Curatele, bewind en mentorschap Jaap-Willem Caron WereldKidz Meerklank maart 2016
Inhoud Wettelijke vertegenwoordiging Beschermingsmaatregelen Welke maatregel is passend? Hoe aanvragen? De zitting Taken, bevoegdheden en verantwoording Nuttige informatie
Wettelijke vertegenwoordiging Tot 18: ouderlijk gezag / voogdij 18+: geen wettelijke vertegenwoordiging meer, betrokkene is handelingsbekwaam (juridisch volwassen) 18+ kan zelfstandig zaken regelen op financieel en persoonlijk vlak Wat nu als 18+ niet of onvoldoende in staat is zelfstandig zijn/haar belangen te behartigen? Bescherming nodig?
Beschermingsmaatregelen Curatele Bewind Mentorschap voor financiële en persoonlijke zaken alleen voor financiële zaken alleen voor persoonlijke zaken persoonlijke zaken = verzorging, verpleging, begeleiding en behandeling
Mentorschap Betrokkene is door lichamelijke of geestelijke toestand niet in staat zelf te beslissen over verzorging, verpleging, begeleiding en behandeling Mentor neemt beslissingen zo veel mogelijk samen met betrokkene Betrokkene blijft handelingsbekwaam Mentor grijpt in als bepaalde situatie niet in het belang van betrokkene is
Bewind Betrokkene is door lichamelijke of geestelijke toestand niet in staat financiële belangen te behartigen Vermogen (of deel daarvan) onder bewind Bewindvoerder en betrokkene werken zo veel mogelijk samen (zo nodig vervangende machtiging kantonrechter) Betrokkene blijft handelingsbekwaam Aantekening in openbaar register
Curatele Betrokkene is door lichamelijke of geestelijke toestand niet in staat financiële en persoonlijke belangen te behartigen Curator vertegenwoordigt de betrokkene op financieel en persoonlijk vlak; moet betrokkene zo veel mogelijk bij beslissingen betrekken Betrokkene is niet handelingsbekwaam (kan ook niet zonder toestemming trouwen of testament maken) Rechtshandelingen zonder toestemming curator zijn vernietigbaar Publicatie in Staatscourant + aantekening in openbaar register
Verschillen curatele / bewind Curatele Financiële en andere belangen Persoon en vermogen beschermd Niet handelingsbekwaam Algemene vertegenwoordiging van de betrokkene Terugdraaien eenvoudig door curator (eventueel beschikking tonen) Bewind Financiële belangen Vermogen beschermd Handelingsbekwaam Geen vertegenwoordiging van de betrokkene Terugdraaien door bewindvoerder samen met betrokkene
Welke beschermingsmaatregel is passend? Afhankelijk van risico op misbruik: - in hoeverre deelname van betrokkene aan het rechtsverkeer? - is beperking zichtbaar? - hoe kwetsbaar en beïnvloedbaar? - welk niveau van functioneren? - in hoeverre kan betrokkene de juridische gevolgen van rechtshandelingen overzien?
Welke beschermingsmaatregel is passend? (2) Recht op zelfbepaling betrokkene zo veel mogelijk respecteren => voorkeur rechter voor minst ingrijpende maatregel Combinatie bewind + mentorschap in meeste gevallen passend (tegelijk aan te vragen) Kantonrechter kan minder ingrijpende maatregel opleggen (bewind en/of mentorschap in plaats van curatele)
Hoe aanvragen? Model aanvraagformulier (www.rechtspraak.nl) Noodzaak maatregel goed motiveren en onderbouwen: - medische verklaring - rapportages school - handelingsplannen - CIZ-indicatie Bereidverklaringen en akkoordverklaringen (meerderjarige broers/zussen) Belanghebbenden (i.g.v. gescheiden ouders) Tip: 3 maanden voor 18 de verjaardag indienen Rechtbank, sector kanton Geen advocaat nodig Griffierecht ca. 80
De zitting Bereid jezelf en je kind goed voor (sterke voorbeelden klaar hebben) Rechter vraagt mening kind Rechter vraagt mening belanghebbenden Wat toetst de rechter? - is bescherming nodig? - is verzochte maatregel niet te ingrijpend? - is beoogde curator / bewindvoerder in staat taken uit te voeren en rekening en verantwoording af te leggen? - heeft professionele curator / bewindvoerder de voorkeur?
Taken, bevoegdheden en verantwoording Financiële belangenbehartiging: - curator / bewindvoerder zorgt voor de financiële huishouding van de betrokkene, alsmede een goede administratie - curator heeft meer bevoegdheden dan bewindvoerder (vernietiging overeenkomsten, aanvragen uitkering e.d.) Persoonlijke belangenbehartiging: - curator / mentor bewaakt de immateriële belangen betrokkene: verzorging, verpleging, begeleiding en behandeling (bijv. keuze woonvorm, keuze medicijnen, toelaten relaties), zoveel mogelijk overeenkomstig geloofsovertuiging of levensbeschouwing betrokkene - curator / mentor grijpt in als bepaalde situatie niet wenselijk is en niet in het belang van betrokkene is Hoogstpersoonlijke rechtshandelingen: curator / mentor is niet bevoegd hoogstpersoonlijke rechtshandelingen te verrichten (bijv. euthanasieverklaring, donorregistratie)
Taken, bevoegdheden en verantwoording (2) Toezicht door kantonrechter Curatele en bewind: - boedelbeschrijving (binnen 3 maanden na de start) - rekening en verantwoording (ieder jaar) (tip: open rekening op naam kind) - tussentijdse evaluatie (iedere 5 jaar) - uitgaven > 1.500 behoeven goedkeuring kantonrechter Mentorschap: - geen jaarlijkse verslaglegging; kantonrechter kan er wel om vragen
Nuttige informatie www.rijksoverheid.nl Curatele, bewind en mentorschap www.rechtspraak.nl Curatele, bewind en mentorschap Map Meerderjarig en beperkt, MEE Utrecht, Gooi & Vechtstreek www.meerklank.wereldkidz.nl o.a. met ervaringsverhalen ouders
Samenvatting Kies beschermingsmaatregel die het beste past bij de situatie Voorkeur rechter voor minst ingrijpende maatregel; bewind + mentorschap in meeste gevallen passend Maak gebruik van model aanvraagformulier; motiveer en onderbouw de aanvraag goed Tip: dien het verzoek 3 maanden voor 18 de verjaardag in Bereid jezelf en je kind goed voor op de zitting Houd inkomsten en uitgaven bij en houd geldstromen gescheiden Tip: open rekening op naam kind