profiel Calculator Regie: Bouwradius LOB Datum wijzigen: 26-8-2004 Versie 7 Print: 04-januari-2005 Pagina 1 van 11
BEROEPSCOMPETENTIEPROFIEL Calculator (CAL) Algemene informatie Onder regie van kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven Ontwikkeld door Brondocument(en) datum: 26-8-2004 Bouwradius LOB K. Hermans, A. Hildenbrant en L. van Helden versie: 7 Bouwvaardige competenties UTA functies en sociaalcommunicatieve competenties; Arbeid Opleidingen Consult BV (2001) Handboek functie-indeling architectenbureaus; Adviescommissie personeelszaken architectenbureaus (2002) Interviews en workshop met functionarissen en leidinggevende (2003) profiel Assistent calculator; Bouwradius Groep ( 2002) Legitimering beroepscompetentieprofiel - op format vereisten door - op inhoud door Mogelijke functiebenamingen Calculator Loopbaanmogelijkheden KBB Bouwradius Bouwned NVBK (Nederlandse Vereniging van Bouwkosten Deskundigen) dd. 26-8-2004 dd. 28-1-2004 De calculator kan doorgroeien naar functies zoals, hoofdcalculator of bouwkostendeskundige. BEROEPSBESCHRIJVING beroepscontext / werkzaamheden rol en verantwoordelijkheden complexiteit typerende beroepshouding De calculator werkt op een architectenbureau, aannemersbedrijf, (bouwkosten)adviesbureau of bij de overheid. Hij verricht zijn werkzaamheden vrijwel volledig op kantoor. De mensen met wie hij direct contact heeft zijn mede (assistent)calculators, de hoofdcalculator, werkvoorbereiders, architecten, adviseurs, onderaannemers en leveranciers van bouwproducten. Zijn werkzaamheden kunnen zowel in de ontwerpfase als in de prijs- en contractvorming fase vallen. In de ontwerpfase zijn er nog relatief weinig projectgegevens de calculator zal dan keuzes en aannames moeten maken en deze vastleggen. In de prijs- en contractvorming fase zijn er juist veel gegevens de calculator zal deze allen juist moeten interpreteren.de werkzaamheden van een calculator bestaan uit, het uittrekken van materialen en hoeveelheden en het opstellen van begrotingen (elementenbegroting, directiebegroting, inschrijfbegroting, etc.) van potentiële projecten (hierin zijn bijvoorbeeld opgenomen, normen, prijzen en/ of oppervlakten). Tevens het aanvragen en vergelijken van offertes (en overleggen met betrokken partijen) en het verzamelen van kengetallen en het bijhouden van de moederbegroting. De calculator heeft een analyserende en uitvoerende rol. Hij zal projectgegevens (locatie, voorlopig ontwerp, definitief ontwerp, bestek, bestektekeningen, nota van inlichtingen, etc.) kritisch moeten beoordelen.tijdens de ontwerpfase zal hij mogelijke uitvoeringsmethoden en volgorden (bouwmethodiek) moeten analyseren en beoordelen (en samen met leidinggevende bepalen) van projecten waarvan de bouwkosten moet worden bepaald. De calculator heeft een uitvoerende en analyserende rol tijdens het maken van uittrekstaten, maken van oppervlakte metingen, aanvragen en beoordelen van offertes en het maken van (deel)begrotingen. Vanuit de inschrijfbegroting kan later in samenwerking met de werkvoorbereiding een werkbegroting opgesteld moeten worden. De calculator valt onder eindverantwoordelijkheid van een leidinggevende. De complexiteit is voor een groot deel afhankelijk van het soort project. De informatie die de calculator nodig heeft voor het maken van een begroting is niet vaak compleet en/ of foutloos. Een terugkerend facet is de scheidslijn tussen een scherpe (voor de klant) en realistische (voor het bedrijf) begroting. Bij het opstellen van een begroting wordt van de calculator verwacht dat hij inzicht heeft in en de consequenties kan overzien van een calculatie (kostenbewust en bouwkundig inzicht). Stressbestendig, dit is vooral van belang door pieken in de werkdruk. Accuraat, kostendeskundig en nieuwsgierig en commercieel denkend bij het uitvoeren van zijn werkzaamheden. Discreet en integer wat betreft prijzen en cijfers naar buiten toe. Systematisch met de invulling van de begroting. Breed en analytisch (voorstellings)vermogen. Communicatief (mondeling en schriftelijk) vaardig. TRENDS / INNOVATIES Print: 04-januari-2005 Pagina 2 van 11
Marktontwikkelingen Wetgeving overheidsregulering Technologische ontwikkelingen Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen Internationale ontwikkelingen Aangeleverde informatie zoals bestek en tekeningen zijn vaker, als gevolg van hoge werkdruk, onvolledig en/ of onjuist. Binnenstedelijke gebouwen bouwen, grotere omvang van de bouwproductie leidt tot meer aandacht voor maakbaarheid en bouwveiligheid, raakvlakken met omgeving en logistieke bouwplaatsorganisatie. Toename op het gebied van product- en proceskwaliteit (bouwbesluit, ISO, Woonkeur etc.) arbo (VCA, Arbeidsomstandighedenwet etc.) en milieu (duurzaam bouwen etc.) Toeleveranciers/ bouwbedrijven verzorgen steeds vaker het technisch ontwerp of onderdelen daarvan. Gegevens (tekeningen en bestek) worden af en toe digitaal aangeleverd. Ontwikkelingen op het automatiseringsgebied zoals, digitale hoeveelheid bepaling en ontwikkelingen van begrotingsprogramma s. Indirecte arbeid, in grote bouwbedrijven is het aandeel UTA-personeel ten opzichte van het bouwplaatspersoneel toegenomen omdat deze (hoofd)aannemersbedrijven in toenemende mate het bouwproces coördineren en de uitvoering grotendeels uitbesteden aan gespecialiseerde bedrijven. Zelfsturing, verantwoordelijkheden en bevoegdheden worden naar het operationele niveau gedelegeerd waardoor medewerkers de mogelijkheid krijgen om zelf mede de eigen werkprocessen aan te sturen. Bouwbedrijven doen meer moeite om mensen aan zich te binden, er komt meer nadruk op blijvende inzetbaarheid te liggen. Toename Europese wet- en regelgeving (op het gebied van aanbesteding). Print: 04-januari-2005 Pagina 3 van 11
KERNTAKEN VAN HET BEROEP 1 Uittrekken van materialen en hoeveelheden. 2 Aanvragen en spiegelen van offertes. 3 Opstellen en invullen van begrotingen. Print: 04-januari-2005 Pagina 4 van 11
KERNTAAK 1 Uittrekken van materialen en hoeveelheden. proces rol / verantwoordelijkheden complexiteit betrokkenen (hulp-)middelen kwaliteit van proces en resultaat keuzes en dilemma's De calculator ontvangt projectgegevens van de architect, projectleider of adviseur en/ of gaat in een enkel geval een opname ter plekke doen. Hij leest de projectgegevens (locatie, voorlopig ontwerp, definitief ontwerp, bestek, bestektekeningen, nota van inlichtingen, etc.) door en controleert deze op onjuistheden. Hij zal zelf aannames doen wanneer er gegevens nog niet bekend zijn. Vervolgens leidt hij de maten en hoeveelheden af uit de projectgegevens en/ of maakt een oppervlakte analyse. lculator bepaalt de normen en prijzen. Hij maakt per onderdeel een uittrekstaat. De rol van de calculator is analyserend, signalerend en uitvoerend. Analyserend en signalerend m.b.t. de verkregen informatie. Uitvoerend wat betreft het opstellen van de uittrekstaten en het bepalen van de oppervlakte gegevens. De calculator staat onder eindverantwoording van een leidinggevende. Een terugkerend facet is de onvolledigheid (in de ontwerpfase onbekendheid ), soms onjuistheid, van de projectinformatie. Hierdoor wordt het moeilijker om aan de juiste materialen en hoeveelheden te komen. Architect, constructeur en/ of andere adviseurs die de tekeningen aanlevert, mogelijk ook assistent calculators. -Kantoorhulpmiddelen (kleurpotloden, liniaal, rekenmachine, etc.). -Computer met daarop geïnstalleerd een tekstverwerker en een programma voor uitrekstaten (spreadsheetprogramma, calculatieprogramma). De calculator werkt nauwkeurig. Hij gaat alle onderdelen van bestek/ tekening langs. Het resultaat is een realistische beoordeling van het te calculeren bouwwerk en correcte hoeveelheden zodat de later opgestelde begroting met de projectgegevens (bestek/ tekening/ bouwmethode) overeenstemt. -Het verkrijgen van ontbrekende informatie. KERNTAAK 2 Aanvragen en spiegelen van offertes. proces rol / verantwoordelijkheden complexiteit betrokkenen (hulp-)middelen kwaliteit van proces en resultaat keuzes en dilemma's De calculator zoekt uit voor welke onderdelen offertes aangevraagd moeten worden. Samen met een leidinggevende wordt bepaald bij welke onderaannemers offertes worden aangevraagd.in de prijs- en contractvorming fase zal de calculator offertes aanvragen bij meerdere onderaannemers en leveranciers, eventueel via de inkoopafdeling. De calculator vergelijkt de uitgebrachte offertes en maakt daar spiegels van. Hij neemt de prijzen van onderaannemers en leveranciers in de begroting op. De rol van de calculator is uitvoerend en analyserend. Uitvoerend m.b.t. het aanvragen van offertes. Analyserend m.b.t. het zogenaamde spiegelen (vergelijken) van de offertes. De calculator staat onder eindverantwoording van de leidinggevende. De calculator zorgt ervoor dat de onderaannemers alle benodigde informatie krijgen (ook geen overtollige), zodat zij vergelijkbare offertes kunnen uitbrengen. Hij vraagt aanvullende informatie als deze niet compleet of duidelijk is.de calculator zorgt ervoor dat de offertes binnen de gestelde termijn worden ontvangen. Hij ontvangt offertes die niet altijd helemaal vergelijkbaar zijn en moeilijk te beoordelen. Hij werkt ook onder tijdsdruk nauwkeurig. De betrokkenen bij het aanvragen van offertes zijn onderaannemers en leveranciers van bouwproducten. -Kantoorapparatuur (telefoon, fax, etc.). -Computer met daarop geïnstalleerd een tekstverwerker en spreadsheetprogramma. De onderaannemers zijn eenduidig geïnformeerd.met de ontvangen offertes is een goede vergelijking en beoordeling mogelijk. - Hoe kunnen de verschillende offertes worden vergeleken? - De offerte is voor meerdere uitleggen vatbaar. - Welke onderaannemers worden gevraagd te offreren? Print: 04-januari-2005 Pagina 5 van 11
KERNTAAK 3 Opstellen en invullen van begrotingen. proces rol / verantwoordelijkheden complexiteit betrokkenen (hulp-)middelen kwaliteit van proces en resultaat keuzes en dilemma's Vanaf een moederbegroting wordt een begroting opgesteld. De calculator gebruikt de uitgetrokken materialen en hoeveelheden en de prijzen (uittrekstaten) voor het invullen van de begroting. Hij heeft inzicht in de algemene uitvoeringskosten van het project. Vanuit de bouwkosten wordt de aanbestedingssom vastgesteld. De rol van de calculator is uitvoerend. Hij moet zelfstandig komen tot een kostprijs. De aanbestedingssom wordt door een leidinggevende vastgesteld. De calculator staat onder eindverantwoording van een leidinggevende. De calculator moet zowel van technische als van financiële aspecten op de hoogte zijn. Tevens zal hij inzicht moeten hebben in de bouwmethodiek en de bouwvolgorde. De vorm van een gebouw heeft grote invloed hebben op de bouwkosten. Assistent calculators, werkvoorbereiders, leidinggevende, inkoper en onderaannemers. -Computer met daarop geïnstalleerd tekstverwerker en begrotingsprogramma (calculatieprogramma). -Prijslijsten en uittrekstaten. De begroting wordt gerealiseerd binnen de gestelde termijn. De calculator kan zijn werk en keuzes beargumenteren. De begroting wordt geproduceerd volgens interne (huisstijl) en externe voorschriften. -Welke invloed hebben omstandigheden op de gehanteerde prijzen, normen en bouwmethodes? Print: 04-januari-2005 Pagina 6 van 11
KERNOPGAVEN VAN HET BEROEP 1 De calculator staat voor de opgave om voldoende relevante informatie te verzamelen wanneer de reguliere informatie ontoereikend is. Dit is vooral het geval bij onbekendheid van gegevens in de ontwerpfase, ontbrekende of incomplete bestekken en bestektekeningen, onduidelijke offertes van onderaannemers en leveranciers van bouwmaterialen en ontbrekende informatie over het bouwterrein. 2 De calculator staat voor de opgave om tijdig, dus binnen de in het project gestelde termijn, informatie van de diverse betrokkenen (architect, projectleider, onderaannemers en leveranciers van bouwproducten) in de verschillende stadia van het proces te verkrijgen. 3 De calculator staat voor de opgave om zich kostenbewust op te stellen bij het maken van een begroting. Dit vraagt inzicht in het verband tussen cijferwerk (het calculeren) en de gevolgen ervan in ruimer verband. 4 De calculator staat voor de opgave om onder een plotseling hoge werkdruk toch nauwkeurig te werken. De tijdsdruk wordt dan veroorzaakt door, offertes, bestek, tekeningen en nota s van inlichtingen die kort voor de deadline worden aangeleverd. Print: 04-januari-2005 Pagina 7 van 11
OVERZICHTSSCHEMA BEROEPSCOMPETENTIES EN KERNTAKEN BEROEPSCOMPETENTIES vakmatig-methodisch (VM) 1 Analyseren van projectgegevens. 2 Hoeveelheden berekenen. 3 offertes beoordelen. 4 Begroting opstellen en invullen. bestuurlijk-organisatorisch en strategische (BOS) 5 Zelfstandig werken. sociaal-communicatieve (SC) 6 Communiceren met verschillende betrokkenen. 7 Omgaan met tijdsdruk. ontwikkelings (ON) 8 Omgaan met feedback. 9 Ontwikkelingen in het vakgebied. KERNTAAK 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 X X X X X X X Print: 04-januari-2005 Pagina 8 van 11
OVERZICHTSSCHEMA BEROEPSCOMPETENTIES EN KERNOPGAVEN BEROEPSCOMPETENTIES vakmatig-methodisch (VM) 1 Analyseren van projectgegevens. 2 Hoeveelheden berekenen. 3 offertes beoordelen. 4 Begroting opstellen en invullen. bestuurlijk-organisatorisch en strategische (BOS) 5 Zelfstandig werken. sociaal-communicatieve (SC) 6 Communiceren met verschillende betrokkenen. 7 Omgaan met tijdsdruk. ontwikkelings (ON) 8 Omgaan met feedback. KERNOPGAVE 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 X Print: 04-januari-2005 Pagina 9 van 11
BEROEPCOMPETENTIES MET SUCCESCRITERIA Nr. 1 VM De calculator is in staat om op adequate wijze projectgegevens te analyseren om te komen tot een juiste interpretatie van een project. Nr. 2 VM Leest het bestek en de tekeningen zorgvuldig door. Leest de overige informatie over het project zorgvuldig door. Signaleert eventuele tegenstrijdigheden en onjuistheden in de projectgegevens. Maakt nauwkeurig aantekeningen. Vraagt uitleg aan betrokkenen over onduidelijkheden in de informatie. Een compleet overzicht van de aan te vragen onderdelen bij onderaannemers. Een eerste aanzet voor een vragenlijst over onjuistheden en onvolledigheden in de projectgegevens. De calculator is in staat om op adequate wijze hoeveelheden te berekenen om te komen tot een begroting die overeenstemt met de projectgegevens. Nr. 3 VM Leidt juiste hoeveelheden af uit de maten van de projectgegevens. Leidt juiste hoeveelheden af uit overige informatie. Bepaald oppervlakten. Houdt rekening met de uitvoering van het werk, bijv. seizoenen, benodigd materieel of locatie. Controleert of de hoeveelheden van de verschillende onderdelen met elkaar in overeenstemming zijn. Voert de juiste hoeveelheden per onderdeel in de uittrekstaat in. Uittrekstaten die overeenstemmen met de projectgegevens. De uittrekstaten worden op de afgesproken tijd aangeleverd. De calculator is in staat om op adequate wijze de offertes te beoordelen ten behoeve van een onderbouwde afweging voor de juiste onderaannemer of leverancier. Nr. 4 VM Rangschikt de binnengekomen offertes nauwkeurig en systematisch. Controleert of de offertes volledig zijn en onderling overeenstemmen. Overleg met onderaannemers m.b.t. de offertes. In de spiegels is duidelijk wat de prijsverschillen tussen de offertes zijn. De spiegels zijn opgebouwd conform de projectinformatie. De calculator is in staat om op adequate wijze een begroting op te stellen en de uitgetrokken hoeveelheden in te vullen zodat de bouwkosten berekend kunnen worden. Nr. 5 BOS Gebruikt een moederbegroting als startpunt. Gebruikt de uitgetrokken hoeveelheden afgeleide prijzen. Beargumenteert dat de opgegeven bouwkosten een goede, afgewogen prijs is en onderbouwt waarop de begroting is opgebouwd. Gebruikt calculatie en database programma s. Er is een reële begroting opgesteld die de werkelijke bouwkosten van het project weergeeft. De calculator is in staat om op adequate wijze zijn werkzaamheden zelfstandig uit te voeren zodat de voortgang van het begroten volgens de planning verloopt. Stelt een werkplanning op en bewaakt deze. Zoekt uit waar en hoe hij de benodigde informatie kan verkrijgen. Vraagt tijdig maar niet onnodig ondersteuning als de voortgang van zijn werkzaamheden bedreigd wordt. De leidinggevende besteedt niet meer tijd aan controle dan is gepland of gewenst. Het begrotingsproces loopt geen vertraging op. Print: 04-januari-2005 Pagina 10 van 11
Nr. 6 SC De calculator is in staat om op adequate wijze te communiceren met verschillende betrokkenen zodat het begrotingsproces optimaal verloopt. Nr. 7 SC De schriftelijke communicatie (brieven, faxen) voldoet aan de in het bedrijf geldende criteria. De mondelinge communicatie (telefoon, intern overleg) voldoet aan de in het bedrijf geldende criteria. De calculator neemt initiatief als hij informatie of hulp nodig heeft. De calculator vraagt door tot dat hij volledige en juiste informatie krijgt. De (aanvullende) informatie over de projecten is tijdig beschikbaar. Offertes zijn tijdig beschikbaar. De (aanvullende) informatie over de projecten is volledig en juist. Ontvangen offertes zijn volledig en juist en komen onderling overeen. De calculator is in staat om op adequate wijze om te gaan met tijdsdruk zodat de werkzaamheden tijdig en volgens de geldende criteria worden afgerond. Nr. 8 ON Maakt een werkplanning en bewaakt deze. Maakt de afweging tussen urgente en belangrijke activiteiten. Raakt niet in paniek als deadlines naderen. Geeft tijdig aan, bij de projectleider, als zijn planning mogelijk niet wordt gehaald. De tussenproducten worden tijdig aangeleverd. De tussenproducten voldoen aan de geldende criteria. De calculator is in staat om op adequate wijze feedback te ontvangen over zijn functioneren zodat dit leidt tot verbetering van het uitvoeren van de werkzaamheden. Nr. 9 ON Is bereid te luisteren naar feedback van collega of leidinggevende. Maakt onderscheid tussen feedback op functioneren en persoonlijke kritiek. Leidt uit feedback verbeterpunten af. De calculator heeft inzicht in de kwaliteit van zijn werkprocessen en tussenproducten. De kwaliteit van de werkprocessen en tussenproducten verbetert voortdurend. De bouwkundig tekenaar is in staat om op adequate wijze ontwikkelingen in het vakgebied bij te houden zodat hij op de hoogte blijft van nieuwe ontwikkelingen en veranderende inzichten. Toont zijn betrokkenheid door bij te blijven met ontwikkelingen. Toont zijn betrokkenheid door werkend te leren. Toont zijn kwaliteitsbewustzijn ook bij nieuwe ontwikkelingen. De tekenaar ontwikkeld zich binnen zijn vakgebied en blijft op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen en veranderde inzichten. Print: 04-januari-2005 Pagina 11 van 11