Opleiding Geestelijke Begeleiding

Brochure Begeleiding Geestelijke Opleidingen Geestelijke Begeleiding... 2 Wat is geestelijke begeleiding?... 4 Leerdoelen & beroepsperspectief... 5 Studieprogramma... 6 Opbouw opleiding... 7 Examen... 11 Studiekosten & studiebelasting... 12

Opleiding Geestelijke Begeleiding In deze opleiding leer je hoe je mensen begeleidt op het gebied van zingeving en spiritualiteit. Internationaal wordt dit beroep 'Spiritual Care' of 'Spiritual Counseling' genoemd. Je leert tal van praktische vaardigheden: levensbeschouwelijke counseling, meditatie, stervensbegeleiding, begeleiding van rouwprocessen, toepassing van overgangsrituelen, hulp bij levenscrises en retraite begeleiding. Daarnaast worden de belangrijkste levensbeschouwingen onder de loep genomen en met elkaar vergeleken. ACCREDITATIE De opleiding is geaccrediteerd door KTNO (Kwaliteit en Toetsing Natuurgerichte Opleidingen). Afgestudeerde studenten kunnen na afloop van de opleiding lid worden van de beroepsverenigingen BATC. GEESTELIJKE BEGELEIDING voor professionals Niveau: Duur: Start: Vooropleiding: Werkervaring: Locaties: Post HBO-niveau Deel 1: 15 lesdagen - 7 maanden Deel 2: 15 lesdagen - 7 maanden Examen: 3 dagen Najaar. Zie rooster op www.atma.nl/roosters HBO of WO studie Enkele jaren werkervaring op psychosociaal gebied Atma Instituut te Amersfoort en Doornspijk (bij Nunspeet) OPLEIDING TOT ALGEMEEN GEESTELIJK BEGELEIDER De studenten worden opgeleid tot algemeen geestelijk begeleider. De opleiding is niet gebonden aan één bepaalde levensbeschouwing en staat daarom open voor studenten met allerlei achtergronden. Je leert zowel mensen te begeleiden die verbonden zijn aan een bepaalde religieuze of spirituele traditie, als mensen die (spiritueel) ongebonden zijn. De opleiding is door deze onafhankelijke opstelling enig in zijn soort in Nederland en bij uitstek geschikt voor onze geseculariseerde samenleving. Brochure Geestelijke Begeleiding Pagina 2 van 15

TOELATINGSEISEN De opleiding Geestelijke Begeleiding is op Post-HBO niveau en bedoeld voor coaches, counselors, mentoren, therapeuten, psychologen, theologen en andere professionals in de psychosociale, religieuze, spirituele of (para)medische sector. Een HBO of WO vooropleiding en enkele jaren werkervaring in het begeleiden van mensen is een vereiste. Tevens is van belang dat de kandidaat een open houding heeft naar alle levensbeschouwingen. INTAKEGESPREK Wij raden ten zeerste aan een introductiedag bij te wonen om een goede keuze te kunnen maken. Tijdens de introductiedag kun je een vrijblijvend intakegesprek aanvragen met een van onze medewerkers. Dit intakegesprek is een voorwaarde om je te kunnen inschrijven voor een opleiding. We kijken dan of je voldoende vooropleiding en/of werkervaring hebt. Als je een introductiedag hebt bijgewoond, kun je ook een afspraak maken voor een telefonisch intakegesprek. Mocht je door omstandigheden niet in staat zijn een introductiedag bij te wonen, dan kun je een afspraak maken voor een intakegesprek op een andere dag in het Atma Instituut, Zuidsingel 1 Amersfoort. Bel daarvoor: 033-4653277 of mail: info@atma.nl. Brochure Geestelijke Begeleiding Pagina 3 van 15

Wat is geestelijke begeleiding? In onze geseculariseerde samenleving blijven mensen op zoek naar verdieping, naar spiritualiteit en zingeving. Veelal zijn het bepaalde gebeurtenissen en omstandigheden in het leven van mensen die hen dwingen tot een heroriëntering en het zoeken naar antwoorden en betekenisgeving: Hoe kan ik mij beter verhouden tot ziekte, lijden, scheiding en dood? Hoe vier ik gebeurtenissen in mijn leven zoals de intentie tot samenleven, trouwen of de geboorte van mijn kind? Hoe kan ik beter contact maken met mijn ziel of kern en van daaruit leven? Wat gebeurt er met mij na dit leven? Hoe kan ik mij beter voorbereiden op mijn overlijden? Maakt religie of spiritualiteit mij gelukkig? Hoe kan ik beter omgaan met verlies en verdriet? Hoe kan ik mij bewuster verbinden met een hogere of innerlijke leiding in mijn leven (God, Universum, Hoger Zelf, Moeder Natuur)? Brochure Geestelijke Begeleiding Pagina 4 van 15

Leerdoelen & beroepsperspectief LEERDOELEN Ongeacht de levensbeschouwelijke achtergronden van mensen hebben levensvragen veelal meer gemeen dan dat ze verschillen van elkaar. Het zijn de antwoorden die gekleurd worden doordat ze passend moeten zijn binnen de levensbeschouwelijke context van de betreffende persoon. Aan het eind van de opleiding beschikt de afgestudeerde over de belangrijkste competenties van een geestelijk begeleider en is in staat: mensen met verschillende levensbeschouwelijke achtergronden op het gebied van zingeving en spirituele groei te begeleiden; individuen en groepen te begeleiden in verschillende vormen van meditatie; rituelen te begeleiden tijdens belangrijke hoogtepunten in het leven van mensen, zoals de geboorte van een kind, volwassenwording, het sluiten van een huwelijk of partnerschap; loslaat- en verwerkingsrituelen te begeleiden ter ondersteuning van diverse soorten rouwprocessen; op respectvolle en betrokken wijze mensen te begeleiden in de laatste fase van hun leven en bij sterven; facultatief: individuen en groepen te begeleiden tijdens retraites. BEROEPSPERSPECTIEF In Nederland is er ondanks de grote ontkerkelijking van de laatste decennia, nog steeds een grote behoefte aan geestelijke begeleiding. De beroepsperspectieven zijn daarom gunstig omdat zingevingvraagstukken inherent zijn aan het menselijke bestaan, vooral tijdens grote veranderingen in het leven of rouwprocessen. De geestelijk begeleider kan werken binnen een gevestigde religie, maar ook in de groeiende groep spiritueel ongebondenen, die bijna de helft van de Nederlandse bevolking uitmaakt. Zij zijn niet gebonden aan gevestigde religies en zoeken daarom in toenemende mate hun hulp bij vrijgevestigde en onafhankelijke geestelijk begeleiders. Als algemeen geestelijk begeleider kun je het beste werken vanuit een eigen praktijk. Want op deze wijze kun je je onafhankelijkheid het beste waarborgen. Je kunt ook in samenwerkingsverband met andere hulpverleners werken. In sommige gevallen - afhankelijk van je vooropleiding - kun je als vaste medewerker binnen een organisatie werken, zoals een ziekenhuis, psychiatrische inrichting, hospice, gevangenis of leger. Het beroep kan ook gecombineerd worden met andere beroepen in de psychosociale, religieuze, spirituele of (para)medische sector. Brochure Geestelijke Begeleiding Pagina 5 van 15

Studieprogramma WAT LEER JE? Hoofdonderwerpen De opleiding Geestelijke Begeleiding wordt gegeven in deeltijd en bestaat uit twee delen. De volgende hoofdonderwerpen komen aan bod: DEEL 1 Module 1 Algemene gespreksvaardigheden Levensbeschouwelijke counselingsvaardigheden Filosofie en psychologie van religie Basiskennis over de grootste wereldreligies (via e-learning) Module 2 Ziel en mystiek diverse mystieke tradities Meditatie begeleiding Toepassingsgebieden DEEL 2 Module 3 Ritueelbegeleiding en levensloop Module 4 Stervensbegeleiding Rouwverwerking Opdoen van praktijkervaring Facultatief: Retraite begeleiding Je kunt er ook voor kiezen alleen deel 1 te doen. Voor sommige mensen is het ook mogelijk alleen deel 2 te doen, afhankelijk van vooropleiding. Brochure Geestelijke Begeleiding Pagina 6 van 15

Opbouw opleiding OPBOUW DEEL 1 MODULE 1: LEVENSBESCHOUWING EN COUNSELING Algemeen (e-learning) relatie tussen religie en spiritualiteit; de grote opkomst van spirituele ongebondenheid; filosofische basiskennis over atheïsme, agnosticisme en verschillende vormen van theïsme; bekende godsbewijzen ; zingeving vanuit verschillende levensbeschouwingen; ethiek; de zin van lijden volgens de verschillende wereldreligies; ethiek, religie en geestelijke begeleiding. Basiskennis over de wereldreligies (e-learning) natuurreligies hindoeïsme boeddhisme jodendom / christendom islam overige religies Gespreksvaardigheden de persoonlijke houding van de geestelijk begeleider; algemene gespreksvaardigheden; levensbeschouwelijke gespreksvaardigheden; persoonlijke ontwikkeling van de student; omgaan met vooroordelen en remmingen t.a.v. religies. Supervisie Supervisie op een door jou gevoerd counselinggesprek. Afronding: paper Rol van de voorganger De module wordt afgesloten met een vergelijkend onderzoek naar de rol van de voorganger binnen drie zelf te kiezen verschillende levensbeschouwelijke stromingen. MODULE 2: ZIEL EN MYSTIEK Ziel, dood en hiernamaals ziel, bewustzijn en lichaam; werken op zielsniveau; bijna-doodervaringen; verschillende visies op hiernamaals: hemel, hel, reïncarnatie enz.; implicaties van levensvisie bij stervensbegeleiding (inleiding). Brochure Geestelijke Begeleiding Pagina 7 van 15

Meditatie Je leert een aantal krachtige meditatievormen uit verschillende spirituele tradities. Tevens leer je hoe je deze onderricht aan cliënten en hoe je ze begeleidt bij hun meditatiebeoefening. De volgende meditatievormen komen aan bod: natuurmeditaties; boeddhistische meditaties; hindoeïstische meditaties uit de yogatraditie (zoals mantra meditatie); islamitische meditaties (uit het soefisme); christelijke meditaties; wandelmeditaties. Verder gaan we bij elke vorm van meditatie uitgebreid in op: lichamelijke en geestelijke effecten van de meditatie; ademhaling; omgevingsgeluiden; lichaamshouding; omgang met gedachten; betrekking van het gevoel bij de meditatie; omgaan met emoties; heilzame invloed van meditatie op lichaam en geest. Toepassing geestelijke begeleiding in: ziekenhuis psychiatrische inrichting gevangenis leger Retraite met als thema mystiek Deze omvat enkele aaneengesloten dagen. Inhoud: universele onderwerpen in de mystiek; persoonlijke en mystieke ontwikkeling: de relatie met jezelf, God / Moeder Natuur / het Universum; stadia van gebed en meditatie; natuurmystiek; mystiek en geestelijke begeleiding; praktische mystiek in het dagelijks leven. Afronding: reflectieverslag Hierin schetst de student een helder beeld van zijn of haar eigen verhouding met het thema. Afronding: reflectie op de praktijk Een voldoende beoordeeld verslag van de ervaringen en reflectie. Het verslag is onderdeel van het portfolio. Brochure Geestelijke Begeleiding Pagina 8 van 15

OPBOUW DEEL TWEE MODULE 1: RITUEELBEGELEIDING EN LEVENSLOOP Je leert mensen te begeleiden tijdens belangrijke momenten in hun leven met bijpassende rituelen: rituelen rondom zwangerschap en geboorte; initiatie- en dooprituelen; rituelen rond volwassenwording; huwelijksrituelen; scheidingsrituelen; midlife- en ouderdomsrituelen. Afronding: bezinningsoefening De module wordt afgesloten met het voorbereiden en geven van een meditatie of bezinningsoefening voor de eigen groep. Discussie, reflectie op en evaluatie van de gegeven sessie met medestudenten. MODULE 2: STERVENSBEGELEIDING EN ROUWVERWERKING stervensbegeleiding en rouwverwerking met bijpassende rituelen; begeleiding van chronische en terminale patiënten; ethische kwesties rondom palliatieve sedatie en euthanasie; stervensbegeleiding thuis, in een ziekenhuis of in een hospice; implicaties van levensvisie bij stervensbegeleiding; begrafenis en crematie rituelen; afstemming op levensvisie van overledene; toespraken leren geven tijdens rituelen en begrafenissen; counseling bij verlies en loslaten; rouwfasen. Afsluiting: reflectie eigen ervaring Dit blok wordt afgesloten met het schrijven van een verslag waarin een eigen ervaring weergegeven wordt van een ritueel. Aangegeven wordt wat deze ervaring voor je heeft betekend, wat heeft je goed gedaan en wat heb je gemist? Vervolgens geef je aan hoe jij een dergelijke rite de passage zelf vorm zou hebben willen geven. Oriëntatie op de praktijk De oriënterende stage omvat een gesprek met een geestelijk begeleider en enkele uren meelopen in zijn of haar praktijk en is bedoeld als oriëntatie op het werkveld. Praktijkervaring en -begeleiding De student werkt aan onderstaande doelen: krijgt zicht op de beroepspraktijk en doet daarin ervaring op; spiegelt zich aan professionals in het eigen beroepsdomein en is in staat tot vergelijking en waardering hiervan; krijgt een helder beeld van mogelijkheden op de arbeidsmarkt; is in staat om theoretische kennis in de praktijk te brengen; Brochure Geestelijke Begeleiding Pagina 9 van 15

scherpt communicatieve en begeleidende vaardigheden aan. Er zal hierover regelmatig contact zijn tussen de student en de mentor of andere Atma docenten. Mogelijke praktijkplekken zijn o.a.: religieuze organisaties, ziekenhuizen, verpleegtehuizen, psychiatrische inrichtingen, gevangenissen of het leger of vrijgevestigd ritueel begeleiders en geestelijk begeleiders. Duur stage in overleg en naar mogelijkheden. Uitgangspunt is ongeveer een week. Supervisie en portfolio Als onderdeel van deze module vindt persoonlijke begeleiding en supervisie plaats, dit omvat vijf lesdagen. Afronding De module wordt afgesloten met een beoordelingsgesprek en een voldoende beoordeeld verslag. Brochure Geestelijke Begeleiding Pagina 10 van 15

Examen EXAMEN De opleiding als geheel wordt afgesloten met een praktijkexamen, een portfolio en een presentatie. Portfolio en presentatie Gedurende de gehele opleiding houd je een portfolio bij. Een portfolio is een persoonlijke map waarin je de documenten bewaart waaruit blijkt en hoe je jezelf ontwikkelt. Hierdoor ben je in staat je eigen leerproces bij te houden en te managen. Aan het eind geef je een presentatie over je portfolio. Praktijkexamen Tijdens het praktijkexamen dien je een sessie als geestelijk begeleider te demonstreren met een onbekende proefpersoon, waar een docent of supervisor bij zit. Diplomering Als je geslaagd bent voor alle onderdelen, ontvang je je diploma 'Geestelijke Begeleiding'. Brochure Geestelijke Begeleiding Pagina 11 van 15

Studiekosten & studiebelasting STUDIEKOSTEN 2017 - GEESTELIJKE BEGELEIDING GEESTELIJKE BEGELEIDING Deel 1 in één keer: 3.000,- (inclusief e-learning) in termijnen: 2 x 1600,- ( 3.200,-) Bijkomende studiekosten: studieboeken: 5 studieboeken (± 135,-) leersessies: overnachtingen Veluwe: 2 leersessies* 3 overnachtingen * prijsindicatie leersessies: 75-125 per sessie GEESTELIJKE BEGELEIDING Deel 2 in één keer: 3.200,- (inclusief e-learning) in termijnen: 2 x 1.700,- ( 3.400,-) Bijkomende studiekosten: examengeld (optioneel): 450,- ** studieboeken: 4 studieboeken (± 75,-) leersessies: overnachtingen Veluwe (facultatief) 2 leersessies* vijf of zes overnachtingen * prijsindicatie leersessies: 75-125 per sessie ** 2 examendagen, accreditatiekosten KTNO en diploma Atma Instituut. Hiervoor bieden wij: 15 klassikale lesdagen (deel 1) en 16 klassikale lesdagen (deel 2) ondersteunende e-learning van theoretische onderwerpen hooggekwalificeerde docenten met veel praktijkervaring sfeervolle leslocaties supervisie individuele mentorbegeleiding reader met veel praktijkgerichte informatie retraite op de Veluwe (excl. overnachtingen) koffie en thee Brochure Geestelijke Begeleiding Pagina 12 van 15

BELASTINGAFTREK EN BTW VRIJSTELLING Kosten van een opleiding kunnen worden opgegeven als scholingskosten. Dit geldt zowel voor particulieren als ondernemers. Onze opleidingen zijn vrijgesteld van btw omdat Atma staat ingeschreven bij het Centraal Register Korte Beroepsopleidingen (CRKBO). Atma is daarmee een erkende 'instelling' als bedoeld in de Europese BTWrichtlijn. Kijk op www.belastingdienst.nl. STUDIEBELASTING GEESTELIJKE BEGELEIDING Deel 1 Niveau: Aantal lesdagen: E-learning: Leersessies: Te schrijven: Te lezen: Oefengroepje: Groepsgrootte: post HBO-niveau 15 lesdagen diverse theoretische onderwerpen 2 leersessies 1 verslag 5 boeken 1 x per maand (mag ook online) minimaal 10, maximaal 16 (met uitzondering van herinstromers of inhalers) GEESTELIJKE BEGELEIDING Deel 2 Niveau: Aantal lesdagen: E-learning: Examen: Leersessies: Te schrijven: Te lezen: Oefengroepje: Groepsgrootte: post HBO-niveau 16 lesdagen diverse theoretische onderwerpen 2 examendagen (optioneel) 2 leersessies n.v.t. 4 boeken 1 x per maand (mag ook online) minimaal 10, maximaal 16 (met uitzondering van herinstromers of inhalers) UREN PER WEEK Je bent ongeveer 8 tot 10 uur per week met de opleiding bezig, inclusief klassikale lesdagen, e-learning, studie en intervisiegroepjes. Brochure Geestelijke Begeleiding Pagina 13 van 15

LESDAGEN Tijdens de dagen worden de nodige theoretische onderwerpen behandeld, groepssessies gehouden en demonstraties gegeven. Er wordt geoefend met technieken waarbij de deelnemers enerzijds aan zichzelf werken en anderzijds vertrouwd raken met het inzetten van verschillende interventies. Er zijn naast de docent regelmatig begeleiders aanwezig die de studenten feedback geven. De meeste lesdagen hebben de volgende indeling (Tijdens de retraites kan het programma anders zijn): Ochtend Middag theorie levensbeschouwingen; meditatie; demonstraties geestelijke begeleiding. oefenen met counseling methoden en ritueelbegeleiding; outdoor counseling (vooral tijdens de retraites); diverse andere praktische activiteiten. STUDIEMATERIAAL Op de eerste lesdag ontvang je een studiegids en een reader voor dit opleidingsjaar. De informatie hierin is gekoppeld aan de lesonderwerpen. Daarnaast ontvang je na inschrijving een literatuurlijst waarop een aantal boeken verplichte boeken en aanbevolen staan. OEFENGROEPJES De studenten worden aangemoedigd de technieken en methoden, die in de lessen worden behandeld, zoveel mogelijk te oefenen met medestudenten in oefengroepjes. Deze oefensessies worden georganiseerd bij studenten thuis, maar mogen ook online plaatsvinden via email, chat of Skype. De volgende onderwerpen komen aan bod: intervisie; bespreken van theorie; oefenen met counseling; ritueelbegeleiding. PERSOONLIJKE ONTWIKKELING De persoonlijke ontwikkeling staat centraal in de opleiding en is essentieel voor elke geestelijk begeleider. Hoe verder iemand hierin ontwikkeld is, hoe beter hij zijn cliënten kan begeleiden. Er wordt in het bijzonder aandacht besteed aan: ontwikkeling van gezond zelfvertrouwen en goede sociale vaardigheden; meditatie; helderheid in eigen levensbeschouwing en zingeving; respectvolle en neutrale houding t.a.v. andere levensbeschouwingen. LES GEMIST? Wij hanteren een aanwezigheidspercentage van 90%, met uitzonderingen daargelaten. Indien mogelijk kun je altijd lessen inhalen in andere groepen. VRIJSTELLING Er kan vrijstelling worden verkregen voor trainingsdagen of hele modules als je onderwerpen daarvan al in eerdere opleidingen hebt gevolgd of er in de praktijk veel ervaring mee hebt. Vrijstellingen worden in mindering gebracht op de studiekosten. Brochure Geestelijke Begeleiding Pagina 14 van 15

UITSTEL, SAMENVOEGING, ANNULERING In sommige gevallen wordt een opleiding uitgesteld, worden groepen samengevoegd of wordt (bij uitzondering) een opleiding geannuleerd. We doen ons uiterste best om dergelijke situaties te voorkomen. Mocht het zo zijn, dan stellen we je daar uiteraard tijdig van op de hoogte (uiterlijk een week van te voren). Brochure Geestelijke Begeleiding Pagina 15 van 15