Verslag Datum: 27 april 2016 Auteur: Dienst Activering/ESF 1. Aanwezigen - Naam Julien Van Geertsom Alexandre Lesiw Rajae Chatt Jacqueline Dewulf Tom Anthuenis Sandrine Xhauflaire Anthony Cavallo Catherine Villez Géraldine Hirschy Diana Diovisalvi Anna Andrillon Julien Etienne Alix De Quiper Katleen Willekens Erwin Van de Mosselaer Axel Flandroit Barbara de Smet Dominique Gobert Virginie Adant Hélène Auquier Anne Markey Anne Lenglez Christophe Mintiens Laïla Elfadel Frans Draulans Claudia Imbrechts Catherine Groslambert Karlien Hamelrijck Inge Deville Michel Deridder Eric Dosimont Pascale Teughels Inge Standaert Gert Hambrouck Nele De Wever Marijke Luwel Erwin Van de Mosselaer Jonathan Mortelmans Organisatie - verontschuldigd UVCW asbl Smals CPAS de Mouscron CPAS de Molenbeek-Saint-Jean CPAS de Molenbeek-Saint-Jean CPAS d Etterbeek CPAS de Liège CPAS de Liège OCMW Genk CPAS de Mons OCMW Brugge CPAS de Schaerbeek CPAS de Bruxelles CPAS de Saint-Gilles CPAS de Tournai CPAS de Tournai CPAS de Jette CPAS d Uccle OCMW Heist-op-den-Berg OCMW Heist-op-den-Berg CPAS de Berchem-Sainte-Agathe OCMW Sint-Genesius-Rode OCMW Sint-Genesius-Rode CPAS de Charleroi CPAS de Charleroi Sociaal Huis Mechelen OCMW Blankenberge OCMW Leuven cluster Mol OCMW Hasselt
Carl Petre Michel Milon Christiane Dumont Lien Strobbe Vicky Van de Velde Guido De Baere CPAS de La Louvière CPAS de Woluwe-Saint-Lambert OCMW Zele OCMW Zele OCMW Gent 2. Agenda 1. Goedkeuring verslag vorige vergadering 2. KB s sociale activering 2016 (clusters + OCMW s grote steden ): stand van zaken 3. Hervorming GPMI: stand van zaken 4. Het GPMI in de praktijk: OCMW van Gent 5. Varia Goedkeuring verslag van de vorige bijeenkomst Het verslag van de bijeenkomst van de werkgroep sociale activering van 26 februari 2016 wordt zonder opmerkingen goedgekeurd. KB s sociale activering 2016 (clusters + OCMW s grote steden ): stand van zaken Zie PPT-voorstelling : benadrukt dat dit het laatste jaar is dat er op deze manier gewerkt wordt, gelet op de ophanden zijnde hervorming van de 3 bestaande toelagen voor sociale activering en participatie. OCMW van Sint-Jans-Molenbeek: hoe zit het met de doelstellingen voor 2016 (de overeenkomst die vóór 31 mei 2016 moet worden ingediend)? Mogen zij betrekking hebben op dezelfde gebruikers als in 2015, opgenomen in een ander/nieuw traject of moeten de doelstellingen 2016 uitsluitend betrekking hebben op de nieuwe gebruikers? Alexandre Lesiw (): de doelstellingen 2016 mogen betrekking hebben op gebruikers die reeds in een traject voor sociale activering zaten in 2015. 2
Hervorming GPMI: stand van zaken Zie PPT-voorstelling Vragen-Antwoorden Juridisch kader De verduidelijkt hoe de OCMW's die momenteel een toelage ontvangen om een beleid voor sociale activering te voeren de dubbele subsidiëring kunnen vermijden, meer bepaald door bij de rechtvaardiging van de toelage voor de GPMI sociale activering het bedrag van de specifieke toelage om de begeleidings- en activeringskosten te dekken af te trekken (= 10 % van het leefloon per gesloten GPMI). De OCMW's mogen dus op de toelage 'sociale activering' enkel het saldo inbrengen dat niet gefinancierd is voor de specifieke toelage om de begeleidings- en activeringskosten te dekken. OCMW Gent: allerlei vormen van vrijwilligerswerk vormen nu reeds een onderdeel van hun werking. Wat is nu precies het verschil tussen vrijwilligerswerk en de gemeenschapsdienst zoals voorgesteld in de hervorming GPMI? Alexandre Lesiw (): er is a priori geen verschil; de gemeenschapsdienst leunt aan bij de wetgeving over het vrijwilligerswerk. Het enige verschil bestaat erin dat het vrijwilligerswerk in het kader de gemeenschapsdienst integraal deel uitmaakt van het geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie van de persoon en dat het OCMW de persoon moet begeleiden en een omkadering met waarborgen van dit vrijwilligerswerk. Eigenlijk is vrijwilligerswerk perfect mogelijk via een gebruiker buiten de context van een GPMI. Wat, daarentegen, sterk verboden is, is het concurreren met de betaalde arbeid. De gemeenschapsdienst kan op termijn leiden naar een betaalde baan, maar kan er op zich niet mee concurreren. OCMW Genk: zet nu al GPMI s sociale activering op met cliënten in het kader van de verhoogde staatstoelage en dit zowel met gerechtigden op maatschappelijke integratie als gerechtigden op een gelijkgestelde financiële hulp. Zal deze mogelijkheid om dergelijke GPMI s te financieren dan verdwijnen vanaf 2017? Alexandre Lesiw (): welke vorm de hervorming van de 3 bestaande toelagen sociale activering en participatie zal aannemen, is nog onvoldoende bekend om te kunnen zeggen welke richting we precies uitgaan. Wat zeker is, is dat het huidig stelsel van overeenkomsten verdwijnt. De voorstellen die de doet, gaan alvast in de richting van een afstemming met en aanvulling op de hervorming GPMI. Wat de mogelijkheid betreft om de toelage te verlengen om de begeleidings- en activeringskosten gedurende een jaar te verlengen: hoe moet deze verlenging gemotiveerd worden? Alexandre Lesiw (): de motivering om de subsidieperiode de verlengen, steunt op de evaluatie van het OCMW, op de graad van zelfstandigheid van de persoon en zijn afstand tegenover de arbeidsmarkt. Het OCMW moet geval per geval evalueren in welke mate de persoon nog (zeer) ver verwijderd is van de arbeidsmarkt. De POD Maatschappelijke Integratie heeft vertrouwen in de OCMW's en de dienst Inspectie zal de eventuele merkwaardige gevallen opsporen. 3
Sandrine Xhauflaire (UVCW) wenst te verduidelijken dat de Minister van Maatschappelijke Integratie de tekst naar de drie federaties heeft gestuurd en de deur heeft geopend voor onderhandelingen. Zij hoopt dat het kader dat nu wordt voorgesteld nog niet definitief is, maar nog kan gewijzigd worden. Alexandre Lesiw (): er is overleg gepland tussen het kabinet van minister Borsus en de drie federatie op 9 mei. Nadien zal het tekstontwerp aan de Ministerraad worden voorgelegd voor een tweede lezing (rond half mei) om nadien te worden neergelegd bij de Kamer van Volksvertegenwoordigers (eind mei/begin juni) waar het nog mogelijk zal zijn om amendementen aan te brengen. Idealiter zou de wet moeten gestemd worden vóór 21 juli 2016. OCMW Genk: werkt niet met specifieke GPMI s behalve dan voor de studenten, is het deze richting die zal gevolgd worden in de hervorming? Alexandre Lesiw (): inderdaad, het koninklijk besluit zal aangepast worden in die zin dat alle voorwaarden, verbonden aan een bepaald type GPMI, eruit gaan. Enkel het bijzonder type GPMI voor studies met een voltijds leerplan, zal blijven bestaan. OCMW van Sint-Jans-Molenbeek: mag de subsidie van 10 % voor het GPMI vrij besteed worden? Alexandre Lesiw (): de besteding is vrij, de subsidie mag gebruikt worden om de modules (animatoren, lokalen, ), het personeel, de overeenkomsten met derden, enz. te financieren. Naar aanleiding van de vragen in verband met de terugwerkende kracht van de GPMI-hervorming verduidelijkt de POD MI het principe opnieuw: worden beschouwd als nieuwe dossiers, met verplichting tot het sluiten van een GPMI: de dossiers vanaf 1 september 2016 de dossiers tussen 1 maart en 31 augustus 2016 (terugwerkende kracht) De regel van de financiering is slechts geldig vanaf 1 september 2016. Een OCMW heeft er dus alle belang bij om de GPMI in verband met de dossiers 01/03-31/08 voor te bereiden en te onderhandelen om een massa werk te vermijden vanaf september, wetende dat deze GPMI slechts vanaf 1 september 2016 kunnen worden gefinancierd. Sociaal huis Mechelen: stelt zich vragen bij het begrip «nieuw dossier». Wat indien een persoon na een zekere onderbreking zich terug aanbiedt bij het OCMW en het recht op maatschappelijke integratie krijgt toegekend? Moet er dan verplicht een GPMI voor deze persoon worden opgemaakt (want nieuw dossier) zonder dat er financiering tegenover staat? Alexandre Lesiw (): inderdaad. OCMW Genk: herhaalt wat zojuist is aangebracht dat betekent dus dat er een verplichting tot GPMI bestaat voor ieder nieuw dossier terwijl de financiering beperkt is tot eenmaal in het leven van de betrokken persoon. OCMW van Sint-Jans-Molenbeek: wat in geval de persoon verhuist? Alexandre Lesiw (): het zou ideaal zijn als het traject van de persoon dat werd ingevoerd, kan blijven doorgaan. Het nieuwe OCMW heeft er dus alle belang bij om het geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie van de persoon over te nemen. 4
Gids voor de gebruikers Alexandre Lesiw () doet een rondvraag wie van de aanwezige OCMW s reeds over een dergelijke brochure beschikt. Geen enkel OCMW blijkt dat te hebben. De gids die door de zal ontwikkeld worden, zal gratis ter beschikking gesteld worden van alle OCMW s, wat hen kan helpen om het concept GPMI en alles wat er bij komt kijken, uit te leggen aan de gebruikers. Suggestie vanuit de zaal om de gids in meerdere talen te laten verschijnen, minstens in het Nederlands, Frans, Engels en Duits. Deze suggestie wordt meegenomen. Opleiding Alexandre Lesiw () doet een rondvraag wie van de aanwezige OCMW s reeds ervaring heeft met dergelijke opleidingen, een welbepaalde samenwerkende partner kent, die goede resultaten heeft opgeleverd. Er komen geen reacties op deze vraag. OCMW Mol: oppert dat de opleiding zich onder meer moet toespitsen op het beheer van projecten (hoe doelstellingen en een actieplan opstellen, hoe termijnen naleven). Monitoring en Evaluatie Geen vragen noch opmerkingen GPMI-tool Alexandre Lesiw () deelt mee dat er een volgende vergadering van de usergroep zal plaatsvinden op 27 mei. OCMW van Schaarbeek: vraagt of de tool gelinkt zal worden aan het Uniek Jaarverslag en aan het terugbetalingssysteem. Alexandre Lesiw (): de tool voorziet niet in een link met het Uniek Jaarverslag, maar er wordt, daarentegen, wel voorzien in een link met het terugbetalingssysteem. Het uiteindelijke doel is een soepele tool die geïntegreerd is in alle software van de OCMW's. Sociaal huis Mechelen: vraagt of er iets wijzigt aan het huidig stelsel van het GPMI voor daklozen. Alexandre Lesiw (): nee, dat blijft ongewijzigd. Wat wel wijzigt is dat er nu ook een financiering van 10 % van het toegekend leefloon tegenover zal staan, vermits het een GPMI is als een ander. 5
Het GPMI in de praktijk: OCMW van Gent Zie PPT-voorstelling OCMW Gent: de visie op het GPMI hangt af van de invalshoek: indien men het GPMI louter als een contract beschouwt, biedt het geen meerwaarde indien men het GPMI wezenlijk als een project beschouwt waarbij men de hulpvrager helpt om samen een weg af te leggen naar meer zelfredzaamheid, biedt het GPMI een meerwaarde. Overigens zitten meer dan 90 % van de hulpvragers na 3 tot 4 maanden steun in een activeringstraject (studies, werk, opleiding, ). Stelt zich de vraag welke toegevoegde waarde het GPMI dan nog biedt? Stelt zich ook de vraag of het opleggen van een GPMI niet in strijd is met de bepaling van de organieke OCMW-wet (artikel 59) die stelt dat het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn zijn opdracht vervult volgens de meest aangepaste methoden van het maatschappelijk werk. Een welbepaalde methode opleggen druist daar tegenin en kleurt ook de relatie tussen de maatschappelijk werker en de cliënt. Toelichting bij slide 5: aandacht voor mondelinge toelichting, vandaar dat het OCMW van Gent besloten heeft om geen gebruik meer te maken van schriftelijke brochures. Toelichting bij slide 9: bij het OCMW is intern een procedure voorzien voor wanneer het niet zo goed loopt/niet klikt tussen de cliënt en de maatschappelijk werker waarbij het perspectief van de cliënt centraal wordt gezet. Deze procedure draagt ertoe bij om de (onderhandelings)positie van de cliënt te versterken. Toelichting bij slide 10: GPMI is maatwerk. Wanneer een GPMI best kan afgesloten worden, zou bijgevolg niet bij wet mogen opgelegd worden. Toelichting bij slide 11: wat de maatschappelijk werkers nodig hebben, is een kader waarbinnen hen autonomie wordt verleend, niet een reeks van opgelegde regeltjes. Varia Alexandre Lesiw () doet een oproep bij de aanwezige OCMW s om deel te nemen aan de werkgroep met betrekking tot het elektronisch sociaal verslag en de werkgroep met betrekking tot het geïntegreerd werktuig GPMI. Volgende vergadering: dinsdag 28 juni 2016 om 9.30 uur in zaal Mandela WTC II. 6