a. vertegenwoordigers van de volgende gemeenten, leden van de Vereniging:

Notulen van de buitengewone algemene ledenvergadering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, aangevangen op vrijdag 12 oktober 2012, Jaarbeurs te Utrecht. Aanwezig zijn het bestuur met mevrouw A. Jorritsma-Lebbink (burgemeester van Almere) als voorzitter, tevens voorzitter van de vergadering en de directieraad van de Vereniging, alsmede, blijkens de ingeleverde presentiekaarten, a. vertegenwoordigers van de volgende gemeenten, leden van de Vereniging: Aa en Hunze Alblasserdam Alkmaar Almelo Almere Alphen-Chaam Amersfoort Apeldoorn Appingedam Assen Asten Baarle-Nassau Baarn Bedum Beemster Bellingwedde Bergen op Zoom Berkelland Boekel Borger-Odoorn Boxtel Breda Brielle Bronckhorst Bunnik Bunschoten Capelle aan den IJssel Coevorden Dalfsen Dantumadeel De Ronde Venen Delft Den Helder Diemen Dirksland Doesburg Dongen Dongeradeel Dordrecht Drimmelen Druten Duiven Eemsmond Enschede Ermelo Ettenm-Leur Gaasterlân-Sleat Geertruidenberg Gilze en Rijen Goedereede Goirle Gouda Graafstroom Groningen Haaren Haarlemmermeer Harderwijk Halderberge Heerhugowaard Heerlen Hellendoorn Hellevoetsluis Hendrik-Ido-Ambacht Hengelo Heumen Heusden Hollands Kroon Hoogeveen Hoogezand-Sappemeer Houten Huizen IJsselstein Kaag en Braassem Kampen Kapelle Katwijk Kerkrade Krimpen aan den IJssel Laarbeek Lansingerland Leek Leeuwarden Leiden Leiderdorp Leidschendam-Voorburg Lelystad Liesveld Lingewaal Maasdriel Maasgouw Maastricht Marum Menameradiel Menterwolde Montferland Naarden Neder Betuwe Nieuwegein Nieuw-Lekkerland Nijkerk Nijmegen Noordwijk Noordwijkerhout Nunspeet Oirschot Oisterwijk Oldebroek Oldenzaal Olst Wijhe Oosterhout Oostzaan Opsterland Oude IJsselstreek Ouder-Amstel Overbetuwe Papendrecht Pijnacker-Nootdorp Purmerend Raalte Ridderkerk

Rijnwoude Roosendaal Rozendaal Schijndel Schinnen Sint-Oedenrode Sittard-Geleen Slochteren Someren Son en Breugel Staphorst Steenbergen Steenwijkerland Stichtse Vecht Tholen Tilburg - 2 - Tytsjerksteradiel Uden Uithoorn Veghel Velsen Vlaardingen Vlagtwedde Vlissingen Waddinxveen Wassenaar Waterland West Maas en Waal Westerveld Westervoort Westland Wierden Wijchen Wijdemeren Winterswijk Woensdrecht Woerden Zeevang Zeewolde Zeist Zoetermeer Zoeterwoude Zuidhorn Zuidplas Zutphen Zwolle b. vertegenwoordigers van de volgende gewesten: Regio Noord-Veluwe Parkstad Limburg Huishoudelijke zaken AGENDAPUNT 01 Opening De voorzitter heet de aanwezigen van harte welkom en opent de buitengewone algemene ledenvergadering van vrijdag 12 oktober 2012 in de Jaarbeurs te Utrecht. Ze blikt terug op het geslaagde jubileumcongres te Den Haag van 5 en 6 juni 2012. Het honderdjarig bestaan was een moment om feestelijk en met gepaste trots bij stil te staan, zowel in de persoonlijke sfeer als inhoudelijk. Tegelijkertijd was het ook een moment van bezinning. De wereld staat niet stil en de VNG moet zich steeds opnieuw oriënteren op een steeds sneller veranderende samenleving. Met de onderwerpen die in deze Buitengewone ALV aan bod komen worden opnieuw forse stappen gezet naar een Vereniging van, voor en door gemeenten. Dat kan op binnen onze bestuurlijke organisatie, binnen onze provinciale afdelingen, als ambassadeur voor een van onze projecten, of door mee te denken in bijeenkomsten en best practices te delen met collega bestuurders en ambtenaren. De voorzitter geeft aan te beseffen dat de uitdagingen voor de gemeenten enorm zijn. Maar dat geldt ook voor de ervaring, kennis en wilskracht van gemeenten, wat het vertrouwen geeft dat het

- 3 - de gemeenten ook gaat lukken, conform de de titel van de inzet voor de kabinetsformatie Samen sterker uit de crisis. Vertrek secretaris bestuur De voorzitter staat stil bij het vertrek van de secretaris van het bestuur, Luzette Wagenaar-Kroon, die inmiddels is benoemd tot burgemeester van Waterland. Ze dankt mevrouw Wagenaar-Kroon hartelijk voor haar inzet in de afgelopen jaren en wens haar veel succes in haar nieuwe functie. In de bestuursvergadering van donderdag 11 oktober 2012 heeft de heer Brok, burgemeester van Dordrecht, zich bereid verklaard om het secretarisschap op zich te nemen. Stemprocedure en proefstelling In deze Buitengewone ALV wordt in beginsel steeds elektronisch gestemd. In ieder geval zal elektronisch worden gestemd over: - Amendementen en de uiteindelijke tekst van de inzet van de gemeenten voor de kabinetsformatie Samen sterker uit de crisis - Toekomst opzet VNG Jaarcongressen - Invulling vacatures VNG-commissies - Voordracht benoeming Raad van Commissarissen KING - Informatiebeveiligingsdienst Sinds de ALV van 6 juni jl. zijn de stemmingen openbaar, behalve als stemmingen de verkiezing van personen betreffen. Dat geldt hier alleen voor de invulling van de vacatures in VNG- commissies. Bij het elektronisch stemmen gaat het om een gewogen stemming. Alleen de gemachtigde vertegenwoordigers van de leden die bij de ingang van de zaal een stemkastje en chipcard hebben ontvangen kunnen aan de stemmingen deelnemen. De traditie schrijft voor dat ten behoeve van de agendapunten waarbij een gewogen, elektronische stemming plaatsvindt, een proefstemming wordt gehouden. De proefstelling luidt: Vóór Sinterklaas is er een nieuw kabinet. De voorzitter concludeert na stemming dat de stemverhouding als volgt is: antwoord 1: JA 87,4% antwoord 2: NEE 12,6%

- 4 - Benoeming voorzitter stembureau Om toe te zien op een juist verloop van de stemmingen is een commissie van stemopneming aangewezen. De heer Adriaansen, wethouder van Roosendaal, is bereid gevonden voor deze vergadering het voorzitterschap van de stemcommissie op zich te nemen. De voorzitter constateert dat de leden hiermee kunnen instemmen. AGENDAPUNT 02 Benoeming van de commissie tot het nazien van de notulen van de buitengewone algemene ledenvergadering van vrijdag 12 oktober 2012 Het bestuur stelt voor te benoemen tot leden van deze commissie: 1. Mevrouw Bloemen, burgemeester van Zoeterwoude 2. De heer Dokter, wethouder van Ridderkerk 3. De heer Boumans, raadslid te Lopik De voorzitter stelt vast dat de leden hiermee instemmen. AGENDAPUNT 03 Vaststelling notulen van de algemene vergadering van 6 juni 2012 De com missie tot het nazien van de notulen van de vergadering werd gevormd door: 1. De heer Van Vuuren, raadslid te Soest 2. Mevrouw Koopmanschap, burgemeester van Diemen 3. De heer Prinsen, wethouder van Veldhoven De commissieleden hebben verklaard dat de notulen een getrouw beeld geven van hetgeen tijdens de algemene vergadering is besproken en besloten. Het bestuur stelt de ALV voor de notulen goed te keuren. De voorzitter stelt vast dat de leden hiermee instemmen.

- 5 - Verenigingszaken AGENDAPUNT 04 Strategisch Traject a. Voortgang strategisch traject VNG verbindt De leden zijn eerder geïnformeerd over het Strategisch Traject, waarin de VNG werkt aan de versterking van haar focus, ledengerichtheid en zichtbaarheid. Vanaf september is de tweede fase van dit traject van start gegaan onder de noemer VNG Verbindt. De voorzitter geeft voor een nadere toelichting het woord aan de heer Lamers, vice-voorzitter van het bestuur. De heren Lamers, Westmaas, Nuis en Otten (allen lid van het bestuur) vormden de klankbordgroep die vanuit het bestuur intensief bij het traject is betrokken. De heer Lamers geeft aan dat de wereld om ons heen in een rap tempo verandert, ook die van gemeenten. De economische crisis maakt het noodzakelijk dat maatschappelijke vraagstukken nog urgenter moeten worden beantwoord. De arbeidsmarkt vergrijst, de burger wordt mondiger en stelt hogere eisen, de regionalisering neemt toe en de netwerksamenleving is inmiddels een feit. Ook de achterban van de VNG is anders tegen de VNG gaan kijken. Met minder middelen moet meer oplossingen worden gecreëerd, wat een doortastende en slimme aanpak vereist. De eerste fase van het strategisch traject heeft zich voor het grootste deel binnenskamers afgespeeld. Nu wordt naar buiten getreden met een aantal concrete projecten welke niet onopgemerkt voor de leden zullen blijven zijn. Tijdig en adequaat zal blijven worden ingespeeld op veranderingen onder de noemer VNG verbindt. Hierbij wordt gezocht naar een versterking van focus, ledengerichtheid en zichtbaarheid. Dit betekent dat er scherpe keuzes moeten worden gemaakt en niet alle vragen en taken kunnen worden opgepakt. Leden moeten meer intensief betrokken worden en gevraagd worden een bijdrage te leveren aan het werk van de vereniging. Onze vereniging moet zich ook meer nadrukkelijk laten zien. Binnen VNG verbindt zijn reeds stappen gezet, waaronder VNG Agenda 2013 welke tijdens deze vergadering aan de orde komt. Ook wordt er gewerkt aan het Raadsledenprogramma en de Bestuurdersdagen. V NG Agenda 2013 Tijdens deze vergadering worden de punten voor de VNG Agenda 2013 vastgesteld. Een eerdere peiling over de gewenste prioriteiten hiervoor vond plaats tijdens de Algemene Ledenvergadering van 6 juni 2012. Ook vonden er in september twee landelijke bijeenkomsten in Zwolle en Breda hiervoor plaats over de nadere invulling van de agenda.

- 6 - Projectbureau Binnen de VNG is het projectbureau opgericht om de thema s van de agenda integraal projectmatig op te pakken. VNG Connect De medewerkers van het bureau van de VNG worden beschikbaar gemaakt om bij gemeenten gedetacheerd te worden die daar behoefte aan hebben. Tegelijk wordt een beroep gedaan op de know how en deskundigheid van de gemeenten door medewerkers in te huren die bij het bureau van de VNG aan de slag gaan. Zo kan soepeler en flexibeler expertise en ervaringen van gemeenten en VNG uitgewisseld worden. VNG Connect fungeert hierbij als makelaar om die kennis en expertise te kunnen uitwisselen. Afwegingskader Om vast te stellen welke taken en prioriteiten de VNG oppakt en hoe deze uit te rollen is een afwegingskader ontwikkeld, welke wordt toegepast op de werkzaamheden van de afdelingen van het bureau. Hierbij wordt bekeken welke taken de VNG reeds goed doet en welke beter kunnen, waarbij wordt meegewogen waar het meer opportuun is om binnen het netwerk van gelieerde organisaties te kiezen voor slimme allianties om elkaar aan te kunnen vullen. Uitvoeringskracht gemeenten Bij de uitvoering van de belangenbehartiging en dienstverlening van de VNG zal meer vroegtijdig worden ingespeeld op het bij elkaar brengen van organisaties en gemeentelijke uitvoerders. Het is belangrijk dat beleid en uitvoering naadloos op elkaar aansluiten. Met KING en andere partners wordt in dit kader samengewerkt om gemeenten hierop nog beter te kunnen bedienen. Bestuurdersdagen Om gemeenten beter bij de governance en het VNG-werk te betrekken naast de vele actieve leden in werkgroepen en commissies in VNG-verband wordt er een aantal initiatieven ondernomen. Zo is reeds enkele maanden de ad hoc-commissie decentralisatie Jeugdzorg actief. Daarnaast worden bestuurdersdagen georganiseerd, waarvan de eerste in maart zal plaatsvinden. Tijdens deze zogenaamde inhoudelijke themadagen worden actuele bestuurlijke thema s besproken en inbreng hierover opgehaald bij de deelnemers ten behoeve van het werk en de standpuntbepaling van de VNG. Het werken met ad hoc-commissies en de Bestuurdersdagen vormen de eerste vervolgstappen in een vervolgproces in het verder betrekken van de leden bij de governance van de VNG.

- 7 - Raadsledenprogramma Om raadsleden sterker te betrekken bij de vereniging is het Raadsledenprogramma gestart. Hiervoor zijn meerdere gesprekken gevoerd met raadsleden, griffiers, burgemeesters, wethouders en koepels. Hieruit bleek dat er vanuit de VNG reeds een goed aanbod is voor de gelieerde organisaties, hoewel een versterking van de structurering hierin wenselijk wordt geacht. Middels het Raadsledenprogramma zal daarom worden ingezet op de verdere structurering en het herkenbaarder maken van het aanbod. Ook op de Bestuurderdagen zal een belangrijk component worden geïntegreerd voor raadsleden. Banden aanhalen met de provinciale afdelingen Meerdere provinciale afdelingen vervullen momenteel reeds een goede inhoudelijke rol in de ledenraadplegingen. Landsbreed wordt deze rol verder versterkt. De provinciale afdelingen vormen een belangrijke linking pin met het lokaal bestuur, waarbij een goed functioneren van de banden met en de informatievoorziening naar de afdelingen noodzakelijk is. Communicatie en lobby De VNG staat bekend als een belangrijke belangenbehartiger in Den Haag. Desalniettemin dient altijd de vraag te worden gesteld of de huidige wijze waarop nu nog de juiste manier is en het meest effectief is. Rondom de lobby wordt daarom meer communicatie naar de leden georganiseerd om hen nader te informeren over wat de VNG onderneemt en bereikt in het Haagse. De afdeling Communicatie van de VNG wordt omgevormd naar een nieuwe directie waarin het strategisch communiceren een veel sterkere rol krijgt. Eén van de eerste producten van de nieuwe werkwijze is dat de nieuwe website van de VNG reeds is gelanceerd. Denktank Om op de ontwikkelingen in de zich rap veranderende wereld om ons heen de komende vijf à tien jaar te kunnen anticiperen wordt een denktank in de vorm van een klein en smal instituut opgericht. Deze krijgt de ambitie om de gemeenten beter voor te bereiden op de uitdagingen op de middellange en lange termijn betreffende wat er op hen afkomt en wat de trends zijn. Hierbij wordt samengewerkt met universiteiten en bestaande instituten, welke roulerend een opdracht worden gegeven. Op korte termijn wordt gestart met een jaarbericht over hoe de gemeente en de gemeenten ervoor staan, wat het handelingsperspectief is en waar we ons op zouden moeten gaan focussen. Het streven is dat met de denktank een sterker weerwoord kan worden gegeven en zelfs het initiatief kan worden genomen in het debat over het openbaar bestuur. De voorzitter dankt de heer Lamers voor zijn uiteenzetting.

- 8 - b. VNG Agenda 2013 In de eerste helft van 2012 zijn op basis van de inbreng van de leden tien mogelijke thema s voor de VNG Agenda 2013 geformuleerd. In de peiling in de ALV van 6 juni 2012 hebben de leden aangegeven welke thema s voor hen het belangrijkst zijn. In de ledenbijeenkomsten van 3 en 4 september jl. is door de deelnemers positief gereageerd op de werkprogramma s op de zes thema s die in de peiling het vaakst zijn genoemd. De suggesties uit deze bijeenkomsten zijn verwerkt in de werkplannen. Voorgesteld wordt om deze zes thema s en de bijbehorende werkprogramma s de VNG Agenda voor 2013 te laten vormen. De voorzitter brengt het voorstel electronisch in stemming. De voorzitter stelt vast de leden instemmen met de VNG Agenda 2013, waarbij de stemverhouding als volgt is: - voor: 99,52% - tegen: 00,48% De voorzitter attendeert na de stemming erop dat de VNG Agenda 2013 niet alleen een opdracht is aan het bestuur en het bureau van de Vereniging, maar aan alle leden. AGENDAPUNT 05 Inzet VNG kabinetsformatie De inzet van de gemeenten voor de kabinetsformatie, getiteld Samen sterker uit de crisis, bevat de boodschap van de gemeenten op een selectief aantal onderwerpen. Na definitieve vaststelling door de leden wordt de inzet onder de aandacht gebracht van de (in)formateur, en kan het als basis dienen voor de eerste gesprekken met het nieuw gevormde kabinet. Aan het concept is een intensieve raadpleging van de leden vooraf gegaan. Eerst hebben het bestuur en de commissies van de VNG kunnen reageren. Vervolgens zijn er twee ledenbijeenkomsten geweest. De opbrengst van deze consultaties is in het huidige stuk verwerkt. Tot 1 oktober 2012 konden amendementen op de tekst worden ingediend. De Vereniging van Groninger Gemeenten (VGG) en de gemeente Nijmegen, mede namens een aantal andere gemeenten, hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. De VGG heeft aangegeven de teksten van haar amendementen op enkele punten aan te willen passen. Mevrouw Pot, burgemeester van Appingedam en voorzitter van de VGG, geeft zodadelijk een toelichting hierop.

- 9 - De voorzitter geeft aan dat eerst de acht ingediende amendementen worden behandeld. Daarna zal de integrale tekst, zoals die luidt na verwerking van de aangenomen amendementen, in stemming worden gebracht. Amendementen Nijmegen, mede namens twaalf andere gemeenten Amendement I Nijmegen, mede namens twaalf andere gemeenten Onderwerp Sociaal domein Strekking Gemeenten vragen Rijk om binnen drie maanden na installatie van het nieuwe kabinet tot afspraken te komen over: de randvoorwaarden die gelden voor alle decentralisaties naar gemeenten (par. 2) de uitgangspunten, die vervolgens wettelijk moeten worden verankerd (par. 3.1.6) Preadvies bestuur Positief Toelichting preadvies De genoemde termijn van drie maanden komt ook terug in het voorstel voor een integrale benadering van het sociaal domein dat wordt gepresenteerd in de Buitengewone ALV van 12 oktober a.s. Amendement II Nijmegen, mede namens 12 andere gemeenten Onderwerp Economisch domein: belang van rol stedelijke regio s Strekking Een passages toe te voegen over de doorslaggevende rol van stedelijke regio s voor het op gang krijgen van de economie (par. 2) Preadvies bestuur Positief, onder voorwaarde van een tekstuele wijziging Toelichting preadvies Het bestuur stelt voor het woord doorslaggevende te vervangen door belangrijke. Met het woord doorslaggevende wordt de indruk gewekt dat de rol van niet-stedelijke regio s er minder toe doet. Dat doet af aan het zelfbewuste brede verhaal dat de gezamenlijke gemeenten het nieuwe kabinet voor willen leggen. Amendement III Nijmegen, mede namens 12 andere gemeenten Onderwerp Economisch domein: belang vroegtijdig betrekken werkgevers

- 10- Strekking Een passage toe te voegen over het vroegtijdig betrekken van werkgevers bij de ontwikkeling van landelijk en lokaal beleid inzake participatie en zelfredzaamheid (nieuwe par. 3.1.5). Preadvies bestuur Positief Amendement IV Nijmegen, mede namens 12 andere gemeenten Onderwerp Economisch domein: topsectorenbeleid Strekking De passage in paragraaf 3.2.1 aan te vullen met de tekst: Het topsectorenbeleid moet worden voortgezet en doorvertaald naar de stedelijke regio s en lokale economische agenda s Preadvies bestuur Deels positief Toelichting preadvies Het bestuur wil benadrukken dat voortzetting van het topsectorenbeleid wel in overleg met stedelijke regio's en gemeenten dient te geschieden. Het bestuur stelt daarom voor de tekst in het amendement te vervangen door de volgende tekst: "Het kabinet wordt verzocht het topsectorenbeleid in overleg met stedelijke regio s en gemeenten voor te zetten." De voorzitter geeft het woord aan de heer Bruls, burgemeester van Nijmegen, om de amendementen toe te lichten. De heer Bruls complimenteert de organisatie voor het gelopen traject. Hij geeft aan dat de amendementen een verdere verbetering beogen van de voorgelegde tekst en dat de preadviezen van het bestuur onderschreven worden. De voorzitter stelt vast dat de leden per acclamatie instemmen met de voorgelegde amendementen van Nijmegen, mede namens 12 andere gemeenten.

- 11- Amendementen Vereniging van Groninger Gemeenten (VGG) Amendement V Vereniging van Groninger Gemeenten (VGG) Onderwerp Pleidooi voor een programma deregulering van het Rijk (par. 3.1.4 en par. 3.6.3) Strekking Toe te voegen de vraag aan het Rijk om een programma deregulering te starten, via een brede commissie uit alle overheidslagen. Preadvies bestuur Positief De voorzitter geeft het woord aan mevrouw Pot, voorzitter van de VGG en burgemeester van Appingedam, om het amendement toe te lichten. Mevrouw Pot spreekt haar waardering uit voor de wijze waarop het document tot stand is gekomen en de open wijze van communiceren. Ze geeft aan dat de VGG van mening is dat de tekst het karakter van een position paper kent. Met de amendemen ten is de VGG van mening dat er een aantal accenten wordt gezet om de goede intenties en ambities middels het voorgestelde programma te monitoren en waar nodig voor de voortgang stappen te zetten. De voorzitter brengt het voorstel electronisch in stemming. De voorzitter stelt vast de leden instemmen met het amendement, waarbij de stemverhouding als volgt is: - voor: 92,68% - tegen: 07,32% Amendement VI Vereniging van Groninger Gemeenten (VGG) Onderwerp Aanvulling passage over krimp (par. 3.2.3) Strekking Toe te voegen dat: - dat voortzetting van de krimpmaatstaf in de algemene uitkering uit het Gemeentefonds noodzakelijk is, evenals het toepassen van de krimpmaatstaf in overige huidige en nieuwe verdeelmodellen - bevolkingskrimp in alle relevante beleidsdossiers bij het Rijk bewust als factor wordt inbegrepen. Preadvies bestuur Afwijzend

- 12- Toelichting preadvies Het bestuur wil voorkomen dat in de inzet van de gemeenten voor de kabinetsformatie, financiële deelbelangen van groepen gemeenten een te prominente rol krijgen. Van het kabinet wordt oog gevraagd voor zowel stedelijke als landelijke problematiek, waarbij de beleidsvrijheid en regierol van gemeenten voorop staan. Pleidooien om juist met steden of juist met krimpgemeenten (of juist met steden én krimpgemeenten) in financiële verdeelmodellen extra rekening te houden, doen af aan het zelfbewuste brede verhaal dat gemeenten het nieuwe kabinet voor willen leggen. De voorzitter geeft het woord aan mevrouw Pot om het amendement toe te lichten. Mevrouw Pot merkt op dat de VGG van mening is dat de problematiek van bevolkingsdaling en krimp scherper geadresseerd moet worden,een problematiek die breed over Nederland speelt. Daarom moet de krimpmaatstaf in het Gemeentefonds en worden meegenomen in de verdere gesprekken met het kabinet. De heer Out, burgemeester van Borger-Odoorn, betreurt het dat het thema krimp het niet gehaald heeft in de tekst om het in de volledige breedte de aandacht te geven die het zijn inziens verdient. Mede gelet op de financiële vertaling en het aantal uitdagingen dat de gemeenten op zich af zien komen zal in de transitieperiode een oplossing moeten komen voor gemeenten die de terugval van het aantal inwoners niet kunnen opvangen binnen de huidige financiële spelregels. De heer Nobel, wethouder van Haarlemmermeer en lid van de beleidscommmissie Financiën van de VNG, geeft aan het amendement niet te steunen. Hij geeft aan dat de commissie Financiën het ermee eens is dat het een onderwerp van gesprek zou moeten zijn en te zijner tijd in de brede zin dient te worden aangekaart bij het kabinet, maar niet in de herverdeling van het Gemeentefonds. De voorzitter voegt hieraan toe dat het bestuur er niet voor pleit om het gesprek over het onderwerp stop te zetten. Voorgesteld wordt echter om het onderwerp niet op te nemen in de herverdeling om te voorkomen dat er een discussie ontstaat over deze en andere maatstaven. De voorzitter brengt het voorstel electronisch in stemming. De voorzitter stelt vast de leden het amendement hebben verworpen, waarbij de stemverhouding als volgt is: - voor: 16,7% - tegen: 83,3% Amendement VII Vereniging van Groninger Gemeenten (VGG) Onderwerp Invoeging van een nieuwe paragraaf 3.2.12: Aanvulling en wijziging van de passage over het belang van lokale en regionale economie voor het economisch herstel

- 13- Strekking Toe te voegen een nieuwe paragraaf 3.2.12: In onze ogen is het terecht dat lokale en regionale economie significant bijdragen aan economisch herstel. Met de al in gang gezette werkgeversbenadering en de aansluiting van scholing op de arbeidsmarkt worden nu al successen geboekt. Preadvies bestuur Afwijzend Toelichting preadvies De voorgestelde passage over het belang van lokale en regionale economie biedt geen wezenlijke toegevoegde waarde ten opzichte van de huidige tekst. De voorzitter geeft aan dat de VGG het amendement heeft ingetrokken. Amendement VIII Vereniging van Groninger Gemeenten (VGG) Onderwerp Wijziging van de passage inzake Wet Hof en schatkistbankieren (par. 3.4.4) Strekking Wijziging van de passage inzake Wet Hof en schatkistbankieren. In aansluiting bij de eerdere brandbrief van IPO, VNG en UvW dient de passage te luiden: Gemeenten zijn zowel tegen het wetsvoorstel Houdbare Overheidsfinanciën als het schatkistbankieren. Gemeenten zijn bereid constructief mee te denken over oplossingen van de financiële problematiek van het Rijk Preadvies bestuur Positief De voorzitter stelt vast dat de leden per acclamatie instemmen met het amendement. Integrale tekst Inzet van de gemeenten voor de kabinetsformatie De voorzitter brengt de integrale tekst van de inzet voor de kabinetsformatie, zoals die luidt na verwerking van de aangenomen amendementen, electronisch in stemming. De voorzitter geeft het woord aan de heer Zijlstra, wethouder van de gemeente Zeewolde, voor het geven van een stemverklaring. De heer Zijlstra geeft aan zich grote zorgen te maken over de definitie van de kleine belastingen zoals deze in het stuk worden genoemd. Hij acht het een rekbaar begrip. Hij vraagt het bestuur toe te zeggen dat de toeristenbelasting en de precariobelasting hier niet onder vallen. De voorzitter geeft in reactie hierop aan dat het terugbrengen van de kleine belastingen niet ten koste mag gaan van de lokale belastingen in die gemeenten waar deze juist een grote rol spelen.

- 14- De voorzitter stelt vast de leden instemmen met de tekst, waarbij de stemverhouding als volgt is: - voor: 98,54% - tegen: 01,46% AGENDAPUNT 06 Presentatie Sociaal Domein De VNG heeft ter verdere uitwerking van de inzet voor de kabinetsformatie onderzocht hoe een samenhangende aanpak op het sociale domein kan worden georganiseerd. Daarvoor is een zo concreet mogelijke aanpak uitgewerkt. Hierin wordt beschreven: - hoe een integrale aanpak in het sociale domein eruit zou kunnen zien - hoe dit het beste georganiseerd kan worden. In de afgelopen periode is hard gewerkt aan de vertaling van de vele signalen van de leden en eerder ingenomen uitgangspunten, in een integrale visie op het sociaal domein. Daarbij zijn diverse gremia en individuele bestuurders intensief betrokken. Voorts is een eerste tussenstand gedeeld met de leden in de bijeenkomsten op 3 en 4 september in Breda en Zwolle. Het bestuur omarmt de geschetste visie en is van mening dat deze recht doet aan de behoeften en wensen van de gemeenten. Bij de concrete uitwerking van deze visie, waarin nog veel belangrijke knoppen moeten worden doorgehakt, worden de leden nauw betrokken. Een korte film volgt over het belang van samenhang in het sociale domein. Aansluitend geeft de voorzitter van de directieraad de heer Pans een nadere toelichting op de uitwerking van de visie. Aanleiding voor de ontwikkeling van de visie was de val van het kabinet, waardoor twee van de drie decentralisaties (Werk en Begeleiding) controversieel werden verklaard en tot stilstand kwamen. Van dit moment werd gebruik gemaakt om te onderzoeken hoe de decentralisaties beter vorm kunnen krijgen, dit mede naar aanleiding van de kritiek van de VNG op de inrichting van de decentralisaties. Het bestuur acht het een inspirerend voorstel dat tot een verbetering kan leiden en legt het daarom graag aan de leden voor. Voorwaarde is dat gebruikt gemaakt wordt van de vitale samenleving met actief participerende burgers, waarbij burgers waar nodig geactiveerd moeten worden op participatie. De burgers dienen hierbij niet te worden verknipt over verschillende regelingen, maar juist op lokaal niveau te worden samengebracht. Organiseer het daarbij decentraal en dichtbij de burger, ook wegens de kostenefficiëntie met daarbij passende regelgeving en leg de verantwoordelijkheid dichtbij de burger. Zeven principes dienen hierbij in de uitvoering leidend te zijn:

- 15-1) Ondersteuning van burgers door een integrale benadering 2) Rechtzekerheid voor burgers met ruimte voor verschil 3) Horizontale verantwoording 4) Samenhangende informatievoorziening 5) Gemeente als krachtige netwerkpartner 6) Bouwen op uitvoeringskracht van gemeenten 7) Financiële regelruimte De wetten voor het Sociaal Domein dienen conform deze principes te worden opgesteld, bestaande wetgeving dient hierop te worden doorgelicht en toekomstige decentralisatiewetgeving dient te worden getoetst aan deze principes. Binnen drie maanden na het aantreden van het nieuwe kabinet dient er overeenstemming te zijn over deze bindende uitgangspunten en een invoeringsagenda voor de decentralisaties nader zijn uitgewerkt, vertaald naar de afzonderlijke wetten en nieuwe wetten getoetst aan deze uitgangspunten. De voorzitter dankt de heer Pans voor zijn toelichting. AGENDAPUNT 07 Toekomst opzet VNG-jaarcongressen Conform het besluit van de ALV van 6 juni 2012 heeft een onafhankelijke commissie gekeken naar verschillende congresmodellen en de daarbij horende financiële consequenties, met name voor de congressen 2013 en 2014. Deze commissie bestond uit: - De heer Brok, burgemeester gemeente Dordrecht (voorzitter) - De heer Dannenberg, wethouder gemeente Zwolle - De heer Buijtels, gemeentesecretaris gemeente Maastricht - Mevrouw Rijsdorp, burgemeester gemeente Goirle - Mevrouw Sylvester, burgemeester gemeente Naarden

- 16- - Mevrouw Van Eekelen, raadslid gemeente Wassenaar - Mevrouw Van Valkenburg-Lely, raadslid gemeente Utrechtse Heuvelrug. De commissie adviseert een versobering van het congres om een algemene reductie te realiseren door een aantal maatregelingen door te voeren, zoals het stoppen met de congrestas, het vervangen van de lunchtent met warme lunch door een lunchbox en minder deelcongressen en deelexcursies. Deze versoberingen leiden er toe dat de prijs van het congres in 2013 met 200 daalt en uitkomt op 595, een prijsdaling van 25%. De voorzitter geeft het woord aan de heer Van de Groep, burgemeester van de gemeente Bunschoten, voor zijn reactie op het advies van de commissie. De heer Van de Groep dankt de commissie voor het evenwichtige verhaal. Over optie 5 Congres voor dagelijkse bestuurders merkt hij op dat deze optie de gemeente Bunschoten aanspreekt, omdat er zijn inziens genoeg andere mogelijkheden en momenten voor raadsleden zijn om bij de VNG betrokken te zijn. Een combinatie van optie 2 en 5 verdient daarom zijn inziens de aanbeveling. De heer Brok geeft aan dat een optie om de doelgroep te versmallen is besproken binnen de commissie. Ervoor gekozen is er om dit model niet verder uit te werken omdat de VNG een vereniging voor iedereen zou moeten zijn, ook al is het zo dat raadsleden niet in ruime getale aanwezig zijn. In commissies en elders komt echter naar voren dat de vereniging ook door raadsleden en andere niet-dagelijkse bestuurders wordt gedragen. De voorzitter voegt hieraan toe dat het haar inziens aan de gemeenten is om te bepalen wie namens hen de gemeente vertegenwoordigd op het congres. De voorzitter brengt het voorstel electronisch in stemming. De voorzitter stelt vast de leden instemmen met het voorstel om het advies van de commissie Toekomst opzet VNG Jaarcongres (commissie Brok) te volgen en een versobering door te voeren, waarbij de stemverhouding als volgt is: - voor: 92,33% - tegen: 07,67% AGENDAPUNT 08 Invulling vacatures in bestuur en beleidscommissies Op 3 september zijn de kandidaten van de adviescommissie bekend gemaakt voor de vacatures in een aantal vaste beleidscommissies van de VNG. Tot 21 september a.s. konden tegenkandidaten worden gesteld. Van die mogelijkheid is geen gebruik gemaakt.

- 17- Gelet hierop worden de kandidaten op de voordracht van de adviescommissie in één stemming aan de leden voorgelegd. De voorzitter stelt vast dat de leden per acclamatie instemmen met de voorgelegde voordracht van de adviescommissie. Ze feliciteert alle nieuwe leden van de commissies. AGENDAPUNT 09 Voordracht benoeming RvC KING Conform het besluit van de ALV van 6 juni 2012 betreffende het voorstel Samen sterk voor krachtige gemeenten wordt KING onder de governance-structuur van de VNG gebracht. Om de sturing vanuit de VNG en leden, alsook de verantwoording, te verbeteren wordt een Raad van Commissarissen ingesteld. De vorige vacatureronde heeft uiteindelijk niet tot een invulling van de vacatures geleid. Wij stellen de leden voor om een nieuwe vacatureronde te starten na deze Buitengewone ALV. De voorzitter stelt vast dat de leden per acclamatie instemmen met het houden van een nieuwe vacatureronde, zoals omschreven in het voorstel. AGENDAPUNT 10 Informatiebeveiligingsdienst (IBD) Gemeenten zijn kwetsbaar waar het de veiligheid van informatie betreft. Continuïteit van dienstverlening, bescherming van (persoonsgegevens van) burgers en het imago van gemeenten zijn in het geding. Het bestuur heeft op 28 juni jl. besloten tot het starten van een kwartiermakerfase voor de oprichting van een gemeentelijke Informatiebeveiligingsdienst (IBD) die alle gemeenten generiek en bovenregionaal ondersteunt. De leden wordt gevraagd om zich uit te spreken over de wijze van structurele financiering van deze gemeentelijke IBD. Daartoe worden aan de leden twee modellen voorgelegd, die ieder hun voor- en nadelen hebben. De voorzitter geeft de heer Polman, voorzitter van de subcommissie Gemeentelijke Dienstverlening en Informatiebeleid, het woord voor een nadere toelichting. De heer Polman geeft aan dat gemeenten in de loop der jaren kwetsbaarder zijn geworden door toepassingen van allerlei vormen van informatietechnologie. Daarom acht hij het goed stil te staan bij wat nodig is, waarom we dat willen, hoe we dat zouden kunnen doen en op welke manier we van elkaar afhankelijk zijn om daar een succes van te maken. De afgelopen jaren heeft een aantal incidenten plaatsgevonden met namen als Diginotar en Lektober. Deze hebben steeds tot het nadrukkelijk besef geleid dat gemeenten moeten investeren

- 18- in de veiligheid van de informatiesystemen. Gemeenten zijn met de manier waarop ze georganiseerd zijn ook steeds afhankelijker geworden van elkaar op het terrein van informatievoorziening. Gezegd kan worden dat de informatiestructuur van gemeenten een onderdeel is van een vitale infrastructuur. Met de ervaringen die geweest zijn bij verschillende gemeenten werd duidelijk dat deze platgelegd kan worden. Dit gaat ten koste van de continuïteit van dienstverlening aan burgers, bedrijven en instellingen. Ook de bescherming van persoonsgegevens is dan aan de orde en het imago van gemeenten als het gaat om de organisatie van de veiligheid van informatiesystemen. Tevens aan de orde is dat de afhankelijkheidsrelaties tussen gemeenten en regio s steeds groter is geworden. Ontdekt is dat ook hier de zwakste schakel de sterkte van de keten van het informatiebeleid bepaalt. Dat is de reden dat gezegd is dat er echt iets moet gebeuren om die kwetsbaarheid te verminderen en te zorgen dat de continuïteit van dienstverlening ook in de toekomst op orde is. De afgelopen tijd is samen met meerdere gemeenten, deskundigen en het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING) een voorstel voorbereid met als doel om een informatiebeveiligingsdienst op te richten die zich gaat richten op detectie en de coördinatie bij het oplossen van nieuwe incidenten. Dit vraagt grote inspanningen, niet alleen van individuele gemeenten maar ook van de gemeenten tezamen. Ook in de kunst van preventie liggen nog veel mogelijkheden om maatregelen te nemen die we niet afzonderlijk hoeven uit te vinden, maar die we met gezamenlijke standaarden moeten gaan toepassen. En niet in de laatste plaats kennisdeling en expertise. Want dit is ook een terrein dat vaak gaat over techniek en grote bestuurlijke belangen. Dat we alle kennis en kunde in het land moeten concentreren om te zorgen dat we het als gemeenten het goed doen. De vormgeving van de informatiebeveiligingsdiensten is getoetst. Taken worden niet dubbel uitgevoerd en lean and mean georganiseerd en zijn zorgvuldig voorbereid en inhoudelijk besproken en geaccordeerd in de verschillende VNG-commissies. Gemeenten werken ook steeds meer regionaal samen op het gebied van ICT. Als het gaat om veiligheid van informatiesystemen wordt gevraagd dat een bovenregionale aanpak gezien de afhankelijkheden, kwetsbaarheden en de kennis en kunde die gemeenten gezamenlijk moeten doen. Ook van belang is het om te onderstrepen dat het de verantwoordelijkheid van de gemeenten is om de dienstverlening van gemeenten en de informatiesystemen goed te hebben beveiligd. In het bestuur is gesproken over manieren om de gemeentelijke Informatiebeveiligingsdienst (IBD) te financieren. Er liggen twee opties voor, welke door de voorzitter aan de leden worden voorgelegd: 1. Financiering via het Gemeentefonds 2. Tarieffinanciering

- 19- De voorzitter geeft het woord aan mevrouw Raven, burgemeester van Hellendoorn, voor een reactie op het voorstel. Mevrouw Raven acht het van belang te investeren in veiligheid, maar geeft tevens aan dat gemeenten een lokale autonomie kennen. Hellendoorn is aangesloten bij Dimpact, waar een nieuwe aanbestedingstraject is gestart waarin informatiebeveiliging een nadrukkelijk onderwerp is. In die zin adviseert zij de leden niet te kiezen voor financiering via het Gemeentefonds, maar voor tarieffinanciering. De heer Polman geeft aan dat in de voorbereiding nadrukkelijk is overgelegd, ook met de gebruikersverenigingen van de verschillende gemeenten, waaruit is gebleken dat de kennis en kunde die nodig is niet afhankelijk mag zijn van de verschillende opties die de leveranciers aanleveren. Standaardisering dient gezamenlijk te worden gedaan, waarbij de leveranciers ook nadrukkelijk worden betrokken en hun kennis hebben geleverd en zullen blijven leveren. De voorzitter brengt het voorstel electronisch in stemming, waarbij de leden twee opties worden voorgelegd: 1. Financiering via het Gemeentefonds 2. Tarieffinanciering De voorzitter constateert dat een meerderheid heeft gekozen voor optie 1 Financiering via het Gemeentefonds, waarbij de stemverhouding als volgt is: 1. Financiering via het Gemeentefonds 70,41% 2. Tarieffinanciering 29,59% AGENDAPUNT 11 Verpakkingen Tijdens de ledenvergadering op 6 juni jl. heeft het bestuur aangekondigd in de zomer onderzoek te laten doen door een onafhankelijke commissie van deskundigen naar de verdere verduurzaming van verpakkingen en aansluitend bestuurlijke ledenbijeenkomsten te organiseren om dit advies toe te lichten. De voorzitter geeft het woord aan de heer Lamers voor een nadere toelichting over de stand van zaken. De heer Lamers geeft aan dat in de zomer een traject heeft plaatsgevonden waarin een onafhankelijke commissie de commissie Van de Vlist is gevraagd na te denken over de extra kansen en prikkels die mogelijk zijn om verduurzaming in het verpakkingendossier te introduceren. De commissie heeft een belangwekkend rapport uitgebracht met veel aanbevelingen. De kern van het rapport is niet het convenant te herschrijven maar op een aantal punten aan te vullen. Drie ledenbijeenkomsten hebben hierover plaatsgevonden waarin de plannen voorstellen zijn gepresenteerd.

- 20- Ook in het bestuur van de VNG is gesproken over het dossier gesproken. Het bestuur heeft besloten op hoofdlijnen de aanbevelingen van Van de Vlist over te nemen en heeft zijn fiat gegeven om met de convenantpartners (het Rijk en het bedrijfsleven) verder te praten. Hierbij worden de opmerkingen vanuit de commissie Milieu & Mobiliteit meegenomen als ook de reacties van de gemeente Groningen en de Gooi- en Vechtstreek. De heer Lamers noemt het bereikte resultaat een goede aanvulling op het eerder bereikte onderhandelaarsakkoord. Een aparte ledenraadpleging volgt in het najaar, waarna definitieve besluitvorming kan plaatsvinden over het principeakkoord. Mevrouw Visser, wethouder van de gemeente Groningen, geeft aan dat veel leden van de VNG niet tevreden waren met het onderhandelaarsakkoord, waaronder de gemeente Groningen. Daarom ondersteunde de gemeente tijdens de ALV van 6 juni jl. de motie van de Gooi- en Vechtstreek. Deze motie werd niet in stemming gebracht in afwachting van het rapport van Van de Vlist. Ze geeft aan dat de gemeente Groningen van mening is dat de commissie goed werk heeft geleverd, hierbij rekening mee gehouden hebbende dat de Tweede Kamer reeds heeft ingestemd met het afschaffen van het statiegeld. De gemeente Groningen en de samenwerkingspartners in Groningen Centraal ondersteunen het advies van Van de Vlist en hopen van harte dat het akkoord zal leiden tot hetgeen de commissie Van de Vlist voorstelt. AGENDAPUNT 12 Lokale autonomie in Nederland In de loop van 2013 zal een missie vanuit de Raad van Europa de staat van de lokale autonomie in Nederland monitoren. Ter voorbereiding op deze monitoringsmissie heeft de VNG een voorbereidend onderzoek laten uitvoeren door de Universiteit van Tilburg onder leiding van hoofddocent de heer Schaap. De rapportage gaat onder meer in op de ontwikkelingen in de interbestuurlijke verhoudingen, de financiële autonomie, de positie van de burgemeester, autonomie en medebewind, goed bestuur en burgerparticipatie. De voorzitter geeft het woord aan mevrouw Hermans-Vloedbeld, burgemeester van Almelo, voor een nadere toelichting namens de Nederlandse delegatie naar het congres van Lokale en Regionale overheden van de Raad van Europa. Mevrouw Hermans-Vloedbeld geeft aan dat de delegatie er trots op is de rapportage te kunnen aanbieden aan de leden van de VNG. Het is de eerste keer dat dit gebeurt in Europa en het strekt reeds tot navolging.

- 21- Ze geeft aan dat uit de rapportage van het onderzoek van de Universiteit van Tilburg kan worden geconcludeerd dat de lokale autonomie in Nederland in gevaar is en reeds getekende verdragen waaronder het Handvest lokale autonomie, in 1985 door 46 landen geratificeerd, waaronder Nederland niet gerespecteerd worden. Het Handvest legt vast dat lokale overheden recht hebben op lokale autonomie. Dit is relevant omdat het de democratie dichtbij de burger brengt, waarbij het belang van de lokale bevolking voorop staat. Dit ligt in lijn met onze eigen ambitie om de eerste overheid te zijn. In de vorige rapporten uit 1999 en 2005 inzake de lokale overheden in Nederland van de Raad van Europa werd een aantal concrete aanbevelingen gedaan. Die hadden betrekking op de wijze van aanstelling van de burgemeesters en de Commissarissen van de Koningin, op het betrekken van de bevolking bij gemeentelijke herindelingen en op het verruimen van het decentrale belastinggebied op de zogenaamde OZB-kwestie. De Nederlandse wetgever heeft met deze aanbevelingen vrijwel niets gedaan, wordt in het rapport geconstateerd. De timing van het onderzoek wordt volgens mevrouw Hermans-Vloedbeld door de delegatie goed geacht, niet alleen met het oog op de monitoring in 2013, maar ook als opmaat naar de bestuursafspraken met het kabinet. De decentrale autonomie is sinds de vorige monitors veranderd, maar hierover wordt niet overal positief over geoordeeld in het rapport. Op meerdere punten zijn zelfs principiële grenzen overschreden. De lokale autonomie is vastgelegd in de grondwet, maar daarbij is de mate van autonomie niet opgenomen. In tegenstelling tot in andere Europese landen kent Nederland geen vaste verhoudingen tussen bestuurslagen. Dit betekent dat taken kunnen verschuiven, evenals de financiën en de mate van beleidsvrijheid per taak. Dit resulteert in een continue strijd tussen aan de ene kant het streven naar eenheid van beleid en aan de andere kant de decentrale beleidsvrijheid. De Code Interbestuurlijke Verhoudingen van 2004 legde het principe decentraal waar het kan, centraal waar het moet vast. Deze is ook opgenomen in de bestuursafspraken. Echter, de Code bevat geen duidelijke filosofie of heldere criteria welke taken centraal en welke decentraal dienen te worden uitgevoerd. De Raad van State constateert daarbij ook dat de Tweede Kamer nog eens de neiging heeft om over te gaan tot gedetailleerde voorschriften bij het decentraliseren van bevoegdheden, waardoor de beleidsvrijheid verder onder druk komt te staan. Ook de financiële basis van lokale overheden in Nederland is anders dan in vele andere Europese landen. Slechts 23% van de inkomsten van gemeenten komt uit eigen belastingen. Zowel de Raad van Europa als de Raad van State zouden liefst een verruiming van het eigen belastinggebied van gemeenten zien. Dat zou leiden tot een verdieping van het gemeentelijk debat en de burgers zullen dan zien dat wensen geld kosten. Het rapport concludeert dat hoewel de algemene uitkering uit het Gemeentefonds een groter deel is gaan uitmaken van de gemeentelijke inkomsten, deze specifieker is gaan worden na de introductie van integratie- en decentralisatieuitkeringen. Het maakt de financiële verhoudingen onnodig ingewikkeld en beperkt de decentrale beleidsvrijheid. Bovendien moet nog een deel van de algemene middelen gebruikt worden om medebewindstaken te bekostigen, omdat de som van specifieke fondsen niet toereikend is. Dit is in strijd met de Wet financiële verhoudingen.

- 22- Daarnaast heeft de minister het recht de uitbetaling van algemene uitkeringen op te schorten als gemeenten niet tijdig de besteding van specifieke uitkeringen verantwoorden. Hiermee heeft de wetgever een principiële grens overschreden. Tot slot heeft het demissionaire kabinet een nieuwe verdelingssystematiek voor het Gemeentefonds voorgesteld waarmee het Rijk de algemene uitkering steeds meer gaat beschouwen als een financieringsbron voor de uitvoering van Rijksbeleid. Hiermee neemt het Rijk plaats op de stoel van de lokale democratie. Ook zullen gemeenten met het overeengekomen plafond voor het EMU-tekort moeten bijdragen aan een Nederlandse boete als zij een aandeel hebben van 0,5% van het BBP van een overschrijding, dit naar aanleiding van de wet Hof. Het is de vraag in hoeverre decentrale overheden nog de beleidsvrijheid hebben om te investeren en over hun eigen reserves te beschikken. Ook ziet het ernaar uit dat zij niet langer hun vermogen mogen onderbrengen bij een bank naar keuze, maar uitsluitend nog bij het Rijk, het zogenaamde schatkistbankieren. Het verdient daarom de aanbeveling dat de Nederlandse wetgever zichzelf verplicht zich periodiek te laten rapporteren over de monitor van de Raad van Europa. De noodzaak hiertoe zou kunnen worden vastgelegd in een bestuursafspraak en bovendien zou de Nederlandse wetgever meer rekenschap moeten geven van de Europese invulling van het begrip lokale autonomie. Mevrouw Hermans-Vloedbeld denkt dat het goed is op basis van het rapport het gesprek aan te gaan met de monitoringsdelegatie die volgend jaar naar Nederland komt, alsmede in het gesprek met Den Haag. Ze dankt de heer Schaap voor het goede werk dat tot het rapport heeft geleid. Overige zaken AGENDAPUNT 13 Rondvraag / WVTTK Motie Steenbergen inzake herintroductie stemcomputer De voorzitter brengt de motie van de gemeente Steenbergen in behandeling. Deze motie betreft het elektronisch stemmen bij verkiezingen. In de motie wordt de VNG opgeroepen: om de minister van Binnenlandse Zaken te verzoeken om alles in het werk te stellen om de stemcomputer te herintroduceren, zodat daarover bij de eerstvolgende verkiezingen kan worden beschikt. De voorzitter geeft aan dat het bestuur deze motie steunt.

- 23- De voorzitter geeft het woord aan de heer Van Kesteren, wethouder van Steenbergen, voor een nadere toelichting. De heer Van Kesteren geeft aan verblijd te zijn dat op de ALV van de VNG electronisch kan worden gestemd en is verheugd over de geuite steun voor de motie, welke hij zal overbrengen aan de gemeenteraad van Steenbergen. De voorzitter stelt vervolgens vast dat de leden per acclamatie instemmen met de motie. Motie Diemen inzake de Winkeltijdenwet De voorzitter geeft het woord aan mevrouw Koopmanschap, burgemeester van Diemen, voor een toelichting op de motie. Mevrouw Koopmanschap geeft aan dat op 27 september jl. de gemeenteraad van Diemen betreffende de Winkeltijdenwet en de zondagsopenstelling hebben besloten het verzoek aan het bestuur voor te leggen om met het kabinet het gesprek aan te gaan over de verruiming van de winkeltijden, specifiek met betrekking tot de zondagsopenstelling. Gemeenten dienen de ruimte te krijgen hun eigen zondagsopenstelling te organiseren en mogelijk te maken. Achttien West- Brabantse gemeenten ondersteunen het verzoek van de gemeenteraad van Diemen. De voorzitter merkt op dat het bestuur de leden vraagt de motie steunt met het verzoek deze enigszins te mandateren, in lijn met het standpunt van de VNG dat de gemeente zelf zou moeten gaan over de eigen winkelsluitingstijden. De voorzitter concludeert dat de leden hiermee per acclamatie instemmen en geeft aan dat de VNG zich ook op dit terrein blijft inzetten voor lokale autonomie. Lokale autonomie winkelsluitingstijden De voorzitter geeft het woord aan de heer Wienen, burgemeester van Katwijk, voor een toelichting op zijn standpunt inzake lokale autonomie en de zondagsluiting. De heer Wienen geeft aan er veel waarde aan te hechten de lokale autonomie van gemeenten naar voren te brengen, te bewaken en te bewaren. Wat dat betreft vraagt hij de leden de decentralisatie als het gaat om uitvoeringskracht niet te snel bovenlokaal te organiseren. Inzake de zondagsrust en de waarde die velen hieraan hechten vraagt hij wel ruimte om dit naast lokaal ook bovenlokaal te kunnen regelen. De voorzitter merkt op dat het standpunt van de VNG is dat de bepaling van de winkelsluitingstijden aan de gemeenten zou moeten zijn, dit naar eerdere discussie en besluitvorming in de vereniging. De voorzitter brengt het voorstel tot herbevestiging van het vigerende VNG-standpunt dat gemeenten zelf bevoegd zouden moeten zijn om koopzondagen vast te stellen electronisch in stemming, waarbij de stemverhouding als volgt is:

- 24- - voor: 92,16% - tegen: 07,84% AGENDAPUNT 14 Sluiting De voorzitter geeft voordat ze de vergadering sluit graag van de gelegenheid gebruik te willen maken om de leden eraan te herinneren aan de eerdere oproep aan om een financiële bijdrage leveren ten behoeve van Divosa. Aan deze eerdere oproep heeft nog slechts een beperkt aantal gemeenten gehoor gegeven. Ze dankt bij voorbaat de leden voor de bereidheid om nog eens goed naar dit verzoek te kijken. De voorzitter sluit de vergadering om 12.10 uur.