Duchenne muscular dystrophy quantification of muscular parameters and prednisone therapy Beenakker, Ernesto Alexander Christiaan

Vergelijkbare documenten
Van 'gastarbeider' tot 'Nederlander' Prins, Karin Simone

Citation for published version (APA): Mazzola, P. (2016). Phenylketonuria: From body to brain [Groningen]: Rijksuniversiteit Groningen

Citation for published version (APA): Verbakel, N. J. (2007). Het Chronische Vermoeidheidssyndroom, Fibromyalgie & Reuma.

Improving the properties of polymer blends by reactive compounding van der Wal, Douwe Jurjen

De betrouwbaarheid van kleinschalige methoden voor waterzuivering Kaaij, Rachel van der

Neuroanatomical changes in patients with loss of visual function Prins, Doety

Laat maar zitten Janssen, Janine Hubertina Lambertha Joseph

University of Groningen

University of Groningen. De afkoelingsperiode in faillissement Aa, Maria Josepha van der

University of Groningen. Up2U Harder, Annemiek T.; Eenshuistra, Annika

Citation for published version (APA): Veeze, P. (1968). Rationale and methods of early detection in lung cancer. [S.n.].

Dynamics of inner ear pressure change with emphasis on the cochlear aqueduct Laurens-Thalen, Elisabeth Othilde

Quantitative STIR MRI as prognostic imaging biomarker for nerve regeneration Viddeleer, Alain

Mensen met een verstandelijke handicap en sexueel misbruik Kooij, D.G.

University of Groningen

University of Groningen. Eerste Hulp vaker ter plaatse Verhage, Vera

Multiple sclerose Zwanikken, Cornelis Petrus

University of Groningen. De besmettelijkheid van de ftisis Groenhuis, Dirk Johan Jacob

Molecular aspects of HNPCC and identification of mutation carriers Niessen, Renee

University of Groningen. Zorgvermijding en zorgverlamming Schout, Hendrik Gerrit

Zorgen rondom IVF Boekaar, J.; Riemersma, M.

Lamotrigine in bipolar depression Loos, Marcus Lambertus Maria van der

Draagvlak migratiebeleid Postmes, Thomas; Gordijn, Ernestine; Kuppens, T.; Gootjes, Frank; Albada, Katja

University of Groningen. Hulp op maat voor leerlingen met leerproblemen in het vmbo Mombarg, Remo

Schoolsucces van Friese leerlingen in het voortgezet onderwijs de Boer, Hester

Een model voor personeelsbesturing van Donk, Dirk

University of Groningen

Citation for published version (APA): Hoekstra, H. J. (1982). Fractures of the proximal femur in children and adolescents [S.n.]

Bouwen op een gemeenschappelijk verleden aan een succesvolle toekomst Welling, Derk Theodoor

Intrapersonal factors, social context and health-related behavior in adolescence Veselska, Zuzana

University of Groningen. Inferior or superior Carmona Rodriguez, Carmen

Multiple sclerose Zwanikken, Cornelis Petrus

Hypothalamus, pituitary and thyroid. The control system of thyroid hormone production. Sluiter, Wim J.

Citation for published version (APA): Roodenburg, J. L. N. (1985). CO2-laserchirurgie van leukoplakie van het mondslijmvlies. [S.l.]: [S.n.].

Procesevaluatie van het Navigator project Jager, John Mike

Improving metabolic control in NIDDM patients referred for insulin therapy Goddijn, Patricia Petra Maria

University of Groningen. Vrije en reguliere scholen vergeleken Steenbergen, Hilligje

Man of vrouw? Een onderzoek naar sekseverschillen in reacties op chronische aandoeningen Roeke, M.

University of Groningen. Electron Holography of Nanoparticles Keimpema, Koenraad

Interactie als gereedschap Koole, Tom

Citation for published version (APA): Scheepstra, A. J. M. (1998). Leerlingen met Downs syndroom in de basisschool Groningen: s.n.

The importance of tactical skills in talent development Kannekens, Rianne

Citation for published version (APA): Weide, M. G. (1995). Effectief basisonderwijs voor allochtone leerlingen Groningen: s.n.

Cryosurgery in cervical intraepithelial neoplasia. A morphometric study Boonstra, Hendrik

Electric double layer interactions in bacterial adhesion and detachment Poortinga, Albert Thijs

University of Groningen

University of Groningen. Resultaat van pleegzorgplaatsingen Oijen, Simon van

University of Groningen. Living with Rheumatoid Arthritis Benka, Jozef

Uw mening over gaswinning uit het Groningen-gasveld: Onderzoeksresultaten fase 2 Hoekstra, Elisabeth; Perlaviciute, Goda; Steg, Emmalina

The diversity puzzle Mäs, Michael

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Citation for published version (APA): Crane, L. M. A. (2011). Intraoperative fluorescence imaging in cancer Groningen: s.n.

University of Groningen. BNP and NT-proBNP in heart failure Hogenhuis, Jochem

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda

Citation for published version (APA): Hendriks, H. G. D. (2004). Transfusion requirements in orthotopic liver transplantation Groningen: s.n.

University of Groningen. Positron emission tomography in urologic oncology Jong, Igle Jan de

University of Groningen. Symptoms of Distress and Imbalance in Children Nijboer, J.M.

The etiology of functional somatic symptoms in adolescents Janssens, Karin

The development of stable influenza vaccine powder formulations for new needle-free dosage forms Amorij, Jean-Pierre

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Opvoeding op school en in het gezin. Onderzoek naar de samenhang tussen opvoeding en de houding van jongeren ten opzichte van sociale grenzen

Helping infants and toddlers in Foster family care van Andel, Hans

Citation for published version (APA): Sarkova, M. (2010). Psychological well-being and self-esteem in Slovak adolescents. Groningen: s.n.

De primaire frozen shoulder Stenvers, Jan Derek

University of Groningen. Symptom network models in depression research van Borkulo, Claudia

University of Groningen. Risk factors for injury in talented soccer and tennis players van der Sluis, Alien

The infant motor profile Heineman, Kirsten Roselien

Citation for published version (APA): Tijdschrift voor Genderstudies (2018). Jaarrekening Stichting Tijdschrift voor Vrouwenstudies.

Citation for published version (APA): Droogh, J. (2014). Interhospital transport of the critically ill patient: Focus on the journey [S.l.]: [S.n.

University of Groningen. Enabling knowledge sharing Smit - Bakker, Marloes

University of Groningen. Dwaallichten, struikeltochten, tolwegen en zangsporen Roodbol, Pieternella

Infrastructure investment in Indonesia Mustajab, M.

Citation for published version (APA): Scheepstra, A. J. M. (1998). Leerlingen met Downs syndroom in de basisschool Groningen: s.n.

University of Groningen. The impact of political factors on drivers of economic growth Klomp, Johannes Gerardus

Cervical cancer, proxies for HPV exposure, screening scare and use of proximal and distal defense behaviors in fear buffering Leckie, Glenn

Today's talented youth field hockey players, the stars of tomorrow? Gemser, Marije

Citation for published version (APA): Oldenziel, W. H. (2006). Application of a glutamate microsensor to brain tissue. s.n.

Citation for published version (APA): Egberink, I. J-A. L. (2010). Applications of item response theory to non-cognitive data Groningen: s.n.

Computer assisted decision support in acutely ill patients. Application in glucose management and quantification of myocardial reperfusion

Transcriptome analysis to investigate the link between obesity and its metabolic complications Wolfs, Marcel Guillaume Maria

Citation for published version (APA): Wagemakers, M. (2015). Angiogenesis and angiopoietins in human gliomas [Groningen]: University of Groningen

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert

Self-reported health and health risky behaviour of Roma adolescents in Slovakia Kolarčik, Peter

Bijdrage tot de statistiek en behandeling der lip- en verhemeltespleten Borgesius, Eltje Jacob

University of Groningen. Left ventricular function after STEMI Vleuten, Pieter Adriaan van der

Citation for published version (APA): Holwerda, A. (2013). Work outcome in young adults with disabilities Groningen: s.n.

University of Groningen. Similar but different Joustra, Monica Laura

University of Groningen

Verbindingskracht & combinatievermogen de Vries ev Delies, Jantina Jantje

Towards optimal decision making in personalized medicine Cao, Qi

Citation for published version (APA): Faber, A. (2006). Stimulant treatment in children: A Dutch perspective s.n.

University of Groningen. Paula voor goud Piersma, Theun. Published in: Vogels+

University of Groningen. Sodium intake and therapy resistance to ACE inhibition Kocks, Menno Johan Adelbert

Knowledge, chance, and change Kooi, Barteld

Oxidative dehydrogenation of ethylbenzene under industrially relevant conditions Zarubina, Valeriya

Improving quality of care for patients with ovarian and endometrial cancer Eggink, Florine

Multiple sclerose Zwanikken, Cornelis Petrus

Effective monitoring and control with intelligent products Meyer, Gerben Gerald

University of Groningen. The clinical learning environment Hell, Elisabeth Aaltje van

University of Groningen. De emergentie en evolutie van drie werelden de Vries, André

Transcriptie:

Duchenne muscular dystrophy quantification of muscular parameters and prednisone therapy Beenakker, Ernesto Alexander Christiaan IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2005 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Beenakker, E. A. C. (2005). Duchenne muscular dystrophy quantification of muscular parameters and prednisone therapy s.n. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 01-03-2017

Samenvatting en conclusies.

Samenvatting en conclusies Het doel van de studies in dit proefschrift was: 1. het vaststellen van referentiewaarden voor spierkracht, spierfunctie, kuitomtrek en echogeniciteit van spierweefsel; 2. het bepalen van de mate van ziekte progressie in ambulante kinderen met Duchenne spierdystrofie (DMD) middels de genoemde referentiewaarden; en 3. het bepalen van het effect van prednisontherapie op spierfunctie en spierkracht in DMD patiënten In hoofdstuk 1 worden de klinische-, pathofysiologische- en genetische kenmerken van DMD beschreven. In hoofdstuk 2 worden de kwantitatieve referentiewaarden voor de maximale isometrische spierkracht gepresenteerd die werden verkregen middels dynamometrisch onderzoek bij 270 gezonde kinderen in de leeftijd van 4 jaar tot en met 16 jaar. Bij deze kinderen werden 11 verschillende spiergroepen getest. Referentiewaarden worden vermeld voor individuele spiergroepen, evenals voor somscores van arm- en beenspieren en proximaal- en distaal gelegen spiergroepen. Tot de leeftijd van 14 jaar blijkt de maximale isometrische spierkracht tussen jongens en meisjes niet te verschillen. Daarna zijn jongens significant sterker voor bijna alle geteste spiergroepen. Spierkracht referentiewaarden kunnen gebruikt worden om de mate van spierzwakte te objectiveren in individuele spiergroepen, om het distributie patroon van spierzwakte over verschillende spiergroepen te bepalen, om de mate van ziekte progressie vast te stellen en om het effect van eventuele behandelingsmethoden te bepalen bij kinderen met ziekten die gepaard gaan met spierzwakte. In hoofdstuk 3 presenteren we normaalwaarden voor tijdfunctietesten (9 meter rennen en opstaan vanuit liggende houding) verkregen bij 123 gezonde kinderen in de leeftijd van 4 jaar tot en met 11 jaar. Bij 16 ambulante DMD patiënten in de leeftijd van 5 tot en met 8 jaar werden resultaten van tijdfunctietesten en spierkrachttesten vergeleken met de eerder verkregen normaalwaarden. Met het stijgen van de leeftijd leggen gezonde kinderen de tijdfunctietesten sneller af dan de DMD patiënten, die met het stijgen van de leeftijd dat juist langzamer doen. In vergelijking met gezonde kinderen is de spierkracht van DMD patiënten voor zowel de totale- en distale spierkracht, als ook voor de gesommeerde beenspierkracht, significant verminderd. Bij ambulante patiënten kan een kleine vermindering van de spierkracht gemeten middels dynamometrie gepaard gaan met een relatief forse afname van de spierfunctie. Het is daarom zinvol om bij DMD patiënten tijdfunctietesten als een additionele parameter te gebruiken om de mate van ziekteprogressie te bepalen en de effecten van therapie te evalueren. In hoofdstuk 4 beschrijven we de omvang van de kuiten bij DMD patiënten in vergelijking met die van gezonde kinderen. Alhoewel kuitspiervergroting als een klassiek symptoom in DMD patiënten wordt beschouwd, is de mate van vergroting onbekend. 116

De kuitomtrek en de omtrek van de bovenste extremiteiten en bovenbenen werden gemeten bij 59 gezonde jongens in de leeftijd van 4-10 jaar en bij 19 ambulante DMD patiënten. Bij DMD patiënten is de kuitspieromtrek inderdaad significant groter. Echter, bij individuele patiënten kan ogenschijnlijk sprake zijn van een toegenomen kuitspieromtrek door een relatief geringe omtrek van de bovenbeenspieren als gevolg van spieratrofie. In hoofdstuk 5 worden referentiewaarden gepresenteerd van spierdimensies en spieraspect van de biceps- en quadricepsspier van gezonde kinderen verkregen door middel van echografisch onderzoek. Deze werden vergeleken met de waarden gevonden bij patiënten met een neuromusculaire aandoening om de toegevoegde waarde van deze diagnostische methode te bepalen. Door gebruik te maken van dichtheidsmetingen in spieren kunnen gezonde kinderen en kinderen met een neuromusculaire aandoening van elkaar worden onderscheiden. Om onderscheid te maken tussen de verschillende typen neuromusculaire aandoeningen is echter een gedetailleerde analyse van het spieraspect noodzakelijk. In hoofdstuk 6 wordt een overzicht gegeven van de literatuur betreffende het gebruik van steroïden bij DMD. In de zoekbestanden Clinical Evidence (BMJ Publishers), metaregister RCTs (Biomed Central), Cochrane Library en Embase van 1974 tot 2004 werd gezocht naar bij DMD verrichte trials. Een second opinion search werd verricht in Medline. Twintig gepubliceerde studies betreffende het effect van deflazacort, oxandrolon, prednison of prednisolon bij DMD werden geanalyseerd. Op basis van deze analyses kan gesteld worden dat intermitterende prednison behandeling bij DMD zinvol kan zijn, daar prednison op de korte termijn een positief effect heeft op de spierfunctie en spierkracht. Het is echter nog onduidelijk hoe het ziekteverloop op de langere termijn wordt beïnvloed en welke bijwerkingen in welke mate kunnen optreden. In hoofdstuk 7 worden de resultaten van een gerandomiseerd, dubbelblind prednison onderzoek bij ambulante DMD patiënten gepresenteerd. Gedurende 6 maanden werd prednison in een dosering van 0,75 mg/kg/d of placebo gegeven tijdens de eerste 10 dagen van elke maand. Na een wash-out periode van 2 maanden volgde een tweede onderzoeksperiode van 6 maanden waarin prednison en placebo werden omgewisseld. Tijdens de prednison periode nam de tijd, die nodig was om de functietesten 9 meter rennen en traplopen uit te voeren, in vergelijking met de placebo periode significant langzamer toe. Anders gezegd, tijdens de prednisonmedicatie trad minder snel een achteruitgang op van bepaalde spierfuncties. Dit ging gepaard met een toename van de totale spierkracht, maar ook van de proximale spierkracht en van de kracht van de armen. 117

Alhoewel het aantal bijwerkingen zoals geïrriteerdheid, cushingoid uiterlijk en hyperactiviteit tijdens de prednison periode groter was dan tijdens de placebo periode, veranderde de kwaliteit van leven, gemeten door middel van de DUX-25 vragenlijst, niet in positieve of negatieve zin. Conclusies 1. Dit proefschrift presenteert een aantal gekwantificeerde normaalwaarden voor diverse aan het neuromusculaire systeem gerelateerde parameters die gebruikt kunnen worden om enerzijds de mate van ziekte activiteit te kwantificeren en anderzijds het effect van therapie te evalueren. 2. Intermitterende prednison therapie, 0,75 mg/kg/d tijdens de eerste 10 dagen van de maand, vertraagt op de korte termijn (6 maanden) de ziekte progressie in ambulante patiënten met Duchenne spierdystrofie. 3. De genoemde prednison behandeling leidt op korte termijn tot bijwerkingen maar die beïnvloeden de kwaliteit van leven niet. 118