Archeologietoets locatie kerkstraat 57 Riel gemeente Goirle
Archeologietoets Locatie Kerkstraat 57, Riel projectleider: B. van Spréw Datum: 13 oktober 2006 Uitgevoerd in opdracht van SAB Eindhoven contactpersoon: dhr. R. Hilbert 2006 IJzerman & Van Spréw vof, Tilburg
Inhoudsopgave Inleiding... 4 Aanleiding... 4 Leeswijzer... 4 Doel... 4 Werkwijze... 4 Het plangebied... 5 Verwachtingen... 6 Archeologie...6 Advies... 8 Bronnen... 9
Inleiding Aanleiding SAB Eindhoven heeft adviesbureau IJzerman & Van Spréw verzocht een archeologietoets uit te voeren voor een locatie aan de Kerkstraat 57 te Riel, gemeente Goirle. Op de locatie zal woningbouw gaan plaatsvinden, waarbij graafwerkzaamheden onvermijdelijk zijn. Een groot deel van het Nederlandse erfgoed bevindt zich in de bodem. Dit zijn sporen uit het verleden, die door middel van de archeologie zichtbaar kunnen worden. Wanneer werkzaamheden in de bodem plaatsvinden, bestaat de kans op het aantreffen van dat onzichtbare erfgoed. Leeswijzer In deze inleiding vindt u achtereenvolgens een omschrijving van de doelstellingen van deze toets, de werkwijze en een omschrijving van het plangebied. In het hoofdstuk 'Verwachtingen' leest u welke archeologische verwachting het gebied heeft, wat voor archeologische vondsten er eerder in of nabij het gebied zijn gedaan en wat de aard is van de archeologische sporen die er verwacht worden. Het hoofdstuk 'Advies' gaat in op de relatie tussen het nieuwe inrichtingsplan en de archeologische verwachtingen. Welke effecten hebben de maatregelen en de werkzaamheden die kunnen volgen uit de plannen op de archeologie? En andersom: Wat voor effect heeft de archeologie op de plannen? Doel Deze archeologietoets heeft drie doelstellingen: zicht op de effecten die ruimtelijke ingrepen op het eventuele archeologische bodemarchief kunnen hebben; inzicht in het komende archeologietraject; een beeld van de archeologische verwachting. Werkwijze De werkzaamheden bestaan uit een bureaustudie, een terreinbezoek, een overleg met de provinciaal archeoloog van Noord-Brabant en een adviesrapport. De bureaustudie richt zich op archeologische bronnen als de Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (IKAW), Archis II (de archeologische database van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek) en de Cultuurhistorische Waardenkaart (CHW) van Noord-Brabant. Ook wordt gebruik gemaakt van de topografische kaart en historische kaarten. Archeologietoets Kerkstraat 57 Riel 4
Het plangebied Het plangebied ligt in de kern van Riel en is circa 1 hectare groot. Het terrein is momenteel in gebruik als akker en er staat een woonhuis. In de toekomst zal er woningbouw plaatsvinden. Illustratie 1: ligging plangebied in de regio Illustratie 2: plangebied Archeologietoets Kerkstraat 57 Riel 5
Verwachtingen In dit hoofdstuk worden bekende archeologische data en de archeologische verwachting van de locatie en de omgeving ervan beschreven. Archeologie Archeologie gaat over het 'onzichtbare' erfgoed. Het gebied rondom Riel wordt al duizenden jaren bewoond. De sporen hiervan bevinden zich grotendeels onder de grond. Op grond van interpretaties van de bodem, eerder onderzoek en andere historische informatie kan een indicatie worden gegeven over de plek en het soort archeologisch sporen. Zolang geen archeologisch onderzoek in het veld heeft plaatsgevonden is er in de archeologie sprake van indicatieve archeologische waarden ook wel verwachtingswaarde genoemd. Indicatieve waarden geven aan of de kans op het aantreffen van archeologisch belangrijke bodemvondsten, groot, gemiddeld of klein is. Archeologische monumenten en waarnemingen In het plangebied zijn tot op heden geen archeologische waarnemingen gedaan. Ook bevinden zich in of direct nabij het plangebied geen terreinen van archeologische betekenis of hoge archeologische waarden. Ten zuiden van het plangebied werden in de eerste helft van de 20e eeuw tijdens de bouw van een boerderij een aantal urnen gevonden. Exacte gegevens zijn hierover niet bekend. Op dezelfde lijn als deze urnen werden ten oosten van Riel, op de Regte Heide, in het verleden Bronstijd grafheuvels ontdekt. Indicatieve archeologische waarden Het plangebied ligt in de kern van Riel en is op de Indicatievekaart Archeologische Waarden (IKAW) niet gewaardeerd. Dat een gebied niet gekarteerd is wil niet zeggen dat daar geen archeologische sporen in de bodem kunnen zitten. Ongekarteerde gebieden betreffen vaak bebouwde kommen en andere gebieden die tijdens de bodemkartering in de jaren '70 niet zijn meegenomen. Archeologietoets Kerkstraat 57 Riel 6
Op basis van de IKAW kan worden verondersteld dat Riel en derhalve ook het plangebied op de overgang van een zone met een hoge verwachting en een zone met lage archeologische verwachting ligt. Plangebied Kerkstraat 57 Onderzoekslocatie Grontmij 2006 Illustratie 3: het plangebied, waarnemingen, de IKAW en voorgaand onderzoek In de zomer 2006 werd door de Grontmij het gebied rondom en ten zuiden van het plangebied aan de Kerkstraat onderzocht. Het onderzoek wees uit dat het gebied ten zuiden van het plangebied een hoge archeologische verwachting heeft en dat het noordelijke deel - direct tegen het plangebied aan - een lage verwachting heeft. Volgens het onderzoek van Grontmij is de bodem er grotendeels verstoord. Archeologietoets Kerkstraat 57 Riel 7
Advies 1. De planning ondervindt geen belemmering vanwege de aanwezigheid van terreinen van zeer hoge waarde of beschermde monumenten. 2. Gezien de ligging van de locatie in een ongekarteerde (grijze) zone en de conclusies van de Grontmij, dat het noordelijke deel van hun onderzoekslocatie een lage archeologische verwachting heeft, wordt archeologisch vooronderzoek in het plangebied niet noodzakelijk geacht. 3. Mochten er tijdens niet archeologische - graafwerkzaamheden archeologische sporen worden aangetroffen. Dan dient dit conform de Monumentenwet 1988, Artikel 47 - bij de gemeente (officieel binnen drie dagen bij de burgemeester) gemeld te worden. Geadviseerd wordt eventuele archeologische sporen tevens bij de provinciaal archeoloog van Noord-Brabant te melden. Archeologietoets Kerkstraat 57 Riel 8
Bronnen www.brabant.nl Archis II, Archeologische database van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek. Cultuurhistorische Waardenkaart Noord-Brabant Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (IKAW) digitale ontgrondigskaart van Noord-Brabant Archeologisch onderzoek Heisteeg te Riel, gemeente Goirle, Grontmij 2006 Archeologietoets Kerkstraat 57 Riel 9