Toelichting Inkopen van Netto-pensioenaanspraken Voor wie? Deze toelichting is van belang voor medewerkers die deelnemen aan de nettopensioenregeling. Doel toelichting Het pensioenfonds communiceert in lagen. Deze toelichting geeft gedetailleerde informatie over het inkopen van netto-pensioenaanspraken uit het opgebouwde nettopensioenkapitaal. Wat zijn de voor- en nadelen van inkoop en welke risico s zijn hieraan gekoppeld? 1
Er kan worden geopteerd voor standaard inkoop zoals deze in de NPR is opgenomen, maar men kan hiervan afwijken. Nettopensioenregeling Indien wordt afgeweken van de standaard inkoop moet de deelnemer zich realiseren dat ten opzichte van mogelijke positieve verwachtingen van deze afwijkende besluitvorming risico s worden gelopen. Hierna volgt een nadere toelichting. In de brochure Nettopensioenregeling (NPR) wordt de NPR uitgebreid beschreven. Ten aanzien van de regeling bestaat een aantal beslismomenten. De meest belangrijke beslismomenten zijn: het besluit om al dan niet deel te nemen aan de NPR; besluit om deelname in de NPR al dan niet door te zetten; en het besluit om af te wijken van de standaard inkoop, van netto-pensioenaanspraken uit het opgebouwde nettopensioenkapitaal, zoals deze in het reglement is vastgelegd. Deze toelichting gaat in op de afwegingen (voor- en nadelen en risico s) in de besluitvorming om af te wijken van de standaard inkoop van netto-pensioenaanspraken. De Nettopensioenregeling in het kort De deelnemers in de NPR betalen vanuit hun nettosalaris de premie voor de NPR. Deze premie wordt belegd door het pensioenfonds en groeit aan tot een netto-pensioenkapitaal. Met het gespaarde netto-pensioenkapitaal worden uiteindelijk aanspraken netto-ouderdomspensioen en nettopartnerpensioen ingekocht. Deze aanspraken komen tot uitkering zodra de (gewezen) deelnemer met pensioen gaat respectievelijk na ingang pensioen overlijdt. Daarbij geldt dat het netto-partnerpensioen op pensioeningangsdatum eenmalig kan worden omgeruild voor een hoger Nettoouderdomspensioen. Inkopen van netto-pensioenaanspraken Ten aanzien van het inkopen van netto-pensioenaanspraken bestaat een aantal keuzes die financiële gevolgen kennen. Vragen die voor een deelnemer aan de NPR spelen, zijn uiteenlopend van aard. Moet ik afwijken van de standaard inkoop zoals deze door het fonds wordt aangeboden (zie artikel 7 lid 1 van het netto-pensioenreglement)? Wat zijn de voor- en nadelen van het afwijken van de standaard inkoop van het fonds? Welke risico s zijn er verbonden aan het afwijken van de standaard? Welke keuzemogelijkheden zijn er ten aanzien van het omzetten (inkopen) van nettopensioenkapitaal in netto-pensioenaanspraken? Welke overwegingen spelen daarbij een rol en hoe kan de keuze kenbaar worden gemaakt? De deelnemer krijgt in de 10 jaar voorafgaand aan zijn pensioenleeftijd te maken met de keuze tot het inkopen van netto-pensioenaanspraken. Risico s Nettopensioenregeling Beleggingsrisico Omschrijving risico De ingelegde premies worden belegd door PDN. Door de premies te beleggen kan een hoger netto-pensioenkapitaal worden bereikt. PDN belegt de ingelegde premies op een prudente wijze, maar de financiële markten kennen risico s. Het kan dan ook gebeuren dat de beleggingen van het fonds nauwelijks in waarde toenemen of zelfs afnemen. In dat geval is het rendement op het netto-pensioenkapitaal nihil of zelfs negatief, waardoor het netto-pensioenkapitaal in waarde daalt. Gevolgen risico Met het netto-pensioenkapitaal worden nettopensioenaanspraken ingekocht. Hoe lager het kapitaal, hoe minder netto-pensioenaanspraken men kan inkopen. De onderstaande figuur laat zien welke rendementen PDN de afgelopen 10 jaar heeft behaald. rendement 10 jrs gem. 20,0% 10,0% 0,0% -10,0% -20,0% -30,0% 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Wanneer de deelnemer kort voor zijn pensioenleeftijd staat en het fonds negatieve rendementen behaalt dan is er nog maar beperkte tijd om deze met positieve rendementen te compenseren. Dat kan betekenen dat het nettoouderdomspensioen lager uitvalt dan de deelnemer wellicht had verwacht. 2
Beheersmaatregel Het is dan ook van belang om rekening te houden met de korte termijnrisico s van beleggen. Daarom voorziet de Nettopensioenregeling standaard erin dat in de 10 jaar voorafgaand aan de pensioenleeftijd jaarlijks een deel van het netto-pensioenkapitaal wordt omgezet in nettopensioenaanspraken. Deze inkoop vindt als volgt plaats: het 10e jaar voor de pensioenleeftijd wordt 1/10e van het, per 1 januari van dat jaar opgebouwde kapitaal, plus de inleg in desbetreffend kalenderjaar omgezet in nettopensioenaanspraken. Het 9e jaar voor pensioenleeftijd wordt 1/9e van het, per 1 januari van dat jaar opgebouwde kapitaal, plus de inleg in desbetreffend kalenderjaar omgezet in nettopensioenaanspraken en zo verder. Er wordt daarna jaarlijks ingekocht tot het laatste jaar waarin het restant van het kapitaal en de volledige inleg van dat jaar wordt ingekocht. Het doel van de standaardinkoop is onder meer om geleidelijk het beleggingsrisico voor de deelnemer te spreiden. Immers, door de omzetting van netto-pensioenkapitaal naar nettopensioenaanspraken neemt het netto-pensioenkapitaal waarover beleggingsrisico wordt gelopen geleidelijk af. Hieronder de tarieven voor de inkoop over 2016 en 2017. Per leeftijdscategorie de prijs die betaald moet worden om 100 ouderdomspensioen (OP67) en 70 partnerpensioen netto in te kopen. Dit geeft een beeld van de invloed van de verschillende factoren op de tarieven. Leeftijd Tarief 2016 Tarief 2017 in per 100 OP67 + in per 100 OP67 + 70 PP 70 PP 57 2.147,84 2.527,77 58 2.190,20 2.560,11 59 2.232,93 2.591,87 60 2.275,91 2.622,94 61 2.319,07 2.653,23 62 2.362,26 2.682,54 63 2.405,33 2.710,76 64 2.448,09 2.737,88 65 2.490,47 2.763,93 66 2.532,39 2.789,12 67 2.574,02 2.813,76 Renterisico en Langlevenrisico Omschrijving risico De inkoop van netto-pensioenaanspraken vanuit het nettopensioenkapitaal vindt plaats op basis van de door het pensioenfonds vastgestelde inkooptarieven. Deze inkooptarieven zijn met name afhankelijk van de marktrente en de levensverwachting. Maar ook de opslag in het tarief voor het vereist eigen vermogen van het fonds speelt een rol. Gevolgen risico De marktrente die PDN hanteert wordt vastgesteld door De Nederlandsche Bank. De hoogte van deze rente is afhankelijk van allerlei marktomstandigheden, waardoor de marktrente sterk kan schommelen. De onderstaande figuur geeft weer hoe sterk de marktrente de laatste jaren schommelt. 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 - RENTE 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 De marktrente is verwerkt in de inkooptarieven die zijn opgenomen in het netto-pensioenreglement. Is de marktrente laag, dan zullen de in te kopen netto-pensioenaanspraken lager zijn, omdat het dan duurder is om het nettopensioen aan te kopen. Is de rente hoog dan kunnen er meer nettopensioenaanspraken worden aangekocht, omdat het dan goedkoper is om het nettopensioen aan te kopen. Methodiek markrente in tarieven uitgelegd: Op het moment van inkoop wordt voor het inkoopbedrag een reeks van toekomstige uitkeringen aangekocht, waarbij voor iedere uitkeringstermijn vooraf rekening wordt gehouden met een rentevergoeding tot het moment van uitkering. Hoe meer rentevergoeding vooraf kan worden ingecalculeerd hoe hoger dus de uitkeringen kunnen worden vastgesteld. Die rentevergoeding wordt voor de gehele looptijd bepaald op basis van de marktrente bij aankoop. In de omrekenfactoren houdt PDN ook rekening met de levensverwachting. Hoe hoger de levensverwachting, hoe minder netto-pensioenaanspraken kunnen worden ingekocht, omdat met het zelfde kapitaal een netto-pensioenaanspraak wordt ingekocht die PDN naar verwachting langer moet uitkeren. Beheersmaatregel Zoals geldt voor het beleggingsrisico is het ook van belang om rekening te houden met de beweeglijkheid van de marktrente. Het risico van het schommelen van de marktrente wordt bij het standaard inkopen net als bij het beleggingsrisico verkleind door in de 10 jaar voorafgaand aan de pensioenleeftijd jaarlijks netto-pensioenaanspraken in te kopen. Door het netto-pensioenkapitaal gespreid aan te wenden, worden netto-pensioenaanspraken op verschillende renteniveaus ingekocht. 3
Naar verwachting worden eventuele lage rentestanden gecompenseerd door hogere rentestanden binnen de 10 jaar voorafgaand aan de pensioenleeftijd. Wanneer de deelnemer kort voor zijn pensioenleeftijd staat en de rente daalt fors dan stijgt het inkooptarief en is het inkopen van nettopensioenaanspraken duur. Dat kan betekenen dat het nettoouderdomspensioen lager uitvalt dan de deelnemer wellicht had verwacht. Voorbeeld rentegevoeligheid inkoop netto-pensioenaanspraken Voorbeeld bij omzetting op 60-jarige leeftijd Rente rente -/- 0,5% tarief 2017 rente + 0,5% Tarief 2.899 2.623 2.379 Aanspraken -9,5% 0,0% 10,3% Tarief is de factor waardoor het kapitaal gedeeld wordt om pensioenaanspraken in te kopen, 100 euro ouderdomspensioen en 70 euro partnerpensioen. Risico toeslagverlening en kortingen Omschrijving risico Wanneer een deelnemer zijn netto-pensioenkapitaal heeft omgezet in netto-pensioenaanspraken, vallen deze aanspraken onder het toeslag- en kortingsbeleid van PDN. Gevolgen risico Netto-pensioenaanspraken kunnen geheel of gedeeltelijk worden verhoogd volgens de ontwikkeling van de prijzen als PDN besluit om een toeslag te verlenen. Daarentegen worden de netto-pensioenaanspraken verlaagd als PDN een kortingsbesluit neemt. Dit betekent dat de nettopensioenaanspraken mogelijk niet worden verhoogd en mogelijk zelfs kunnen worden verlaagd indien het pensioenfonds in zwaar weer terecht komt. Het fonds heeft tot nu nooit een kortingsbesluit hoeven te nemen. Standaardinkoop van netto-pensioenaanspraken Vanuit de voornoemde kernrisico s: beleggingsrisico, renterisico, kortingsrisico en langlevenrisico heeft het fonds als beheersmaatregel de standaard geleidelijke inkoop van pensioenaanspraken afgeleid. Het reglement van het fonds voorziet in de mogelijkheid om af te wijken van de standaardinkoop. Hieraan kunnen verschillende overwegingen ten grondslag liggen. Deze overwegingen verschillen per deelnemer. PDN kan de deelnemer hierin alleen informeren en niet adviseren. Afweging Beleggingsrisico Het netto-pensioenkapitaal dat conform de standaard inkoop is omgezet in netto-pensioenaanspraken profiteert niet meer van het rendement dat het pensioenfonds maakt op zijn beleggingen. Maar de deelnemer kan wel weer profiteren van toeslagverlening inzake de netto-pensioenaanspraken. De deelnemer die verwacht dat het pensioenfonds de komende tijd een aanzienlijk positief rendement maakt, kan overwegen de omzetting van netto-pensioenkapitaal in netto-pensioenaanspraken uit te stellen. Wie verwacht dat het rendement zal tegenvallen, kan daarentegen bewust de keuze maken voor de standaard omzetting door PDN te volgen, of zelfs meer (na 2016 en/of indien enig jaar is afgeweken van de standaard inkoop) om te zetten. Afweging Renterisico Het inkooptarief bij een lage rente levert minder nettopensioenaanspraken op dan een inkooptarief bij een hogere rente. Wie verwacht dat de rente gaat stijgen, kan het omzetten van het netto-pensioenkapitaal in nettopensioenaanspraken uitstellen. Verwacht de deelnemer een rentedaling dan kan hij daarentegen bewust de keuze maken om de standaard omzetting door PDN te volgen, of zelfs meer (na 2016 en/of indien enig jaar is afgeweken van de standaard inkoop) om te zetten. Afweging Levensverwachting Bij een hoge levensverwachting is de omzetting van nettopensioenkapitaal in aanspraken ongunstiger dan bij een lage levensverwachting. Immers, het kapitaal moet bij een hoge levensverwachting voor meer jaren een pensioen zeker stellen. Indien de veronderstelling is dat de levensverwachting zal dalen, kan dit een reden zijn om de inkoop uit te stellen. Verwacht de deelnemer dat de levensverwachting zal stijgen dan kan de deelnemer bewust de keuze maken om de standaard inkoop door PDN te volgen, of zelfs meer (na 2016 en/of indien enig jaar is afgeweken van de standaard inkoop) om te zetten. Afweging Toeslagverlening en Kortingen Wanneer een deelnemer zijn netto-pensioenkapitaal heeft omgezet in netto-pensioenaanspraken, kan bij toeslagverlening die aanspraak verhoogd worden of bij een korting verlaagd worden. Wie verwacht dat de financiële positie van het pensioenfonds onvoldoende is voor de toekenning van toeslagen of dat mogelijk sprake zal zijn van kortingen, doet er mogelijk beter aan om de inkoop van nettopensioenaanspraken uit het netto-pensioenkapitaal uit te stellen. Afweging Integraliteit De voornoemde risico s en de daarbij geldende afwegingen staan niet los van elkaar. Het is van belang om op basis van de persoonlijke situatie een afweging te maken of nettopensioenkapitalen in de 10 jaar voorafgaand aan pensioenleeftijd standaard ingekocht moeten worden of dat hiervan wordt afgeweken. Bijvoorbeeld aan de hand van de vragen: Kan ik het risico beoordelen? Kan ik het risico dragen? Wil ik het risico dragen? 4
Het is belangrijk te weten dat de verschillende risico s onderling communicerende vaten kunnen zijn: door een specifiek risico te beperken kan een andersoortig risico toenemen. Door geen netto-pensioenaanspraken in te kopen, kan de deelnemer proberen uiteindelijk een hogere nettopensioenuitkering te bereiken met als risico dat de uiteindelijke netto-pensioenuitkering ook lager kan uitvallen. Zoals opgenomen in het netto-pensioenreglement zet PDN standaard het netto-pensioenkapitaal geleidelijk om in netto-pensioenaanspraken, gespreid over een 10-jaarsperiode voorafgaand aan uw pensioenleeftijd. Indien er geen wens is om af te wijken van de standaardomzetting, hoeft geen actie te worden ondernomen. PDN zorgt in dit geval dat het kapitaal volgens de standaard inkoop wordt omgezet naar aanspraken. Indien de deelnemer wenst af te wijken van de standaard inkoop, dan kan dit door middel van het formulier dat bij de brief is gevoegd en ook te vinden is op de website van PDN. Het formulier dient vóór 30 december bij PDN aanwezig te zijn. 5
Bij vragen over deze toelichting of over andere pensioenonderwerpen, kan contact worden opgenomen met de Pension Desk van het pensioenfonds. Telefoonnummer: +31 (0) 45 578 8100 E-mail: info.pdn@dsm.com Website: www.pdnpensioen.nl Meer informatie over de regeling en het reglement is op de website van het fonds te zien. Disclaimer De in deze toelichting verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds DSM Nederland, gevestigd te Heerlen (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend indicatief en aan wijzigingen onderhevig. De vermelde gegevens zijn uitsluitend bedoeld om deelnemers algemene informatie te verstrekken. De gegeven informatie wordt verondersteld betrouwbaar te zijn, echter het gebruik van de informatie geschiedt geheel voor risico van de gebruiker. Noch de uitvoerder (zijnde DSM Pension Services B.V.), noch het pensioenfonds aanvaardt enige aansprakelijkheid voor schade als gevolg van onjuistheden of onvolkomenheden in de informatie, of voor schade ontstaan in verband met het gebruiken, het afgaan op of verspreiden van de informatie. Rechten kunnen uitsluitend worden ontleend aan het voor de deelnemer geldende pensioenreglement. 6