Stichting Development Assistance Cameroon Beleidsplan 2013-2017 Versie 2.0
Stichting Development Assistance Cameroon Algemeen De stichting Development Assistance Cameroon (verder DAC genoemd) is opgericht op 21 november 1997 en heeft statutair ten doel: het aanwenden van fondsen en het ontwikkelen van overige activiteiten ten behoeve van het bevorderen van het welzijn zowel in materiele als in immateriële zin van die mensen die leven in landen, in Afrika in het algemeen en in het bijzonder in Kameroen, met een aanzienlijk lager welvaartsniveau dan de Nederlandse en die in die landen een aanzienlijke lagere levenstandaard dan de Nederlandse hebben. Bestuur De bestuurssamenstelling is in 2013 gewijzigd en was per 31 december 2013 als volgt: Voorzitter: Secretaris: Penningmeester: dhr. J.J.R.D. Duijnstee dhr. H. Slot dhr. J.F.A. Van Hofwegen Adviesraad Mr. J.M. Duijnstee Mw. Th.M. Willems Dhr H.J.G. van Blokland Dhr. S. Adama Mw. J C.M. van Santen Adres St. Development Assistance Cameroon is gevestigd aan de Lijsterbeslaan 75 7004 AG te Doetinchem, Nederland. Bankrelatie ABN AMRO rek.nr. NL34ABNA050.17.76.486 Stichting Development Assistance Cameroon Beleidsplan 2013-2017 2
HOE WERKT DE STICHTING? Waar werkt de stichting? Het werkgebied van de stichting is Kameroen. Sinds haar oprichting heeft de stichting projecten ondersteund in de provincies Extreme Nord, North-west Province en South West Province. Vanaf 2010 is de stichting met name werkzaam in de North West Province en de South West Province. en daarbinnen met name in de streken Bakossi en Mbetta. Deze streken liggen niet zover verwijderd van grote steden als Douala en Kumba. Echter door de slechte geografische ontsluiting zijn de bewoners nogal op zichzelf aangewezen. De bevolking bestaat voornamelijk uit boeren die voor eigen gebruik voedsel verbouwen. Voor verder inkomen is men afhankelijk van de productie van cacao en koffie. Dit gebeurt op zeer kleinschalig niveau. Als gevolg hiervan is het gemiddeld gezinsinkomen veelal ontoereikend om te voorzien in de meest basale gezondheidszorg en voortgezet onderwijs. Om zelfvoorzienend te kunnen zijn dient scholing, infrastructuur, gezondheidszorg, voedselproductie en economische ontwikkeling te verbeteren. Op deze terreinen richt de aandacht van de stichting zich dan ook. Werken aan zelfvoorziening is duurzaam! De stichting werk aan structurele verbetering van de levensomstandigheden van de bewoners waar zij werkzaam is. Structurele verbetering houdt in dat: de gezondheidsituatie verbetert door de opzet of verbetering van gezondheidscentra, van gezondheidsposten en door opleiding en voorlichting van de lokale bevolking; de onderwijssituatie verbetert door de bouw van scholen en beter lesmateriaal; de infrastructuur verbetert door het aanleggen en onderhouden van bruggen en wegen; de landbouw verbetert door voorlichting, gezamenlijke inkoop en beheer van productiemiddelen en betere organisatie van de verkoop aan (tussen) handel. Welke projecten? De stichting richt zich op kleinschalige projecten, die de plaatselijke bevolking zelf aandraagt. Kleinschalig houdt in dat de subsidie voor een (deel) project in de regel niet meer dan 3000,- bedraagt. DAC biedt pas hulp als de bevolking zelf in het project heeft geïnvesteerd. De stichting hanteert enkele vuistregels voor de eigen bijdrage van de lokale bevolking (20 tot 50% eigen bijdrage in geld en/of inspanning). De reden van deze eigen bijdrage is dat het onze ervaring is dat de bevolking zich nog meer verantwoordelijk voelt voor projecten indien ze ook zelf een eigen bijdrage moeten leveren. Hoe houden we zicht op de projecten? De stichting maakt gebruik van freelance veldwerkers en adviseurs in Kameroen. Zij zijn woonachtig en werkzaam in de gebieden waar de stichting werkt. Zij kennen de lokale gebruiken en omstandigheden. Met hen heeft de stichting reeds een langdurige relatie. De veldwerkers ontvangen voor hun diensten een lokaal salaris. De veldwerkers en lokale adviseurs begeleiden de projecten. Projectaanvragen zijn afkomstig van de lokale bevolking en worden allereerst door de veldwerkers of adviseurs beoordeeld op nut, noodzaak, haalbaarheid, duurzaamheid en kosten. Daarna worden de aanvragen aan de stichting doorgestuurd, inclusief advies van de veldwerkers of lokale adviseurs. De stichting hecht Stichting Development Assistance Cameroon Beleidsplan 2013-2017 3
eraan dat de lokale gemeenschap op de hoogte is van de projecten en dat deze passen binnen de sociale structuren van die gemeenschap. De veldwerkers onderhouden dan ook frequente contacten met de lokale (traditionele) gezagsdragers en lokale ontwikkelingscomités. Op deze manier werken we samen aan geleidelijke, duurzame ontwikkeling die wordt geïnitieerd door de lokale bevolking, die aansluit bij de lokale sociale structuren en waarvan de lokale bevolking eigenaar is. VERANDERINGEN EN MEERJARENDOELSTELLING De komende jaren zien we enkele belangrijke veranderingen in het werk van de stichting: de meest basale gezondheidszorg en onderwijsvoorzieningen zijn inmiddels aanwezig. Er is de afgelopen jaren zowel door de stichting als door de lokale bevolking als deels door de overheid flink geïnvesteerd in gezondheidsposten. Op dit terrein is het vooral belangrijk dat er sprake is van goed opgeleid personeel alsmede voldoende materiaal; voor goed personeel alsmede de kosten van materiaal is het belangrijk dat het algemeen welvaartsniveau van de lokale bevolking toeneemt; op die manier kan men beter personeel betalen en materiaal voor de zorg en onderwijs aanschaffen; gelet op de vraag naar voedselproductie, zowel in de regio als wereldwijd, liggen er vooral veel kansen in het verbeteren van de landbouwproductie. We zien dat eerste projecten op dit vlak binnen zeer korte termijn succesvol zijn; door verbetering van de kennis van landbouw is de productie gestegen. Door de organisatiegraad te bevorderen zijn kleine, handelbare economische samenwerkingsvormen ontstaan waardoor ook de handelspositie is verbeterd. De lokale bevolking ziet nu steeds meer mogelijkheden om zelf tussenproducten te maken: denk aan palmolie, gedroogde cassave. Ook kan door opslag de handelstermijn worden verlengd;,. Er is dan ook steeds meer vraag naar de medefinanciering van productiemiddelen en opslagruimtes. Boeren zetten zelf op lokale leest gestoeldecoöperaties op om gezamenlijk investeringen te kunnen dragen; Bij het investeren in productiemiddelen wordt door de stichting veelal ook een deel in de vorm van een lening versterkt. Steeds meer is er sprake van een olievlekwerking: investeringen leiden tot extra opbrengsten, leningen worden afbetaald, dan wel het geld wordt gestoken in nieuwe productiemiddelen. Al deze ontwikkelingen leiden er toe dat het zwaartepunt van de stichting minder bij instituten als scholen en gezondheidscentra komt te liggen en nog meer bij de lokale bevolking. Opbrengsten worden in de eigen omgeving weer ingezet. De vraag is steeds meer: hoe moet de stichting vanuit Nederland hier een rol bij hebben of houden? Continuïteit door organisatie ter plaatse Om de continuïteit van het werk in Kameroen te waarborgen en om de eigen kracht van de regio s te versterken heeft de stichting er voor gekozen om de veldwerkers in Kameroen te motiveren om een eigen Non-Governamental Organization (NGO) op te zetten. Dit is een organisatievorm die duidelijk maakt dat onafhankelijk van de lokale overheid wordt gewerkt. Deze NGO dient binnen een aantal jaren onafhankelijk van de stichting te kunnen opereren en niet enkel afhankelijk te zijn van donaties of leningen van stichting DAC. De NGO is inmiddels opgericht en draagt de naam SUDERT. Stichting Development Assistance Cameroon Beleidsplan 2013-2017 4
Op dit moment bestaat de stichting uit veldwerkers en een aantal betrouwbare en bekende inwoners uit de regio. Zij zullen de NGO verder moeten opbouwen. Doelstellingen NGO: bestuurlijke opgave De doelstelling van de stichting DAC voor de komende jaren is de NGO zodanig op te bouwen dat deze volledig onafhankelijk zou kunnen opereren Daartoe dient verder te worden ontwikkeld: ontwikkelen van fundraising capacities; zelfstandige selectie van projectaanvragen; schrijven van projectaanvragen; financiële boekhouding en projectadministratie; projectrapportage; beheer van verstrekte leningen (zicht op aflossingen en verschuldigde rente);opzetten van 'revolving fund' terugbetaalde leningen mogen worden ingezet voor nieuwe investeringen. De rol van de stichting DAC zal dan veranderen: toezicht houden op het werk van de NGO. Uiteindelijke doelstelling is vergroting van de zelfstandigheid van de NGO ter plaatse, met eigen mensen en middelen. Op die manier kan een duurzame inzet worden gewaarborgd. In het voorjaar van 2014 zal door 2 bestuursleden een bezoek worden gebracht aan Kameroen; doelstelling hiervan is vooral het opzetten van de NGO en de verdere mogelijkheden voor economische landbouwontwikkeling verkennen Doelstellingen stichting DAC: de aandachtsgebieden Hiervoor is aandacht besteed aan de veranderende omstandigheden. Gelet op de omstandigheden zien we de volgende doelen: 1. vergroten levensstandaard door vergroten zelfvoorzienend vermogen van de lokale bevolking. Dit kan door vergroten landbouwproductie, bewerken landbouwgewassen tot halffabricaten en zelf verhandelen van de producten; 2. het vergroten van de landbouwproductie vereist investeringen in productiemiddelen; hiervoor zal de stichting in toenemende mate bijdragen in de vorm van leningen; 3. door het verstrekken van leningen en vervolgens rentebetalingen/aflossingen kunnen lokale fondsen worden opgebouwd voor vervolginvesteringen 4. met de groei van de levenstandaard en primair inkomen heeft de bevolking ook meer financiële middelen om te betalen voor onderwijs en gezondheidszorg 5. met deze middelen kunnen bestaande lokale gezondheidsposten en schoolgebouwen in stand worden gehouden; er kan worden betaald voor medische handelingen, basaal onderhoud van de infrastructuur alsmede voor benodigde onderwijsmiddelen ; 6. ondersteunen van NGO SUDERT in Kameroen om uit te groeien naar een zelfstandige lokale ontwikkelingsorganisatie. Dit is het groeimodel voor de komende 5 jaren. Natuurlijk is de stichting blijvend aanspreekbaar op noodzakelijke randvoorwaarden voor de realisatie van dit groeimodel. In sommige gebieden zijn er nog onvoldoende gezondheidsposten, geschikte schoolgebouwen of infrastructuur. Wil het vliegwiel gaan werken zal af en toe eerst moeten worden geïnvesteerd in deze infrastructuur. Doelstellingen: financiële doelen Stichting Development Assistance Cameroon Beleidsplan 2013-2017 5
De stichting heeft in het verleden gerichte acties gehouden voor extra investeringen; zo is met de opbrengsten van de voettocht van een van de bestuursleden naar Santiago een impuls gegeven aan de bouw van negen gezondheidsposten. De stichting wil haar werk de komende jaren minimaal continueren op hetzelfde niveau als de afgelopen periode. Voor deze continuïteit is het nodig het aantal vaste donateurs te vergroten. Regelmatig zullen acties worden gehouden in de streken waar de stichting een bestaande achterban heeft (regio Alkmaar, regio Montfoort (Parochie H.Drie-eenheid), regio Doetinchem, regio Wierden) FINANCIEEL BEHEER Algemeen De stichting DAC houdt zich voornamelijk bezig met de financiering van ontwikkelingsprojecten in Kameroen. In Nederland wordt met acties geld verzameld en vervolgens worden deze middelen zo doelmatig mogelijk besteed in Kameroen. Zo doelmatig mogelijk wil zeggen: tegen lage overheadkosten zodat zoveel mogelijk middelen ook daadwerkelijk besteed worden aan projecten ter plekke. Als stichting met een zogenaamde ANBI-status willen zo transparant mogelijk opereren en uiteraard voldoen aan de eisen die aan deze status zijn verbonden. Op onze website publiceren we om die reden alle vereiste documenten zoals de jaarrekening alsmede een verslag van de projecten. Ook zijn we volstrekt transparant over het beloningsbeleid voor de bestuursleden: er vindt geen enkele beloning dan wel tegemoetkoming van gemaakte kosten (zoals vervoerskosten etc.) plaats. In welke gevallen er nog wel sprake is van bestuurskosten en hoe die dan worden betaald staat verder beschreven onder bestuursfonds. Een heldere en transparante boekhouding Gelet op de activiteiten is geen complexe boekhouding nodig. Er is geen sprake van bezittingen anders dan kasmiddelen. Een boekhouding op kasbasis is derhalve het meest voor de hand liggend en het minst complex. Er wordt in deze boekhouding gekeken naar het moment van kasrealisatie en niet naar periode van economische transactie. Daarmee worden lastige toerekening verschillen vermeden. Per 2012 leidt dat tot enkele veranderingen in de boekhouding: De rente wordt op kasbasis verwerkt (de daadwerkelijke renteontvangsten in 2012) De declaraties van de veldwerkers ter plekke worden niet toegerekend aan de verrichte werkzaamheden in tijd maar naar het moment van daadwerkelijke betaling In de boekhouding wordt los van de kasbetalingen wel rekening gehouden met verplichtingen die reeds zijn toegezegd in het voorgaande boekjaar. Het gaat om verplichtingen die ook voor het volgende jaar gelden zoals de vergoeding aan de veldwerkers ter plekke, doorlopende projecten of toezeggingen in het voorgaande jaar die in het volgende jaar tot betalingen zullen leiden. De verwerking van deze verplichtingen worden onder de voorzieningen bij de lasten geboekt (toekomstige lasten, onder voorzieningen 3). De uiteindelijke lasten worden verwerkt als betalingen in de lasten onder de projectbijdragen (zie bij 1). De voorzieningen die eerder in de boekhouding hiervoor zijn opgenomen worden om die reden tegen geboekt, zie de post baten onder 4. Stichting Development Assistance Cameroon Beleidsplan 2013-2017 6
Bestuurskosten: bestuursfonds Doelstelling van het DAC is om zoveel mogelijk geld van de donateurs en speciale acties ten goede te laten komen van de projecten in Kameroen zelf. Bestuurskosten worden om die reden niet allen scherp in de gaten gehouden maar tevens alleen ten laste gebracht van het bestuursfonds. Op die manier wordt verzekerd dat al het geld van donateur daadwerkelijk besteed wordt in Kameroen. Wat is dan dat bestuursfonds? Het bestuursfonds wordt gevoed door enkele bijdragen van de bestuursleden zelf. Enkele bestuursleden stellen specifiek voor de bestuurskosten een bijdrage beschikbaar. Deze bijdragen worden afzonderlijk bestemd voor bestuurlijke uitgaven. Uit dit fonds worden eventuele uitgaven van het bestuur betaald. Wat voor kosten worden uit het fonds betaald? Zoals gezegd is de algemene doelstelling om de bestuurskosten laag te houden. Bestuursleden ontvangen om die reden ook geen enkele bijdrage voor gemaakte onkosten dan wel tegemoetkomingen voor vergaderingen e.d. De enige kosten die wel uit het bestuursfonds worden betaald zijn de ticketkosten voor werkbezoeken aan Kameroen, drukwerk, portokosten, bankkosten etc. Het bestuur vindt het heel belangrijk dat af en toe (zo eens in de 2 tot 3 jaar) een bezoek aan Kameroen plaatsvindt. Op die manier kunnen de projecten ter plekke worden bezocht en de opgeleverde projecten en andere resultaten ter plekke worden waargenomen. Stichting Development Assistance Cameroon Beleidsplan 2013-2017 7