University of Groningen

Transcriptie

1 University of Groningen Opvoeding op school en in het gezin. Onderzoek naar de samenhang tussen opvoeding en de houding van jongeren ten opzichte van sociale grenzen Mooren, Francisca Catharina Theodora van der IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2006 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Mooren, F. C. T. V. D. (2006). Opvoeding op school en in het gezin. Onderzoek naar de samenhang tussen opvoeding en de houding van jongeren ten opzichte van sociale grenzen s.n. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date:

2 Opvoeding op school en in het gezin Onderzoek naar de samenhang tussen opvoeding en de houding van jongeren ten opzichte van sociale grenzen

3 Colofon Opvoeding op school en in het gezin. Een onderzoek naar de samenhang tussen opvoeding en de houding van jongeren ten opzichte van sociale grenzen. F.C.T. van der Mooren Proefschrift Rijksuniversiteit Groningen ISBN: Grafisch ontwerp cover: Strik Design Drukwerk: Print Partners Ipskamp

4 RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN OPVOEDING OP SCHOOL EN IN HET GEZIN ONDERZOEK NAAR DE SAMENHANG TUSSEN OPVOEDING EN DE HOUDING VAN JONGEREN TEN OPZICHTE VAN SOCIALE GRENZEN Proefschrift ter verkrijging van het doctoraat in de Gedrags- en Maatschappijwetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen op gezag van de Rector Magnificus, dr. F. Zwarts, in het openbaar te verdedigen op donderdag 19 oktober 2006 om 14:45 uur door Francisca Catharina Theodora van der Mooren geboren op 2 januari 1977 te Leiden

5 Promotor : Prof. dr. J.E. Rink Copromotor : Dr. J. Strijker Beoordelingscommissie : Prof. dr. M. Deković Prof. dr. A.E.M.G. Minnaert Prof. dr. Tj. Zandberg

6 Inhoudsopgave HOOFDSTUK 1 INLEIDING Aanleiding Positie van het onderzoek Doelstellingen en onderzoeksvragen Indeling van het proefschrift 16 HOOFDSTUK 2 THEORETISCHE UITEENZETTING Een algemeen theoretische beschouwing Het sociaal-ecologisch model van Bronfenbrenner Het opvoedproces volgens Kok Het 4-variabelenmodel Opvoeding, opvoedingsdimensies en ouderschapsstijlen Specifiek theoretische beschouwing per onderzoeksvraag Onderzoeksvraag Onderzoeksvraag Onderzoeksvraag Onderzoeksvraag 4 55 HOOFDSTUK 3 METHODE Onderzoeksgroepen De Docenten De Jongeren De Ouders Instrumentarium en psychometrische eigenschappen Attitudeschaal Sociale Limieten Vragenlijst Opvoedingstaken Voor Ouders Vragenlijst Opvoedingstaken Voor Leerkrachten Gezinsklimaatschaal Dataverzameling De Scholen De Docenten De Leerlingen De Ouders Data-Analyse Onderzoeksvraag Onderzoeksvraag Onderzoeksvraag Onderzoeksvraag 4 83 HOOFDSTUK 4 RESULTATEN Onderzoeksvraag 1 85

7 4.1.1 Beleid op school inzake opvoeding Opvoeding in de klas Beleidsvoorschriften en de opvoeding in de klas Conclusie Onderzoeksvraag De opvoedingstaken van docenten en de docentstijlen De houding van jongeren ten opzichte van sociale grenzen Opvoeding in de klas en de houding van jongeren Conclusie Onderzoeksvraag De opvoedingstaken van ouders en de ouderschapsstijlen Opvoeding in de thuissituatie en de houding van jongeren Conclusie Onderzoeksvraag Docenten en ouders Conclusie 124 HOOFDSTUK 5 TEST-HERTEST BETROUWBAARHEID VAN DE ASL Test-hertest betrouwbaarheid Methode Onderzoeksgroep Dataverzameling Data-analyse Resultaten Conclusie 131 HOOFDSTUK 6 BEGRIPSVALIDITEIT VAN DE VOVO Begripsvaliditeit Methode en resultaten De VOVO en de GKS-II Vervolgonderzoek naar de begripsvaliditeit Conclusie 143 HOOFDSTUK 7 CONCLUSIE EN DISCUSSIE Conclusies en interpretatie Beleid en opvoeding in de klas Opvoeding in de klas en de houding van jongeren Opvoeding thuis en de houding van jongeren Opvoeding op school en thuis Test-hertest betrouwbaarheid van de ASL Begripsvaliditeit van de VOVO Discussie Betrouwbaarheid en validiteit van het instrumentarium Betrouwbaarheid en validiteit van het onderzoeksdesign Data-analyse 155

8 7.3 Aanbevelingen Optimaliseren van het instrumentarium Inhoudelijke aanbevelingen 159 SAMENVATTING 161 SUMMARY 167 LITERATUUR 173 DANKWOORD 183 BIJLAGEN 185 Bijlage Bijlage Bijlage 3 207

9