Rapportage blootstellingen aan liquid caps met textielwasmiddel gemeld aan het NVIC van 00 t/m juni 0 Dit onderzoek werd gedaan in het kader van kennisvraag 9..4. Signaalfunctie onveilige consumentenproducten. Contact: a.vanriel@umcutrecht.nl NVIC 0 Delen uit deze publicatie mogen worden overgenomen op voorwaarde van bronvermelding: Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum, Universitair Medisch Centrum Utrecht, titel van de publicatie.
Inleiding Liquid caps zijn zakjes van wateroplosbaar folie, die gevuld zijn met een afgepaste hoeveelheid textielwasmiddel, voldoende voor één wasbeurt. Deze liquid caps kunnen in de trommel van de wasmachine geplaatst worden, waarna het wasgoed er bovenop gelegd wordt en de was gedraaid kan worden. De vloeistof in deze liquid caps bevat detergentia in hogere concentraties dan gebruikelijk is in vloeibaar wasmiddel uit een fles. Daarnaast worden in liquid caps glycolen als oplosmiddel gebruikt in plaats van water zoals in "gewoon" vloeibaar wasmiddel gebruikelijk is. In de afgelopen jaren komen vanuit de ons omringende landen signalen van gezondheidsschade na blootstelling aan liquid caps. Vooral uit het Verenigd Koninkrijk, Italië en de Verenigde Staten komen verontrustende berichten, van kinderen die met ernstige benauwdheidsklachten in het ziekenhuis opgenomen moesten worden na kapot bijten gevolgd door aspiratie van de vloeistof uit dergelijke liquid caps. Ook zijn er aanwijzingen dat kinderen na het kapotbijten en inslikken van (delen van) liquid caps meer last hebben van lokale irritatie op plaatsen waar de vloeistof op de huid, de slijmvliezen of in de ogen is gekomen. Misselijkheid en braken worden veelvuldig gemeld na ingestie van (delen van) liquid caps.,, Deze ontwikkelingen waren reden tot nadere analyse van de vragen over blootstellingen aan liquid caps aan de 4-uurs informatielijn van het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) van het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU). Werkwijze In de NVIC database is gezocht naar meldingen over liquid caps in de laatste,5 jaar (00 t/m juni 0). Ter vergelijking zijn tevens de aantallen meldingen over vloeibare wasmiddelen geïnventariseerd. De liquid caps zijn in Nederland nog niet zo lang op de markt. Bij het NVIC is sinds maart 0 productinformatie van merken gedeponeerd. Meldingen over gedeponeerde producten zijn direct terug te vinden in de NVICdatabase. Meldingen over niet gedeponeerde (huis)merken zijn retrospectief niet goed terug te vinden. Een deel van deze meldingen werd tot oktober 0 ingevoerd als vraag over vloeibaar wasmiddel en is dan niet meer herkenbaar als melding over een liquid cap. Vanaf oktober 0 is voor de registratie van niet-gedeponeerde liquid caps een verzamelproduct liquid caps met textielwasmiddel toegevoegd in de NVIC-database. Het betrokken merk kan daarbij in een vrij tekstveld geregistreerd worden. Na een informatieverzoek over een niet-gedeponeerd merk wordt de fabrikant actief door het NVIC benaderd met een verzoek tot deponering van productinformatie. In 0 is een nieuwe functionaliteit in gebruik genomen in de NVIC-database, hiermee worden de symptomen van de patiënt op het moment van het contact, op een systematische manier vastgelegd. Met deze nieuwe tool wordt het mogelijk om uitspraken te doen over de aard en de ernst van de symptomen als gevolg van bepaalde vergiftigingen. Voor de liquid caps is gekeken naar alle gerapporteerde symptomen in de eerste helft van 0 en ter vergelijking is voor de vloeibare wasmiddelen is gekeken naar het aantal keren dat "braken" als symptoom opgevoerd werd. Resultaten Het aantal meldingen per maand is weergegeven in figuur. Vanaf februari 0 werden meldingen over liquid caps gevonden; 6 in heel 0 en 09 in 0 t/m juni. Er is een duidelijke stijging in het aantal meldingen over liquid caps zichtbaar. In figuur is de leeftijdsverdeling van de blootstellingen aan vloeibare wasmiddelen en liquid Rapportage blootstellingen aan liquid caps met textielwasmiddel gemeld aan het NVIC 00- juni 0
caps te zien, voor 0 zijn de aantallen tot nu toe in kleur weergegeven en is een extrapolatie van de verwachtte totale aantallen gemaakt voor heel 0, welke in grijs is weergegeven in de figuur. Het totaal aantal meldingen over vloeibare textielwasmiddelen (fles en liquid caps samen) is sterk gestegen van in 00, naar 44 in 0 (95%) en stijgt door naar een geschatte 474 in 0 (%). De stijging komt uitsluitend voor rekening van de liquid caps; het aantal vragen over vloeibare wasmiddelen uit een fles lijkt in 0 licht te dalen; wellicht stapt een deel van de gebruikers over van fles naar liquid caps. De leeftijdscategorie 0-4 jarigen bevat verreweg de meeste meldingen. Over de ernst van de vergiftigingen is geen harde uitspraak te doen. Ten eerste omdat de oproep aan het NVIC vaak kort na de blootstelling plaatsvindt en symptomen zich daarna mogelijk nog kunnen ontwikkelen. Vooral ademhalingsproblemen als gevolg van aspiratie kunnen met enkele uren vertraging optreden. Ten tweede omdat de waargenomen symptomen vòòr --0 slechts incidenteel zijn vastgelegd. In figuur is een overzicht te zien van de symptomen die waargenomen werden ten tijde van het telefonisch contact over liquid caps blootstellingen in 0. Misselijkheid, braken en prikkelhoest werden het vaakst gezien. Opvallend is dat braken vaker gerapporteerd wordt na ingestie van (delen van) liquid caps dan na ingestie van vloeibaar wasmiddel uit een fles. In de eerste 6 maanden van 0 werd "braken" 44 keer gemeld na liquid cap-blootstelling (n=09, 40% van de meldingen), terwijl na blootstelling aan vloeibaar wasmiddel uit een fles "braken" slechts 6 keer werd gemeld (n=8, % van de meldingen). De frequentie waarin de andere symptomen optraden, verschilde niet substantieel tussen blootstellingen aan liquid caps of wasmiddel uit een fles. Discussie en aanbevelingen Het aantal blootstellingen aan liquid caps stijgt. Deze stijging is deels te verklaren door het groeiende marktaandeel van deze productvorm. Voor een juiste interpretatie van de waargenomen stijging is het aan te bevelen om data over het toenemende gebruik van deze producten in de overweging mee te nemen. Een ander aspect dat een rol speelt bij het toenemende aantal vragen over liquid caps is hun uiterlijk. Liquid caps zijn gevuld met gekleurde vloeistoffen en zien er aantrekkelijk uit voor kinderen. Zodra ze de liquid caps te pakken hebben, zullen vooral de 0 tot 4 jarigen ze in hun mond steken en kapot bijten. Ook wanneer er alleen op gesabbeld wordt, zal de wateroplosbare folie gemakkelijk zacht worden en kapot gaan in de mond. De fabrikanten werken aan verpakkingen die ondoorzichtig zijn om de aantrekkelijkheid voor kinderen te verminderen. De kinderveiligheid van de bewaardozen is ook een mogelijk verbeterpunt om het aantal kinderblootstellingen te reduceren. Er zijn geen harde gegevens over de omstandigheden van de blootstellingen die het nut van deze aanbevelingen ondersteunen. In de meldingen aan het NVIC is opvallend vaak sprake van braken na ingestie van (delen van) liquid caps. Het optreden van braken verhoogt het risico op aspiratie (verslikking waardoor het wasmiddel in de luchtwegen terecht komt), en daarmee de kans op een chemische longsteking. Uit de gegevens van het NVIC is niet af te leiden hoe vaak een chemische pneumonie daadwerkelijk optrad; om dat vast te stellen zou tot dagen na de blootstelling geïnformeerd moeten worden naar de afloop. Het NVIC stelt voor om de blootstellingen aan liquid caps in de komende tijd te blijven monitoren en in 04 opnieuw een rapportage te maken voor de NVWA, met de ontwikkeling in het aantal meldingen over liquid caps alsmede aanvullende informatie over de waargenomen symptomen. Rapportage blootstellingen aan liquid caps met textielwasmiddel gemeld aan het NVIC 00- juni 0
5 0 fles Figuur Vloeibare wasmiddelen en liquid caps NVIC-meldingen per maand liquid caps 5 0 5 0 5 0 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun 00 0 0 0 fles 8 0 4 5 8 9 7 5 7 6 7 6 0 9 5 0 9 0 8 8 8 5 8 4 9 5 0 5 5 liquid caps 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8 4 5 0 6 6 5 9 0 7 5 Figuur Aantal meldingen per leeftijdscategorie 50 00 50 00 50 00 50 0 Liquidcap Fles Liquidcap Fles Liquidcap Fles Liquidcap Fles 00 0 0 0 t/m juni Onbekend/extrapolatie 09 8 > 65 jaar 5 4 7 0 8 8 t/m 65 jaar 6 5 9 0 8 t/m 7 jaar 0 5 t/m jaar 8 9 0 8 8 5 0 t/m 4 jaar 68 90 4 49 00 97 Rapportage blootstellingen aan liquid caps met textielwasmiddel gemeld aan het NVIC 00- juni 0 4
Figuur Gerapporteerde symptomen liquid caps 09 NVIC-cases in 0 t/m juni Braken 4 Geen symptomen waargenomen 8 Klinisch beeld onbekend Misselijkheid Prikkelhoest 4 5 Oogirritatie Tranenvloed Slaperigheid Pijn in ogen Pijn in mond en/of keel Irritatie slijmvliezen Buikpijn Speekselvloed Roodheid Haematemesis Dyspnoe Dysfagie Visusdaling Beschadiging cornea t/m 7 jaar 5 t/m jaar 0 t/m 4 jaar (waarde weergegeven) 0 0 0 0 40 Referenties Williams H, Bateman DN, Thomas SH, Thompsom JP, Scott RA, Vale JA. Exposure to liquid detergent capsules: A study undertaken by the UK National Poisons Information Service. Clin Toxicol. 0; 50(8):776-80. Bramuzzo M, Amaddeo A, Facchina G, Neri E, Martelossi S, Barbi E. Liquid detergent capsule ingestion: a new pediatric epidemic? Pediatr Emerg Care. 0; 9():40-. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Health hazards associated with laundry detergent pods - United States, May-June 0. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 0; 6(4):85-9. Rapportage blootstellingen aan liquid caps met textielwasmiddel gemeld aan het NVIC 00- juni 0 5