Interstitial cystitis Bade, Jurjen Jacob

Vergelijkbare documenten
Van 'gastarbeider' tot 'Nederlander' Prins, Karin Simone

Laat maar zitten Janssen, Janine Hubertina Lambertha Joseph

University of Groningen. De afkoelingsperiode in faillissement Aa, Maria Josepha van der

Citation for published version (APA): Veeze, P. (1968). Rationale and methods of early detection in lung cancer. [S.n.].

Citation for published version (APA): Verbakel, N. J. (2007). Het Chronische Vermoeidheidssyndroom, Fibromyalgie & Reuma.

Molecular aspects of HNPCC and identification of mutation carriers Niessen, Renee

Improving the properties of polymer blends by reactive compounding van der Wal, Douwe Jurjen

De betrouwbaarheid van kleinschalige methoden voor waterzuivering Kaaij, Rachel van der

University of Groningen. De besmettelijkheid van de ftisis Groenhuis, Dirk Johan Jacob

Improving metabolic control in NIDDM patients referred for insulin therapy Goddijn, Patricia Petra Maria

University of Groningen

Zorgen rondom IVF Boekaar, J.; Riemersma, M.

Citation for published version (APA): Roodenburg, J. L. N. (1985). CO2-laserchirurgie van leukoplakie van het mondslijmvlies. [S.l.]: [S.n.].

University of Groningen. Up2U Harder, Annemiek T.; Eenshuistra, Annika

Citation for published version (APA): Mazzola, P. (2016). Phenylketonuria: From body to brain [Groningen]: Rijksuniversiteit Groningen

Neuroanatomical changes in patients with loss of visual function Prins, Doety

University of Groningen. Positron emission tomography in urologic oncology Jong, Igle Jan de

Dynamics of inner ear pressure change with emphasis on the cochlear aqueduct Laurens-Thalen, Elisabeth Othilde

Mensen met een verstandelijke handicap en sexueel misbruik Kooij, D.G.

Schoolsucces van Friese leerlingen in het voortgezet onderwijs de Boer, Hester

Multiple sclerose Zwanikken, Cornelis Petrus

University of Groningen. Eerste Hulp vaker ter plaatse Verhage, Vera

Draagvlak migratiebeleid Postmes, Thomas; Gordijn, Ernestine; Kuppens, T.; Gootjes, Frank; Albada, Katja

Interactie als gereedschap Koole, Tom

University of Groningen. Hulp op maat voor leerlingen met leerproblemen in het vmbo Mombarg, Remo

University of Groningen. Zorgvermijding en zorgverlamming Schout, Hendrik Gerrit

University of Groningen

Quantitative STIR MRI as prognostic imaging biomarker for nerve regeneration Viddeleer, Alain

Hypothalamus, pituitary and thyroid. The control system of thyroid hormone production. Sluiter, Wim J.

Procesevaluatie van het Navigator project Jager, John Mike

University of Groningen

Bouwen op een gemeenschappelijk verleden aan een succesvolle toekomst Welling, Derk Theodoor

Uw mening over gaswinning uit het Groningen-gasveld: Onderzoeksresultaten fase 2 Hoekstra, Elisabeth; Perlaviciute, Goda; Steg, Emmalina

Een model voor personeelsbesturing van Donk, Dirk

Citation for published version (APA): Hoekstra, H. J. (1982). Fractures of the proximal femur in children and adolescents [S.n.]

Man of vrouw? Een onderzoek naar sekseverschillen in reacties op chronische aandoeningen Roeke, M.

Multiple sclerose Zwanikken, Cornelis Petrus

Cryosurgery in cervical intraepithelial neoplasia. A morphometric study Boonstra, Hendrik

De primaire frozen shoulder Stenvers, Jan Derek

University of Groningen

University of Groningen. Resultaat van pleegzorgplaatsingen Oijen, Simon van

Citation for published version (APA): Scheepstra, A. J. M. (1998). Leerlingen met Downs syndroom in de basisschool Groningen: s.n.

The importance of tactical skills in talent development Kannekens, Rianne

Citation for published version (APA): Weide, M. G. (1995). Effectief basisonderwijs voor allochtone leerlingen Groningen: s.n.

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Intrapersonal factors, social context and health-related behavior in adolescence Veselska, Zuzana

University of Groningen. Inferior or superior Carmona Rodriguez, Carmen

Citation for published version (APA): Hazewinkel, J. (1942). Over perineale prostatectomie Groningen: Samsom

University of Groningen. Vrije en reguliere scholen vergeleken Steenbergen, Hilligje

The development of stable influenza vaccine powder formulations for new needle-free dosage forms Amorij, Jean-Pierre

University of Groningen. BNP and NT-proBNP in heart failure Hogenhuis, Jochem

Electric double layer interactions in bacterial adhesion and detachment Poortinga, Albert Thijs

Citation for published version (APA): Tijdschrift voor Genderstudies (2018). Jaarrekening Stichting Tijdschrift voor Vrouwenstudies.

University of Groningen. Living with Rheumatoid Arthritis Benka, Jozef

Citation for published version (APA): Scheepstra, A. J. M. (1998). Leerlingen met Downs syndroom in de basisschool Groningen: s.n.

Today's talented youth field hockey players, the stars of tomorrow? Gemser, Marije

University of Groningen. Symptoms of Distress and Imbalance in Children Nijboer, J.M.

Citation for published version (APA): Crane, L. M. A. (2011). Intraoperative fluorescence imaging in cancer Groningen: s.n.

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert

Improving quality of care for patients with ovarian and endometrial cancer Eggink, Florine

University of Groningen. Electron Holography of Nanoparticles Keimpema, Koenraad

Klanttevredenheidsonderzoek afdeling Sociale Zaken Westerveld?

Bijdrage tot de statistiek en behandeling der lip- en verhemeltespleten Borgesius, Eltje Jacob

University of Groningen. Similar but different Joustra, Monica Laura

Citation for published version (APA): Zwanikken, C. P. (1997). Multiple sclerose: epidemiologie en kwaliteit van leven s.n.

Lamotrigine in bipolar depression Loos, Marcus Lambertus Maria van der

Verbindingskracht & combinatievermogen de Vries ev Delies, Jantina Jantje

The diversity puzzle Mäs, Michael

Citation for published version (APA): Droogh, J. (2014). Interhospital transport of the critically ill patient: Focus on the journey [S.l.]: [S.n.

Helping infants and toddlers in Foster family care van Andel, Hans

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

University of Groningen. Dwaallichten, struikeltochten, tolwegen en zangsporen Roodbol, Pieternella

Infections, inflammation and venous thrombosis; an epidemiological perspective Tichelaar, Ynse Ieuwe Gerardus Vladimir

University of Groningen. Ondernemerschap in Zuidoost Drenthe Hans, Lianne; Edzes, Arend; Koster, Sierdjan

Women's perceptions, knowledge and breastfeeding decision-making Oosterhoff, Alberta

University of Groningen. Safe and Sound van den Bosch, Kirsten Anna-Marie

Citation for published version (APA): Holwerda, A. (2013). Work outcome in young adults with disabilities Groningen: s.n.

The etiology of functional somatic symptoms in adolescents Janssens, Karin

University of Groningen

Multiple sclerose Zwanikken, Cornelis Petrus

University of Groningen. Symptom network models in depression research van Borkulo, Claudia

Citation for published version (APA): van der Ploeg, J. (1997). Instrumental variable estimation and group-asymptotics Groningen: s.n.

University of Groningen. Structured diabetes care in general practice Fokkens, Sudara Andrea

Opvoeding op school en in het gezin. Onderzoek naar de samenhang tussen opvoeding en de houding van jongeren ten opzichte van sociale grenzen

Cervical cancer, proxies for HPV exposure, screening scare and use of proximal and distal defense behaviors in fear buffering Leckie, Glenn

University of Groningen

University of Groningen. Literaire intolerantie Laurense, Maria Sofia

Citation for published version (APA): Egberink, I. J-A. L. (2010). Applications of item response theory to non-cognitive data Groningen: s.n.

Citation for published version (APA): Oldenziel, W. H. (2006). Application of a glutamate microsensor to brain tissue. s.n.

Positron emission tomography in urologic oncology de Jong, Igle

Brain dead donor graft deterioration and attenuation with N-octanoyl dopamine preconditioning Hottenrott, Christina Maximilia Valentina

University of Groningen. De emergentie en evolutie van drie werelden de Vries, André

University of Groningen. Paula voor goud Piersma, Theun. Published in: Vogels+

Computed tomography for the evaluation of the aortic valve and coronary arteries Piers, Lieuw Hendrik

Psychopathologische en klinische aspecten van de psychogene psychose van Dijk, Wybe Kuno

Knowledge, chance, and change Kooi, Barteld

Citation for published version (APA): Wagemakers, M. (2015). Angiogenesis and angiopoietins in human gliomas [Groningen]: University of Groningen

University of Groningen. Patient characteristics related to health care consumption Olthof, Marijke

Transcriptie:

Interstitial cystitis Bade, Jurjen Jacob IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 1996 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Bade, J. J. (1996). Interstitial cystitis: new clinical aspects Groningen: s.n. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 23-02-2017

APPENDIX A VRAGENLIJST CYSTITIS INTERSTITIALIS Bij de meeste vragen wordt een aantal elkaar uitsluitende antwoorden gegeven. Voor elk antwoord staat een cijfer. Wilt u steeds het antwoord dat aangeeft wat voor uw praktijk gebruikelijk is of overeenkomt met uw ervaring, omcirkelen. Graag bij deze vragen slechts één cijfer omcirkelen. Bij een aantal vragen worden meerdere mogelijkheden genoemd waarbij voor elke mogelijkheid een 1 (= ja) en een 2 (= nee) staat. Wilt u in deze gevallen steeds bij elke mogelijkheid een 1 dan wel een 2 omcirkelen? Bij twee vragen wordt een opsomming gegeven (van symptomen respectievelijk therapieën). Hierbij wordt u gevraagd een keuze te maken en een rangorde aan te geven door achter de cijfers 1, 2 en 3 uw keuze in te vullen. Hierbij kunt u volstaan met de letters waarmee de genoemde symptomen/therapieën zijn aangegeven. Indien u geen patiënten met cystitis interstitialis of soortgelijke klachten onder behandeling heeft, wilt u dan het eerste antwoord bij vraag 1 en vraag 2 (te weten 0 patiënten) omcirkelen en het formulier wel terug sturen? Het zal u ongeveer 10 minuten kosten om de vragen te lezen en de antwoorden te omcirkelen. Onze dank voor uw medewerking. 1. Hoeveel (nieuwe en oude) patiënten met niet-bacteriële cystitis klachten (painful bladder, sensorische/mot. urge, cystitis interstitialis, urethraal syndroom, prostatodynie met dysurische klachten) komen op jaarbasis op uw spreekuur? 1 0 2 1-10 3 10-50 4 50-100 5 100-200 6 meer dan 200, namelijk... 100

2. Hoeveel (nieuwe en oude) patiënten uit deze groep blijken cystitis interstitialis te hebben, op jaarbasis? 1 0 2 1-5 3 5-10 4 10-15 5 15-20 6 meer dan 20, namelijk... 3. In welke leeftijdsgroep ziet u cystitis interstitialis het meest? 1 jonger dan 20 jaar 2 20-40 jaar 3 40-60 jaar 4 ouder dan 60 jaar 4. Komt de diagnose cystitis interstitialis naar uw ervaring ook bij mannen voor? 1 ja 2 nee Zo ja: wat is naar uw ervaring de verhouding man : vrouw? 1 1 : 2 2 1 : 5 3 1:10 4 anders, namelijk... :... 101

5. Hoe lang is de gemiddelde ziektegeschiedenis van uw patiënten met cystitis interstitialis? 1 1-2 jaar 2 3-5 jaar 3 meer dan 5 jaar, namelijk... jaar 6. Er is geen eenduidige mening omtrent de oorzaak van cystitis interstitialis. Een aantal oorzaken wordt genoemd in de literatuur. Wat is in uw opinie de meest waarschijnlijke oorzaak van cystitis interstitialis? (S.v.p. één cijfer omcirkelen.) 1 onbekend 2 neurogeen 3 immunologisch (auto-imuunziekte) 4 urothele dysfunctie (verhoogde permeabiliteit) 5 psycho-somatisch 6 infectieus (viraal, ander micro-organisme) 7 anders, namelijk... 7. Bij hoeveel procent van uw patiënten met cystitis interstitialis vindt u dat er ook een duidelijke psychosomatische component is? 1 0% 2 < 25% 3 25-50% 4 50-75% 5 75-100% 102

8. In de literatuur wordt een aantal meer of minder typische symptomen in de anamnese bij patiënten met cystitis interstitialis beschreven. Deze staan hieronder vermeld. (Een mogelijk niet genoemd symptoom dat u wel als typisch voor cystitis interstitialis beschouwt, kan bij H ingevuld worden.) A) pollakisurie, een mictiefrequentie die variëert van 10-40 keer per dag B) pijn suprapubisch, in het kruis of in de rug C) het typische aspect dat blaaslediging de pijnklachten verlicht D) urge gevoelens, het gevoel "de hele dag wel te kunnen plassen" E) nycturie, meer dan 4 maal F) een ziektegeschiedenis die minimaal één jaar lang is G) een familie-anamnese met cystitis interstitialis, reuma, M. Crohn of S.L.E. H) anders, namelijk...... Wilt u hieronder aangeven welke van deze klachten u als typisch voor cystitis interstitialis beschouwt. Wilt u de drie belangrijkste klachten invullen achter 1, 2 en 3. Graag een rangorde aanbrengen, dit wil zeggen de meest typische klacht bij 1, etc. (U kunt volstaan met het invullen van de bijhorende letter.) 1)... 2)... 3)... 103

9. Op het moment dat u een patiënt op uw spreekuur verdenkt van cystitis interstitialis, welke aanvullende diagnostiek zult u dan inzetten om meer zekerheid omtrent de diagnose te krijgen? S.v.p. bij elke mogelijkheid 1 (= ja) dan wel 2 (= nee) omcirkelen. Ja Nee 1 2 A) urinekweek 1 2 B) urinecytologie 1 2 C) echo nieren 1 2 D) I.V.P. 1 2 E) cystoscopie 1 2 F) blaasbiopten met behulp van loc. anaesth. 1 2 G) cystoscopie en/of biopten onder anaesthesie 1 2 H) flowmetrie 1 2 I) echo prostaat 1 2 J) uro-dynamisch onderzoek 1 2 K) anders, namelijk... 104

Vraag 10 alleen beantwoorden als u uro-dynamisch onderzoek uitvoert. 10. Hieronder zijn een aantal uro-dynamische bevindingen gerangschikt, waarvan sommige de diagnose cystitis interstitialis ondersteunen, andere deze juist uitsluiten. Wilt u aangeven welke informatie u wilt hebben als u een U.D.O. doet bij een patiënt verdacht voor cystitis interstitialis. Ja Nee 1 2 A) compliance, een slechte compliance zou passen bij cystitis interstitialis 1 2 B) detrusor instabiliteit, in principe een exclusie-criterium voor de diagnose cystitis interstitialis 1 2 C) blaascapaciteit, sommigen claimen dat deze bij een cystitis interstitialis kleiner dan 400 cc. moet zijn 1 2 D) urethra instabiliteit, een instabiele urethra kan een apart syndroom zijn 1 2 E) obstructieve mictie, dyssynergie is verdacht voor een neurogene blaas 1 2 F) first desire, bij klein volume suggestief voor sens. urge en/of cystitis interstitialis 1 2 G) pijn bij blaasvulling met klein volume, dit past bij cystitis interstitialis 1 2 H) residu na mictie, dit suggereert andere aandoeningen 1 2 I) anders, namelijk...... 105

11. Welke van de volgende criteria gebruikt u om de diagnose cystitis interstitialis te stellen? Ja Nee 1 2 A) typische anamnese al of niet in combinatie met mictielijst 1 2 B) U.D.O. 1 2 C) cystoscopische bevindingen 1 2 D) cystoscopische bevindingen in narcose 1 2 E) P.A. blaasbiopten 1 2 F) de aanwezigheid van mestcellen in de P.A. van blaasbiopten 1 2 G) de diagnostische criteria opgesteld door de Nat. Health Institutes of the U.S.A. 1 1 2 H) anders, namelijk...... 12. Wat is uw primaire keus van behandeling? Wilt u alleen het cijfer omcirkelen van de behandeling waarmee u primair start als u de diagnose cystitis interstitialis gesteld heeft. Anticholinergica en anti-biotica zijn niet genoemd omdat deze bijna altijd al in vele vormen zijn geprobeerd. Mocht u toch primair met zo n middel starten, wilt u dat dan achter L invullen? 1 A) Amitryptiline (Tryptizol) oraal 2 B) pentosan-polysulfaat (Elmiron) oraal 3 C) corticosteroïden locaal en/of systemisch (oraal) 4 D) DMSO blaasspoelingen 5 E) zilver-nitraat blaasspoelingen 6 F) catheter à demeure 7 G) hydrodistensie volgens Helmstein 8 H) submucosale anti-flogistische injecties 9 I) blaas-augmentatie 10 J) urinedeviatie zonder cystectomie 11 K) urinedeviatie met cystectomie 12 L) anders, namelijk... 206. 1 De criteria zijn gepubliceerd in de J. of Urology 1988; Vol. 140: 203-106

13. Indien uw primaire therapie onvoldoende resultaat geeft, kunt u dan aangeven welke uw volgende therapie-opties zijn, en in welke volgorde u deze doorgaans toepast? Wilt u hiervoor de antwoordmogelijkheden A t/m L van vraag 12 gebruiken en de bijhorende letter achter 1, 2 en 3 invullen. Graag een rangorde aanbrengen, dit wil zeggen uw eerste optie bij 1, uw tweede bij 2, etc. Mijn volgende therapiestappen zullen zijn: 1)... 2)... 3)... 14. Bij welk percentage van uw patiënten met cystitis interstitialis vindt er uiteindelijk chirurgische therapie plaats? 1 nooit 2 < 5% 3 5-25% 4 25-50% 5 50-75% 6 > 75% 7 altijd 15. Welke chirurgische therapie heeft uw voorkeur? 1 cystectomie craniaal van de int. sfincter met blaasvervanging 2 augmentatie cystoplastiek 3 totale cystectomie met urinedeviatie 4 cystolysis 5 anders, namelijk... 107

16. Met name in Amerika worden ook uitgebreide dieetadviezen gegeven, zoals het vermijden van alcohol, citrusvruchten en -dranken, onthouding van caffeïne zoals in koffie, thee en chocola. Geeft u zelf ook dieetadviezen? 1 ja 2 nee 17. Hoe denkt u over de volgende stelling: "Patiënten met prostatodynie en urge/pollakisurie klachten hebben mogelijk cystitis interstitialis; het doen van een cystoscopie verdient sterke aanbeveling bij deze patienten". 1 eens 2 oneens 18. Wilt u een schatting maken van het aantal patiënten waarbij u in 1992 de diagnose prostaatof blaaskanker stelde. Het gaat dus om uw individuele schatting, niet het cijfer van de hele maatschap indien u met meerdere urologen in een ziekenhuis werkt. Met blaaskanker bedoelen wij de invasieve tumoren: T1 t/m T4, niet Ta of CIS. Door deze schattingen te vergelijken met de gegevens van de 9 regionale Integrale Kanker Centra hopen wij vergelijkenderwijs ook een uitspraak over de betrouwbaarheid en geografische spreiding van de c.i.-schattingen te kunnen doen. Schatting van uw aantal nieuwe blaaskankerpatiënten (T1 t/m T4) in 1992:... Schatting van uw aantal nieuwe prostaatkankerpatiënten in 1992:... 108

Uw ziekenhuis valt in de volgende regio (zie kaartje), s.v.p. omcirkelen: 1 IKN Noord-Nederland 2 IKA Amsterdam 3 IKST Stedendriehoek Twente 4 IKO Oost 5 IKMN Midden Nederland 6 IKW West 7 IKR Rotterdam 8 IKZ Zuid 9 IKL Limburg Onze hartelijke dank voor uw medewerking. Uiteraard zult u over enige tijd de resultaten van deze enquête te zien krijgen. 109