Demografische ontwikkeling Gemeente Hoorn Augustus 214
Colofon Uitgave I&O Research Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel.nr. 229-282555 Rapportnummer 214-245 Datum Augustus 214 Opdrachtgever De Westfriese gemeenten 1. Inleiding In het kader van de overeenkomst over de statistische dienstverlening houdt I&O Research voor de samenwerkende Westfriese gemeenten statistische gegevens bij over een aantal belangrijke onderwerpen zoals bevolkingsontwikkeling, onderwijs, inkomen, werkgelegenheid en woningmarkt. De verzamelde cijfers zijn terug te vinden op de website www.westfriesegemeenten.nl. Verder brengen we publicaties uit waarin de belangrijkste ontwikkelingen zijn beschreven. Voor u ligt het rapport over de werkgelegenheidsontwikkeling in West-Friesland. Andere publicaties in deze serie zijn: - Werkgelegenheid in West-Friesland; - Leerlingen in het basis-, voortgezet en speciaal onderwijs; - Onderwijsadressengids West-Friesland; - Inkomensontwikkeling in West-Friesland. Daar waar mogelijk worden de ontwikkelingen vergeleken met het beeld in Westfriesland. We hebben de meest recente cijfers gebruikt die aanwezig waren. Auteurs Drs. Jaap Bouwmeester Drs. Marion Holzmann Bestellingen Exemplaren zijn verkrijgbaar bij de opdrachtgever
2. Bevolkingsontwikkeling Verwachte toename bevolking Op 1 januari 214 wonen er in Hoorn 71.73 inwoners. De laatste jaren is er sprake van een toename, het prognosemodel Primos prognosticeert dat de bevolking van Hoorn de komende jaren - evenals in Westfriesland - toeneemt. De verwachting is dat vanaf 228 de stijging stabiliseert. Tabel 2.1 Gemiddelde groei bevolking per 1. inwoners Hoorn Westfriesland 24 4,6 5,3 25-3, 4,1 26 5,1 2,4 27 7,9 6,7 28 8,7 9,3 29 12,6 9, 21 6,4 4,9 211 7,9 5,5 212 1,5 1,2 213 4,9 2,8 gem. 1 jr. 5,7 5,1 Ontwikkeling tot nu toe De bevolking is gemiddeld over de afgelopen tien jaar met 5,7 gegroeid. In Westfriesland als geheel groeide de bevolking de afgelopen tien jaar met gemiddeld 5,1. De bevolking in Hoorn nam vrijwel elk jaar toe, met als hoogtepunt 29. In 25 was er sprake van een negatief saldo. Figuur 2.1 Bevolkingsontwikkeling Hoorn (aantal inwoners) Feitelijke cijfers 2-214, prognose 215-24 78. 76. 74. 72. 7. 68. 66. 64. 62. 6. 58. 2 25 21 215 22 225 23 235 24 Figuur 2.2 Bevolkingsontwikkeling Westfriesland (aantal inwoners) Feitelijke cijfers 2-214, prognose 215-24 225. 22. 215. 21. 25. 2. 195. 19. 185. 18. 175. 2 25 21 215 22 225 23 235 24 1
Ontwikkeling natuurlijke aanwas in Hoorn Er zijn diverse aspecten verantwoordelijk voor de bevolkingsontwikkeling van een gemeente. Dit wordt enerzijds bepaald door de natuurlijke aanwas; ofwel het saldo van geboorte en sterfte. Anderzijds speelt het migratiesaldo een rol; het verschil van het aantal mensen dat zich in de gemeente vestigt en vertrekt naar een andere gemeente. Vanaf 23 daalde het aantal geboorten in de gemeente Hoorn. Na een stijging na 28, lijkt er sinds 21 weer sprake van een daling. Het aantal sterfte lijkt na een paar schommelingen toe te nemen. In Westfriesland doet zich dezelfde trend voor: daling van geboorten en stijging van het aantal sterfte aantallen. Tabel 2.2 Natuurlijke aanwas per 1. van de gemiddelde bevolking Hoorn Westfriesland 24 4,1 5, 25 4,6 4,9 26 4, 4,1 27 2,9 3,5 28 3,3 4,1 29 4,9 4,5 21 5,6 4,4 211 4,1 3,5 212 4,1 3,1 Figuur 2.3 Ontwikkeling aantal geboorten en de sterfte in Hoorn 1. 75 5 25 21 23 25 27 29 211 213 aantal sterfte aantal geboorten Figuur 2.4 Ontwikkeling aantal geboorten en de sterfte in Westfriesland 3. 2.5 2. 1.5 1. 5 213 3, 2,9 gem. 1 jr. 4,1 4, 21 23 25 27 29 211 213 aantal sterfte aantal geboorten 2
Ontwikkeling migratie in Hoorn Naast de natuurlijke groei is ook de migratie van invloed op de omvang van de bevolking. Hoorn kent veelal een overwegend positief migratiesaldo; het aantal mensen dat zich in de gemeente vestigt, is groter dan het aantal dat vertrekt. In de jaren 25 en 212 was er sprake van een negatief migratiesaldo. Er vertrekken dan meer mensen uit Hoorn dan dat er zich vestigen. Tabel 2.3 Migratiesaldo per 1. van de gemiddelde bevolking Hoorn Westfriesland 24,5,3 25-7,6 -,7 26 1,1-1,7 27 5, 3,3 28 5,4 5,2 29 7,7 4,5 21,9,6 211 3,8 2,5 212-2,5-1,4 213 1,9,6 gem. 1 jr. 1,6 1,3 Figuur 2.5 Ontwikkeling vestiging en vertrek Hoorn 3.6 3.4 3.2 3. 2.8 2.6 2.4 2.2 2. 21 23 25 27 29 211 213 aantal vestigers Figuur 2.6 Ontwikkeling vestiging en vertrek Westfriesland 9.5 9. 8.5 8. 7.5 7. 6.5 aantal vertrekkers 6. 21 23 25 27 29 211 213 aantal vestigers aantal vertrekkers 3
Herkomst vestigers en vertrekkers De mensen die zich in 213 in Hoorn hebben gevestigd, zijn vooral afkomstig uit andere Westfriese gemeenten, met name uit Medemblik. Ook is dit de gemeente waar men veelal naar toe verhuist. Daarnaast zijn er relatief veel verhuisbewegingen naar andere gemeenten (buiten de regio). Dit beeld is op regionaal niveau wat minder zichtbaar; veel verhuizingen vinden binnen Westfriesland plaats. Opmeer Medemblik Stede Broec Enkhuizen Figuur 2.7 Locatie van vestiging en vertrek in Hoorn Drechterland Enkhuizen Koggenland Medemblik Opmeer Stede Broec Amsterdam overig N-Holland overig Nederland 77 91 16 127 5 41 9 92 2 181 315 34 313 325 493 517 568 563 1 2 3 4 5 6 Waar komt men vandaan? Waar gaat men heen? Koggenland Hoorn Drechterland Figuur 2.8 Locatie van vestiging en vertrek in Westfriesland Westfriesland Amsterdam overig N-Holland overig Nederland 646 81 1225 154 145 1648 3193 3193 5 1 15 2 25 3 35 Waar komt men vandaan? Waar gaat men heen? 4
3. Jong en oud Vergrijzing en ontgroening in Hoorn Het aantal tot en met 19 jarigen in Hoorn is vanaf 24 licht gedaald. Naar verwachting is in de komende jaren sprake van ontgroening van de bevolking; een trend die zich ook in heel Westfriesland voordoet. Evenals in de rest van de regio krijgt Hoorn te maken met vergrijzing van de bevolking. Het aantal 65-plussers zal sterk toenemen. Na 228 zijn er naar verwachting zelfs meer 65-plussers dan jongeren tot 2 jaar. Er is op regionaal en landelijk niveau sprake van een dubbele vergrijzing; niet alleen het aantal senioren neemt toe, het is vooral de groep oudere senioren (8+) die relatief sterker stijgt. Figuur 3.1 Ontwikkeling bevolkingsopbouw Hoorn Feitelijke cijfers 2-214, prognose 215-24 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 2 25 21 215 22 225 23 235 24-19 jaar 2-64 jaar 65 jaar en ouder Figuur 3.2 Ontwikkeling bevolkingsopbouw Westfriesland Feitelijke cijfers 2-214, prognose 215-24 7% 6% 5% 4% 16% 214 26% Van de inwoners is 65 jaar of ouder 3% 2% 1% % 2 25 21 215 22 225 23 235 24-19 jaar 2-64 jaar 65 jaar en ouder 24 5
De afname van de groene druk en de toename van de grijze druk resulteert in een stijging van de demografische druk. In 214 is de demografische druk 67%. Dit betekent dat er 67-19 jarigen en 65-plussers per 1 2-64 jarigen zijn. In 23 bedraagt dit naar verwachting 82%. Figuur 3.3 Ontwikkeling groene en grijze druk Hoorn Feitelijke cijfers 2-214, prognose 215-24 12 1 8 Groene druk = de verhouding van het aantal personen van tot 2 jaar en de zogenaamde productieve leeftijdsgroep van 2 tot 65 jaar. Grijze druk = de verhouding tussen het aantal personen van 65 jaar of ouder ten opzichte van de personen in de leeftijd van 2 tot 65 jaar. Demografische druk = de som van beide niet-productieve groepen in verhouding tot de personen van 2 tot 65 jaar. 6 4 2 2 25 21 215 22 225 23 235 24 Groene druk Grijze druk Demografische druk Figuur 3.4 Ontwikkeling groene en grijze druk Westfriesland Feitelijke cijfers 2-214, prognose 215-24 12 1 8 6 4 2 2 25 21 215 22 225 23 235 24 Groene druk Grijze druk Demografische druk 6
4. Huishoudens Hoorn telt per 1 januari 213 31.723 huishoudens. Dit aantal is de afgelopen jaren gestegen en zal dit naar verwachting blijven doen. Dit geldt voornamelijk voor de eenpersoonshuishoudens. Omdat het aantal huishoudens sneller groeit dan de bevolking, neemt de gemiddelde huishoudengrootte af. In 213 is deze in Hoorn 2,2 en in 24 zal dit naar verwachting 1,8 zijn. Voor Westfriesland wordt een vergelijkbare ontwikkeling verwacht. Het aantal huishoudens zal toenemen; voor de komende 2 jaar wordt een groei van 19% verwacht. Daarbij neemt het aantal eenpersoonshuishoudens het sterkst toe. Figuur 4.1 Ontwikkeling aantal huishoudens in Hoorn Feitelijke cijfers 21-213, prognose 214-24 45. 37.5 3. 22.5 15. 7.5 21 212 214 216 218222222242262282323223423623824 eenpersoons meerpersoons Figuur 4.2 Ontwikkeling aantal huishoudens in Westfriesland Feitelijke cijfers 21-213, prognose 214-24 2,2 213 1,8 12. 15. 9. 75. 6. 45. 3. 15. 21212 214216218222222242262282323223423623824 eenpersoons meerpersoons 24 7