CONSUMENTENONDERZOEK VERGETEN GROENTEN Proefcode: Contract: SM15DTTT01 n.v.t. In opdracht van: BelOrta Ludo Van Kelst Mechelsesteenweg 120 2860 Sint-Katelijne-Waver Door: PCG vzw Karreweg 6 B-9770 Kruishoutem Tel ++ 32 (0)9 381 86 86 Fax ++ 32 (0)9 381 86 99 pcg@pcgroenteteelt.be Proefverantwoordelijke: Studieverantwoordelijke: Directeur: Jana Van Steenkiste/Saskia Buysens Saskia Buysens Bruno Gobin Datum: 17 maart 2016 Studieverantwoordelijke Dr. ir. Saskia Buysens Directeur Dr. B. Gobin PCG vzw - Karreweg 6-9770 Kruishoutem - T 09 381 86 86 - F 09 381 86 99 www.pcgroenteteelt.be - info@pcgroenteteelt.be BTW: 0416.682.702 - IBAN: BE87 1032 0465 3294 - BIC: NICABEBB - RPR: Oudenaarde
Abstract Dit consumentenonderzoek werd uitgevoerd om na te gaan wat de acceptatie is van verschillende soorten vergeten groenten door consumenten op het gebied van algemene appreciatie, smaak, textuur en uiterlijk (zowel rauw als gestoomd). Voor de algemene appreciatie van de gestoomde groenten gaven de consumenten een score van 1 (niet lekker) tot en met 9 (heel lekker). Er is geen significant verschil tussen de groenten, allen worden ze noch heel smakelijk, noch onsmakelijk bevonden. De pastinaak krijgt gemiddeld gezien de hoogste score (5,6), op de voet gevolgd door de witte raap (5,5). De peterseliewortel krijgt een gemiddelde score van 5,1 en de gele raap Ook op gebied van smaak is er geen significant verschil tussen de vier vergeten groenten. Allen hebben ze een gemiddelde smaak (noch heel goed, noch slecht). Op een schaal van 1 (niet goed) tot en met 9 (heel goed) krijgt de pastinaak de hoogste gemiddelde score (5,5). De witte raap en de peterseliewortel krijgen voor de smaak allebei een gemiddelde score van 5,1 en de gele raap krijgt een gemiddelde score van Er zijn wel significante verschillen in acceptatie van de textuur van de gestoomde groenten. De witte raap heeft een heel aangename textuur. Op een schaal van 1 (niet aangenaam) tot en met 9 (heel aangenaam) scoort de witte raap gemiddeld 6,1. De witte raap scoort hiermee significant beter dan de pastinaak (4,9) en de peterseliewortel (5,4), die gemiddeld scoren voor textuur. Ook de gele raap scoort heel goed op het vlak van textuur (6,0) en heeft een significant betere beter dan de pastinaak. Het uiterlijk van de stukjes gestoomde groenten werd beoordeeld op een schaal van 1 (niet aantrekkelijk) tot en met 9 (heel aantrekkelijk). Op deze parameter scoren de witte (6,6) en de gele raap (6,4) heel goed en significant beter dan de peterseliewortel (5,0) en de pastinaak (4,6), die gemiddeld scoren. De volledige rauwe groenten werden ook beoordeeld op hun uiterlijk. Dit gebeurde op een schaal van 1 (niet aantrekkelijk) tot en met 7 (heel aantrekkelijk). De consumenten vinden het uiterlijk van de gele raap (5,2) heel aantrekkelijk en significant beter dan het uiterlijk van de pastinaak (4,5) en de peterseliewortel (3,3). Ook het uiterlijk van de witte raap (4,9) vindt men heel aantrekkelijk en significant beter dan het uiterlijk van de peterseliewortel die men niet zo aantrekkelijk vindt. Uit de motivatie van de panelleden over hun scores blijkt dat de kleur en de vorm van de raapjes erg geapprecieerd worden. Het ruwe uiterlijk en de vele zijwortels spelen in het nadeel van de peterseliewortel. Pagina 2 van 11 FOR_013G - Geldig vanaf 23/04/2014
Inhoudstabel 1 Inleiding... 4 2 Materiaal en methoden... 4 2.1 Objecten... 4 2.2 Proefdesign... 5 2.3 Statistische analyse... 5 3 Resultaten en bespreking... 5 3.1 Resultaten... 5 3.2 Bespreking... 9 4 Besluit... 10 5 Verklaring van de kwaliteitsverantwoordelijke... 10 6 Bijlagen... 11 Pagina 3 van 11 FOR_013G - Geldig vanaf 23/04/2014
1 Inleiding In het consumentenonderzoek vergeten groenten werd nagegaan wat de acceptatie is van verschillende soorten vergeten groenten door consumenten op het gebied van algemene appreciatie, smakelijkheid, textuur en uiterlijk (zowel rauw als gestoomd). 2 Materiaal en methoden 2.1 Objecten Tabel 1: Objecten Object nummer Soort Herkomst Producent 1 Gele raap BelOrta 534 2 Witte raap BelOrta 2536 3 Pastinaak BelOrta 1972 4 Peterseliewortel BelOrta 1721 Figuur 1: Objecten van vergeten groenten voor de beoordeling op smaak en uiterlijk; van linksonder naar rechtsboven: gele raap, witte raap, pastinaak en peterseliewortel. Figuur 2: Objecten van vergeten groenten voor de beoordeling op uiterlijk; van links naar rechts: gele raap, witte raap, pastinaak en peterseliewortel. Pagina 4 van 11 FOR_013G - Geldig vanaf 23/04/2014
2.2 Proefdesign Leverdatum 19/11/2015 Bereiding De rapen en de wortels werden gewassen onder koud stromend water, afgedroogd met een keukenhanddoek en in schijfjes gesneden van 1 cm dikte. Deze schijfjes werden gedurende 10 minuten tot beetgaar gestoomd op 100 C in een lagedruk stoomoven, Morice Stimo II. Na het stomen werden de schijfjes, afhankelijk van hun grootte, in 2 of 4 stukjes gesneden. Elke consument kreeg van elke groente drie stukjes in voorverwarmde porseleinen potjes. Panelgegevens 62 consumenten beoordeelden de algemene appreciatie, de smakelijkheid, de textuur en het gestoomd en rauw uiterlijk van de vergeten groenten op 21 november 2015. 62,5 37,5 man vrouw 49,18 19,67 8,2 4,92 18,03 18-30 jaar 31-40 jaar 41-50 jaar 51-60 jaar > 60 jaar Figuur 3: Verdeling van de 62 consumenten op basis van geslacht (links) en leeftijd (rechts). 2.3 Statistische analyse De resultaten werden statistisch verwerkt door variantieanalyse (ANOVA, p = 0,05), waar nodig gevolgd door een Tukey test (p = 0,05) om de gemiddelden te scheiden. Gemiddelden met eenzelfde letter zijn niet significant verschillend van elkaar. 3 Resultaten en bespreking 3.1 Resultaten Pagina 5 van 11 FOR_013G - Geldig vanaf 23/04/2014
Tabel 2: Gemiddelde score voor algemene appreciatie, smaak, textuur en gestoomd en rauw uiterlijk (n=62) op 21/11/2015. Gemiddelden met eenzelfde letter zijn niet significant verschillend van elkaar (Tukey p = 0,05). Object Algemene appreciatie Smaak Textuur Uiterlijk gestoomd stukjes Uiterlijk rauw volledig Gele raap 5,0 4,8 6,0 ab 6,4 a 5,2 a Witte raap 5,5 5,1 6,1 a 6,6 a 4,9 ab Pastinaak 5,6 5,5 4,9 c 4,6 b 4,5 b Peterseliewortel 5,1 5,1 5,4 bc 5,0 b 3,3 c Gemiddelde 5,3 5,1 5,7 5,9 4,9 p-waarde 0,27 0,25 < 0,01 < 0,01 < 0,01 1= niet lekker niet goed niet aangenaam niet aantrekkelijk niet aantrekkelijk 7= heel aantrekkelijk 9= heel lekker heel goed heel aangenaam heel aantrekkelijk Pagina 6 van 11 FOR_013G - Geldig vanaf 23/04/2014
Tabel 3: Motivatie van de keuze van de lekkerste (= nummer 1 in rangschiktest) en minst lekkere (= nummer 4 in rangschiktest) vergeten groente. Tussen haakjes is het aantal keer weergegeven dat de opmerking genoteerd werd indien meer dan 1 keer. Object Motivatie lekkerst Motivatie minst lekker Gele raap goede textuur (5) lekker (5) lekker in hutsepot meest pittig zachte smaak licht zoete tint niet te bitter goed uiterlijk Witte raap goede textuur (5) lekker (3) sappig (3) mooi uiterlijk (3) zacht van smaak (2) zacht geen uitgesproken smaak frisse, pittige smaak zoetere smaak aangenaam mondgevoel kleur zoete geur Pastinaak lekker (4) bekende smaak (2) textuur (2) fijne smaak zachte smaak zoet krokant mooi uiterlijk Peterseliewortel zoete smaak (4) goede textuur (3) beste smaak (2) goed uiterlijk (2) aangename smaak meest smaak zoete knolseldersmaak, bekend en lekker lekker met bittere nasmaak speciale smaak zacht en licht aroma aangenaam in de mond bitter (6) minder smaak (2) minst lekkere smaak (2) textuur (2) te veel grondsmaak smaak smaak is niet opvallend scherpe wrange smaak brakke smaak bittere nasmaak mindere nasmaak niet pittig harde structuur te zacht weinig appetijtelijk uiterlijk geen aangename geur bitter (3) smaak is niet opvallend weinig smaak geen goede smaak bittere nasmaak harde structuur weinig smaak (4) textuur (4) papperige textuur (4) uiterlijk (3) droog (2) slechte smaak in de schil melige smaak geen goede smaak die blijft hangen rare nasmaak heel bloemig en droog een beetje te wakkig smaak (2) bitter (2) niet lekker (2) geur (2) te sterke smaak heel bittere nasmaak uiterlijk Pagina 7 van 11 FOR_013G - Geldig vanaf 23/04/2014
Tabel 4: Motivaties voor de score die de consumenten gaven tijdens het beoordelen van het uiterlijk van de rauwe volledige vergeten groenten. Tussen haakjes is het aantal keer weergegeven dat de opmerking genoteerd werd indien meer dan 1 keer. Object Motivatie aantrekkelijk Motivatie minder aantrekkelijk Gele raap mooi kleur (33) mooie vorm (21) gaaf vel (6) gave vorm (3) schoon uiterlijk (2) frisgele kleur, ronde vorm (makkelijk te schillen) egaal gele kleur, minder een gewoonte bij groenten wel mooi rond en proper ziet er lekker uit Witte raap mooi kleur (24) mooi ronde vorm (13) mooi paars-wit/kleurencombinatie (11) gave schil (5) (fris) uiterlijk (3) gekend uiterlijk, zo moet een raap er uit zien (3) ziet er lekker uit (2) niet te groot lijkt op grote radijsjes (link met lekkere radijsjes) Pastinaak mooie vorm (15) goed kleur (9) gave schil (8) goede structuur (2) mooi, natuurlijk gemiddeld aantrekkelijk, ziet er wat aardeachtig uit echt 'wortel' uiterlijk mooi harige vorm Peterseliewortel goede vorm (4) goed kleur (3) gemiddeld aantrekkelijk, ziet er wat aardeachtig uit echt 'wortel' uiterlijk vreemde kleur van een raap textuur fletse kleur geen mooi kleur, de groene rand aan de bovenkant is niet mooi minder mooi door blutsen en builen op groente raar kleur minder egaal iets minder perfect uiterlijk is wel iets meer 'gewoon' dan gele raap minder mooi kleur (5) te puntachtig op het einde (3) minder mooie vorm (2) laat mij onverschillig ruwe schil, iets minder aantrekkelijk ziet er minder fris uit ribbelige structuur minder mooi uiterlijk ruw uiterlijk/schil (11) oogt minder aantrekkelijk door de vele zijwortels (10) minder mooie vorm (grillig) (5) geen aantrekkelijk kleur (5) (bruine) vlekken (3) ziet er niet verzorgd uit (2) minder mooi uiterlijk (2) te wit (2) niet aantrekkelijk precies vuil en aangetast, minder aantrekkelijk meer werk om te wassen en te schillen, meer afval te robuust ziet er raar uit geen goede structuur - vezels te puntachtig op het einde gewoon kleur Pagina 8 van 11 FOR_013G - Geldig vanaf 23/04/2014
Tabel 5: Resultaten van de rangschiktest. In de tabel staan de percentages weergegeven van het aantal consumenten die de vergeten groente op nummer 1, 2, 3 of 4 plaatsten in een rangschikking op basis van proeven. Rangschikking GELE RAAP WITTE RAAP PASTINAAK PETERSELIEWORTEL 1 18,3 % 23,7 % 26,7 % 28,8 % 2 16,7 % 23,7 % 31,7 % 25,4 % 3 28,3 % 32,2 % 15,0 % 27,1 % 4 36,7 % 20,3 % 26,7 % 18,6 % 3.2 Bespreking Op 21 november 2015 beoordeelden 62 consumenten, deelnemers aan de Week van de Smaak op het PCG, vier objecten vergeten groenten (witte en gele raap, pastinaak en peterseliewortel). De consumenten gaven een score voor de algemene appreciatie van de gestoomde groenten, voor de smaak, de textuur en het uiterlijk. Ook werd het uiterlijk van de rauwe volledige groenten beoordeeld. De resultaten staan weergegeven in Tabel 2. Voor de algemene appreciatie van de gestoomde groenten gaven de consumenten een score van 1 (niet lekker) tot en met 9 (heel lekker). Er was geen significant verschil tussen de groenten, allen werden ze noch heel lekker, noch onsmakelijk bevonden. Pastinaak kreeg gemiddeld gezien de hoogste score (5,6), op de voet gevolgd door de witte raap (5,5). De peterseliewortel kreeg een gemiddelde score van 5,1 en de gele raap Ook op gebied van smaak was er geen significant verschil tussen de vier vergeten groenten. Allen hadden ze een gemiddelde smaak (noch heel goed, noch slecht). Op een schaal van 1 (niet goed) tot en met 9 (heel goed) kreeg de pastinaak de hoogste gemiddelde score (5,5). De witte raap en de peterseliewortel kregen voor de smaak allebei een gemiddelde score van 5,1 en de gele raap kreeg een gemiddelde score van Er waren wel significante verschillen in acceptatie van de textuur van de gestoomde groenten. De witte raap had een heel aangename textuur. Op een schaal van 1 (niet aangenaam) tot en met 9 (heel aangenaam) scoorde de witte raap gemiddeld 6,1. De witte raap scoorde hiermee significant beter dan de pastinaak (4,9) en de peterseliewortel (5,4), die gemiddeld scoorden voor textuur. Ook de gele raap scoorde heel goed (6,0) en significant beter dan de pastinaak. Het uiterlijk van de stukjes gestoomde groenten (Figuur 1) werd beoordeeld op een schaal van 1 (niet aantrekkelijk) tot en met 9 (heel aantrekkelijk). Op deze parameter scoorden de witte (6,6) en de gele (6,4) raap heel goed en significant beter dan de peterseliewortel (5,0) en de pastinaak (4,6), die gemiddeld scoorden. Na het proeven rangschikten de consumenten de vergeten groenten naar voorkeur van 1 (beste) naar 4 (minst goed). De resultaten hiervan staan weergegeven in Tabel 5. De verschillen waren niet significant. Gemiddeld gezien werd de peterseliewortel het meest op nummer 1 gekozen (28,8 %) en de gele raap het meest op nummer 4 (36,7 %). De motivatie van de keuzes van de consumenten staat weergegeven in Tabel 3. Hieruit blijkt dat men de gele raap lekker vond met een goede textuur, maar dat de gele raap ook wat Pagina 9 van 11 FOR_013G - Geldig vanaf 23/04/2014
bitter smaakte wat sommigen minder aangenaam vonden. Ook bij de witte raap werd de goede textuur als pluspunt opgenoemd. De pastinaak was lekker, maar de textuur was minder en sommigen noteerden ook dat er weinig smaak in de pastinaak zat. Bij de peterseliewortel werd de zoete smaak voornamelijk als pluspunt opgenoemd. De volledige rauwe groenten zoals weergegeven op Figuur 2 werden ook beoordeeld op hun uiterlijk. Dit gebeurde op een schaal van 1 (niet aantrekkelijk) tot en met 7 (heel aantrekkelijk). De consumenten vonden het uiterlijk van de gele raap (5,2) heel aantrekkelijk en significant beter dan het uiterlijk van de pastinaak (4,5) en de peterseliewortel (3,3). Ook het uiterlijk van de witte raap (4,9) vond men heel aantrekkelijk en significant beter dan het uiterlijk van de peterseliewortel die men niet zo aantrekkelijk vond. Uit de motivatie van hun scores (Tabel 4) blijkt dat de kleur en de vorm van de raapjes erg geapprecieerd werden. Het ruwe uiterlijk en de vele zijwortels speelden in het nadeel van de peterseliewortel. 4 Besluit Voor de algemene appreciatie van de gestoomde groenten gaven de consumenten een score van 1 (niet lekker) tot en met 9 (heel lekker). Er is geen significant verschil tussen de groenten, allen worden ze noch heel smakelijk, noch onsmakelijk bevonden. De pastinaak krijgt gemiddeld gezien de hoogste score (5,6), op de voet gevolgd door de witte raap (5,5). De peterseliewortel krijgt een gemiddelde score van 5,1 en de gele raap Ook op gebied van smaak is er geen significant verschil tussen de vier vergeten groenten. Allen hebben ze een gemiddelde smaak (noch heel goed, noch slecht). Op een schaal van 1 (niet goed) tot en met 9 (heel goed) krijgt de pastinaak de hoogste gemiddelde score (5,5). De witte raap en de peterseliewortel krijgen voor de smaak allebei een gemiddelde score van 5,1 en de gele raap krijgt een gemiddelde score van Er zijn wel significante verschillen in acceptatie van de textuur van de gestoomde groenten. De witte raap heeft een heel aangename textuur. Op een schaal van 1 (niet aangenaam) tot en met 9 (heel aangenaam) scoort de witte raap gemiddeld 6,1. De witte raap scoort hiermee significant beter dan de pastinaak (4,9) en de peterseliewortel (5,4), die gemiddeld scoren voor textuur. Ook de gele raap scoort heel goed op het vlak van textuur (6,0) en heeft een significant betere beter dan de pastinaak. Het uiterlijk van de stukjes gestoomde groenten werd beoordeeld op een schaal van 1 (niet aantrekkelijk) tot en met 9 (heel aantrekkelijk). Op deze parameter scoren de witte (6,6) en de gele raap (6,4) heel goed en significant beter dan de peterseliewortel (5,0) en de pastinaak (4,6), die gemiddeld scoren. De volledige rauwe groenten werden ook beoordeeld op hun uiterlijk. Dit gebeurde op een schaal van 1 (niet aantrekkelijk) tot en met 7 (heel aantrekkelijk). De consumenten vinden het uiterlijk van de gele raap (5,2) heel aantrekkelijk en significant beter dan het uiterlijk van de pastinaak (4,5) en de peterseliewortel (3,3). Ook het uiterlijk van de witte raap (4,9) vindt men heel aantrekkelijk en significant beter dan het uiterlijk van de peterseliewortel die men niet zo aantrekkelijk vindt. Uit de motivatie van de panelleden over hun scores blijkt dat de kleur en de vorm van de raapjes erg geapprecieerd worden. Het ruwe uiterlijk en de vele zijwortels spelen in het nadeel van de peterseliewortel. Pagina 10 van 11 FOR_013G - Geldig vanaf 23/04/2014
5 Verklaring van de kwaliteitsverantwoordelijke De kwaliteitsverantwoordelijke verklaart dat het onderzoek werd uitgevoerd volgens de kwaliteitsborgingspunten vastgelegd in het intern kwaliteitssysteem van het PCG. 6 Bijlagen Bijlage 1: Scoreformulier Pagina 11 van 11 FOR_013G - Geldig vanaf 23/04/2014