3.1.1 Milieuverantwoord productgebruik

Vergelijkbare documenten
IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen.

Toelichting afvalcijfers 2017

TOELICHTING AFVALCIJFERS IVAREM IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen.

Toelichting afvalcijfers 2018

IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen.

OVERZICHT ACTIES EN PROJECTEN SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2008

Gemeente Kampenhout MILIEUJAARPROGRAMMA 2005

Vlaamse bedrijven produceren minder afval en sorteren voortaan ook pmd

INZAMELING VAN BEDRIJFSAFVAL DAT VERGELIJKBAAR IS MET HUISHOUDELIJK AFVAL

POLITIEREGLEMENT BETREFFENDE HET ORGANISEREN VAN AFVALARME EVENEMENTEN

GEMEENTE KAMPENHOUT PROVINCIE VLAAMS-BRABANT

Bouw- en sloopafval: van bouwafval tot bouwmateriaal

Biomassa en zijn afvalstatuut

MODELFORMULIER AFVALPLAN

Recyclagepark 2016 Industrieweg 28

Politiereglement betreffende het organiseren van afvalarme evenementen. ( GR p9, aangepast GR p20)

Van de Plastics Strategy op EU niveau tot de uitbreiding van de blauwe zak. 3 mei 2018

Wat ik thuis sorteer, kan ik in mijn bedrijf evenzeer

Grondstof voor een beter milieu

BASISNIVEAU verwijzing MJP

Raadsvoorstel agendapunt

MEER en BETERE selectieve inzameling bij BEDRIJVEN

Reglement inzake het aanbieden van afvalstoffen op het milieupark te Roermond 2015

Beleid en ondersteuning t.a.v. gft-verwerking Luc Vanacker (OVAM/ere-voorzitter Vlaco) Ann Braekevelt (OVAM) Kristel Vandenbroek (Vlaco)

Diftar. Belasting op ophaling en verwerking van huisvuil en GFT-afval - vanaf 01 januari 2009 tot en met De in openbare vergadering zetelende

De schillenboer komt terug

Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid

BIJLAGE 6. Reglement Milieupark Roermond 2017

VANHEEDE ENVIRONMENT GROUP. VLAREMA sorteerverplichtingen Actie AEEA en TL-lampen Zaubeek 5 juni 2014

GEWICHTSPERCENTAGE VAN HET HUISHOUDELIJK AFVAL DAT SELECTIEF WORDT INGEZAMELD

Wegwijs in het vernieuwde containerpark van Meeuwen-Gruitrode

Gft en groenafval: waardevolle grondstoffen. Kristel Vandenbroek Studiedag VVSG

Goedkeuring politiereglement Afvalarme Evenementen. (gemeenteraad 14 november 2005)

Duurzame overheidsopdrachten inbouwen in lokaal beleid. Leen Van der Meeren

Milieuverantwoord aankopen binnen je bedrijf. Kathelijne De Ridder

Afvalstoffenverordening 2017 gemeente Aalten

Gemeentelijk Milieubeleidsplan Overpelt

Meer waarde uit afval. Oriëntatie commissie Papendrecht 10 februari 2016, Dion van Steensel

Evaluatierapportage Implementatie 4-wekelijks inzamelen Rest in Almelo 11 september 2017

Selectief slopen en ontmantelen Sloopinventaris afvalstoffen

De selectieve fracties bij ondergrondse inzameling

zwerfvuilactie - subsidies voor verenigingen

Afbakening van de afvalfase in nieuwe materialenwetgeving

Notulen van de openbare zitting van de gemeenteraad van 18 februari 2008

Stadsenquête Leiden 2003

Het containerpark let voortaan op uw gewicht.

Belgen doen het slimmer en goedkoper Wat is de toverformule van Vlaanderen?

REGIONS FOR R4R RECYCLING. Janna Vandecruys OVAM 03/06/2014

Een fietstocht langs duurzame voorbeelden in verschillende gemeenten. Beste manier om andere te overtuigen is: zien dat het kan en werkt bij hun buur.

Stadsenquête Leiden 2004

Wat? Waarom? Dit zetten we even apart. Inrichten van een containerparkje op maat

Berekeningsmodel milieuverantwoord productgebruik op Sofie Poelmans Team Lokale besturen OVAM

Milieudienst

38070 MONITEUR BELGE Ed. 2 BELGISCH STAATSBLAD

nieuw recyclagepark Wevelgem

BESLUIT: Enig artikel Goedkeuring te hechten aan het voorliggend ontwerp van het Algemeen Politiereglement Hoofdstuk A.4. Afdeling 4.2.

Provincie Arrondissement Gemeente Oost-Vlaanderen Dendermonde Buggenhout

Keukenafval uit het restafval? Het kan! Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel

Het voorstel aan de raad is om het Grondstoffenbeleidsplan vast te stellen. Het vaststellen is opgesplitst in een aantal deelbesluiten.

Bijlagen. Ontwerp Milieubeleidsplan Harelbeke december 2004, ontwerp

3. Het is verboden afvalstoffen, afkomstig uit andere gemeenten, ter inzameling aan te bieden.

bepalingen van de Wet milieubeheer (artikel 10.23, eerste lid), de Gemeentewet en de Algemene wet bestuursrecht

De Afvalstoffenverordening Woudenberg 2017:

Gemeente Langedijk. gelezen het voorstel van burgemeester en wethouder van 29 december 2009, nummer 14;

Persdossier Tendensen, cijfers en achtergrondinfo over het Vlaams huishoudelijk afval

over gescheiden inzameling van plastics & drankenkartons met rolcontainers

S T A D M E C H E L E N

Veel gestelde vragen nieuwe inzamelwijze afval maart 2017

Van afval naar grondstof. Informatieavond voor inwoners

MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP

POLITIEREGLEMENT BETREFFENDE HET ORGANISEREN VAN AFVALARME EVENEMENTEN

Infosessie duurzaam aankopen. papier en drukwerk

Artikel 1: Artikel 2:

Belasting op de ophaling en verwerking van afval - diftar huis-aan-huis

Kringloopbedrijf n Roondgaank Nijverheidsstraat 19 17a 7461 AD Rijssen

BIJLAGE. bij het. Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad

Stadsenquête Leiden 2001

MODELFORMULIER AFVALPLAN

afvalstoffenbeleid in Bellingwedde - proces besluitvorming - evaluatie gevoerd beleid en enkele projecten - voorzet nieuw beleid

BESPREKING BESLUIT. uittreksel gemeenteraad. pagina 2 van 5

Wat? Waarom? Pesticidenvrij beheer van groen en terreinen

Terminaal te verwijderen huishoudelijk afval in kg/inwoner/jaar

Deelsessie 3 Inzameling en recycling van grof huisvuil

Afvalbeleid Waardlanden-Gemeenten 2014 en verder. Discussiëren over de toekomst

MBO afgedankte batterijen en accu s

Afvalstoffenverordening Eemnes 2017

Directiecomité van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 9 november 2016 (240) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN

Milieuprestatie-indicatoren 2011

Indicatorgegevens Naam

Kwaliteitsvolle gerecycleerde granulaten - Een stand van zaken

CASE 4 Japanse duizendknoop: van invasief naar decoratief! Nathalie Devriendt (Pro Natura)

23 DECEMBER Decreet betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen

Milieudienst Goedkeuring aanvullende politieverordening betreffende het beheer van huishoudelijke afvalstoffen en vergelijkbare bedrijfsafvalstoffen.

Afvalbeleid Waardlanden-Gemeenten 2014 en verder. Discussiëren over de toekomst

Informatieve raadsbijeenkomst

Alternatieven voor chemische onkruidbestrijding

74% van het Vlaamse bedrijfsafval krijgt tweede leven

vanaf 1/1/2014: BBC (beleids- en beheerscyclus) = nieuw systeem voor boekhouding en meerjarenplanning niet langer alles apart in begroting maar:

Provincieraadsbesluit

Hoofdstuk 17. Afval en milieu

Transcriptie:

3.1.1 Milieuverantwoord productgebruik Wat is milieuverantwoord gebruik van producten? Milieuverantwoord gebruik van producten is het efficiënt inzetten van producten en een keuze voor producten en/of systemen die de minste milieueffecten veroorzaken in hun volledige levensloop (van grondstoffase over de productie- en gebruiksfase tot en met de afvalfase). Dit betekent dat er gestreefd wordt naar de beperking van de uitputting van grondstoffen, van de milieuschade van de productie, het gebruik en de verwerking na gebruik. (samenwerkingsovereenkomst milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling 2002 2004). Algemene situering Als lokale overheid heeft de gemeente een belangrijke voorbeeldfunctie te vervullen naar haar inwoners toe. Door een beleid te voeren dat erop gericht is de milieudruk door haar activiteiten zo klein mogelijk te houden, kan ze ook trachten om bij haar inwoners eenzelfde gedrag te stimuleren. Gebruik van duurzame grondstoffen en producten door de gemeentelijke diensten draagt hiertoe bij. De duurzaamheid van een grondstof of product beoordelen kan slechts via een grondige evaluatie van de verschillende stadia van de levenscyclus van het product. Toch zijn er ook een aantal eenvoudige criteria waar de gemeente rekening mee kan houden bij de keuze van de producten. Zo zal de voorkeur worden geven aan secundaire grondstoffen, gerecycleerde producten, materialen die op een ecologisch verantwoorde manier worden geproduceerd en producten die zo weinig mogelijk afval veroorzaken. Ook producten en grondstoffen die op een rechtvaardige manier worden verhandeld, vallen hieronder. Om het gebruik van duurzame grondstoffen en materialen te stimuleren in werken die door de gemeente worden uitgevoerd, is het opnemen van dergelijke verplichtingen in de bestekken een van de belangrijkste middelen. Actuele situatie De gemeente heeft inzake milieuverantwoord productgebruik reeds een aantal belangrijke stappen gezet, maar er is nog een lange weg te gaan om het milieuverantwoord productgebruik systematisch toe te passen. Via de samenwerkingsovereenkomst verbindt de gemeente zich ertoe milieuverantwoorde keuzes te maken voor een aantal productgroepen. Per jaar wordt er aandacht besteed aan een bijkomende productgroep, zodat op termijn voor alle productgroepen milieuverantwoorde keuzes worden gemaakt. - 15 -

Beleidskader Samenwerkingsovereenkomst milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling 2002 2004 Via de ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst verbindt de gemeente Wommelgem zich ertoe milieuverantwoorde keuzes te maken voor volgende productgroepen: Prioritair: Bestrijdingsmiddelen Duurzaam geëxploiteerd hout Secundaire grondstoffen Beperking gebruik milieuschadelijke producten Opgebouwd per jaar: Kantoormaterialen Cateringproducten Schoonmaakmiddelen Tuin- en groenaanleg en onderhoud (incl. meubilair) Bouw- en onderhoudsproducten Tegen 2006 is het de bedoeling dat rond al deze productgroepen milieuverantwoorde keuzes worden gemaakt door de gemeentelijke diensten. Vlaams reglement inzake afvalvoorkoming en beheer: VLAREA Het bevat, naast bepalingen met betrekking tot de aanvaardingsplicht eveneens een afvalstoffencatalogus, alsook de voorwaarden voor het gebruik van afvalstoffen als secundaire grondstof (vb. bouwstof, meststof,... ) Decreet houdende de vermindering van het gebruik van bestrijdingsmiddelen door openbare diensten in het Vlaamse Gewest van 21 december 2001 Dit decreet regelt het verbod op het gebruik van bestrijdingsmiddelen vanaf 1 januari 2004. Ofwel geldt een totaal verbod vanaf deze datum, ofwel kan door het indienen van een reductieprogramma een afwijking bekomen worden. Een reductieprogramma plant de stelselmatige afbouw van bestrijdingsmiddelen. Via deze afwijkingsprocedure dient de gemeente tegen eind 2014 haar volledige grondgebied gifvrij te beheren. Visie en doelstellingen De gemeente verbindt zich ertoe een beleid te voeren dat erop gericht is door haar activiteiten zo weinig mogelijk het milieu te belasten en tegelijkertijd alles in het werk te stellen om bij haar inwoners of groepen van inwoners eenzelfde gedrag te stimuleren. De gemeente Wommelgem wil komen tot milieuverantwoord productgebruik binnen de gemeentelijke diensten door middel van een integrale aanpak volgens een intern milieuzorgsysteem. De gemeente zal geleidelijk aan niet duurzame materialen, producten en gereedschappen vervangen door duurzame alternatieven. De nieuwe technieken, materialen, producten en gereedschappen zullen gedurende een voldoend lange testfase kunnen uitgeprobeerd worden, zodat het uitvoerend personeel ook overtuigd is van de kwaliteiten. De gemeente zal zoveel mogelijk informatie verzamelen om bij te blijven inzake duurzame producten en technieken, zodat zij ook een keuze kan maken op vlak van duurzaamheid. Bij het maken van deze keuze zal, naast de milieu-impact, ook de sociale factor een belangrijk gewicht in de schaal leggen. - 16 -

Knelpunten Knelpunt IMZ 1 De gemeente beschikt nog niet over een degelijk onderbouwd intern milieuzorgsysteem. De acties die ondernomen worden inzake interne milieuzorg blijven losse acties en zijn te weinig structureel. Vooral het blijvend motiveren van de personeelsleden blijft een moeilijk punt. De interne milieuzorg spitst zich toe op volgende productgroepen: 1. Bestrijdingsmiddelen (en bermbeheer) 2. Duurzaam geëxploiteerd hout 3. Compost 4. COPRO-breekpuin 5. Milieuvriendelijke kantoormaterialen 6. Afvalarme cateringproducten 7. Schoonmaakmiddelen 8. Kringlooptuinen 9. Verven, vernissen Acties IMZ 1: De gemeente beschikt nog niet over een intern milieuzorgsysteem Actie IMZ 1: Opbouw intern milieuzorgsysteem. Volgende items komen onder meer aan bod in de realisatie van het intern milieuzorgsysteem: - verdere opmaak situatiebeschrijving (aanvullend op de gegevens van 2002) - per dienst wordt een persoon aangewezen als aanspreekpunt duurzame ontwikkeling (niet noodzakelijk diensthoofd). - per thema wordt een speciale werkgroep opgericht (vb. werkgroep bestrijdingsmiddelen). - er zal voorzien worden in praktijkgerichte opleidingen voor het personeel rond gebruik van duurzame materialen en duurzame technieken. - criteria rond duurzaamheid worden opgenomen in de bestekken. Alle bestekken die in aanmerking komen voor gebruik van duurzame materialen dienen getoetst te worden aan de criteria opgenomen in de aanstiplijst. - op het uitvoerend vlak is het direct overtuigen van de medewerkers die elke dag met machines of producten moeten werken essentieel, maar erg moeilijk. Vaste gewoonten zijn er moeilijk uit te krijgen. Blijvende ondersteuning en sensibilisatie zijn daarom noodzakelijk onderdeel van het milieuzorgsysteem. Ook naar de scholen toe is blijvende ondersteuning noodzakelijk. - Duurzame grondstoffen en producten zijn soms moeilijk te verkrijgen of duurder in aankoop. - 17 -

1. Afbouw gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen Het overvloedig en ongecontroleerd gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen vormt een reële bedreiging voor de gezondheid, de bodem, het grond- en het oppervlaktewater. Dit is reeds langer een belangrijk aandachtspunt voor de gemeente. Onder meer door de aanleg van onderhoudsarme groenaanplantingen werd de laatste jaren een belangrijke reductie in het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen bewerkstelligd. In de komende jaren zal het beleid dat tot op heden werd gevoerd m.b.t. het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen voortgezet worden, met als doel te streven naar een maximale reductie van het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen door de gemeente. Via sensibilisatie-initiatieven wordt getracht ook het gebruik van deze producten door particulieren en landbouwers te verminderen. Actie IMZ 1.1: Uitvoering reductieprogramma bestrijdingsmiddelen Het decreet houdende de vermindering van het gebruik van bestrijdingsmiddelen door openbare diensten in het Vlaamse Gewest van 21 december 2001 regelt het verbod op het gebruik van bestrijdingsmiddelen vanaf 1 januari 2004. Omdat een volledig verbod vanaf deze datum geen evidentie is, werd een afwijkingsmogelijkheid voorzien. Indien de gemeente een reductieprogramma opmaakt voor de afbouw van het gebruik van bestrijdingsmiddelen op haar grondgebied, kan zij het gebruik van bestrijdingsmiddelen stelselmatig afbouwen. Het uiteindelijke doel is tegen eind 2014 volledig het grondgebied gifvrij te beheren. Ook de gemeente Wommelgem stelde een reductieprogramma op. Tot 2008 zal de gemeente alternatieve onkruidbestrijdingtechnieken uittesten op een representatieve zone van haar grondgebied (minimum 20 % van het grondgebied). In deze zone zullen geen bestrijdingsmiddelen meer gebruikt worden. Vanaf 2008 zal deze zone stelselmatig uitgebreid worden tot ze in 2014 het volledige grondgebied beslaat. Opmaak onkruidbestrijdingsplan met streefbeelden Geen enkel sprietje onkruid op het ganse grondgebied van de gemeente is met alternatieve onkruidbestrijdingsmethoden niet haalbaar. Op bepaalde plaatsen zal onkruid (in aanvaardbare mate naar veiligheid toe) gedoogd moeten worden. Op sommige plaatsen is het wel wenselijk onkruid intensief te bestrijden (vb. centrum), op andere plaatsen is dergelijke intensieve bestrijding minder nodig. Daarom is het wenselijk een eisenprogramma voor het grondgebied op te stellen. Voor elke plaats wordt een streefbeeld opgesteld. Er wordt gewerkt met 3 tot 4 streefbeelden: 1. intensief gebruikte, representatieve of toeristische zones 2. zones met veel verkeer en betreding (onkruid wordt automatisch bestreden door het frequente gebruik). In deze zone is de bestrijding veel minder frequent en zal men er vooral moeten toezien dat de aanzanding beperkt wordt. 3. zones met weinig verkeer en betreding. Onkruid krijgt hier vrij spel. Bestrijding is erg arbeidsintensief. In deze zone wordt onkruid wat meer gedoogd omdat het niet haalbaar is intensief te gaan bestrijden. 4. Wegen en voetpaden die zeer weinig belopen worden. Er kan voor gekozen worden om te ontharden, daar de bestrijding van onkruid hier zeer arbeidsintensief is. Aan de hand van dit plan met eisenprogramma kan het beheer bepaald worden per zone. Er kan bepaald worden wat haalbaar is binnen het budget en de timing van de gemeente en er kan beslist worden het beheer van bepaalde zone (gedeeltelijk) uit te besteden. Opmaak onthardingsplannen Sommige plaatsen zijn onnodig verhard en kosten veel aan beheer. Daarom is het belangrijk geen verharding te voorzien waar die niet echt nodig is. Een gazon dat niet meer dan 20 keer per dag wordt betreden, hoeft niet vervangen te worden door verharding. Een verhard oppervlak dat minder dan 20 keer per dag betreden wordt, kan beter een ander soort - 18 -

verharding krijgen. Op termijn kan deze verharding plaats ruimen voor grasdallen, gazon, bodembedekkers of andere beplanting, naargelang de functie. Brede paden die smaller gemaakt worden krijgen een intensievere betreding en vergen dan minder beheer (draaiboek zonder is gezonder). Binnen de gemeente zal nagegaan worden of er de mogelijkheid bestaat om op bepaalde plaatsen over te gaan tot ontharding. Voor volgende wijken lijken onthardingsprojecten zeker haalbaar: - wijk Vlasakker en De Reet - wijk Rooibos, Rodeland en Hulgenrodestraat Het gemeentebestuur wil hier graag na overleg met de inwoners onderhoudsvriendelijke, streekeigen beplantingen voorzien. Er zal nagegaan worden of er voor het onderhoud gewerkt kan worden d.m.v. beheersovereenkomsten met de bewoners. Als compensatie voor de ontharding is het aan te bevelen de straten te heroriënteren naar meer ruimte voor het wandelen en het fietsen. Sensibilisatie Het draaiboek stelt een vijf-sporen-aanpak voor de afbouw van bestrijdingsmiddelen voor. Erg belangrijke sporen daarin zijn de sensibilisatiesporen. Zowel naar de eigen medewerkers als naar de burgers is sensibilisatie essentieel voor het welslagen van een omschakeling naar een gifvrij beheer. Het pesticidenplan baart voorlopig vooral kopzorgen bij de medewerkers van de gemeentelijke werf, waar men heden een eerder afwachtende houding aanneemt m.b.t. de oplossingen die naar voren geschoven worden. Zij zijn het uiteindelijk die de alternatieve technieken zullen moeten gebruiken en uitdragen naar de burger. Een goede ondersteuning naar hen toe is dus essentieel. Naar de burger toe is het belangrijk het reductieprogramma goed uit te leggen, zodat er zelf niet naar gifspuit gegrepen wordt. 2. Gebruik duurzaam geëxploiteerd hout Actie IMZ 1.2: Duurzaam hout in de bestekken Duurzaam geëxploiteerd hout is hout dat afkomstig is van duurzaam beheerde bossen. Dit impliceert dat het bosbeheer gebeurt volgens mens- en milieuvriendelijke omstandigheden. In de bestekken van de gemeente wordt vermeld dat al het hout en alle houtproducten voorzien moeten zijn van een FSC-label of een equivalent. 3. Compostgebruik, mulching Actie IMZ 1.3: compostgebruik en mulching De gemeente gebruikt compost in de plantsoenen. Ook het eigen groenafval wordt gecomposteerd. De gemeente mulcht de plantsoenen en maait met een mulchgrasmaaier. Via deze techniek wordt het gemaaid gras fijn versnipperd en dient het niet afgevoerd te worden. 4. Gebruik breekpuin met COPRO-keuring Actie IMZ 1.4: COPRO-breekpuin in de bestekken De gemeente gebruikt altijd breekpuin met de COPRO-keuring. Door certificering via het COPRO-label wordt getracht het verantwoord gebruik van gerecycleerde granulaten bij diverse bouwwerken te stimuleren. - 19 -

5. Introductie milieuvriendelijke kantoormaterialen Actie IMZ 1.5: milieuvriendelijke kantoormaterialen Op het gemeentehuis wordt gewerkt met gerecycleerd papier voor de printers, de briefwisseling en alle gemeentelijke publicaties. Er werden nieuwe kopieertoestellen aangekocht met de mogelijkheid om digitaal te archiveren en recto-verso en verkleind af te drukken. Naast papier en digitale archivering zal de komende jaren werk onderzocht worden welke andere kantoormaterialen een duurzamer alternatief kennen. 6. Afvalarme Cateringproducten Actie IMZ 1.6: afvalarme cateringproducten De milieudienst evalueerde de cateringproducten in 2004. Gezien de kleinschaligheid van de gemeente kan gesteld worden dat het verbruik gering is. Normaliter worden enkel dranken aangeboden aan bezoekers en eigen diensten. Voor nagenoeg alle dranken wordt gewerkt met recycleerbare glazen flessen (met statiegeld). 7. Schoonmaakmiddelen Actie IMZ 1.7: milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen De aanpassing van schoonmaakmiddelen is iets minder evident. In 2004 zullen we onderzoeken hoe we deze rubriek geschikt kunnen invullen. Een standaardbestek voor de aankoop van schoonmaakmiddelen, dat elk jaar stilzwijgend verlengd wordt lijkt wat overdreven voor de gemeente. Wel haalbaar lijkt een beleidsverklaring waarin opgenomen wordt welke producten men voortaan zal gebruiken. Schoonmaakmiddelen worden immers niet met een aanbesteding aangekocht. Het voornaamste luik hierbij is het personeel erin mee te krijgen. Er dient bij hen een draagvlak te zijn. En een draagvlak betekent goede informatie met betrekking tot het waarom. 8. Kringlooptuinen Actie IMZ 1.8: Sensibilisatie kringlooptuinen De gemeente organiseerde reeds een infoavond rond ecologisch tuinieren en wijkdemonstraties thuiscomposteren. De gemeente plant op dit moment ook een nieuw containerpark. Op dit park zal een compostdemonstratieplaats en een kippenhok aanwezig zijn waar tevens ook de principes van de kringlooptuin worden toegelicht. Naar de scholen toe wordt het composteren verder begeleidt. Intern werd er een nieuwsbrief rond het thema ecologisch tuinieren verstuurd naar het gemeentepersoneel. Acties om de kringlooptuin te promoten zullen worden voortgezet. 9. Verven, vernissen Actie IMZ 1.9: Vernissen, verven De gemeente ondernam nog geen actie omtrent milieuvriendelijke vernissen en verven. Dit staat op het programma voor de komende jaren. Belangrijk hierbij is het direct overtuigen van het werkpersoneel dat met de verven zal werken. Vaste gewoonten qua productgebruik zijn er moeilijk uit te krijgen. Blijvende ondersteuning is daarom noodzakelijk. - 20 -

3.1.2. Afvalstoffen Wat is afval? Het begrip afval wordt als volgt omschreven: elke stof of elk voorwerp waarvan de houder zich ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet van ontdoen. Algemene situering Ons productie- en consumptiepatroon levert een gigantische berg aan afval op. Steeds meer producten die vroeger los werden verkocht worden nu verpakt in flessen, dozen of blikken die onmiddellijk in de vuilnisbak verdwijnen. We kunnen terecht spreken van een wegwerpmaatschappij. In een dichtbevolkt gebied als Vlaanderen wordt het steeds moeilijker om de effecten van het ontstaan en de verwerking van afvalstoffen te beheersen. De verwerking van afvalstoffen brengt immers een aantal milieuproblemen met zich mee zoals verontreinigingen van lucht, water en bodem, het verloren gaan van grondstoffen en energie, het ruimtebeslag, Vroeger werd het huishoudelijk afval gewoon gestort, maar het bevat echter vaak zeer schadelijke stoffen die in het grondwater terechtkomen. Daarna werd er groot heil gezocht in de verbrandingsovens, maar hierbij komen schadelijke rookgassen vrij die de lucht zwaar verontreinigingen. De ovens dienen dan ook met de nodige zuiveringsinfrastructuur uitgerust te zijn. De laatste 20 jaar hebben de gemeenten in Vlaanderen de selectieve inzameling van huishoudelijke afvalstoffen steeds verder uitgebreid en geoptimaliseerd, zowel de huis-aan-huis-ophaling als de inzameling via containerparken. De stijging van het recuperatiepercentage ging echter gepaard met een toename van de totale hoeveelheid afval en van de kosten voor de eindverwerking van dit afval. De laatste jaren wordt daarom meer de nadruk gelegd op het voorkomen van afval. Bovendien wordt, voor het afval dat dan toch geproduceerd wordt, hergebruik en recyclage gestimuleerd. Actuele situatie Afvalstromen Uit onderstaande tabel blijkt dat sinds de ingebruikname van het containerpark eind 1994, in 2003 circa 64% van de totale hoeveelheid huishoudelijk afval selectief ingezameld werd. De doelstelling van het Uitvoeringsplan Huishoudelijke Afvalstoffen 1997-2001 dd. 19 december 1997, om in 2001 52% van de totale hoeveelheid afvalstoffen selectief in te zamelen werd door onze gemeente reeds in 1997 bereikt. - 21 -

Afvalstof 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 REST particulier 2.409,2 2.184,2 2.013,9 1.923,9 1.440,6 1.360,2 1.287,5 1.329,4 1.343,5 1.291,6 GV particulier 780,5 1.071,2 838,2 798,3 840,3 1.252,9 987,1 723,8 745,1 713,7 TTVA 3.189,7 3.255,4 2.852,1 2.722,2 2.280,9 2.613,1 2.274,6 2.053,2 2.088,6 2.005,3 REST bedrijf 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 382,9 86,7 92,6 140,2 GV bedrijf 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 60,0 0,0 GFT+ bedrijf 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 7,6 7,8 11,8 TOTAAL bedrijfs 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 382,9 94,3 160,4 152,0 GFT+ particulier 396,1 421,8 415,5 477,6 772,9 687,5 686,5 649,0 653,5 612,0 P & K 254,7 266,1 396,8 497,8 679,4 766,1 813,0 764,4 786,0 777,7 GLAS 153,4 211,4 219,4 261,3 297,1 314,8 439,8 468,6 465,5 460,4 PMD 0,0 8,9 19,7 29,9 51,8 67,1 56,3 68,1 68,3 73,9 KGA 17,9 20,7 26,2 26,9 26,2 35,1 33,9 20,6 20,6 21,4 TEXTIEL 13,5 15,3 19,2 21,4 21,3 40,7 59,4 48,9 65,1 87,9 B & S 461,6 779,0 780,6 1.102,1 1.572,7 1.245,3 1.189,3 839,7 791,5 832,9 HOUT 0,0 0,0 127,2 176,3 226,2 251,9 282,4 229,4 248,3 257,9 GROEN 681,1 727,2 820,5 1.087,1 981,1 890,8 813,1 187,1 137,9 297,5 METAAL 0,0 26,7 43,2 52,6 76,9 85,5 99,0 51,1 49,6 47,4 KRINGLOOP 0,0 0,0 0,0 3,3 19,0 14,8 22,2 43,9 70,6 23,3 AEEA 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 27,1 RUBBER 0,0 0,0 0,0 0,0 4,9 4,5 9,0 2,6 2,8 3,6 TOTAAL 5.168,0 5.732,5 5.720,4 6.458,5 7.010,3 7.017,2 6.778,3 5.426,4 5.448,1 5.528,1 Inwoners 11.393 11.445 11.539 11.631 11.708 11.754 11.829 11.807 11.887 11.957 kg/inwoner 454 501 496 555 599 597 573 460 458 462 Evolutie van de ingezamelde huishoudelijke afvalstoffen (in ton) We merken op dat vanaf 2000 de totale hoeveelheid ingezamelde afvalstoffen begint te dalen. Deze afname is voornamelijk te wijten aan de invoering van een betaalsysteem (20- beurtenkaart) voor de aanvoer van groot vuil, bouw- en sloopafval en gemengd groenafval naar het containerpark. A. Terminaal te verwijderen afvalstoffen (TTVA) Door de invoering van het DIFTAR-systeem begin 1998 kenden de selectieve inzamelingen en het containerpark een groot succes en daalde de hoeveelheid huis-aan-huis ingezameld REST-afval en groot vuil de voorbije jaren. Heden merken we dat het aanbod aan TTVA stagneert rond de 2.000 ton. In haar Uitvoeringsplan Huishoudelijke Afvalstoffen 2003-2007 legt de Vlaamse overheid aan de gemeenten volgende quota op voor de TTVA : 2003 : 180 kg/inwoner 2005 : 165 kg/inwoner 2007 : 150 kg/inwoner Als we bovenstaande quota vergelijken met deze van onderstaande tabel, dan blijkt dat Wommelgem goed op weg is om in 2005 de opgelegde quota te behalen. AANTAL kg/inw. 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Afvalstof 11.631 11.708 11.754 11.829 11.807 11.887 11.957 REST particulier 165,4 123,0 115,7 108,8 112,6 113,0 108,0 GV particulier 68,6 71,8 106,6 83,4 61,3 62,7 59,7 TTVA 234,0 194,8 222,3 192,3 173,9 175,7 TTVA in kg/inwoner 167,7-22 -

B. Selectieve inzameling van afvalfracties binnen het huisvuil AANTAL kg/inw. 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Afvalstof 11.631 11.708 11.754 11.829 11.807 11.887 11.957 GFT+ particulier 41,1 66,0 58,5 58,0 55,0 54,7 51,2 P & K 41,3 58,0 65,2 68,7 64,7 65,7 65,0 GLAS 21,3 25,4 26,8 37,2 39,7 38,9 38,5 PMD 2,7 4,4 5,7 4,8 5,8 5,7 6,2 KGA 2,3 2,2 3,0 2,9 1,7 1,7 1,8 TEXTIEL 1,8 0,9 3,5 4,2 4,1 5,4 7,8 TOTAAL 110,5 157,0 162,6 175,7 171,0 172,2 170,5 Overzicht van de selectief ingezamelde fracties binnen het huisvuil (in kg/inwoner) De ingeslagen tendens, zoals beschreven in het Uitvoeringsplan Huishoudelijke Afvalstoffen 2003-2007, wordt voortgezet. De papier- en kartonfractie was in 2003 de belangrijkste selectief ingezamelde fractie, gevolgd door het GFT+ en de glasfractie. Vooral de gestage toename van de hoeveelheid PMD (enkel ingezameld via het containerpark) springt in het oog. Ten opzichte van 1997 werd er in 2003 dubbel zoveel PMD en driemaal zoveel textiel ingezameld en werd de helft meer glas en papier en karton opgehaald. Bij de toename van de totale hoeveelheid (huis-aan-huisinzameling en containerpark) papier en karton dient wel opgemerkt te worden, dat deze fractie niet enkel van onze inwoners afkomstig is, maar dat een (groot) deel aangeboden wordt door ondernemingen (ZO en KMO). De spectaculaire stijging de voorbije jaren van de selectief ingezamelde fracties binnen het huisvuil mag men volledig toeschrijven aan de invoering van het DIFTAR-systeem op het REST- en GFT+afval. Jammer genoeg vinden we nog erg veel GFT in restafvalcontainers terug. Niet alle mensen zijn bereid GFT apart in te zamelen. Het blijft ook moeilijk de mensen aan te zetten tot thuiscomposteren. C. Selectieve inzameling van afvalfracties uit het groot vuil Sinds september 1997 worden alle herbruikbare goederen (vanaf 1 juli 2000 ook alle afgedankte elektrische en elektronische apparaten (AEEA), zowel herbruikbaar als nietherbruikbaar) op het grondgebied van Wommelgem ingezameld door de sociale werkplaats De Kringwinkel Antwerpen vzw. AANTAL kg/inw. 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Afvalstof 11.631 11.708 11.754 11.829 11.807 11.887 11.957 B & S 94,76 134,33 105,94 100,54 71,11 66,19 69,66 GROEN 93,47 83,80 75,79 68,74 15,85 11,53 24,88 HOUT 15,04 19,32 21,43 23,87 19,43 20,77 21,57 SCHROOT 4,52 6,57 7,27 8,37 4,33 4,15 3,97 RUBBER 5,00 0,42 0,38 0,76 0,22 0,23 0,30 KRINGLOOP 0,28 1,62 1,26 11,10 3,71 5,90 1,94 AEEA 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2,27 TOTAAL 213,07 246,05 212,08 213,38 114,65 108,77 124,58 Overzicht van de selectief ingezamelde fracties uit het groot vuil (in kg/inwoner) Het bouw- en sloopafval is de belangrijkste fractie uit het selectief ingezamelde groot vuil. Zoals reeds eerder vermeld werd, daalden de hoeveelheden groot vuil, gemengd groenafval en bouw- en sloopafval spectaculair door de invoering van een betaalsysteem (20- beurtenkaart) op het containerpark. Toch blijft de hoeveelheid groenafval op het containerpark erg hoog. De gemeente onderneemt acties rond thuiscomposteren om deze fractie te doen dalen. Op de milieudienst worden compostvaten verkocht en de compostmeesters houden wijkdemonstraties thuiscomposteren. - 23 -

- 24 -