AOC OOST Almelo Groot Obbink 01-09-2013
Fietspomp. 1. Waar komt bij deze pomp de lucht binnen? Geef deze plaats aan in de tekening met een pijl. 2. Wanneer komt er lucht onder het manchet bij de zuigslag (naar boven) of bij de persslag (naar beneden)? Antw 3. Wanneer wordt de lucht boven het manchet aangezogen, bij de persslag of bij de zuigslag? Antw 4. Langs welke weg komt de lucht in de band? Antw 5. Welk onderdeel van de pomp dient als zuigklep? Antw 6. Welk onderdeel dient als persklep? Antw 7. Is de persklep een onderdeel van de pomp? Antw 8. Wat gebeurt er als deze persklep lekt? Antw 9. Demonteer de fietspomp en verwissel het leertje. 10. Monteer de fietspomp en pomp een band op. 11. Welk onderhoud vraagt deze fietspomp? Antw 24
Compressor Dit is een pomp die lucht verplaatst. Meestal wordt de compressor gebruikt voor: Het oppompen van banden. Schoonblazen. Ook is de compressor vaak een onmisbaar hulpmiddel bij het verfspuiten en het doorsmeren van vetnippels met behulp van luchtdruk. De werking van de compressor. Als de zuiger naar beneden beweegt, zal de zuigklep open gaan en stroomt er lucht in de cilinder. Deze lucht wordt eerst door een luchtfilter gezuiverd. De persklep is dan gesloten. Bij de persslag gaat de zuiger naar boven en wordt de lucht langs de persklep in de persleiding geduwd. 1. Kleur de zuiger van de compressor rood en de olie blauw. 2. Schrijf in de tekening bij het luchtfilter nr. 1. 3. Geef de onderdelen de juiste naam : 1 = 5 = Windketel 2 = 6 = Overdrukventiel 3 = 7 = Drukmeter (manometer) 4 = 4. Zoek deze onderdelen op aan de compressor. 25
Via de persleiding wordt de perslucht direct gebruikt of in de windketel opgeslagen. Deze opslag van perslucht dient als voorraad en om de onregelmatigheid van zuigslag en persslag op te heffen. In de lucht zit altijd vocht. Als je veel lucht samenperst in de windketel, zal er water in de windketel komen. Dit condenswater kan onder aan de windketel met een kraan afgetapt worden. Compressor met diverse onderdelen, geef de onderdelen de volgende kleuren: 1 stekker Rood 2 elektromotor Rood 3 V-snaar 4 luchtfilter Geel 5 pomp Geel 6 manometer Geel 7 wateraftap Blauw 8 oliepeil 9 tank Blauw 10 luchtaansluiting Blauw Wanneer de druk te hoog oploopt zorgt een veiligheidsklep of overdrukventiel ervoor, dat de overtollige lucht eruit kan stromen. Dit veiligheidsventiel kan op de gewenste druk worden ingesteld met een schroef. Er zijn ook veel compressoren met een automatische afslag. Deze compressoren stoppen bij een bepaalde luchtdruk in de windketel. Wat je afleest op de manometer bij de compressor is overdruk. Door het samenpersen van lucht ontstaat er warmte. De cilinder van de compressor zal dus gekoeld moeten worden. Dit koelen gebeurt meestal door de koelribben op de cilinder en de cilinderkop. Onderin de compressor zit olie voor het smeren van de cilinderwand en de draaiende krukas. Met een oliepeilstok of een kijkglas kun je de oliestand gemakkelijk controleren. 5. Controleer het oliepeil van de compressor. 6. Het overdrukventiel dient voor 7. De windketel dient voor 8. Wat is de maximale druk die de manometer aangeeft? 9. Waarvoor dient de aftap onder de windketel? 26
Tandwielpomp Deze tandwielpomp wordt meestal gebruikt als oliepomp. Deze oliepomp komt voor in het carter van grotere motoren om de smeerolie naar de lagers van de motor te pompen voor een goede smering. Ook wordt deze pomp gebruikt voor de hefinrichting van de trekker en andere hydraulische systemen. Werking : Als de pomp draait, wordt door de tanden van het tandwiel de olie bij (A of B) weggeschept en langs de zijwand van het pomphuis naar boven geduwd naar de olieleiding (vul in A of B). Kleur de beide tandwielen blauw. Kleur de olie geel. het pomphuis rood. Kleur 1. Geef met pijlen aan hoe de tandwielen draaien 2. Demonteer de losse oliepomp en zoek de beide tandwielen op. Het ene tandwiel wordt aangedreven door en de andere door. Je ziet nu dat deze pomp heel eenvoudig is en bijna onverslijtbaar. Daarom wordt deze pomp heel veel toegepast. 3. Is de drukopbouw regelmatig of onregelmatig.. 4. De pomp wordt gesmeerd door. 5. De olie kan niet tussen de beide tandwielen terugstromen omdat. 6. Monteer de pomp weer en ruim het gereedschap netjes op. 27
Centrifugaalpomp Deze pomp wordt veel gebruikt voor luchtverplaatsing (afzuigen of blazen ) en als waterpomp. In het pomphuis of slakkenhuis zit een waaier met meestal gebogen schoepen. Tijdens het draaien van de schoepen wordt de lucht of vloeistof vanuit het midden naar de buitenzijde weggeslingerd door de centrifugale kracht. 1. Is de uitstroom van lucht of water bij de persleiding regelmatig of onregelmatig? 2. Kleur in de linker figuur: de zuigleiding blauw en de persleiding rood 3. Schrijf op de juiste lijn bij de tekening: -Pomphuis -Waaier -Zuigleiding -Persleiding 4. Geef met een pijl in de tekening de draairichting van de schoepen aan. 5. Kleur de waaier en de waaieras rood. 6. Deze centrifugaalpomp wordt ook wel gebruikt als waterpomp. Wat zal er gebeuren als de pomp wordt stilgezet?. 7. Als we deze waterpomp opnieuw willen gaan gebruiken moeten we de pomp eerst vullen met water. Deze is zelfaanzuigend. (wel of niet) 28
Schottenpomp Deze pomp wordt vaak gebruikt als Vacuumpomp Doorstroompomp Werking: Deze éénassige pomp heeft een cilindrische rotor die excentrisch (= uit het midden) ten opzichte van het pomphuis is geplaatst. De rotor heeft sleuven met schoepen erin, die zich makkelijk naar buiten kunnen bewegen. Door de middelpuntvliegende kracht worden de schoepen tegen de wand van het pomphuis gedrukt. Tussen rotor, schoepen en pomphuiswand ontstaan afgesloten ruimtes die bij het draaien van de rotor eerst groter en daarna weer kleiner worden. In deze ruimtes wordt de vloeistof van zuigzijde naar perszijde verplaatst. 1. Kleur in de rechter figuur: De zuigleiding blauw En de persleiding rood. 2. Hoeveel schotten heeft de rechter pomp? stuks. 29
3. Demonteer de schottenpomp zodat je de werking kunt nagaan. 4. Hoeveel schotten zitten in deze pomp? stuks. 5. Waardoor blijven de schotten tegen de buitenkant lopen? 6. Hoe wordt deze pomp gesmeerd? 7. Welke stoffen kunnen we met deze pomp verpompen? 8. Kan deze pomp ook andersom draaien? 9. Geef in de tekening aan: met een letter A = zuigzijde en met letter B = perszijde. Kleur de zuigzijde blauw en de perszijde rood. 10. Invullen : groter en kleiner. Deze pomp zuigt bij A aan, omdat hier de ruimte tussen de schotten wordt. Bij B ( perszijde) wordt de ruimte tussen de schotten. 11. Noem een praktijkvoorbeeld waar deze pomp voor komt. 12. Monteer de pomp weer en laat deze controleren. 30
De Membraanpomp Voor een goede werking van de automotor is brandstof nodig. Meestal zit de motor van de auto voor onder de motorkap. De benzinetank is dan achterin de auto geplaatst. Een membraanpomp verplaatst de benzine van de benzinetank naar de motor. De pomp zuigt de brandstof uit de benzinetank en perst deze naar de motor. Waarom zit de benzinetank vaak achterin de auto en de motor voorin? Werking van de membraanpomp Werkopdracht: 1. Monteer 2 slangen aan de pomp (als er al twee slangen aan zitten ga naar 2). 2. Beweeg het hefboompje van de pomp. Kijk welke slang zuigt en welke slang perst. 3. Draai het bovenste deel van het andere pompje (zonder slangen) los met een passende sleutel of schroevendraaier. Verwijder de deksel. Je kijkt nu op de persklep / zuigklep 4. Kijk naar figuur hiernaast A= persklep / zuigklep B= persklep / zuigklep Demonteer de bovenste helft van de pomp. Kijk hoe het membraan beweegt als je de hefboom of aandrijfstang beweegt. 5. Wie zorgt ervoor dat het membraan weer naar boven gaat? 6. Zoek de persklep en de zuigklep op 7. Op welke manier worden deze kleppen weer gesloten? 8. Monteer de pomp weer op de juiste manier en laat de docent testen of hij het weer goed doet. paraaf docent: 31
Kleur het figuur (de doorsnede van een membraanpomp) hieronder in: Kleur het membraan rood Kleur de ruimte waarin de benzine zit geel Kleur de zuigklep blauw Kleur de persklep groen Kleur de aandrijfstang grijs Kleur het draaipunt van de aandrijfstang zwart Zet een letter A bij de persklep Zet een letter B bij de zuigklep Zet een letter C bij ruimte boven het membraan Een membraanpomp is een type pomp behorend tot de groep verdringerpompen, die gebruikt wordt voor gevaarlijke/brandbare vloeistoffen, of gassen zoals zuurstof, Neutrale stand Zuigen Persen Een soepel membraan wordt door een zuiger op en neer bewogen, en zo ontstaat een volumeverandering die gebruikt wordt om de vloeistof te verpompen. Streep door wat fout is: 1. Het membraan wordt naar beneden getrokken. Ruimte C (boven het membraan) wordt kleiner / groter De druk in ruimte C wordt hoger / lager - Klep A wordt open / dicht gezogen / geperst - Klep B wordt open / dicht gezogen / geperst - De pomp zuigt / perst nu 2. Het membraan wordt naar boven geduwd. Ruimte C (boven het membraan) wordt kleiner / groter De druk in ruimte C wordt hoger / lager - Klep A wordt open / dicht gezogen / geperst - Klep B wordt open / dicht gezogen / geperst - De pomp zuigt / perst nu 3. De pomp heeft een regelmatige / onregelmatige opbrengst. 32