Droogtebericht. Watermanagementcentrum Nederland. Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) 29 juli 2013 Nummer

Transcriptie

1 Watermanagementcentrum Nederland Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) Droogtebericht 29 juli 2013 Nummer Neerslag draagt bij aan extra aanvoer van water, waterbeheerders houden waterkwaliteit in de gaten De neerslag in het afgelopen weekend heeft de droogtesituatie verbeterd in gebieden die van neerslag afhankelijk zijn. Komende week zijn er in de stroomgebieden van Rijn en Maas geregeld buien mogelijk. Eind deze week kunnen opnieuw tropische temperaturen voorkomen. Er is voldoende wateraanvoer vanuit het hoofdwatersysteem, zoals de grote rivieren, kanalen en meren. Ook de watervoorziening in de regionale systemen is op peil. In de hoger gelegen delen van Nederland zijn de grondwaterstanden nog altijd lager dan normaal in deze periode. Hier worden maatregelen ingezet om het watergebruik te beperken. De waterbeheerders houden de waterkwaliteit in de gaten in verband met ontwikkeling van blauwalgen en botulisme. Waakzaamheid blijft daarom geboden. Pagina 1 van 12

2 Samenvatting Het weer Tot en met halverwege deze week worden temperaturen rond de normale waarden voor deze tijd van het jaar verwacht. Hierna gaan de maxima opnieuw richting tropische waarden. De komende week zijn er in de stroomgebieden van Rijn en Maas geregeld buien mogelijk; gemiddeld beperken de hoeveelheden zich tot een tiental millimeters. Verwachting is dat daarna de neerslag sterk afneemt. Op de langere termijn wordt voor zowel neerslag als temperatuur geen noemenswaardige afwijking ten opzichte van de normale waarden verwacht. Op dit moment is het neerslagtekort hoger dan normaal. De verwachting is dat dit ook in de komende periode zo blijft. Wateraanvoer vanuit Rijn, Maas en IJsselmeergebied De afvoer van de Rijn bij Lobith bedraagt momenteel 1690 m3/s en zal de komende week licht toenemen en daarna weer op ongeveer dit niveau uitkomen. Volgende week zal de afvoer naar verwachting dalen tot circa 1500 m3/s. Deze afvoer is wat lager dan het langjarig gemiddelde, maar voldoende om aan de watervraag te kunnen voldoen. De afvoer van de Maas is in de afgelopen week opgelopen (bij St. Pieter circa ca. 130 m3/s), een hoger dan normaal niveau voor de tijd van het jaar. De afvoer zal de komende weken afnemen tot waarden die fluctueren rond 90 m3/s; ongeveer normaal voor de tijd van het jaar. Het IJsselmeer en Markermeer zijn goed op peil. Het beheer is erop gericht om het water vast te houden. De afvoer van de grote rivieren en de waterstand in het IJsselmeergebied betekenen dat er voor de komende periode voldoende water beschikbaar is om aan de watervraag vanuit de regio s te kunnen voldoen. Daar waar wateraanvoer uit het hoofdwatersysteem niet mogelijk is, kunnen bij opnieuw oplopende temperaturen en beperkte neerslag watergangen weer droog komen te staan. Waterschappen nemen dan waar mogelijk de geëigende maatregelen (zie kopje maatregelen). Waterkwaliteit De watertemperatuur in het hoofdsysteem is net als vorige week boven de 23 C en de verwachting is dat dit de komende periode zo zal blijven. Op verschillende plaatsen is sprake van blauwalgen en in een enkel geval is botulisme geconstateerd. Maatregelen Hoewel er in de grote rivieren nog voldoende aanvoer is, zijn er binnen de regio s op verschillende plaatsen wel maatregelen genomen om water vast te houden. Waar nodig en mogelijk laten de waterschappen water in om het waterpeil in de watergangen zoveel mogelijk op hoogte te houden. De regen die het afgelopen weekend viel, heeft ertoe geleid dat op sommige plekken de inlaat van water kon worden gestopt en er tevens afvoer vanuit de regio naar het hoofdsysteem plaatsvindt. Gelet op de weersverwachtingen is deze situatie waarschijnlijk tijdelijk. In de hoger gelegen delen van Nederland zonder wateraanvoer kunnen waterlopen droog komen te staan. In het zuiden, midden en oosten van het land zijn plaatselijk beregeningverboden afgekondigd. In verband met de lage tot zeer lage grondwaterstanden in delen van de noordelijke, oostelijke en zuidelijke provincies houden de waterschappen vinger aan de pols en blijven alert op veranderingen. Pagina 2 van 12

3 Er zijn nog geen verziltingsproblemen. Wel wordt door sommige gebieden water ingelaten om de interne verzilting te bestrijden en om de verdampingsverliezen te compenseren. Bij drie waterschappen is het neerslagtekort zodanig dat men is begonnen met het uitvoeren van dijkinspecties bij de droogtegevoelige dijken en veenkaden. In het Volkerak-Zoommeer wordt de vorige week ingezette extra doorspoeling gecontinueerd, ten behoeve van het reduceren van het zoutgehalte. Vanwege het optreden van blauwalgen zijn er enkele zwemverboden afgegeven. Voor informatie over de actuele situatie kunt u terecht op Op enkele plaatsen zijn er pompen ingezet om het zuurstofgehalte in het water omhoog te brengen om vissterfte te voorkomen. Het volgende droogtebericht verschijnt op maandag 5 augustus Pagina 3 van 12

4 Pagina 4 van 12

5 Nadere informatie Het weer Neerslagverwachting geldig tot en met 6 augustus 2013 Tot en met halverwege deze week zijn er in beide stroomgebieden geregeld buien mogelijk, waarbij lokaal grote uitschieters te verwachten zijn. Gemiddeld beperken de neerslaghoeveelheden zich tot een tiental millimeters. Door de vorming van een hogedrukgebied boven Centraal-Europa neemt vanaf medio deze week de neerslagkans sterk af en blijft het vrijwel overal droog. Temperatuurverwachting geldig tot en met 6 augustus 2013 Tot en met halverwege deze week worden temperaturen rond de normale waarden voor deze tijd van het jaar verwacht. Hierna gaan de maxima opnieuw richting de tropische waarden van 30 C. Verdere vooruitzichten geldig van 7 augustus 2013 tot en met 25 augustus 2013 Tot halverwege de periode is er zowel qua neerslag alsmede qua temperatuur een kleine positieve afwijking ten opzichte van de gemiddelde waarden. Aan het eind van de periode wordt er voor beide items geen noemenswaardige afwijking ten opzichte van de normale waarden verwacht. Pagina 5 van 12

6 Neerslagtekort Van 1 april tot en met 30 september wordt in Nederland het gemiddelde neerslagtekort berekend over dertien meetstations. In onderstaande grafiek toont de zwarte lijn het verloop van het neerslagtekort (mm) in de tijd. Op dit moment is het neerslagtekort hoger dan normaal. De verwachting is dat het neerslagtekort ook in de komende periode hoger zal zijn dan normaal (zie grijze gebied en trendlijn). Rivierafvoer en meren Rijn Laagwater wordt in de zomer vooral beïnvloed door de hoeveelheid basisafvoer vanuit de Alpen. De watervoorraad in de Alpen wordt tot eind juni gekarakteriseerd door de hoeveelheid sneeuw in het stroomgebied, de invloed van de waterstand in de Bodensee op de hoofdstroom en de invloed van de overige Alpenmeren op de Zwitserse zijrivieren. Vanaf juli is de invloed van sneeuwsmelt verwaarloosbaar. Bij een lage stand van de meren treedt er een grotere demping van de afvoer uit de Alpen op, waardoor smelt- en regenwater pas veel later tot afstroming komt. Zwitserse Meren Het peil van de meeste Zwitserse stuwmeren ligt iets onder het langjarig gemiddelde. Een maat hiervoor is de z.g. Füllungsgrad die normaal rond deze tijd 60-80% bedraagt en op dit moment 60% is. De huidige stand van de Bodensee is iets lager dan het langjarig gemiddelde voor de maand juli. Op basis van de weersverwachting zal het peil van de Bodensee in de komende week overeenkomstig het langjarige gemiddelde dalen. Pagina 6 van 12

7 Waterstandsverloop Bodensee, station Romanshorn met langjarig gemiddelde, maximale en minimale waarden [Bron: Bundesamt für Umwelt, Bern] Actuele afvoersituatie In een normaal jaar bedraagt het aandeel vanuit de Alpen aan de totale afvoer van de Rijn in juli ca. 67%, op dit moment is dit aandeel 60%. De afvoer van de Rijn bij de uitstroming uit de Bodensee bedraagt 420 m3/s, een gemiddelde waarde voor juli. Afvoerverwachting (29 juli 5 augustus) Bij Lobith is de afvoer in de afgelopen periode gedaald tot 1690 m3/s (zie figuur). Het langjarige gemiddelde voor eind juli bedraagt ca m3/s. De afvoer van Lobith zal deze week licht toenemen en daarna weer dalen tot circa 1700 m3/s. Afvoerverwachting (5 augustus 12 augustus) In de volgende week zal de afvoer naar verwachting verder dalen tot circa 1500 m3/s. Pagina 7 van 12

8 Afvoerverloop Lobith/Rijn Conclusie Op basis van de huidige situatie en de weersverwachtingen wordt verwacht dat de afvoer van de Rijn onder het langjarige gemiddelde zal blijven. De basisafvoer is gemiddeld. Op de wat langere termijn zou de lage stand van de Zwitserse stuwmeren tot een verlaging van de basisafvoer kunnen leiden. Alles overziend geeft het Rijngebied een droger dan gemiddeld beeld, maar er blijft voldoende water beschikbaar om aan de watervraag vanuit de regio s te kunnen voldoen. Maas De Maas is een snel reagerende regenrivier. Het stroomgebied van de Maas kent geen grote watervoorraden in de vorm van gletsjers en stuwmeren. Omdat het water in een groot deel van het stroomgebied snel wordt afgevoerd, kan de basisafvoer relatief klein worden in een periode zonder neerslag. Actuele afvoersituatie Het jaar 2013 verloopt voor de Maas met uitzondering van een tweetal afvoergolven begin januari en begin februari vrij normaal qua afvoer. De afvoer te St. Pieter is in de afgelopen week opgelopen tot ca. 130 m3/s, een hoger dan normaal niveau voor de tijd van het jaar. De uitgangsituatie voor de komende maand is gemiddeld. Op basis van de weersverwachting voor de aankomende week wordt een lichte daling van de afvoer verwacht tot circa 90 m3/s. Pagina 8 van 12

9 Afvoerverloop St. Pieter/Maas Conclusie De afvoer van de Maas zal de komende weken rond gemiddelde waarden fluctueren met een licht dalende trend. Alles overziend blijft er de komende periode binnen het Maasgebied voldoende water beschikbaar om aan de watervraag vanuit de regio s te kunnen voldoen. IJsselmeergebied Het IJsselmeer en Markermeer zijn goed op peil. Het beheer is erop gericht om het water vast te houden, waarbij gestreefd wordt naar een peil tussen -0,18 m en -0,20m NAP. Het overschot wordt op normale wijze gespuid. Pagina 9 van 12

10 Grondwater De lage grondwaterstanden in grote delen van Nederland duren voort ondanks de regen van de laatste dagen. Lokaal hebben buien enig herstel van de grondwaterstand teweeg gebracht maar de grondwaterstand is nog steeds laag tot zeer laag in grote delen van het land met uitzondering van Zeeland. Deze situatie komt voor in zowel zand-, klei- als veengebieden. Landelijk beeld van de voorspelde freatische grondwaterstand op 30 juli in vergelijking tot de statistische waarden op hetzelfde moment in het jaar (modelresultaat NHI - Pagina 10 van 12

11 Waterkwaliteit De watertemperatuur in het hoofdsysteem is net als vorige week boven de 23 C. De verwachting is dat de watertemperatuur de komende periode rond het huidige niveau zal blijven. Lokaal treden er door de hoge watertemperaturen problemen op met blauwalgen. Hierdoor zijn er enkele zwemwaterwaarschuwingen en zwemverboden afgegeven. Ook is er een enkel geval van botulisme geconstateerd. Op meerdere plaatsen zijn preventieve maatregelen genomen om vissterfte te voorkomen, bijvoorbeeld door pompen in te zetten met als doel het zuurstofgehalte in het water omhoog te brengen. Actuele informatie is te vinden op NOS Teletekst pagina 725 en op Meetpunt Lobith (Rijn: Watertemperatuur in graden Celsius) Meetpunt Eijsden Ponton (Maas: Watertemperatuur in graden Celsius) Pagina 11 van 12

12 Pagina 12 van 12