Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Bergen van water in de buurt 3 1.2 Schoon oppervlaktewater in de wijk 4 1.3 Wat u kunt doen 5 2. Afkoppelen en vasthouden van regenwater 7 2.1 Van regenton 8 2.2 naar tuinbeek 10 2.3 naar vijver of poel 11 3. Vertraagd afvoeren van regenwater 15 3.1 Open- en halfverharding 16 3.2 Groene daken 18 4. Natuurvriendelijke oevers 22 5. Meteen te doen 25 Bronnen 27 Geraadpleegde literatuur 28 Bijlage 1: gemeentelijk waterbeleid 29 Colofon Inspiratie voor water Is een uitgave van de Gemeente Zoetermeer. Juni 2004 Coördinatie: Johan Vos Tekst: Stefan Poot Fotografie: Johan Vos, M. vd Tol, Team NME, Stefan Poot Tekeningen: Stefan Poot Strip en poster: Ministerie Verkeer en Waterstaat Vormgeving: Stefan Poot Met dank aan: Johan Vos, Arie Cees de Jong, Willeke Sprokholt, Mirjam Wingelaar, Maaike Kentie, Tilly Kester Alle rechten voorbehouden Gemeente Zoetermeer Stadhuisplein 1 Postbus 15 2700 AA Zoetermeer Inspiratie voor water 2
1. Inleiding Prins Willem Alexander, expert op het gebied van watermanagement en als voorzitter van het Wereld Water Forum over water. Peter Timofeeff die met zijn kleren aan in bad zit. U heeft het wellicht gemerkt. Er is steeds meer aandacht voor water. En niet voor niets. Tijdens de zomer van 2003 heerste er een grote droogte. In 1993 en 1995 steeg het peil in de rivieren tot aan de rand van de dijken. Zelfs hele polders werden geëvacueerd. Het regent steeds vaker en heviger. Dit komt door de klimaatsverandering. De overheid neemt steeds meer maatregelen om wateroverlast te voorkomen. Dijken verhogen is niet meer voldoende, er moet gezocht worden naar gebieden waar het overtollige water geborgen kan worden. Het water moet de ruimte krijgen. 1.1 Bergen van water in de buurt Ook de Gemeente Zoetermeer neemt maatregelen om het overtollige water veilig te bergen. Het thema betrouwbaar water uit het Waterplan Zoetermeer staat in de eerste plaats voor de zorg voor droge voeten en veilig wonen en werken. In de tweede plaats staat betrouwbaar water voor voldoende water in droge periodes. Bijlage 1 geeft een omschrijving van de thema s uit het waterplan en een korte toelichting op het gemeentelijk waterbeleid. Acties die Gemeente Zoetermeer onderneemt om droge voeten te houden zijn bijvoorbeeld het verbreden van de watergangen en oevers. Tevens wordt er gezocht naar locaties waar het te veel aan water tijdelijk geborgen kan worden. Ook u kunt bijdragen aan het houden van droge voeten in onze stad! Gemaal de Leyens: Stefan Poot Inspiratie voor water 3
1.2 Schoon oppervlaktewater in de buurt Gemeente Zoetermeer heeft een gescheiden rioolstelsel. Dat betekent dat al het regenwater van verharde oppervlakken (daken en wegen) via kolken wordt afgevoerd naar het oppervlaktewater. Het vuilwaterriool voert afvalwater van de huizen naar de rioolwaterzuivering af. Door het rioolstelsel te scheiden wordt het relatief schone regenwater niet vermengd met het vuile rioolwater. Hierdoor kan het rioolwater efficiënter worden gereinigd. Bovendien zorgt het gescheiden rioolstelsel ervoor dat het riool tijdens hevige regenval niet overstort waardoor er afvalwater in het oppervlaktewater terecht komt. In Zoetermeer hebben we bijna geen riooloverstorten. Al het oppervlaktewater dat onderdeel is van het Zoetermeerse watersysteem staat met elkaar in verbinding. Het water dat we dagelijks gebruiken gaat altijd ergens naartoe. Of het water loopt het vuilwaterriool in en komt bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie. Of het loopt via het regenwaterriool weg en komt in de sloot terecht. Alles dat wij doen met het water heeft ergens anders weer effect, zowel positief en helaas ook negatief. Het thema levend water uit het Waterplan Zoetermeer staat voor een goede kwaliteit van het water. Planten en dieren zijn net als wij afhankelijk van schoon water. Boeiend water het derde thema uit het waterplan staat voor de beleving van het water in de stad. Hierbij speelt recreatie en natuurontwikkeling een belangrijke rol. Maar ook bij de stedelijke inrichting is water een belangrijk element. Bijlage 1 geeft een omschrijving van de thema s uit het waterplan en een korte toelichting op het gemeentelijk waterbeleid. U heeft zelf ook invloed op de kwaliteit van het water in Zoetermeer! Soortenrijke oever: Stefan Poot Natuurvriendelijke oever in de wijk: Johan Vos Inspiratie voor water 4
1.3 Wat u kunt doen In deze brochure leest u hoe u zelf beter kunt omgaan met water. Met uw bijdrage houden we samen droge voeten en zorgen we samen voor een betere waterkwaliteit in de stad. De brochure is opgedeeld in de volgende hoofdstukken: 2. Afkoppelen en vasthouden van regenwater 3. Vertraagd afvoeren van regenwater 4. Natuurvriendelijke oevers 5. Meteen te doen In ieder hoofdstuk worden verschillende ideeën voor u toegelicht, waarmee u zelf aan de slag kunt. 5 5 2 2 3 4 Inspiratie voor water 5
Inspiratie voor water 6