaldbomen of wintervaste struiken op het luchthaventerrein, onmogelijk wegens effecten op de vliegveiligheid en vanwege ruimtegebrek. Hinderervaring door grondgeluid Los van het feit dat het NLR geen ruimte ziet om mitigerende maatregelen te treffen tegen grondgeluid in Badhoevedorp, heeft het NLR geconstateerd dat de geluidniveaus van de metingen onder winterse omstandigheden hoger waren dan de geluidniveaus van de metingen onder zomerse omstandigheden. Het NLR heeft de uitslagen van deze metingen getoetst aan hindercurves die eerder toegepast zijn voor onderzoek bij Hoofddorp-Noord en in internationale studies 9.. Tevens bleek uit het onderzoek in Hoofddorp-Noord dat de gerapporteerde beleving overeen kwam met de toegepaste hindercurve. Hieruit kan echter geen harde conclusie worden getrokken door het gebrek aan voldoende statistische (wetenschappelijke) onderbouwing [rondom het onderwerp grondgeluid]. Desondanks wees deze toets uit dat enkel onder winterse omstandigheden de geluidniveaus mogelijk als verstorend kunnen worden ervaren. Vlootvernieuwing en groei van het vliegverkeer Het NLR heeft in de quick scan ook verwachte effecten van vlootvernieuwing meegenomen. Vervanging van luidere vliegtuigen door minder luide vliegtuigen betekent een afname van geluid per vliegtuig. Een andere verwachting is echter ook dat er meer vliegtuigen met twee motoren in plaats van vier motoren zullen worden gebruikt in de toekomst. Deze toestellen zijn juist weer wat luider. Het NLR concludeert dat de individuele verschillen van het grondgeluid tussen de huidige en 8 Referentie 3, p. 18. 9 Partner Low Frequency Noise Study, REPORT NO. PARTNER-COE-2007-001, K. Hogdon et al, April 2007. 5

vervangbare vliegtuigtypes echter voor omwonenden nauwelijks waarneembaar zijn. 10 De verwachting is echter dat deze tegengestelde effecten tegen elkaar wegvallen en dat individuele verschillen tussen de grondgeluidevents voor omwonenden nauwelijks waarneembaar zouden zijn. Tot slot heeft het NLR in de quick scan een doorkijk gegeven van het aantal verwachte starts in de groei naar 2020. Hierbij heeft het NLR opgemerkt dat het toekomstige grondgeluidklimaat in Badhoevedorp voornamelijk afhankelijk is van het aantal gerealiseerde starts vanaf de Kaagbaan en de Aalsmeerbaan. Voor de jaren 2010 tot en met 2012 heeft het NLR fluctuaties gesignaleerd van 25.000 starts. Vanwege weersomstandigheden en baanonderhoud zullen deze fluctuaties zich ook in de toekomst voordoen. CONCLUSIES NLR Hoewel in dit gesprek veel opties zijn ingebracht voor een mogelijke reductie van het grondgeluid in Badhoevedorp is geconstateerd dat de conclusies uit de quick scan van 2013 onverminderd van kracht blijven. Anno 2016 constateert het NLR geen significante verandering van het in 2013 geschetste beeld. De uitgebreide toelichting door het NLR werd gewaardeerd door de aanwezigen en de onduidelijkheden over de (resultaten van) de quick scan van 2013 zijn weggenomen bij de Dorpsraad. Evenzogoed is de afspraak gemaakt dat de Dorpsraad nog éénmaal, indachtig de feitenbasis zoals die door het NLR gepresenteerd was, concrete voorstellen voor de mogelijke mitigatie zouden kunnen indienen. Het vervolgmemo is op 10 oktober 2016 ontvangen en aan de NLR-onderzoekers voorgelegd. In een schriftelijke reactie op het memo van de Dorpsraad hebben de NLR-onderzoekers aangegeven dat voor hen duidelijk was dat de boodschap die zij op 26 september 2016 hebben overgebracht in goede orde door de Dorpsraad is opgenomen in het vervolgmemo. Het NLR heeft geconcludeerd dat het vervolgmemo geen aanleiding gaf tot het herzien van hun boodschap van 26 september 2016. Hierover zijn mevrouw Spikker en de Dorpsraad op 31 oktober 2016 in een gesprek met het secretariaat van de Omgevingsraad geïnformeerd. F. Overwegingen en conclusies dossier Grondgeluid Badhoevedorp Op 31 oktober 2016 heeft een laatste gesprek plaatsgevonden om voorliggende notitie af te stemmen met mevrouw Spikker, de vertegenwoordigers van de Dorpsraad, de vertegenwoordiger van de gemeente Haarlemmermeer 11 en de vertegenwoordiger van de Milieufederatie Noord- Holland (Milieufederatie). Het NLR heeft zich in hun reactie op het vervolgmemo geconcentreerd op de technische aspecten van het grondgeluid door startend verkeer vanaf Schiphol, gebaseerd op de ervaring die zij omtrent dit onderwerp hebben opgedaan op basis van metingen en analyses. Gelet op deze context ziet het NLR geen reden om de boodschap [van 26 september 2016], dat er onvoldoende ruimte is in het overdrachtspad [van de geluidsgolven] om tot effectieve maatregelen te komen, te herzien. Genoemde mitigerende maatregelen leiden naar onze mening, voor alleen grondgeluid van startende vliegtuigen niet tot een effectieve grondgeluid-reductie. We zetten in op integrale gebiedsontwikkeling dat een lange termijn karakter kent en zich voor een groot deel richt op perceptie, zoals wandelen in het groen. 10 Referentie 3, p. 27. 11 De vertegenwoordiger van de gemeente Haarlemmermeer was door omstandigheden helaas afwezig tijdens het gesprek, maar is wel meegenomen in de afstemming van voorliggende notitie. 6

Hierop heeft de Milieufederatie aangegeven dat het een inventariserend onderzoek uitvoert in opdracht van de provincie Noord-Holland. In dit onderzoek worden ideeën geïnventariseerd die leven onder bewoners(groepen) en milieugroepen rondom Schiphol om met inrichtingsmaatregelen op de grond het vliegtuiglawaai te doen verminderen dan wel de leefomgeving in de regio te doen verbeteren. De Milieufederatie is voornemens om een voorstel van de Dorpsraad, De Stelling van Badhoevedorp, waarin kennelijk voorgesteld wordt rondom Badhoevedorp veel aandacht te besteden aan groen in een integrale gebiedsontwikkeling, op te nemen in voornoemde inventarisatie. Voorstel voor afronding Gegeven de uitkomsten van de onderzoeken en analyses die in dit dossier uitgevoerd zijn, is de verwachting niet reëel dat verder onderzoek tot haalbare én effectieve hinderbeperkende maatregelen zal leiden. Gelet op de inspanningen en middelen die de afgelopen jaren zijn ingezet voor dit dossier kan daarom redelijkerwijs van de ORS, dan wel van haar individuele leden, niet worden verwacht dat verdere inspanningen op dit dossier gepleegd worden. Om deze inzichten vast te leggen is het voorstel een samenvatting hiervan op te nemen in de tweede vierjaarlijkse evaluatie van het convenant Hinderbeperking. Hoewel op het gebied van hinderbeperking alle denkbare opties onderzocht zijn, zijn er evenwel maatregelen denkbaar die voor de beleving van de bewoners van het gebied in de nabijheid van de luchthaven een positieve bijdrage kunnen leveren. Dit soort maatregelen bevinden zich echter niet binnen het kader van de ORS. Integrale gebiedsontwikkeling, zoals ook het NLR reeds aangeeft, kan op de langere termijn soelaas bieden voor Badhoevedorp. De Dorpsraad heeft zich uitgesproken voor een toename van groen in de woonomgeving, omdat dit volgens hun verwachting positief kan bijdragen aan de perceptie van grondgeluid. In een position paper van 23 november 2016 heeft de Dorpsraad kenbaar gemaakt het buitengewoon op prijs te stellen dat de ORS gelegenheid bood met de onderzoekers van het NLR te spreken. De Dorpsraad ziet echter nog steeds kansen voor het combineren van meerdere maatregelen gericht op perceptie. De Dorpsraad heeft aangekondigd zich, ondanks voorliggende notitie, in te blijven zetten voor maatregelen. Voor de Omgevingsraad Schiphol is hierin echter geen verdere rol weggelegd. De aanbeveling aan de bevoegde gezagen in het gebied is om het thema van grondgeluid mee te nemen in de gesprekken en beleidsvorming rond de integrale gebiedsontwikkeling, zonder dat daarbij verwachting mag ontstaan dat maatregelen feitelijk waarneembaar tot een afname van grondgeluid in Badhoevedorp leiden. De bedoelde integrale gebiedsontwikkeling richt zich in die zin meer op beleving dan op hinderbeperking. 7

REFERENTIES 1. Grondgeluid Badhoevedorp, Amsterdam-West, Zuideramstel - Een inventarisatie op basis van metingen, D.H.T. Bergmans en H.W.Veerbeek (NLR), april 2011. Opdrachtgever: Amsterdam Airport Schiphol. 2. Grondgeluid Badhoevedorp en Amsterdam-West - Een inventarisatie op basis van metingen onder zomerse omstandigheden, D.H.T. Bergmans en H.W.Veerbeek (NLR), november 2011. Opdrachtgever: Amsterdam Airport Schiphol. 3. Grondgeluid in Badhoevedorp - Een Quick scan met in achtneming van de verlegging van de Rijksweg A9, D.H.T. Bergmans en H.W.Veerbeek (NLR), 6 december 2013. Opdrachtgever: Gemeente Haarlemmermeer. 8