Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Kortrijk

Vergelijkbare documenten
Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Jabbeke. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Knokke-Heist. Rammelaere Stefanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Kortrijk. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Oudenburg. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Ledegem. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Veurne. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Harelbeke. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Avelgem. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Torhout. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Nieuwpoort. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Poperinge. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Tielt. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Diksmuide. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Koksijde. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart De Panne. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Middelkerke. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Menen. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Ieper. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Blankenberge. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Lo-Reninge. De Jonghe Lore Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Knokke-Heist. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Brugge. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Blankenberge

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Roeselare. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Kortrijk. De Jonghe Lore Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Ardooie. De Jonghe Lore Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Gistel. De Jonghe Lore Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Oostende. Rammelaere Stefanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Oostende. Soete Stéphanie Provinciebestuur West-Vlaanderen

Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Brugge

-Een buurt kan hoog scoren op de dimensie demografie maar laag op de dimensie huisvesting, er zijn buurten die hoog scoren op werkloosheid en

RAPPORT KANSARMOEDE-INDICATOREN IN ERPE-MERE

In deel 1 worden Middelkerke en Oostende vergeleken met het West-Vlaams gemiddelde en het gemiddelde van de kuststeden.

Editie De West-Vlaamse. kansarmoedeatlas

Kansarmoedeatlas West-Vlaanderen

Ruimte voor ouderen. Vergrijzing aan de kust. 20/06/2017 Ruimte voor ouderen 1

Atlas van achtergestelde buurten in Vlaanderen en Brussel

GOK in het Antwerpse basisonderwijs

5. Discussie. 5.1 Informatieve waarde van de basisgegevens

Omgevingsanalyse Oostende Ifv nieuwe locatie kinderdagverblijf In opdracht van CM Oostende

Omgevingsanalyse Beernem ikv Huis van het Kind

Interprovinciale samenwerking Data & Analyse

Omgevingsanalyse Harelbeke December 2014

Algemeen rapport: vergelijk Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140)

Lokaal overleg kinderopvang Kortrijk

Gezondheidsenquête, België Inleiding. Wetenschap ten dienste van Volksgezondheid, Voedselveiligheid en Leefmilieu.

Analyse: maatschappelijke kwetsbaarheid bij kinderen en jongeren in relatie tot het bereik van de rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp in Limburg

Onderzoek Verplaatsingsgedrag Vlaanderen 4.3 ( )

Kansarmoede-profiel Westhoek

Niet-werkende werkzoekenden in Genk

STUDIE Faillissementen 1 december Maand november sluit af met stijging van 3,69% In Brussel een stijging van 25,17%.

Handleiding. gemeente- en stadsmonitor AGENTSCHAP BINNENLANDS BESTUUR DEPARTEMENT KANSELARIJ & BESTUUR

Handleiding interactieve website 1. G3nt 1n cijfer5

4 BEPALEN VAN GEWICHTEN

Evaluatie van Open Bedrijvendag

Huis Sofia 22 november 2011

Resultaten voor België Ongevallen Gezondheidsenquête, België, 1997

Het basisonderwijs in Antwerpen

Resultaten voor Brussels Gewest Ongevallen Gezondheidsenquête, België, 1997

STUDIE. Faillissementen januari 2017

Financiën van steden en gemeenten: Onderlinge verschillen in kaart

Kinderarmoede in het Brussels Gewest

LOP - Gent Omgevingsanalyse. Gent. Omgevingsanalyse. Dienst Stedenbeleid. 23 mei 2005

Cijfers wat kan je ermee?

2. De Antwerpse leerlingen in cijfers en kleuren

Welzijnsbarometer 2015

Vlaamse Regering ~~. =

WORKLESS HOUSEHOLDS IN VLAANDEREN Hoofdstuk 21

aantal kinderen 0-2 jaar - Deelgemeenten van Deinze

Inleiding. Omgevingsanalyse opgemaakt door het Steunpunt Sociale Planning op vraag van het Lop Basisonderwijs Oostende-Middelkerke 2

«WELZIJNSBAROMETER 2010» SAMENVATTING EN CONCLUSIES

... Graydon studie. Faillissementen. November 2017

Samenwerkingsprotocol provinciale hulpverlening partnergeweld met de Mee-ander 1

Kids on Wheels Sinds Een participatief fietsproject met kinderen en jongeren in een aandachtswijk dat)

Lunchgesprek: Armoede in Gent

Lunchgesprek: Armoede in Gent

Inleiding. Belgian Ageing Studies

ONDERZOEK KINDEROPVANG - FASES 2 EN 3

Verdere evolutie van de geharmoniseerde werkloosheid in ruime zin

DE VLAAMSE SOCIALE ECONOMIE IN 2015

Samen beleid maken: lokale besturen mee aan boord!

Databank Noord-Limburg in cijfers. 22 november 2012 Stefan Jacques - provincie Limburg directie mens steunpunt sociale planning

Inhoudsopgave. Pagina 2

Vraag nr. 351 van 26 februari 2013 van PAUL DELVA

Noord-Limburg in cijfers. 14 mei 2013

Situering op kaart. WIJKFICHES Bloemekenswijk. statistische sectoren Bloemekenswijk. 1,67 km 2 (1,1% van Gent) Oude Lieve. Rustoord.

DE VLAAMSE SOCIALE ECONOMIE IN 2016

West-Limburg in cijfers. 17 juni 2013

LOP Gent BaO. Evolutie in GOK-cijfers

STUDIE. Faillissementen. Maanden juli en augustus

STUDIE. Faillissementen februari 2017

Statistieken over bezettingsgraden: enkele methodologische beschouwingen

VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD

Maatschappelijke uitdagingen voor brede scholen

Veroudering in het Waasland. Maart 2017

ONDERNEMEN. HET ZIT IN ONS.

Wijk- en buurtmonitor 2018 De Groote Wielen

11/10/2010. Observatorium voor Gezondheid en Welzijn OBSERVATOIRE DE LA SANTÉ ET DU SOCIAL BRUXELLES

Transcriptie:

2011 Kansarmoedeanalyse Gemeentelijke steekkaart Kortrijk Rammelaere Stefanie Provinciebestuur West-Vlaanderen 2011 1

Colofon De Kansarmoedeatlas West-Vlaanderen werd samengesteld en uitgegeven in opdracht van de Bestendige deputatie van de provincieraad van West-Vlaanderen. Paul Breyne (Gouverneur) Dirk De fauw, Patrick Van Gheluwe, Marleen Titeca-Decraene, Gunter Pertry, Bart Naeyaert, Guido Decorte (gedeputeerden) Hilaire Ost (provinciegriffier) Redactie: Stefanie Rammelaere, Hilde Coudenys, Lore De Jonghe en Stépahnie Soete (Steunpunt Sociale Planning, Dienst Welzijn) Cartografie: Inge Caestecker (Steunpunt Sociale Planning, Dienst Welzijn) Verantwoordelijke uitgever: Patrick Delanoeye, directeur Dienst Welzijn Voor meer informatie: www.west-vlaanderen.be/socialeplanning sociale.planning@west-vlaanderen.be 2

Inhoudsopgave Colofon... 2 Inleiding... 4 Methodologie... 6 De onderzoekseenheden: statistische sectoren of buurten... 6 De kansarmoede-indicatoren... 7 De drempelwaarden... 7 Robuust doorheen de tijd... 8 Aandachtspunten bij de interpretatie van de resultaten... 9 Resultaten... 10 Kansarmoede in kaart: algemene kansarmoedeanalyse... 12 Kansarmoede: doelgroepenanalyse... 18 Evolutie in de tijd... 21 Aan de Slag... 28 Contextualisering van de data... 28 Netwerk... 28 Lopende projecten... 28 Top 3 van de aandachtspunten... 29 Bijlagen... 30 De kansarme buurten in cijfers... 30 Sjabloon voor verslaggeving... 32 3

Inleiding De West-Vlaamse kansarmoedeatlas is een realisatie van het Steunpunt Sociale Planning van de Provincie West-Vlaanderen. Met de West-Vlaamse kansarmoedeatlas hebben we een antwoord willen bieden op volgende vragen: - Welke zijn de kansarme buurten in West-Vlaanderen? - Wat zijn de kenmerken van de buurtbewoners binnen deze buurten? - Hoe evolueren deze buurten doorheen de tijd? Hiertoe ontwikkelden we een methodiek die systematisch is (alle gegevens omtrent de huishoudens binnen West-Vlaanderen), die gebaseerd is op reële geregistreerde gegevens (Rijksregister, VDAB, Kind & Gezin en Departement Onderwijs) en die herhaalbaar is. Uniek aan deze atlas is het feit dat de buurten binnen een West-Vlaamse context werden geanalyseerd. Ten eerste betekent dit dat in tegenstelling tot andere kansarmoedebarometers, de uitkomst voor West-Vlaanderen, met doorgaans kleinere gemeenten, niet wordt beïnvloed (lees: gecamoufleerd) door de waarden uit grotere steden zoals Gent en Antwerpen. Indien we op Vlaams niveau 15% van de meest kansarme buurten selecteren dan is, door de aanwezigheid van de grote steden, de kans klein dat hiermee ook in West-Vlaanderen 15% van de meest kwetsbare buurten worden opgespoord. Ten tweede hebben we, door gebruik te maken van een zuiver West-Vlaamse dataset, die indicatoren kunnen selecteren die het best kansarmoede in West-Vlaanderen omschrijven. Meerdere studies, waaronder de Atlassen van Kesteloot, hebben aangetoond dat kansarmoede afhankelijk van de maatschappelijke en historische context, een ander gezicht heeft. Zo zal een kansarme buurt in Gent bijvoorbeeld andere kenmerken vertonen dan een kansarme buurt in Menen of Blankenberge waardoor andere indicatoren dus nodig zijn om deze kansarme buurten op te sporen. En tot slot heeft het gebruik van onze eigen West-Vlaamse dataset het voordeel dat we met het meest recente cijfermateriaal kunnen werken. Heel wat van de gebruikte indicatoren zijn immers op Vlaams niveau niet zo recent en fijnmazig beschikbaar. Een kansarme buurt wordt hier gedefinieerd als een buurt waar een veelheid aan kansarmoedeproblematieken voorkomen. Deze problematieken worden in 4 grote thema s (dimensies) gebundeld: demografie, huisvesting, onderwijs en werkloosheid. Scoort een buurt slecht op minstens 3 van deze dimensies dan wordt deze als kansarm benoemd. Buurten die 0, 1 of 2 keer een drempeloverschrijding kennen, worden als niet-kansarm beschouwd. Let wel, dit impliceert niet dat deze buurten geen aandachtsbuurten kunnen zijn indien er bijvoorbeeld eerder thematisch wordt gewerkt. Zo kan een buurt bijvoorbeeld laag scoren op de dimensie onderwijs, demografie en werkloosheid maar wel boven de drempelwaarde scoren voor de dimensie huisvesting. Vanuit deze optiek wordt ook materiaal aangeboden dat per dimensie een overzicht geeft van alle buurten die al dan niet de drempelwaarde voor de betreffende dimensie hebben overschreden. De kaart geeft visueel de spreiding van de betreffende buurten weer. In één oogopslag kan men per dimensie vaststellen waar de meest kwetsbare buurten te vinden zijn. In die zin kunnen de resultaten 4

eveneens relevant zijn voor personen werkzaam rond een van de vier beschouwde dimensies, en niet louter voor personen die rond de thematiek van kansarmoede werken. Naast een algemene screening van West-Vlaanderen (om buurten te detecteren met een verhoogde kans op kansarmoede), besteden we bijkomend bijzondere aandacht aan 2 groepen die, omwille van hun meer afhankelijke positie, volgens andere kansarmoedestudies een verhoogd risico lopen om in een kwetsbare leefsituatie terecht te komen: kinderen/jongeren en ouderen. Het feit dat beide bevolkingsgroepen volgens de laatste bevolkingsprognoses de komende jaren in aantal zullen toenemen en verhoudingsgewijs een steeds groter aandeel binnen de totale bevolking zullen opeisen, maakt een bijzondere aandacht voor deze groepen uitermate relevant. In deze gemeentelijke steekkaart vindt u het volgende terug: - Een beknopte beschrijving van de gebruikte methodiek om kansarmoede in beeld te brengen. De nadruk ligt hier op de gebruikte indicatoren zodat de lezer een goed begrip krijgt van onze definitie om een kansarme buurt te omschrijven. Voor een uitvoerige beschouwing van de methodiek verwijzen we naar de atlas zelf. - Hieraan gekoppeld worden tevens een aantal aandachtspunten geformuleerd bij de interpretatie van het kaart- en cijfermateriaal. - De resultaten van de kansarmoedeanalyse worden in eerste instantie aan de hand van kaartmateriaal weergegeven. Elke kaart wordt bijgestaan door een woordje uitleg en een legende. - In het laatste luikje van deze steekkaart Aan de slag willen we een aantal stappen duiden hoe je lokaal aan de slag kan met de resultaten. 5

Methodologie 1 De onderzoekseenheden: statistische sectoren of buurten Het geografische niveau waarop gewerkt werd, zijn de statistische sectoren zoals bepaald door het toenmalig Nationaal Instituut voor Statistiek. Voor het gemak worden deze buurten genoemd. De afbakening van deze buurten gebeurde voornamelijk op basis van ruimtelijke factoren en fysische barrières (grote verkeersassen, waterlopen, treinsporen, ) zonder rekening te houden met de bevolkingsdensiteit. Concreet betekent dit dat sommige buurten slechts een zeer beperkt aantal inwoners tellen. Om buurten met elkaar te kunnen vergelijken was het noodzakelijk om relatieve cijfers te berekenen. Op kleine totalen kunnen kleine verschillen in absolute aantallen echter leiden tot eerder toevallige grote variaties in percentages. Om die reden werden alle buurten met minder dan 100 huishoudens uit de analyse geweerd. In totaal weerhouden we voor gans West-Vlaanderen 1.274 buurten (=463.983 huishoudens of 94,7% van alle huishoudens) waarop de analyses werden uitgevoerd. 560 buurten telden te weinig inwoners (=26.223 huishoudens of 5,3% van alle huishoudens). Voor een aantal gemeenten betekent dit dus dat een gedeelte van het grondgebied onbesproken blijft. Maar in principe kunnen we toch uitspraken doen die gelden voor de meerderheid van de populatie. De niet opgenomen gebieden hebben meestal een industrieel of zeer landelijk karakter en zijn onbewoond of omvatten slechts een beperkt aandeel van de bevolking. Een tweede opmerking aangaande de buurten die in acht moet worden genomen, betreft hun oppervlakte. Op de kaarten kan duidelijk gezien worden dat de buurten in het centrum van de gemeenten of de dorpskernen veel kleiner in oppervlakte zijn dan buurten gelegen in landelijke gebieden. Wat de inkleuring van de kaarten betreft, dient men dus indachtig te zijn dat een grote ingekleurde vlek niet op een grotere mate van kwetsbaarheid duidt dan een kleine ingekleurde vlek. Om de buurten gemakkelijker te kunnen situeren wordt de gemeente op de kaarten eveneens opgedeeld in de verschillende wijken waaruit deze bestaat. Voor een aantal gemeenten komt deze wijkindeling voort uit overleg tussen lokale actoren binnen de gemeente zodat deze nauw aansluit met het uitgevoerde lokale beleid. Voor de overige gemeenten wordt de indeling van het grondgebied in deelgemeenten gehanteerd. 1 Voor de uitgebreide methodologische bespreking verwijzen we naar de kansarmoedeatlas zelf. 6

De kansarmoede-indicatoren We zijn vertrokken van een zo ruim mogelijke dataset. Volgende criteria werden aangewend voor de selectie van de variabelen: - inhoudelijk verband houden met kansarmoede - beschikbaar op statistisch sectorniveau - betrouwbaar, jaarlijkse update en standvastig in de tijd Op basis van deze criteria konden we starten met een set van 39 variabelen. Via technieken van datareductie hebben we in een eerste stap deze variabelen gereduceerd tot een meer bevattelijk en werkbaar geheel. Het uiteindelijke resultaat is een set van 10 indicatoren geworden die onderverdeeld zijn in 4 dimensies: Demografie: - Eenoudergezinnen - Alleenstaanden - Gescheiden 60-plussers Huisvesting: - Wooninstabiliteit (verhuisbewegingen) - Huurders 35-59 jaar - Huurders 60-plus Onderwijs: - Leerlingen met schoolse vertraging in het lager onderwijs - Leerlingen met schoolse vertraging in het secundair onderwijs - Leerlingen uit het buitengewoon onderwijs Werkloosheid: Laaggeschoold werkzoekenden Voor elke buurt werd op elk van deze dimensies een score berekend. Het zijn deze dimensiescores die verder werden gebruikt om de kansarmoedeanalyse uit te voeren. De drempelwaarden Naar analogie met de kansarmoedeatlas van Kesteloot 2 werd een drempelwaarde van 15% gehanteerd. Concreet komt dit op het volgende neer: per dimensie van kansarmoede (onderwijs, 2 Kesteloot C. (red.) (1996). Atlas van achtergestelde buurten in Vlaanderen en Brussel. Brussel: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling communicatie en ontvangst. 7

huisvesting, demografie en werkzoekenden) worden de 1.274 weerhouden buurten gerangschikt van hoog naar laag. Hiervoor werden de dimensiescores gebruikt. De drempelwaarde voor elke dimensie bekomen we dus door de waarde te nemen waarbij 15% van alle buurten een waarde hoger hebben dan deze drempelwaarde. Om vervolgens te bepalen of een buurt al dan niet als kansarm kan aangeduid worden, stellen we dat alle buurten die op 3 of 4 van de dimensies de drempelwaarden hebben overschreden als kansarm weerhouden worden. Buurten die 0, 1 of 2 keer een drempeloverschrijding kennen, worden als nietkansarm beschouwd. Robuust doorheen de tijd Omdat we enerzijds de mogelijkheid willen voorzien om de kansarmoedesituatie in West-Vlaanderen doorheen de tijd op te volgen maar eveneens om onze gevormde kansarmoede-indicatoren aan een extra toets te onderwerpen, werden dezelfde statistische procedures toegepast op identieke datasets met als referentiejaar 2006 en 2008. De resultaten voor de datasets uit 2006 en 2008 lagen volledig in lijn met deze uit 2010. We vonden telkens dezelfde indicatoren terug die eveneens de toets van de betrouwbaarheid doorstonden. Aangezien we reeds bij aanvang gekozen hebben voor indicatoren waarvoor we met zekerheid kunnen stellen dat deze de eerstkomende jaren inhoudelijk niet zullen wijzigen, kunnen we garanderen dat we ook voor de volgende jaren een kansarmoedeanalyse zullen kunnen opmaken, die niet alleen de huidige stand van zaken maar tevens de evolutie inzake kansarmoede in beeld zal kunnen brengen. 8

Aandachtspunten bij de interpretatie van de resultaten Onze definiëring van kansarmoede heeft enkele gevolgen voor de interpretatie van de resultaten. Ten eerste betekent dit dat de kansarme buurten niet noodzakelijk op elkaar lijken. Zowel wat betreft het aantal problemen (3 of 4 drempeloverschrijdingen) als de diepte van de problematiek (wordt de drempelwaarde net overschreden of bevindt de buurt zich bovenaan de lijst?), kunnen de buurten van elkaar verschillen. Een buurt kan hoog scoren op de dimensie demografie maar laag op de dimensie huisvesting, er zijn buurten die hoog scoren op werkloosheid en huisvesting, maar niet op demografie. Elke kansarme buurt wordt mede gedefinieerd door de gemeentelijke context waarin ze zich bevindt, wat elke buurt en haar inwoners een eigen specifiek karakter geeft. Een tweede belangrijke bemerking is het feit dat met de term kansarme buurt hier niet geïmpliceerd wordt dat alle bewoners van deze buurt per definitie kansarm zouden zijn. Het gaat hier louter om een buurt waar meerdere risicofactoren op kansarmoede gebundeld aanwezig zijn. In dezelfde lijn is het belangrijk hier te benadrukken dat we met deze analyse geen uitspraken doen over de leefbaarheid binnen de betreffende buurten. Een leefbaarheidsonderzoek is van een geheel andere aard dan een kansarmoedemonitor en vraagt een eigen methodiek en andere indicatoren. Ten derde zijn we voor de creatie van een kansarmoede-indicator in grote mate afhankelijk van de beschikbaarheid van betrouwbare indicatoren op het gewenste niveau. Komt daarbij dat kansarmoede zoveel ruimer is dan een louter financieel en materieel gebrek. Kansarmoede omvat evenzeer een psychologische en een emotionele dimensie, die uiteraard niet in cijfers te vatten valt. En vergeten we niet dat elk een eigen perceptie van eenzelfde werkelijkheid heeft: wat voor de ene persoon een kansarmoedesituatie is, is dit niet noodzakelijk voor een andere. Het is met andere woorden onmogelijk om alle aspecten van kansarmoede te vatten in 1 exact cijfer, wat het mogelijk maakt dat er enige discrepantie bestaat tussen de gevonden resultaten en de werkelijke situatie. Uit voorgaande moet het duidelijk geworden zijn dat het contextualiseren van de resultaten ten sterkste aangewezen is. Op zoek gaan naar bevestiging en duiding van de resultaten maar des te meer naar verklarende factoren kan bijkomend heel wat interessante informatie opleveren. Het kan het uitgelezen ogenblik zijn om even kritisch stil te staan bij genomen beleidsbeslissingen, al dan niet uitgevoerde maatregelen en de verdeling van middelen over het gemeentelijk grondgebied. En een indirect gevolg van deze oefening kunnen nieuwe netwerkcontacten zijn wat toekomstige projecten alleen maar ten goede kan komen. Deze gemeentelijke steekkaart moet dan ook gezien worden als een uitnodiging om aan de slag te gaan met de resultaten. Deze atlas waar mogelijk aan vullen met verworven terreinkennis, om zo kansarmoede in West-Vlaanderen nog scherper te kunnen stellen, betekent een belangrijke meerwaarde voor deze kansarmoedeanalyse. 9

Resultaten De resultaten van de kansarmoedeanalyse worden cartografisch weergegeven. Op de kaarten zelf wordt verduidelijkt hoe de kaarten kunnen gelezen worden. De resultaten worden in 3 luiken onderverdeeld: - de algemene kansarmoedeanalyse - de doelgroepenanalyse: kwetsbare jongeren en/of ouderen - evolutie doorheen de tijd Onderstaande tabel geeft een overzicht op welke dimensies de kansarme buurten de drempelwaarden hebben overschreden. Nummer buurt op kaart Naam buurt code Drempel Demografie Drempel Huisvesting Drempel Onderwijs Drempel Werkzoekenden Drempel Kwetsbare ouderen Drempel Kwetsbare jongeren 6 KORTRIJK-CENTRUM 34022A00- ja ja ja nee ja ja 7 KORTRIJK-STATION - GERECHTSHOF 34022A021 ja ja ja nee ja ja 3 BUDA 34022A03- ja ja ja nee ja ja 9 OUDE SINT-JANSWIJK 34022A04- ja ja ja nee ja ja 5 NIEUWE SINT-JANSWIJK 34022A101 ja ja ja nee ja ja 1 VENNING 34022A12- ja ja ja nee nee ja 4 GROENINGEKAAI 34022A132 ja ja ja ja ja ja 11 DOORNIKSEWIJK 34022A30- ja ja ja nee nee ja 10 KLAKKAART 34022A311 ja ja ja nee ja ja 8 GOEDERENSTATION 34022A432 ja ja ja ja ja ja 2 OVERLEIE 34022A50- ja ja ja nee ja ja 12 LANGE MUNTE 34022A904 ja ja ja nee nee ja 0 HEULE - IEPERSTRAAT 34022B012 nee ja ja ja nee ja 10

11

Kansarmoede in kaart: algemene kansarmoedeanalyse Om te bepalen of een buurt al dan niet als kwetsbaar kan aangeduid worden, stellen we dat alle buurten die op 3 of 4 van de dimensies de drempelwaarden hebben overschreden als kansarm weerhouden worden. Buurten die 0, 1 of 2 keer een drempeloverschrijding kennen, worden als nietkansarm beschouwd. 12

13

De dimensie demografie omvat volgende 3 indicatoren: - eenoudergezinnen - alleenstaanden - gescheiden 60-plussers 14

De dimensie huisvesting omvat volgende 3 indicatoren: - huurders 35-59 jaar - huurders 60-plus - wooninstabiliteit 15

De dimensie onderwijs omvat volgende 3 indicatoren: - het percentage leerlingen met schoolse vertraging in het lager - het percentage leerlingen met schoolse vertraging in het secundair onderwijs - het percentage leerlingen dat buitengewoon onderwijs volgt 16

De variabele laaggeschoolde werkzoekenden wordt gebruikt als indicator voor deze dimensie. 17

Kansarmoede: doelgroepenanalyse De dimensie om buurten met een verhoogde kans op kwetsbare jongeren te detecteren omvat volgende 6 indicatoren: - leerlingen met schoolse vertraging in het lager onderwijs - leerlingen met schoolse vertraging in het secundair onderwijs - leerlingen uit het buitengewoon onderwijs - kansarme geboortes -wooninstabiliteit -eenoudergezinnen 18

De dimensie kwetsbare ouderen omvat volgende 3 indicatoren: -wooninstabiliteit 60-plussers -huurders appartementen 60-plussers -gescheiden 60-plussers 19

20

Evolutie in de tijd 21

De dimensie demografie omvat volgende 3 indicatoren: - eenoudergezinnen - alleenstaanden - gescheiden 60-plussers 22

De dimensie huisvesting omvat volgende 3 indicatoren: - huurders 35-59 jaar - huurders 60-plus - wooninstabiliteit 23

De dimensie onderwijs omvat volgende 3 indicatoren: - het percentage leerlingen met schoolse vertraging in het lager - het percentage leerlingen met schoolse vertraging in het secundair onderwijs - het percentage leerlingen dat buitengewoon onderwijs volgt 24

De variabele laaggeschoolde werkzoekenden wordt gebruikt als indicator voor deze dimensie. 25

De dimensie om buurten met een verhoogde kans op kwetsbare jongeren te detecteren omvat volgende 6 indicatoren: - leerlingen met schoolse vertraging in het lager onderwijs - leerlingen met schoolse vertraging in het secundair onderwijs - leerlingen uit het buitengewoon onderwijs - kansarme geboortes - wooninstabiliteit - eenoudergezinnen 26

De dimensie kwetsbare ouderen omvat volgende 3 indicatoren: -wooninstabiliteit 60-plussers -huurders appartementen 60-plussers -gescheiden 60-plussers 27

Aan de Slag De kansarmoedeatlas werd opgesteld met de uitdrukkelijke bedoeling dat het een werkinstrument zou worden voor al wie lokaal rond het thema kansarmoede aan de slag wil. De gemeentelijke steekkaart legt de focus op de eigen gemeente. Hieronder willen we een aantal stappen duiden hoe je lokaal aan de slag kan met voorgaande resultaten. Contextualisering van de data De kansarmoede-atlas is het resultaat van een cijfermatige oefening. Op basis van diverse registratiegegevens werden indicatoren geselecteerd die een beeld schetsen van de kansarmoedesituatie in wijken en buurten. Een eerste stap bij het aan de slag gaan houdt in dat het resultaat op zich bediscussieerd wordt: zijn de resultaten herkenbaar? Stellen jullie, beleidsmedewerkers/veldwerkers, eenzelfde problematiek vast, zonder dat jullie de cijfers tot in detail kennen. Een tweede vraag die zich opdringt is het waarom van wat jullie zien in de cijfers. Welke ontwikkelingen doen zich voor/ hebben zich voorgedaan in de beftreffende buurt, die een verklaring kunnen zijn van hetgeen cijfermatig vastgesteld wordt. In een uitzonderlijk geval komt het echter ook voor dat de resultaten door geen van de aanwezigen herkend wordt. Ook in dit geval is een beschrijving van wat zich wel voordoet in de wijk, een relevant gegeven. Deze stap noemen we contextualisering van de data: we geven een context voor hetgeen we cijfermatig vastgesteld hebben. Op zoek gaan naar bevestiging en duiding van de resultaten maar des te meer naar verklarende factoren kan bijkomend heel wat interessante informatie opleveren. Netwerk Kansarmoede is een multi-aspectueel gegeven: het uit zich op diverse levensdomeinen van de mens. Het is dan ook niet verwonderlijk dat heel veel verschillende organisaties/overlegplatforms zich buigen over een of meerdere aspecten van de kansarmoede-problematiek. Het in kaart brengen van wie lokaal bezig is, is een tweede stap. Het actief op zoek gaan naar al wie binnen een gemeente werkzaam is rond kansarmoede en dit inventariseren, is op zich leerrijk. Een bijkomend voordeel is dat mogelijke partners voor toekomstige acties via deze oefening in kaart worden gebracht. Lopende projecten De verschillende organisaties/overlegfora die actief zijn op het terrein van kansarmoede hebben ongetwijfeld al een hele reeks initiatieven ontwikkeld. Het inventariseren van deze initiatieven is een volgende stap. Om de oefening overzichtelijk te houden kan men zich hierbij beperken tot die initiatieven die de laatste 5 jaar opgestart en uitgewerkt werden. 28

Het oplijsten van deze initiatieven heeft een dubbel doel. Enerzijds zorgt het ervoor dat het warm water niet meer moet uitgevonden worden. Goede projecten kunnen als inspiratie en voorbeeld dienen. Anderzijds zorgt het er ook voor dat dubbel werk vermeden wordt. Het heeft geen zin om 2 maal een gelijkaardig initiatief op te starten. Wie de oefening heel grondig wil doen, kan ook per initiatief mee vermelden wat de positieve en negatieve kanten waren, wat de opportuniteiten en knelpunten zijn. Op deze manier kan met ervaringen van anderen rekening gehouden worden. Top 3 van de aandachtspunten Stap 2 en 3 hebben tot doel om over het muurtje te kijken: wie is nog actief op het brede terrein van kansarmoede, en wat kunnen we leren uit ervaringen van anderen? In deze laatste stap plooien we terug op de werkzaamheden/activiteiten van de eigen organisatie/dienst/vereniging. Kansarmoede is zo n allesomvattende problematiek, dat een zaligmakende oplossing niet bestaat. Veelal wordt vanuit een eigen invalshoek een bepaalde focus gelegd. Wil je vanuit de eigen organisatie wegen op een lokale beleidsagenda, dan is het belangrijk dat duidelijk gemaakt wordt wat primeert. Het opmaken van een top drie lijkt ons een goeie manier om kenbaar te maken wat voor de eigen organisatie het meest prangend is in de strijd tegen kansarmoede. Eenzelfde oefening kan door diverse gemeentediensten gemaakt worden, zij het dat deze oefening wellicht eerder zal gemaakt worden bij de opmaak van beleidsplannen/-nota s. In bijlage van dit document is een formulier terug te vinden dat kan gebruikt worden om de resultaten van de 4 voorgaande actiepunten te noteren. Mogen wij vragen om dit verslag eveneens op te sturen naar sociale.planning@west-vlaanderen.be. Deze bijkomende informatie zullen wij vervolgens integreren in de gemeentelijke steekkaart waardoor de lokale situatie steeds beter gekend en begrepen zal worden door eenieder die actief is op het gemeentelijk grondgebied; hetzij rond kansarmoede, hetzij rond een van de vier dimensies (demografie, huisvesting, onderwijs en werkloosheid). 29

Bijlagen De kansarme buurten in cijfers Nummer op kaart Naam buurt code Aantal gezinnen Aantal inwoners Aantal jongeren Aantal 60-plussers 6 KORTRIJK-CENTRUM 34022A00-1.052 1.809 276 529 7 KORTRIJK-STATION - GERECHTSHOF 34022A021 1.040 1.801 259 475 3 BUDA 34022A03-413 770 53 498 9 OUDE SINT-JANSWIJK 34022A04-500 953 215 226 5 NIEUWE SINT-JANSWIJK 34022A101 1.237 2.636 491 774 1 VENNING 34022A12-282 657 172 111 4 GROENINGEKAAI 34022A132 221 462 109 108 11 DOORNIKSEWIJK 34022A30-721 1.405 289 262 10 KLAKKAART 34022A311 443 952 266 163 8 GOEDERENSTATION 34022A432 182 357 71 63 2 OVERLEIE 34022A50-618 1.186 237 291 12 LANGE MUNTE 34022A904 384 1.042 329 146 0 HEULE - IEPERSTRAAT 34022B012 181 479 122 54 Nummer op kaart Naam buurt Code Buitengewoon onderwijs Totaal lln Schoolse vertraging lager Schoolse vertraging secundair Alleenstaanden 1-oudergezinnen Geboortes in kansarme gezinnen 6 KORTRIJK-CENTRUM 34022A00-16 186 23 16 628 41 <5 7 KORTRIJK-STATION - GERECHTSHOF 34022A021 7 164 10 11 582 41 <5 3 BUDA 34022A03-0 44 5 <5 266 7 0 9 OUDE SINT-JANSWIJK 34022A04-28 166 19 11 272 22 <5 5 NIEUWE SINT- JANSWIJK 34022A101 19 368 34 17 641 50 <5 1 VENNING 34022A12-13 138 9 16 118 13 <5 4 GROENINGEKAAI 34022A132 7 92 7 5 102 13 <5 11 DOORNIKSEWIJK 34022A30-26 209 21 8 372 27 <5 10 KLAKKAART 34022A311 14 181 9 6 210 30 <5 8 GOEDERENSTATION 34022A432 <5 41 <5 <5 94 13 0 2 OVERLEIE 34022A50-15 169 13 8 323 28 5 12 LANGE MUNTE 34022A904 26 267 19 10 103 34 <5 0 HEULE - IEPERSTRAAT 34022B012 10 90 10 <5 38 16 0 30

Nummer op kaart Naam buurt Code Gescheiden 60-plus Huurders 60-plus Huurderapp 60-plus Wooninstabiliteit 60- plus Wooninstabiliteit Huurder 35-59 6 KORTRIJK-CENTRUM 34022A00-71 199 133 21 194 254 7 KORTRIJK-STATION - GERECHTSHOF 34022A021 58 150 92 24 197 236 3 BUDA 34022A03-30 79 72 24 53 55 9 OUDE SINT-JANSWIJK 34022A04-34 38 20 6 90 119 5 NIEUWE SINT- JANSWIJK 34022A101 66 201 161 37 202 242 1 VENNING 34022A12-18 61 <5 <5 21 86 4 GROENINGEKAAI 34022A132 13 23 7 <5 32 39 11 DOORNIKSEWIJK 34022A30-30 53 23 <5 103 136 10 KLAKKAART 34022A311 30 43 15 <5 57 90 8 GOEDERENSTATION 34022A432 12 14 7 <5 39 37 2 OVERLEIE 34022A50-39 64 29 <5 88 149 12 LANGE MUNTE 34022A904 32 46 0 <5 23 146 0 HEULE - IEPERSTRAAT 34022B012 8 24 0 10 66 Nummer op kaart Naam buurt Code Werkzoekenden 6 KORTRIJK-CENTRUM 34022A00-133 64 7 KORTRIJK-STATION - GERECHTSHOF 34022A021 133 58 3 BUDA 34022A03-23 9 9 OUDE SINT-JANSWIJK 34022A04-90 54 5 NIEUWE SINT-JANSWIJK 34022A101 156 88 1 VENNING 34022A12-55 33 4 GROENINGEKAAI 34022A132 30 22 11 DOORNIKSEWIJK 34022A30-103 53 10 KLAKKAART 34022A311 72 35 8 GOEDERENSTATION 34022A432 32 22 2 OVERLEIE 34022A50-91 51 12 LANGE MUNTE 34022A904 72 43 0 HEULE - IEPERSTRAAT 34022B012 28 19 Laaggeschoolde werkzoekenden 31

Sjabloon voor verslaggeving Bespreking resultaten kansarmoede-atlas 2011 - Verslaggeving Naam organisatie: Datum bespreking: 1. Contextualisering van de data. 2. Netwerk 32

3. Lopende projecten 4. Top 3 van de aandachtspunten 33