Antieke bronnen en materiële cultuur van de Grieks-Romeinse wereld: GRIEKSE PAPYROLOGIE (1) Eline Scheerlinck, Papyrologisch Instituut
Papyrologie: wetenschap die zich bezighoudt met het ontcijferen en bestuderen van alle teksten die op papyrus geschreven staan Zelfstandige discipline Hulpvak
Cyperus Papyrus L. Papyrus
Vervaardiging van papyrus [lib.umich.edu/papyrus_making/lg_intro.html]
binnenkant beschreven met de vezels mee kolommen Papyrusrol
Codex Later ook boekvorm = codex (Papyrus Bodmer 66, Evangelie Johannes, ca. 200 na Chr.)
Papyrus met Griekse tekst Recto = voorkant Verso = achterkant (Contract over betaling achterstallige pachtgelden, 21 december 86 na Chr.)
Vindplaats papyri Meestal Egyptische woestijn: - Vuilnisbelten - Verlaten dorpen en steden - Mummiecartonnage Soms buiten Egypte
Geografische verdeling papyri EGYPTE Herculaneum Sporadisch: Griekenland, Israël, Dura-Europos, Arabië, Libië, Engeland,...
Schrijfmateriaal in de Oudheid Ostracon = potscherf (kwitantie voor dijk- en badhuisbelasting 19 augustus 94 na Chr.)
Meer schrijfmateriaal in de Oudheid, zie tentoonstelling Hout (mummie-etiketten, wastabletten, dunne plankjes) Linnen Lood Perkament
Verschillende talen op papyrus (1) Egyptisch: drie schriftvarianten: Hiërogliefen, vanaf 2500 Hiëratisch, vanaf 2500 Demotisch, vanaf ca. 650 vc 525 vc: Cambyses, Egypte Perzische satrapie Aramees
Verschillende talen op papyrus (2) 332 v.chr. Alexander de Grote, na hem Ptolemaeën GRIEKS (meeste papyri) 31 v.chr. Augustus, Egypte Romeinse provincie Latijn 212 na Chr. Constitutio Antininiana 284 Diocletianus 394 Theodosius (Christendom) Koptisch 640 Arabieren, Egypte onderdeel Kalifaat Arabisch
Wat staat er op? 1) Documentaire teksten (brieven, contracten, edicten, rekeningen, boodschappenlijstjes, etc.) 2) (Para)literaire teksten (Plato, Homerus, Bijbel, magische en medische etc.) Verschillende handschriften
Grieks: Koinè-Grieks Na Alexander de Grote Nieuwe woorden Vereenvoudiging Verandering uitspraak ( iotacisme ) >>> Leidt tot schrijffouten!
Periodes Griekse papyrologie 332-31 v.chr.: Ptolemaeëntijd 31 vc - 284 na Chr.: Romeinse tijd 284-640 na Chr.: Byzantijnse tijd 640 - ca. 800 na Chr.: Arabische tijd
Geschiedenis van het vak Papyrologie 1) vroege periode (tot ca. 1820) toevallige aankopen; Napoleon 2) periode van opbouw (ca. 1820-1888) eerste edities; collecties 3) periode van bloei (ca. 1888-heden) edities, woordenboeken, Berichtigungsliste nieuwe ontwikkelingen: - archieven - tweetaligheid - interdisciplinair - online
Editie Uiterlijke beschrijving; handschrift Datering Griekse transcriptie Vertaling Commentaar, interpretatie
Leidener Klammersystem sporen van letters. (onder letter) onzeker gelezen letter [ ] verloren gegane letters < > volgens uitgever vergeten letters ( ) door de uitgever voluit geschreven afkortingen en symbolen { } volgens uitgever te verwijderen letters [[ ]] door antieke schrijver doorgehaalde letters ` door antieke schrijver boven de regel toegevoegde letters
Publicatie In BOEK: corpus of editie (BGU, P.Oxy. etc.) In tijdschrift, bundel, daarna in Sammelbuch (SB) Griekse teksten ook ONLINE (met datering, soms vertaling, verwijzingen naar vertalingen, afbeeldingen, besprekingen etc.; ZONDER interpretatie en commentaar) P.L.Bat. 33 of P. Worp
Correcties na publicatie Ontdekken van fouten Verbeteren van fouten Gepubliceerde correcties verzameld in Berichtigungsliste (BL) Leiden - Heidelberg
Instrumenten Bibliotheek Papyrologisch Instituut (UB ingang 6, PAPY): tekstedities, BL s, hand- en woordenboeken, secundaire literatuur Griekse tekst, foto s, vertalingen,bibliografie etc. op of via www.papyri.info Archieven, personen, plaatsen,collecties etc. via www.trismegistos.org Meer informatie en links op www.papyrologie.leidenuniv.nl
We lezen een papyrus: Keizer Hadrianus komt op bezoek Inv. 172: Bericht over voorbereidingen bezoek Hadrianus, 129 na Chr.