Een kwalitatieve analyse van het transmedia storytelling project Verhalen voor onder je kussen Baukje Stinesen en Reint Jan Renes
Doel van het onderzoek Het vergroten van inzicht in de manier waarop jongeren praten over en betekenis geven aan seksuele weerbaarheid naar aanleiding van de verschillende campagne-onderdelen. 2
Onderzoeksvragen 1. Hoe refereren jongeren aan hetgeen ze in het campagne-materiaal hebben gezien of gelezen en hoe komen de inhoudelijke doelen van de campagne daarin terug? 2. Hoe beleven zij de verschillende campagneonderdelen en bijbehorende Entertainment Education (EE) processen (zoals identificatie met personages, parasociale interactie, transportation, etc.)? 3
Inhoudelijke doelen Jongeren weten dat er verschillen bestaan in de beleving van en normen rond seksualiteit (kennis) Jongeren zijn zich bewust dat er verschillende vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag bestaan en dat het ook henzelf kan overkomen (risicoperceptie) Jongeren kennen hun eigen wensen en grenzen op vlak van daten, verliefdheid en seksualiteit (zelfkennis) Jongeren hebben de overtuiging dat duidelijk zijn over grenzen helpt tegen grensoverschrijdend gedrag (outcome beliefs) Jongeren hebben de overtuiging dat duidelijkheid vragen (ook nonverbaal) helpt tegen grensoverschrijdend gedrag (outcome beliefs) jongeren hebben vertrouwen dat ze duidelijk kunnen zijn, duidelijkheid kunnen vragen en grenzen kunnen stellen (self-efficacy) jongeren hebben vooruitgedacht wat ze zouden doen (scenario s) als ze geconfronteerd worden met bepaalde situaties (action planning) 4
Onderzoeksmethoden 1. Analyse van online gespreksmateriaal n.a.v. videoblogs Analyse van reacties onder drie vlogs 2. Analyse van gesprekken op school n.a.v. het boek Observaties in klassen Groepsinterviews 5
Aanpak online analyse Selectie van drie videoblogs: - Aangeven van wensen/grenzen (Teskuh) - Uit de kast komen (Furtjuh) - Naaktfoto s (Dylan) Dataverzameling - Inventarisatie van reacties door Rutgers WPF (totaal) - Verzameling van relevante reacties voor inhoudelijke analyse (selectie) Focus van de analyse - Inhoudelijke doelen (deelvraag 1) 6
De dataset Periode 23 juni 2014 6 augustus 2014 Relevante reacties verzameld (van totaal) 61 (van 64) Verdeling M/V 61 V Periode 19 juni 2014 6 augustus 2014 Relevante reacties verzameld (van totaal) 53 (van 57) Verdeling M/V 44 V, 2 M, 7 ONB Periode 12 juli 2014 3 augustus 2014 Relevante reacties verzameld (van totaal) 67 (van 109) Verdeling M/V 38 M, 28 V, 1 ONB 7
Resultaten (v1) Teskuh: Hoe kun je aan je verkering laten merken dat je er nog niet aan toe bent of juist wel? Handelingsperspectieven variëren in mate van concreetheid Vb.1: Wanneer er iets gebeurt wat je niet fijn vind, je eerst terug trekken (bijvoorbeeld je hoofd als hij je wil zoenen) en dan zeggen, als hij het doorheeft (geloof me, dat heeft hij echt wel) vertellen dat je er nog niet aan toe bent. Of als hij erg zit met zijn hand wat je niet fijn vind, zijn hand ergens anders neerzetten vs. Vb.2: Duidelijk en eerlijk zijn 8
Resultaten (v1) Teskuh: Hoe kun je aan je verkering laten merken dat je er nog niet aan toe bent of juist wel? Nadruk op verbale communicatie (zie vb3) Ga in gesprek Aangeven van grenzen wordt vaker expliciet gemaakt dan het aangeven van wensen Nonverbaal ( leg rozenblaadjes neer ) > wensen Vb.3: kies een dag wanneer jullie gaan afspreken en dan even rustig zitten en dan een beetje praten als jullie een beetje gepraat hebben kan je het hebben over dat je er nog niet klaar voor bent en zeg het dan op een rustige manier 9
Resultaten (v1) Teskuh: Hoe kun je aan je verkering laten merken dat je er nog niet aan toe bent of juist wel? Vanzelfsprekendheid suggereert self-efficacy ik zou doe gewoon Complexiteit/delicaatheid van het thema klinkt in beperkt deel van reacties door Weinig problematisch Alhoewel rustige plek Vb.5: ik zou het gewoon zeggen, of een hint geven, of er samen over praten je hebt tenslotte een relatie met elkaar en je moet gewoon open tegen elkaar zijn en vooral in zulke situaties. 10
Resultaten (v2) Furtjuh: Hoe zou jij vertellen dat je op iemand verliefd bent geworden van hetzelfde geslacht? Er wordt geschreven vanuit verschillende perspectieven Vanuit eigen belevingswereld (2/3 e ), waarvan heel klein deel vanuit eigen ervaring. Maar ook deel vanuit 3 e persoon. Niet alle antwoorden bevatten een handelingsperspectief Vb.8: Ik zou eerst vragen wat ze van mensen vindt die gay zijn en als er een positieve reactie is zou ik het vertellen Vb.10: Ze ( het meisje die de kantine binnen loopt) kijkt om zich heen of niemand het ziet dat ze het meisje aan het bespieden is. (...) 11
Resultaten (v2) Furtjuh: Hoe zou jij vertellen dat je op iemand verliefd bent geworden van hetzelfde geslacht? Nadruk op verbale communicatie Handelingsperspectieven variëren in mate van concreetheid Waar, Wanneer, Wie. Complexiteit in ongeveer de helft van de reacties erkend Vb. 10 Rustig aan opbouwen en gewoon beetje er over beginnen met je vrienden je moet je vrienden wel vertrouwen en het later bij een " open avond " de microfoon pakken en het zeggen hoe moeilijk het ook is alles komt goed vs. Vb.18: op het dak van een gebouw gaan staan en heel hard roepen: wij zijn verliefd! of wij zijn homo! 12
Resultaten (v3) Dylan: Heb jij een tip voor iemand bij wie een naaktfoto is rondgegaan? Wat zou hij of zij moeten doen? Suggesties voor filmscenario vooral afkomstig van jongens Afstand Voorbeelden uit de praktijk en nadruk op voorkomen vooral door meisjes Vb.21 : Script: Iemand stuurt naaktfoto's (snapchat...) zij/hij stuurt het door en die persoon slaagt de foto op. Zij/hij word hard gepest tot hij/zij naar het ziekenhuis moet van de buikpijn door het pesten en door het geslaagd hij zij denkt aan zelfmoord. ( ) Vb. 23 : Bij ons op school is het ook wel eens gebeurt. ( ) Mijn tip is daarom ook om beter op te letten wat je doet via internet of andere 13 dingen. Want je kan alles terug vinden..( )
Resultaten Dylan: Heb jij een tip voor iemand bij wie een naaktfoto is rondgegaan? Wat zou hij of zij moeten doen? Niet alle antwoorden bevatten een handelingsperspectief, maar antwoorden mét handelingsperspectieven zijn concreet. Vb.25: klinkt cliché maar negeer het.. als je laat merken dat je niet leuk vind stoppen ze nooit, en zallen ze altijd door blijven gaan. en als je echt over wilt praten doe het dan alleen tegen je aller beste vrienden. vermeid social media als het alleen op whatsapp ofzo rond gaat. zet fftjes geen foto's meer op insta of berichtjes op facebook. zo kun je voorkomen dat ze daarop komen te staan. 14
Resultaten Dylan: Heb jij een tip voor iemand bij wie een naaktfoto is rondgegaan? Wat zou hij of zij moeten doen? Complexiteit/nuance minder aanwezig in antwoorden van jongens Vb.20: Zo loopt het af: degene die naaktfoto's heeft gemaakt en verstuurd wordt ermee geconfronteerd en dan eten de darmen van een paard prei en wortels. Graag gedaan! Vb. 27: Bewerk een foto van het hoofd van degene die jou pest 15
Conclusie Met name action planning klinkt door in de reacties van jongeren, andere inhoudelijke doelen (zoals kennis, risicoperceptie, outcome beliefs) vrijwel niet. Relatief weinig concrete handelingsperspectieven. Implementation intentions Reactie vaak in 3 e persoon of in (afstandelijke) filmscenario s. Psychological distance : met name de jongens Complexiteit van seksuele weerbaarheid wordt lang niet altijd erkend Onrealistisch optimisme : met name niet door de jongens. 16
Discussie Welke vragen (via vloggers) sorteren mogelijk effect op de andere inhoudelijke doelen? Hoe krijg je bij deze doelgroep juist die nuance en concreetheid in het gesprek waar Rutgers WPF en Soa Aids Nederland naar op zoek zijn? Implementation intentions Psychological distance Onrealistisch optimisme 17