Voorbereiding schoolexamens se3 en po3 voor 4-havo

Voorbereiding schoolexamens se3 en po3 voor 4-havo Het schoolexamen se3 is een theorie-examen van 50 minuten en gaat over de modulen 1 tot en met 5 van Instruct-Online en over de bijbehorende intermezzi (inclusief het PHP boekje & ICP-uren) op de informaticasite http://www.w2informatica.nl. Het schoolexamen po3 is een praktijk-examen van 100 minuten en gaat over de modulen 1 tot en met 5 van Instruct-Online en over de bijbehorende intermezzi (inclusief het PHP boekje & ICP-uren) op de informaticasite http://www.w2informatica.nl. Op Instruct-Online: - Bestudeer de samenvattingen van elke module (Items voor de gehele module Doelstellingen) en neem de vragen door. - Zorg ervoor dat de gehele module voor 100% uitgewerkt en nagekeken is (regelmatig controleren voor updates). Op http://www.informatica.nl - Bestudeer de verschillende practica over hardware, software, programmeren, informatiesystemen en software-engineering bij elke module: gebruik Office, 7-zip, Irfan View en beeldformaten, Photoshop en lagen, Talstelsels, Poorten, Programmeren in Visual Basic Professional en PHP van Quetelet Index, Palindroom, Inhoud Balk, Omtrek en Oppervlakte rechthoek, Webdesign met HTML, gebruik van NotePad++, FrontPage en SharePoint Designer, animaties maken met Flash, GameTechnologie met GameMaker, testen PHP-apps met EasyPHP, programmeren robots (ICP-uren: ComputerArchitectuur, Photoshop, Flash en Robotica). Module 5 Module 5 Instruct-Online: Programmeren: Applicatiesoftware, Systeemsoftware Module 5 w2informatica.nl: Software engineering (watervalmodel), PSD's, Strokendiagram (databases), Programmeren (HTML, PHP, Visual Basic Professional), GameTechnologie Module 5 php-boekje Module 5 Instruct-Online: PHP Client- systemen, clientsided- en serversided programmeertalen, HTML, PHP, programmeermodule: datatypen, vergelijkingsstructuren, iteraties, functies, formulieren, toepassingen, apps Module 5 w2informatica.nl: Software engineering, Programmeren (html, php, visual basic professional, webapps), Strokendiagram & Databases, casetool FCO-IM, GameTechnologie, Flash, Robotica Oefenvragen en opdrachten module 5 en php-boekje: 1 Noem de vijf categorieën (generaties) waarin programmeertalen kunnen worden onderverdeeld en geef van elke categorie een voorbeeld van die programmeertaal. 2 Als een programma dat in een hogere programmeertaal is geschreven verwerkt moet worden door de processor zal dat programma omgezet moeten worden in machinetaal. Welke twee soorten vertaalprogramma s kennen we hier voor en wat is het verschil in werking tussen die twee? 3 Een programma in de OO-taal JAVA moet verwerkt worden door de processor. Daartoe wordt de broncode door een bijpassende compiler eerst omgezet in bytecode en daarna wordt de bytecode tijdens de verwerking omgezet naar machinetaal. 3a Waarom kent men bij JAVA een tussenstap als bytecode en zet de compiler niet meteen om in machinecode? 3b Door welke applicatie wordt de JAVA bytecode omgezet in machinecode voor verwerking door de processor? 3c Is de applicatie uit vraag 2b platformonafhankelijk? Licht je antwoord duidelijk toe. 4 OOP kent de termen: object, klasse, attribuut, methode, overerving en instantie. Geef van elke term een korte beschrijving. 5 Welke vijf stappen, in chronologische volgorde, onderscheiden we bij Software Engineering volgens het watervalmodel? 6 Je ziet hiernaast een PSD. Welke componenten tref je in dit PSD aan. Kies het juiste antwoord. A iteratie en selectie B sequentie en iteratie C selectie en sequentie D sequentie, selectie en iteratie

7 Hiernaast zie je een programmastructuurdiagram. Werk het PSD door en noteer in de tabel en bij UITVOER welke waarde voor D op het scherm geplaatst wordt na het uitvoeren van het PSD. Begin A = 5 : B = 8 C = A * B Herhaal zolang C < 1000 A = A + A B = B * 3 C = A * B D = C - 250 D < 1100 Ja? Nee D = D 30 D = D + 30 Plaats waarde D op scherm Einde 8 HTML/PHP. Hoe maak je in HTML op een formulier een tekstvak zoals 9 HTML/PHP. Hoe maak je in HTML op een formulier option buttons aan zoals 10 HTML/PHP. Hoe maak je in HTML op een formulier een bereken knop aan zoals 11a Uit welke twee soorten geheugenchips bestaat het interne geheugen van een computer? 11b Welk soort geheugenchip vormt het werkgeheugen van de computer? 11c Welk soort geheugenchip is vluchtig geheugen en wat wordt daarmee bedoeld? 11d Een computer heeft een werkgeheugen van 4 GigaByte. Hoeveel MegaByte is dat? 11e Vul in: 4 Byte = bits; 2 KiloByte = Bytes; 4 MegaByte = KiloByte; 1 MegaByte = Bytes 12a In welke drie taakgebieden kunnen de functies van een besturingssystemen worden ingedeeld? 12b Geef een korte beschrijving van elk taakgebied, laat zien hoe een en ander in de praktijk functioneert. 13 Als je een softwareproduct koopt van Microsoft, bij voorbeeld Microsoft Word, dan heb je het recht om dat product op één PC te gebruiken (het gebruiksrecht). Bij de installatie moet je de ontvangen productsleutel van het pakket opgeven en na installatie moet je de software via Microsoft activeren. Je kunt op Internet ook programma s vinden die vallen onder andere licentievormen, namelijk freeware, shareware en open source software. Wat wordt met freeware, shareware en open source software bedoeld? 14 PHP is een server-sided programmeertaal. De verwerking van PHP programma s gebeurt dan ook via het client/servermodel. Leg uit hoe dat in zijn werk gaat. 15 Sommige programmeertalen maken bij het omzetten van de broncode in machinecode geen gebruik van een compiler, maar van een interpreter. Elza beweert dat een gecompileerd programma sneller door de computer verwerkt wordt dan een programma dat door een interpreter verwerkt wordt. Hein is het daar niet mee eens en zegt dat juist door die interpretatie de verwerking veel sneller is omdat de interpreter dichter bij de machine staat. Leg uit wie gelijk heeft en hoe een en ander in zijn werk gaat. 16 Bij de programmeertaal JAVA wordt gebruikgemaakt van een JVM (Java Virtual Machine). Wat is dat, hoe gaat het gebruik ervan in zijn werk en wat is het voordeel ervan? Leg daarbij uit hoe je bij een JAVA programma van bronprogramma tot uitvoerbare machinecode voor de processor komt. Maak bij je beschrijving een schema en geef daarbij elke tussenstap en codering duidelijk aan. 17 In een objectgeoriënteerde programmeertaal, zoals Java, heb je te maken met objecten en instanties. Leg zo goed mogelijk uit wat er onder objecten en wat er onder instanties wordt verstaan. Maak zo nodig gebruik van voorbeelden bij je uitleg. 18 Als het werkgeheugen van een computer te klein blijkt te zijn voor het verwerken van een programmamodule wordt door het besturingssysteem gebruikgemaakt van virtueel geheugen. Wat wordt er bedoeld met het virtueel geheugen van een computer?

19 PHP is een server-sided programmeertaal. De verwerking van PHP programma s (PHP scripts) gebeurt dan ook via het client/server-model. Leg uit hoe het opvragen door een client van een internetpagina op de server, die PHP bevat, in zijn werk gaat. 20 Een computernetwerk installatie bedrijf gebruikt de afbeelding hiernaast als reclame voor het bedrijf. Het doel van het plaatje is om de specialisatie van het bedrijf te propageren. De specialisatie van het bedrijf is netwerk typologieën installeren. 20a Welke typen netwerk topologieën herken je in de afbeelding? 20b Welke bekende netwerktopologie ontbreekt in de afbeelding? 21 De afbeelding hiernaast stelt het Internet voor. Voor het gemak stellen wij voor dat de ISP s in de verschillende werelddelen zijn geplaatst. PC 1 en PC 2 zijn twee 'desktop' computers die soms met elkaar via Internet communiceren. Een leerling stelt de volgende vraag aan zijn informatica docent: Behoren PC 1 en PC 2 tot Internet? De docent geeft het volledig correcte antwoord. Welk antwoord is dat? ISP server ISP server ISP ISP Workstation PC 2 Workstation PC 1 ISP ISP ISP 22 Hiernaast zie je een programmastructuurdiagram. Werk het PSD door in de tabel en noteer bij UITVOER welke waarde voor D op het scherm geplaatst wordt na het Begin A = 17 : B = 18 C = A * B Herhaal zolang C < 1800 A = A * 2 B = A + B C = A * B D = C + 32 D < 9000 uitvoeren van het PSD. Ja? Nee D = D / 8 D = D / 1024 Plaats waarde D op scherm 20 Einde 23 Gegeven zijn twee computers, computer A en computer B die te koop worden aangeboden. De aanwezige hardware waaruit beide computers zijn opgebouwd zijn in alle opzichten identiek. Op de computers is geen software geïnstalleerd. De software die met de computers geleverd wordt is op cd's verzameld. In onderstaand

overzicht wordt per computer de verzameling software op cd weergegeven. 23a Mevrouw Kastan moet voor haar nieuwe eenmanszaak één van deze twee computers met bijbehorende cd's aanschaffen en gebruiken. Andere apparatuur en/of software heeft zij niet. Verklaar waarom slechts één van de twee opties zinnig is. 23b In onderstaande tabel zijn vijf categorieën van software aan gegeven. Vul in de tabel de namen van de programma's van computer B in. Zet elke programmanaam die je invult achter de juiste categorie. P24 Onderstaand zie je de code voor een html/php webapplicatie waarmee de quetelet index voor een man of vrouw berekend wordt. Hier wordt nog even samengevat hoe het bepalen van de Quetelet Index gaat: Bij een man: Er wordt naar de lengte van de man (in cm) en het gewicht (in kg) gevraagd. Het gewicht (in kg) wordt gedeeld door het kwadraat van de lengte (in m). Bij een vrouw: Er wordt naar de lengte van de vrouw (in cm) en het gewicht (in kg) gevraagd. Daarna wordt 6 cm van de lengte van de vrouw afgetrokken. Daarna wordt het gewicht (in kg) gedeeld door het kwadraat van de aangepaste lengte (in m). Bij een QI van 25 of meer is sprake van overgewicht. De Quetelet Index wordt, voor het tonen op het scherm, afgerond op één decimaal. Voorbeeld: Een man van 168 cm lengte met een gewicht van 70 kg heeft een QI van 24,8 (geen overgewicht). Voor het gemak zijn de regels genummerd. Het script is niet helemaal compleet. Bij de regelnummers 14 tot en met 17 moet nog de php code ingevuld worden, waarmee bij een vrouw voor de lengte 6 cm in mindering wordt gebracht, waarmee daarna de lengte omgezet wordt van cm in m en waarmee daarna de quetelet index wordt berekend. De namen van de benodigde variabelen zie in het begin van de header. 0 <html> 1 <head> 2 <title>bereken Quetelet Index</title> 3 <?php 4 $qi = 0; 5 $lengte = 0; 6 $gewicht = 0; 7 $geslacht = 0; 8 $conclusie = ""; 9 if(!empty($_post)) 10 { 11 $lengte = $_POST["lengte"]; 12 $gewicht = $_POST["gewicht"]; 13 $geslacht = $_POST["geslacht"]; 14 // als vrouw dan 6 cm van de lengte afhalen 15 16 // omzetten lengte van centimeter in meter 17 // berekenen van de quetelet index 18 if($qi >= 25) 19 $conclusie = "Je hebt <b>overgewicht</b>"; 20 else 21 $conclusie = "Je hebt <b>geen overgewicht</b>"; 22 } 23?>

24 </head> 25 <body bgcolor="#000000"> 26 <form method="post" action="<?php echo $_SERVER["PHP_SELF"]?>"> 27 <table> 28 <tr> 29 <td><font color="white">lengte in cm:</font></td> 30 <td><input type="text" name="lengte" value="<?php echo ($lengte*100);?>"></td> 31 </tr> 32 <tr> 33 <td><font color="white">gewicht in kg:</font></td> 34 <td><input type="text" name="gewicht" value="<?php echo $gewicht;?>"></td> 35 <td><input type="submit" name="bereken" value="bereken"></td> 36 <td><input name="reset" type="reset" id="reset" value="leegmaken"></td> 37 </tr> 38 </table> 39 <br> 40 <input type="radio" name="geslacht" value="man"><font color="white">man</font</input> 41 <br> 42 <input type="radio" name="geslacht" value="vrouw"><font color="white">vrouw</font></input> 43 <hr> 44 Je Quetelet Index is: 45 <input type="text" name="qi" value="<?php echo round($qi,1);?>"> 46 <br> 47 <br> 48 <?php echo $conclusie;?> 49 </form> 50 </body> 51 </html> P25 P25a P25b P25c Door het OSI-model en het TCP/IP model zijn er internationale afspraken gemaakt hoe een netwerkomgeving eruit moet zien. In die referentiemodellen is precies vastgelegd hoe een en ander in de software en in de hardware geregeld moet zijn. Door die afspraken is de hardware, zoals bijvoorbeeld netwerkkaarten, routers en switches uitwisselbaar geworden. Daardoor is de netwerpapparatuur veel goedkoper geworden. In die modellen is ook vastgelegd hoe de opdeling van een bestand in pakketjes verloopt, pakketjes die van de ene naar de andere computer gezonden worden. Uit welke 7 lagen bestaat het OSI-model? Maak ook een tekening. Uit welke 5 lagen bestaat het TCP/IP-model. Maak ook een tekening. In welke laag zijn de pakketjes het grootst (bevatten de meeste informatie), in de applicatielaag of in de fysieke laag?

Antwoorden Module 5 en php-boekje 1 Machinetalen enen en nullen (1100100100011010 1111011010101110 1010111101100011 ) Assembleertalen afkortingen, waarbij elke afkorting een machine-instructie voorstelt (Z80) Hogere programmeertalen procedurele talen: COBOL, BASIC, PASCAL, ALGOL, FORTRAN, LISP, C 4 e Generatietalen SQL, macro s Objectgeoriënteerde talen (OO) JAVA, C++, C#, GML 2 Compiler: vertaalt het gehele programma in één keer (maakt er een.exe van). Tijdens de uitvoering van een gecompileerd programma hoeft er dus niets meer vertaald te worden naar machinetaal. Interpreter (vertolker): vertaalt het programma regel voor regel en voert regel voor regel uit. Bij een lusconstructie moet een stukje broncode steeds opnieuw vertaald worden naar machinetaal. 3a Door de tussenstap van bytecode is de programmacode niet meer voor iedereen zichtbaar en de bytecode is geschikt voor elk platform (elk besturingssysteem). (Daardoor kan er programmatuur ontwikkeld worden voor een grotere doelgroep zonder de broncode vrij te geven, waardoor de programma-ontwikkeling commercieel aantrekkelijker wordt). 3b Java Virtual Machine (JVM). 3c De JVM is niet platformonafhankelijk. (Elk platform en dus elk besturingssysteem heeft zijn eigen JVM om de bytecode geschikt te maken voor het desbetreffende besturingssysteem of processor). 4 Object: datgene wat centraal staat bij een bepaald programmeerprobleem; een object bestaat uit gegevens en de bijbehorende instructies bijvoorbeeld een textbox in Visual Basic of een poppetje in een game Klasse: de groep met gemeenschappelijke kenmerken waar het object toe behoort. Attribuut: kenmerk van het object (attribuut = kenmerk = eigenschap) bijvoorbeeld vormgeving of kleur Methode: actie die met het object uitgevoerd kan worden bijvoorbeeld tekst tonen of springen van poppetje Overerving: overname van de eigenschappen/methoden van een overkoepelende klasse (erven van de parent ) Instantie: een kloon (kopie) van het object in het programma - bijvoorbeeld meerdere dezelfde poppetjes in een room (=level) van een game; veranderen de eigenschappen van een Object dan veranderen ook de eigenschappen van de daarbij behorende instanties 5 Bij software engineering volgens het watervalmodel onderscheiden we de volgende stappen: Definitiefase (probleemstelling, definitie), analysefase (gegevens verzamelen/verwerken), ontwerpfase (functioneel en technisch ontwerp), realisatiefase (bouwen), gebruiksfase (overdragen aan klant). 6 C 7 UITVOER: 1220 A B C D 5 8 40 10 24 240 20 72 1440 1190 1220 8 Lengte in cm: <input type="text" name="lengte" value="<?php echo ($lengte);?>"> 9 <input type="radio" name="keuze" value="omtrek" checked = true > Omtrek </input> <input type="radio" name="keuze" value="oppervlakte"> Oppervlakte </input> 10 <input type="submit" name="bereken" value="bereken"> 11a ROM en RAM 11b RAM 11c RAM is vluchtig: wordt gewist bij uitschakelen (onderbreken) van de stroom/spanning. 11d 4 GigaByte = 4096 MegaByte 11e 8 bits 2048 Bytes 4096 KB 1048576 Bytes 12a 12b 1 Beheer van hulpbronnen, 2 Bestandsbeheer, 3 Taakbeheer (Besturingssystemen zijn Linux, Windows, Mac OSX, ) 1 beheer en gebruik van de hardware-onderdelen (harde schijf, printer enzovoorts) en het geheugen van de computer 2 beheer van data- en programmabestanden 3 regelen van de juiste uitvoering van de verschillende taken van de computer (prioriteit, ritsen van processen) 13 Freeware is volledig gratis software, je krijgt de broncode niet, een voorbeeld is Irfan View. Open source software is gratis software, je hebt toegang tot de broncode, je mag aanpassingen maken maar je mag het niet commercieel in de handel brengen, voorbeelden daarvan zijn het besturingssysteem Linux (bijvoorbeeld SuSE Linux en Linux Ubuntu), het CMS Joomla, het grafisch programma Gimp, het compressieprogramma 7-Zip en NotePad++. Shareware is software die je een tijdje gratis mag uitproberen, wil je het na die gratis proefperiode nog gebruiken dan moet je ervoor betalen. Je ontvangt de broncode niet. Voorbeelden zijn WinZip, Adobe Photoshop en AdobeFlash.

14 Bij het client/server-model verleent de server diensten aan de clients. Een client vraagt iets aan de server, bijvoorbeeld toestemming om te printen, en de server voert de handelingen uit die het printen mogelijk maken. Een ander voorbeeld is de verwerking van een php-script: php code wordt op de server omgezet in html code die via de browser aan de client getoond wordt. 15 Elza heeft gelijk, want tijdens de verwerking van het gecompileerd programma hoeft er niets meer vertaald te worden (dat is namelijk al gebeurd). 16 JAVA broncode wordt door de compiler omgezet in bytecode. Die bytecode wordt door de JVM omgezet in machinecode. Het voordeel daarvan is dat een JAVA-programma in zowel broncode als bytecode platform onafhankelijk is. De JVM, het programma dat de bytecode omzet in machinecode, is niet platform onafhankelijk. Dus bij elk type besturingssysteem dien je een eigen JVM aan te schaffen. 17 Objecten zijn de gedefinieerde/geprogrammeerde entiteiten (geprogrammeerde onderdelen) die kunnen reageren op bepaalde gebeurtenissen (events) door daar acties (actions) aan te koppelen. Pas als je een of meerdere objecten daadwerkelijk in je (hoofd)programma gebruikt spreek je van instanties. Een instantie is dus een kloon (kopie) van een object dat je daadwerkelijk in je programma (of in een game of simulatie) gebruikt. Van een bepaald object kun je meerdere instanties gebruiken. 18 Als het werkgeheugen te klein blijkt dan wordt de harde schijf als een uitbreiding daarvan gebruikt, die uitbreiding noemen we het virtueel geheugen (daardoor wordt de verwerking een stuk trager omdat de harde schijf langzamer is dan RAM). 19 Bij het client/server-model verleent de server diensten aan de clients. Als een client een bepaalde webpagina met PHP code opvraagt op de server, dan wordt door de server de PHP code verwerkt tot HTML code die daarna via de browser van de client getoond wordt. (Op de client is het PHP script dus niet zichtbaar) 20a Netwerktopologieën in de afbeelding: busnetwerk, sternetwerk, wireless netwerk, (maasnetwerk). 20b Er ontbreekt in de afbeelding: Token ringnetwerk. 21 Ja, als pc1 en/of pc2 on line is behoren ze tot internet. Nee, als pc1 en/of pc2 off line is behoren ze niet tot internet. 22 De verwerkingstabel (ooggetuigenverslag): A B C D 17 18 306 34 52 1768 68 120 8160 8192 1024 23a Want alleen bij optie B wordt ook systeemsoftware aangeboden. 23b P24 P25ab if ($geslacht == "vrouw") $lengte = $lengte - 6; $lengte = $lengte / 100; $qi = $gewicht / ($lengte * $lengte); OSI-model 1 fysieke laag, 2 datalink- of verbindingslaag, 3 netwerklaag, 4 transportlaag, 5 sessielaag, 6 presentatielaag en 7 applicatielaag. TCP/IP-model 1 fysieke laag, 2 datalink- of verbindingslaag, 3 netwerklaag, 4 transportlaag, - - 5 applicatielaag.

P25 In de fysieke laag de grootste pakketjes: