Zomermonitor 2015 rapport nr. 02 maandag 22-06-2015 (week 26) Document nr. 15.049293 Revisie 01: tekst pagina 4, onder waterkwantiteit aangepast (2015-02-23) Hoogheemraadschap van Rijnland afdeling Beleid en Planontwikkeling team Monitoring & Kerngegevensbeheer Postbus 156, 2300 AD Leiden droogte@rijnland.net 071-3063351
1a. Opschaling Calamiteiten organisatie i.v.m. droogte Rijnlands calamiteiten organisatie is WEL opgeschaald en in fase: 1 Incident De fasering is als volgt: Fase Omschrijving 0 Normaal beheer 1 Incident 2 Ernstig incident / (dreigende) calamiteit 3 (dreigende) calamiteit met bestuurlijke impact 4 Ramp Er zijn bij Rijnland geen droogteproblemen 1b. Algemeen beeld Rijnland 1 c. Situatiebeschrijving Opschaling droogte Er zijn geen droogteproblemen binnen het gebied van Rijnland. Rijnlands calamiteiten organisatie is vanaf 15-6-2015 opgeschaald naar fase 1 conform calamiteiten bestrijdingsplan Droogte, i.v.m. een neerslagtekort groter dan 150 mm. Algemeen De Rijnafvoer is met ruim 2.000 m 3 /s ruim boven de kritieke grenswaarde van 1.300 m 3 /s voor juni en zal de komende week iets toenemen. Daarna zal de afvoer weer dalen naar het huidige niveau van ca. 2.000 m3/s. Het neerslagtekort is opgelopen tot meer dan 150 mm, lokaal nog hoger met waarden van meer dan 160 mm. Zeer droogtegevoelige waterkeringen (33 km) zijn inmiddels 2 keer geïnspecteerd. Het chloridegehalte van het inlaatwater uit de Hollandsche IJssel bij boezemgemaal Gouda is lager dan 100 mg Cl - /l Het chloridegehalte binnen het watersysteem van Rijnland is laag, minder dan 200 mg Cl - /l. De chloridegehaltes bij de Brienenoordbrug en Krimpen zijn laag (minder dan 100 mg Cl - /l) Het weer Verwacht weer Nederland: Eerst nog enkele buien, vanaf woensdag droger weer, met nog nu en dan een bui. Daarna grote kans op een weertype met geregeld zon en temperaturen oplopend tot zomerse waarden. Hoogheemraadschap van Rijnland 2 van 20
Stroomgebied Rijn: In Zwitserland is het tot woensdag zeer buiig, vanaf woensdag is het op de meeste plaatsen zonnig. Daarbij loopt het kwik op naar circa 25 graden en is het toch behoorlijk zomers. In Duitsland eerst nog wisselvallig en fris zomerweer. Vanaf woensdag wordt het geleidelijk droger en ook wat warmer. Dit laatste vooral in de zuidelijke helft van het land. Daar wordt het vanaf donderdag 25 graden of nog iets meer. Waterkwantiteit Er zijn geen problemen rond de aanvoer van voldoende zoet water. De watervraag is t.g.v. de neerslag in het weekend en maandag 22 juni iets afgenomen. Het waterpeil in de polders kan goed worden gehandhaafd. De boezem is op zomerpeil. Komende periode weer toenemende watervraag t.g.v. het doorspoelen van boezem en polders (verziltingsbestrijding) en ter compensatie van de verdamping Waterkwaliteit Het chloridegehalte in de boezem is laag. D.m.v. doorspoeling van boezem en polders zal het chloridegehalte verder worden verlaagd. De watertemperatuur is relatief laag met waarden tussen 15 en 18 C. Waterkeringen Het neerslagtekort binnen Rijnland loopt verder op en bedraagt gemiddeld ca. 150 mm. De waarden variëren lokaal tussen ca. 140 en 160 mm. Daarmee is het neerslagtekort 20 mm hoger dan het landelijk gemiddelde Maandag 15 juni (1 e keer) en maandag 22 juni (2 e keer) zijn alle zeer droogtegevoelige waterkeringen (33 km) geïnspecteerd. Deze inspecties hebben geen bijzonderheden opgeleverd. Maandag 29 juni zal in delen van Rijnland (ca. 10%) de grens van 175 mm worden bereikt. Bij een verder toename van het gebied met een neerslagtekort van meer dan 175 mm, zullen ook inspecties van de droogtegevoelige waterkeringen (404 km) worden gestart. Zwemwater Op 6 (+1) zwemwateren zijn problemen met de waterkwaliteit Blauwalg: 5 locaties waarschuwing en geen negatief zwemadvies Zwemmersjeuk: 1 locatie negatief zwemadvies Bacteriologisch: geen problemen Genomen maatregelen/acties Inspecties zeer droogtegevoelige waterkeringen Te treffen maatregelen/acties Op termijn mogelijke opschaling naar fase 2, calamiteitenbestrijdingsplan droogte, i.v.m. neerslagtekort > 175 mm. Vanaf fase 2, start inspecties van droogtegevoelige waterkeringen. opgesteld 22-06-2015 Hoogheemraadschap van Rijnland 3 van 20
2a. Doorlopend potentieel neerslagoverschot: 2015 en Langjarig gemiddelde (gegevens KNMI) Neerslagtekort op 22 juni 2015 Langjarig gemiddeld neerslagtekort op 22 juni 2015 2b. Verdamping Schiphol / Valkenburg 1 april tot en met 21 juni 2015 (gegevens Meteo Consult) neerslagtekort Schiphol: 171,5 mm (rode lijn) neerslagtekort Valkenburg: 158,2 mm (rode lijn) 2c. Neerslagtekort Nederland 2015 en 2003 (gegevens KNMI) Hoogheemraadschap van Rijnland 4 van 20
3a Neerslagtekort per peilvak 1 april tot en met 22 juni 2015 (gegevens Hydronet) Hoogheemraadschap van Rijnland 5 van 20
3b Verwacht neerslagtekort per peilvak komende 14 dagen (t/m 1 juli 2015) (gegevens Hydronet) Verwacht neerslagtekort op 24 juni 2015 Verwacht neerslagtekort op 26 juni 2015 Verwacht neerslagtekort op 29 juni 2015 Verwacht neerslagtekort op 1 juli 2015 Vanaf 150 mm: start inspecties zeer droogtegevoelige waterkeringen conform CBP Droogte Vanaf 175 mm: start inspecties alle droogtegevoelige waterkeringen conform CBP Droogte Hoogheemraadschap van Rijnland 6 van 20
4a. Neerslagsom afgelopen maanden op peilvak-niveau binnen Rijnland (gegevens Hydronet) Neerslagsom jan. t/m maart 2015 Natter dan langjarig 3 maanden gem. van 194,9 mm Neerslagsom april 2015 Droger dan langjarig maandgem. van 45,3 mm Neerslagsom mei 2015 Droger dan langjarig maandgem. van 60,7 mm Neerslagsom 1 t/m 22 juni 2015 Droger dan langjarig maandgem. van 69,0 mm Hoogheemraadschap van Rijnland 7 van 20
4b. Neerslagsom per dag periode maandag 15 juni 08:00 UT t/m 22 juni 08:00 UT. Hoogheemraadschap van Rijnland 8 van 20
5a. SPI Index datum 21-6-2015 De Standardized Precipitation Index (SPI) geeft aan of een opgegeven periode (vanaf nu tot 1 maand, een kwartaal, een half jaar of een jaar terug) nat (>0) of droog (< 0) is ten opzichte van het gemiddelde. De hier getoonde SPI waarden worden berekend per neerslagradarpixel en vertaald naar waterkeringen en worden dagelijks bijgewerkt. De gemiddelden zijn per pixel berekendop basis van neerslagwaarnemingen uit de periode 1961-2013. SPI Index 1 maand terug SPI Index 3 maanden terug SPI Index 6 maanden terug SPI Index 1 jaar terug Hoogheemraadschap van Rijnland 9 van 20
5b. Overzichtskaart zeer-droogtegevoelige (paars) en droogtegevoelige keringen (oranje) Vanaf 150 mm: start inspecties zeer droogtegevoelige waterkeringen conform CBP Droogte Vanaf 175 mm: start inspecties alle droogtegevoelige waterkeringen conform CBP Droogte Hoogheemraadschap van Rijnland 10 van 20
6a. Weersverwachting KNMI (ontleend aan www.knmi.nl ) Verwachting komende 6 dagen (maandag 22 tot en met zondag 28 juni 2015): Dinsdag wisselend bewolkt en enkele buien, lokaal ook met onweer. Vanaf woensdag perioden met zon, nu en dan een bui en middagtemperaturen rond 20 graden. Uitgifte: 22/06/2015 17.39 uur LT Vooruitzichten lange termijn (maandag 29 juni tot en met maandag 06 juli): Grote kans op een weertype met geregeld zon, slechts een enkele bui en op veel plaatsen temperaturen oplopend tot boven normaal. 6b. EPS grafieken Neerslag en Luchttemperatuur De Bilt (ontleend aan www.knmi.nl ) Hoogheemraadschap van Rijnland 11 van 20
7a. Neerslagverwachting per 6 uur voor Rijnland op basis van EPS gegevens 7b. Cumulatieve neerslagverwachting voor Rijnland op basis van EPS gegevens 7c. Temperatuurverwachting voor Rijnland op basis van EPS gegevens Verklaring: Bovenstaande grafiek geeft de te verwachten neerslag aan voor de komende 10 dagen. De lichtblauwe lijn, gemiddeld, 50%, geeft de gemiddeld te verwachten neerslag aan. De donkerblauwe lijn, maximum, 90%, geeft de maximaal te verwachten neerslaghoeveelheid aan. De vaal-blauwe lijn, minimum, 30%, geeft de minimaal te verwachten hoeveelheid neerslag aan. Als resultante geeft het blauwe vlak (onzekerheidsband) aan, tussen welke waarden de neerslaghoeveelheden variëren. Duiding bij de grafieken: Neerslag: Na de buien van maandag neemt de neerslag af. In het maximum scenario valt er van 23-6 t/m 2-7 in totaal 13 mm, in het minimumscenario 8 mm. Temperatuur: Er is een duidelijk stijgende trend zichtbaar in de temperatuur van ca. 15 C naar maximaal 30 C. Hoogheemraadschap van Rijnland 12 van 20
8. Weersverwachting Meteo Consult (o.a. ontleend aan www.neerslag.nl) Regionale verwachting HHR lange termijn Verwachting tot en met 5 dagen vooruit: Woensdag wisselen wolkenvelden en perioden met zon elkaar af. In het noordoosten valt lokaal een buitje. De middagtemperatuur komt hoger uit met 17 tot 21 graden. Donderdag en vrijdag wordt het nog wat warmer. Het blijft licht wisselvallig met naast zonnige perioden ook een enkele bui. Verwachting 6 tot en met 9 dagen vooruit: Veelal droog met geleidelijk meer ruimte voor de zon. De middagtemperaturen komen later op zomerse waarden uit (tenminste 25 graden). 9. Weersverwachting Stroomgebied Rijn (Ontleend aan www.weeronline.nl) De weersverwachting voor Zürich de komende 14 dagen De weersverwachting voor Koblenz de komende 14 dagen Hoogheemraadschap van Rijnland 13 van 20
10a. Gerealiseerde Rijnafvoer (ontleend aan: http://www.rijkswaterstaat.nl/) De Rijnafvoer op 22 juni om 20:00 uur is circa 2.035 m³/s. Dit is ruim boven de alarmgrens van 1.300 m³/s zoals die geldt voor juni. 10b. Verwachte waterstanden Rijn De afvoer van de Rijn is normaal en ligt ruim boven de grens voor laagwatersituaties. De verwachting is dat de Rijnafvoer de komende dagen iets zal toenemen om na een week weer te dalen tot de huidige waarde van iets meer dan 2.000 m 3 /s. 10c. Opschalingscriteria Rijnafvoer (Landelijke Commissie Waterverdeling LCW) Het LCW-criterium voor opschaling naar niveau 1 voor de maand juni is 1.300 m 3 /s. De afvoer is vooralsnog ruim voldoende om in de watervraag te kunnen voorzien. Grenzen voor laagwatersituaties maand Rijnafvoer Lobith (m³/s) januari 1.000 februari 1.000 maart 1.000 april 1.000 mei 1.400 juni 1.300 juli 1.200 augustus 1.100 september 1.000 oktober 1.000 november 1.000 december 1.000 Hoogheemraadschap van Rijnland 14 van 20
11. Luchttemperatuur Schiphol - 1 juni t/m 22 juni 2015 (ontleend aan gegevens van het KNMI ) 12. Watersysteem Rijnland 12a. Gemiddelde waterstand boezemsysteem Rijnland - 1 juni t/m 22 juni 2015 zomerpeil winterpeil De afgelopen week (15 t/m 22 juni) is de boezemstand verhoogd naar zomerpeil (NAP -0,61 m) en rond zomerpeil gehandhaafd. De komende periode zal dit zomerpeil worden gehandhaafd. Waar nodig zal gedurende 1 tot 2 tijen per dag ingelaten worden uit de Hollandsche IJssel naar de boezem van Rijnland. Actuele waterstanden zijn via onderstaande link op de website van Rijnland op te vragen: http://www.rijnland.net/actueel/water-en-weer Hoogheemraadschap van Rijnland 15 van 20
13a. Verziltingsbeeld Nieuwe Maas bij Brienenoordbrug t/m 22 juni 2015 Toelichting: Het chloridegehalte bij de Brienenoordbrug is laag. Enkele dagen zijn er pieken tot maximaal 500 mg/l Cl - /l zichtbaar, terwijl de achtergrondwaarde laag is, rond 100 mg Cl-/l. 13b. Verziltingsbeeld Hollandsche IJssel bij stormstuw Krimpen t/m 22 juni 2015 Toelichting: Het chloridegehalte in de Hollandsche IJssel bij Krimpen aan de IJssel is laag, met waardes van circa 80 mg Cl-/l. De zeeinvloed is vanwege de hogere Rijnafvoer niet merkbaar. Hoogheemraadschap van Rijnland 16 van 20
14. Operationeel meetnet peilbeheer Elektrisch Geleidend Vermogen (EC) en Chloride Situatie: 22 juni 2015 20:00 uur Verklaring: Bij elk meetpunt staan 2 getallen. Spaarndam Chloride (in mg/l) is het bovenste getal (berekend uit de EC). De EC (in us/cm) is het onderste getal. Alle metingen zijn uitgevoerd in boezemwater. De locatie Lijnden is door een storing niet actief. (Haarlemmermeerpolder). Lijnden Toelichting huidige situatie: - De waarden in de boezem zijn laag. - Katwijk verhoogde waarde (242 mg) Maatregel Peilbeheer is erop gericht om de chloride waarden aan de randen van het boezemsysteem te verlagen d.m.v. doorspoelen van de boezem. Katwijk Actuele informatie over dit onderwerp is via onderstaande link op te vragen: http://www.rijnland.net/actueel/water-en-weer/verzilting Toelichting: Het elektrisch geleidend vermogen (EGV) en het chloridegehalte (Cl-/l) vormen een maat voor de verzilting van het oppervlaktewater. Verzilting is het geleidelijk toenemen van het zoutgehalte van het water, onder andere door zoute kwel (opwelling uit de diepere ondergrond). Voor chloride geldt in het algemeen een norm van 200 mg Cl-/l, voor EGV bestaan geen normen. Binnen Rijnland variëren de Chloride- en EGV-waarden in het algemeen van 50 mg Cl-/l of 200 us/cm in natuurgebieden (Nieuwkoopse Plassen) tot maximaal 2.000 mg chloride/l of 7.000 us/cm in diepe droogmakerijen (Haarlemmermeerpolder en polder de Noordplas). Gevoelige teelten zoals de bloembollen in de Bollenstreek en de bomen en heesters rond Boskoop, hebben baat bij lage Chloride/EGV-waarden. Hoogheemraadschap van Rijnland 17 van 20
15a. Zwemwater binnen Rijnland (Algemeen) De provincies Noord- en Zuid-Holland zijn het bevoegd gezag voor het afgeven van zwemadviezen, bevoegd gezag voor publieksinformatie over waterkwaliteit en veiligheid op internet en ter plaatse van een zwemlocatie en wijst zwemlocaties aan/voert zwemlocaties af. De Rijnland is verantwoordelijk voor het bemonsteren van de zwemwaterlocaties en het rapporteren van de meetresultaten aan de provincies. Binnen Rijnland zijn 41 zwemwaterlocaties aanwezig. Om de gezondheid van de zwemmers te beschermen wordt gedurende het zwemseizoen (1 mei tot 1 oktober) de zwemwaterkwaliteit minmaal elke 2 weken bepaald. Voorafgaand aan het zwemseizoen wordt een zogenaamd nulmeting gedaan. Deze meting vindt in de 2 e helft van april plaats. Het zwemwater wordt onderzocht op bacteriologische kwaliteit (E.Coli en Intestinale Enterococcen), blauwalgen en zwemmersjeuk en getoetst aan landelijk vastgestelde normen. Indien een overschrijding van de normen wordt geconstateerd dan wordt in geval van bacteriën een extra bemonstering uitgevoerd en bij blauwalgen wordt de bemonsteringsfrequentie aangepast naar wekelijks. 15b. Actuele zwemwaterkwaliteit week 25 Toelichting op zwemwaterkwaliteit: Alle locaties met een groen bolletje hebben een goede zwemwaterkwaliteit. De locaties met een gezondheidsrisico door blauwalgen zijn met een lichtblauw (waarschuwing) of donkerblauw (negatief zwemadvies) weergegeven. Bij de locaties met een paars bolletje is een sprake van zwemmersjeuk en geldt een negatief zwemadvies. Verdeling zwemwater locaties Totaal aantal Officiële zwemwaterlocaties 41 Zwemwater locatie voldoet 35 (85%) Blauwalgen - waarschuwing 5 Blauwalgen negatief zwemadvies 0 Zwemmersjeuk Blauwalgen neg. zwemadvies 1 Overschrijding Bacteriologische kwaliteit 0 * Slechte Bacteriologische kwaliteit Geen problemen Gezondheidsrisico door blauwalgen 04 Naaktrecreatie Spaarnwoude waarschuwing (lichtblauw bolletje) 02 Watergeus waarschuwing (lichtblauw bolletje) 18 Oosterduinse meer waarschuwing (lichtblauw bolletje) 34 Nieuwkoopse Plassen (Meijepark) waarschuwing (lichtblauw bolletje) 41 Reeuwijk Elfhoeven waarschuwing (lichtblauw bolletje) Gezondheidsrisico door zwemmersjeuk 31 speelvijver Europark negatief zwemadvies (paars bolletje) Zie voor de locaties de kaart op de volgende pagina. NB: De hier aangegeven waarschuwingen en/of negatieve zwemadviezen zijn gebaseerd op de laatste metingen, zoals uitgevoerd in opdracht van Rijnland. Verantwoordelijke voor het plaatsen van borden op de zwemwaterlocaties is de betreffende provincie. Vanwege een vertraging in de verwerking van de informatie kunnen de borden op de locaties afwijken van de laatste metingen. Zie voor verdere informatie: www.zwemwater.nl Hoogheemraadschap van Rijnland 18 van 20
Hoogheemraadschap van Rijnland 19 van 20
Zomermonitor 02-2015 opgesteld op 22-06-2015-21:00 uur door R.E. van der Zwan droogte@rijnland.net Hoogheemraadschap van Rijnland 20 van 20