Sondevoeding in de thuissituatie Versie april 2017 - objectid 11291 vzw Jessa Ziekenhuis Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt, www.jessazh.be
7. Contactgegevens Voor meer informatie kan u terecht bij de dieetafdeling. Campus Virga Jesse Tel: 011 33 60 68 Campus Salvator Tel: 011 33 60 62 Campus St.-Ursula Tel: 013 55 06 39 (op dinsdag, woensdag en donderdag) Inhoud 1. Wat is sondevoeding? p. 2 2. Waarom sondevoeding? p. 2 3. Belangrijke aandachtspunten bij het toedienen van sondevoeding p. 3 4. Wat te doen bij problemen? p. 4 5. Kostprijs van sondevoeding en toedieningsmateriaal p. 6 6. Uw persoonlijk voedingsschema p. 7 7. Contactgegevens p. 8 8 1
1. Wat is sondevoeding? Sondevoeding is een vloeibare voeding die alle noodzakelijke voedingsstoffen (eiwitten, vetten, koolhydraten, vocht, vitamines en mineralen) bevat. De samenstelling van de voeding kan verschillend zijn. Daarom zal de diëtist(e) in overleg met de arts bepalen wat voor u de beste voeding is. Meestal wordt sondevoeding met voedingsvezels gebruikt. De hoeveelheid sondevoeding wordt aangepast naargelang uw gewicht, lengte en energiebehoefte. Zo blijft uw voedings- en vochtbalans op peil. 2. Waarom sondevoeding? Als u niet kan of mag eten of met normaal eten onvoldoende voeding binnen krijgt, kan sondevoeding een oplossing bieden. Zo voorkomt u dat tekorten uw lichaam onnodig verzwakken. Een verminderde of onvoldoende voedselinname kan optreden door ziekte, door een behandeling of na een operatie. Sondevoeding zou moeten voorkomen dat u gewicht verliest. Als u te veel gewicht verliest of al verloren hebt, spreken we van ondervoeding. Dankzij de sondevoeding kunt u weer op krachten komen. Een goede voedingstoestand is immers nodig om in goede conditie te blijven en een vlot herstel te bekomen. Bij een voedingsfirma krijgt u elke maand de nodige facturen die u aan uw ziekenfonds moet bezorgen voor terugbetaling. Als u uw sondevoeding bij de apotheek koopt, moet u de factuur telkens zelf aan uw apotheker vragen. De terugbetaling bedraagt voor: Polymere sondevoeding: 4,10 euro per dag Semi-elementaire sondevoeding: 15 euro per dag Materiaal (zonder pomp): 0,71 euro per dag Materiaal (met pomp): 1,15 euro per dag Gebruik van de pomp: 0,41 euro per dag 6. Uw persoonlijk voedingsschema Sondevoeding: Soort en hoeveelheid sondevoeding:... =.. kcal per dag Toedieningsschema: Het is moeilijk te voorspellen hoe lang u sondevoeding zal krijgen. Dat is in de eerste plaats afhankelijk van de reden waarom u sondevoeding nodig hebt. Sondevoeding kan de normale voeding geheel vervangen, maar kan ook een aanvulling zijn op wat u gewend bent te eten. Uw arts of diëtist(e) bekijkt welke voeding voor u het meest geschikt is. Doorgaans kan en mag naast sondevoeding gewoon gegeten en gedronken worden. Uw arts bepaalt dit in overleg met de diëtist(e). 2 7
Bij misselijkheid: Inloopsnelheid van de sondevoeding tijdelijk een beetje verlagen of porties sondevoeding tijdelijk verkleinen. Voeding toedienen op kamertemperatuur. Bij braken: Raadpleeg uw arts of diëtist(e). Algemene problemen Neem contact op met uw arts bij: benauwdheid: stop onmiddellijk met de sondevoeding; meer dan één dag koorts / braken / diarree; duizeligheid, weinig plassen, donkere urine; verstopping (en 5 à 7 dagen geen ontlasting); een uitgevallen katheter (moet binnen 6 uur vernieuwd worden). 5. Kostprijs van sondevoeding en toedieningsmateriaal Er is een gedeeltelijke terugbetaling voor sondevoeding voorzien. Uw behandelende arts zal nagaan of u hiervoor in aanmerking komt. Hij vult dan een aanvraagformulier in dat u onmiddellijk aan uw ziekenfonds moet bezorgen. Na goedkeuring van dit formulier worden uw facturen gedeeltelijk terugbetaald. Het aanvraagformulier moet jaarlijks hernieuwd worden. 3. Belangrijke aandachtspunten bij het toedienen van sondevoeding Hygiëne Was uw handen voor u een handeling uitvoert. Ontkoppel de sondevoeding en de leiding niet onnodig. Bewaar uw gespoelde leiding in een propere handdoek tot het volgende gebruik. Temperatuur U gebruikt kant-en-klare sondevoeding. Bewaar een gesloten fles of zak sondevoeding op kamertemperatuur. Een geopende fles of zak blijft maximaal 24 uur houdbaar na het openen. Na 24 uur hangt u daarom altijd een nieuwe verpakking aan. Is uw fles of zak met sondevoeding te groot om in één keer toe te dienen, bewaar dan de rest van de sondevoeding in de koelkast gedurende maximaal 24 uur. Haal deze sondevoeding even voor het opnieuw toedienen uit de koelkast, zodat ze op het moment van toediening op kamertemperatuur is. Dien sondevoeding best niet op koelkasttemperatuur toe, maar steeds op kamertemperatuur. Dit helpt diarree mee voorkomen. Houding Zorg ervoor dat het hoofdeinde van het bed 30 graden omhoog staat tijdens de toediening zodat de sondevoeding niet in de slokdarm kan teruglopen. Spoelen van de sonde Voor en na het toedienen van de voeding en/of medicatie moet u de leiding en de sonde spoelen met (drinkbaar) plat, lauw water en de sonde afsluiten met een afsluitdopje. Doe dit minstens viermaal per dag en met behulp van een spuit. De hoeveelheid water die u hiervoor gebruikt is afhankelijk van de frequentie waarmee u spoelt. Meestal wordt er 20 à 30 ml per keer gebruikt. Door voldoende te spoelen zorgt u ervoor dat de sonde voldoende gereinigd wordt en voorkomt u dat de sonde verstopt. 6 3
Lichaamsgewicht Het gewicht is een goede parameter om uw voedingstoestand op te volgen. Weeg u eenmaal per week. Overleg met uw arts of diëtist(e) wanneer uw gewicht op korte tijd sterk verandert. 4. Wat te doen bij problemen? U hoeft er niet vanuit te gaan dat er problemen optreden, maar het is wel belangrijk dat u hier op voorbereid bent en weet wat u moet doen. In geval de thuiszorg bij het toedienen van sondevoeding thuis betrokken is kunt u eerst hen over de problemen en de mogelijke oplossingen raadplegen. Verstopping van de sonde De sonde is onvoldoende gespoeld. Slecht verpulverde medicatie werd via voedingssonde toegediend. Er is een knik in de voedingssonde. Gebruik een klein spuitje (10 ml) om de sonde door te spuiten. Zo kunt u meer druk uitoefenen op de sonde. Gebruik hiervoor lauw kraanwater of natriumbicarbonaat 4,2%. Preventie: Sonde vaker spoelen. Vraag naar alternatieven voor medicatie. De voeding loopt niet De rolregelklem staat dicht. De leiding is dichtgedrukt of is geknikt. Controleer de stand van de rolregelklem. Kijk of de leiding niet is afgekneld. Zet indien nodig de rolregelklem verder open. Diarree Te snel toedienen van de sondevoeding. Temperatuur van de sondevoeding is niet juist (bij voorkeur kamertemperatuur). Sommige medicatie. Voeding op kamertemperatuur toedienen. Raadpleeg uw arts of diëtist(e). Braken Te snel toedienen van de sondevoeding. Houding van de patiënt tijdens het toedienen van de sondevoeding. Temperatuur van de sondevoeding is te koud of te warm. 4 5