Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur en organisatie van het hoger onderwijs, Titel 4. Organisatie van de opleidingen, Hoofdstuk 8. Taalregeling) Instelling Universiteit Gent Associatie Associatie Universiteit Gent Graad, kwalificatie van de bestaande opleiding en van het gevraagde anderstalige equivalent Niveau en oriëntatie bestaande opleiding en gevraagde anderstalige equivalent Master of Arts in de Afrikaanse talen en culturen: - Master of Arts in African Studies Studiegebied Initiële master Afstudeerrichtingen n.v.t. Taal-en Letterkunde; Geschiedenis Vestiging(en) bestaande opleiding Gent Studieomvang in studiepunten bestaande opleiding en gevraagde anderstalige equivalent 60 SP Gevraagde onderwijstaal van de taalequivalent Engels Datum ontvangst van aanvraag 30 september 2016 Aanbieding van opleiding vanaf 2017-2018 Commissie Hoger Onderwijs taalequivalent 2016 1
Datum van beslissing van de Commissie Hoger Onderwijs 23 november 2016 AANVRAAG De aanvraag betreft de Engelstalige variant van de binnen de instelling bestaande -unieke- Nederlandstalige Master of Arts in de Afrikaanse talen en culturen, m.n. de Master of Arts in African Studies. Het betreft een dubbele aanvraag: aanvraag anderstalige equivalente initiële masteropleiding én vrijstelling van de equivalentievoorwaarde conform de bepalingen van de Codex Hoger Onderwijs art. II. 262 2:. De instelling kan een anderstalige initiële bachelor- of masteropleiding aanbieden op voorwaarde dat er in de Vlaamse Gemeenschap een equivalente initiële bachelor- of masteropleiding wordt aangeboden waarbij de student een opleidingstraject volledig in het Nederlands kan volgen. De huidige Nederlandstalige opleiding biedt geen volledig traject in de Nederlandse taal. Deze opleiding zal vanaf het academiejaar mits goedkeuring van de gevraagde Engelstalige opleiding bevroren worden. Studenten die deze opleiding reeds hebben aangevat, zullen deze uiteraard kunnen voltooien. Het positief advies (decreet: advies CHO tegen 1 december 2016) over de vrijstelling van de equivalentievoorwaarde houdt een positief oordeel (decreet: oordeel CHO tegen 31 januari 2017) over de gevraagde Engelstalige opleiding in. Aan volgende criteria dient cumulatief voldaan zijn (art. II. 263) 1.Binnen de Vlaamse Gemeenschap wordt een equivalente initiële opleiding aangeboden. Welke? Waar wordt deze aangeboden? De Nederlandstalige Master of Arts in Afrikaanse talen en culturen is binnen Vlaanderen een unieke opleiding. Deze opleiding biedt geen volledig opleidingstraject in de Nederlandse taal aan. Er wordt voor de hier voorliggende aanvraag voor anderstalige opleiding tevens vrijstelling van Commissie Hoger Onderwijs taalequivalent 2016 2
de equivalentieregel aangevraagd. 2. Voldoende garanties inzake kwaliteit en democratisering zijn aanwezig (decreet art. II. 270) 2.1. vereist beheersingsniveau van de onderwijstaal van de academische personeelsleden met een opdracht in de betreffende opleiding ( art. II. 270 1); Attesten ERK-niveau C1; en voorzieningen voor personeel (art. II. 270 3) 2.2. zijn voor studenten (art. II. 271) mogelijkheden voorzien om hun taalkennis te testen ( 1), worden kosteloos taalcursussen en taalbegeleidingsmaatregelen aangeboden ( 2) Alle huidige lesgevers binnen de opleiding hebben het decretaal vereiste taalniveau ERK-C1 aangetoond. Toekomstige docenten van een anderstalig opleidingsonderdeel zullen aan deze vereiste moeten voldoen. Zij kunnen hiertoe gebruik maken van de door de instelling kosteloos aangeboden ITACE-test. Indien nodig kunnen deze docenten gebruik maken van de voorziene remediëringsinitiatieven vanuit het Universitair Centrum voor Talenonderwijs (UCT). Dit centrum biedt een ruim aanbod aan taalcursussen, ook gericht op de academische vereisten, inzonderheid op het doceren: Engels voor docenten. Instellingsbreed: -Alle kandidaat-studenten in een anderstalige opleiding kunnen aan het Universitair Centrum voor Talenonderwijs (UCT) taaltesten afleggen. -De instelling biedt twee taalvakken Engels aan: i. Wetenschappelijk Engels en ii. Gevorderd wetenschappelijk Engels. De studenten hebben het recht minstens één van deze vakken in hun lespakket op te nemen. Specifiek voor de opleiding: De (Vlaamse) studenten die vanuit de Bachelor of Arts in de Afrikaanse talen en culturen instromen hebben reeds enkele opleidingsonderdelen in de Engelse taal kunnen opnemen in hun programma. Ook wordt hier reeds bij de Nederlandstalige opleidingsonderdelen vaak gebruik gemaakt van Engelstalig bronnenmateriaal. Bovendien hebben de studenten die in het derde bachelorjaar gebruik hebben gemaakt van de mogelijkheid om een semester les te volgen aan een Afrikaanse universiteit (e.g. Zuid-Afrika, Kenia en Tanzania), waar de onderwijstaal Engels is, reeds een degelijke praktijkervaring kunnen opdoen. Commissie Hoger Onderwijs taalequivalent 2016 3
De dienst Taalonthaal van de faculteit biedt kosteloos bijstand om vooral de academische schrijfvaardigheid aan te leren. Buitenlandse kandidaat-studenten zullen hun talenkennis op niveau ERK-B2 moeten aantonen. 3. Aanwezigheid van een verantwoording die de meerwaarde aantoont 3.1. voor de studenten 3.2. voor het afnemend veld 3.3. voor de opleiding De voorliggende aanvraag is het resultaat van de reeds jaren aan de gang zijnde evoluties binnen het studiegebied, de grondige hervorming van de Nederlandstalige opleiding (focus op Centraalen Oost-Afrika in dit verband schetst het dossier het unieke karakter van de opleiding i.v.m. het overige internationale aanbod), de blijvend lage instroom van Vlaamse studenten uit de bacheloropleiding en de beperkte aantrek van buitenlandse studenten in de huidige Nederlandstalige opleiding (met omgekeerd wel behoorlijk succes). Het einddoel van dit hele proces vormt de oprichting van een Engelstalige opleiding en de bevriezing van het bestaande Nederlandstalige programma. Dit met volgende meerwaarde voor alle betrokkenen: De kandidaat-studenten: - De beoogde buitenlandse en vooral Afrikaanse studenten (door wegvallen taalbarrière) zullen een volledig Engelstalig programma kunnen afwerken met behalen van het diploma aan een Europese instelling (specifieke studiefinanciering wordt vooropgesteld); - Voor de Vlaamse studenten betekent de toenemende aanwezigheid van buitenlandse studenten evenzeer een belangrijke meerwaarde. Immers, een groter Engelstalig aanbod, inzonderheid binnen dit vakgebied, wordt als pluspunt ervaren (zie resultaten bevraging). Een internationaal georiënteerde en cultureel gediversifieerde studieomgeving komt immers ook de instromende Vlaamse studenten ten goede. Commissie Hoger Onderwijs taalequivalent 2016 4
Het afnemend veld: De internationale academische wereld, inzonderheid qua wetenschappelijk onderzoek en de vele potentiële werkgevers bij internationale organisaties (met focus op de specifieke maatschappelijke en inzonderheid culturele aspecten van de regio s in en rond Centraalen Oost-Afrika) zullen makkelijker met succes kunnen rekruteren bij de afgestudeerden van de Engelstalige opleiding. De opleiding: Door zich de richten op de kenmerken van de hogervermelde regio s zal de opleiding de aanwezige expertise binnen de instelling optimaal kunnen aanwenden om het unieke profiel van de opleiding verder uit te bouwen en zich aldus te onderscheiden van het bestaande internationale aanbod binnen de Afrika-studies. 4. Worden de maximumpercentages aan anderstalige opleidingen bereikt? Bij overschrijding ( Art. II. 263 4) dient voor de aanvragen met een gunstig oordeel een ranglijst opgesteld. Oordeel van de Commissie Hoger Onderwijs Tot 35 % van de initiële masteropleidingen kunnen anderstalig worden aangeboden. Uit de door de Administratie Hoger Onderwijs en Volwassenenonderwijs beschikbaar gestelde cijfers blijkt dat nu 22,37 % anderstalige initiële opleidingen worden aangeboden. Bijgevolg is het opstellen van een rangorde momenteel niet vereist. De decretale aftoetsingscriteria voor de Commissie Hoger Onderwijs inzake het mogen aanbieden van een opleiding in een andere onderwijstaal dan het Nederlands betreffen de volgende elementen: - Het aanbieden binnen de Vlaamse Gemeenschap van een equivalente, 100% Nederlandstalige, initiële opleiding (behoudens gemotiveerde aanvraag tot vrijstelling); - Aanwezige garanties inzake kwaliteit en democratisering inzake relevant beheersingsniveau van de vreemde taal en adequate taalbegeleidingsmaatregelen, dit zowel voor docenten als voor studenten; Commissie Hoger Onderwijs taalequivalent 2016 5
- Aanwezige meerwaarde voor de studenten, de opleiding en het afnemend veld; - Nazicht van het percentage anderstalige basisopleidingen t.o.v. het volledige aanbod. Bij bereik van de maximumpercentages, opstellen van een rangorde van de voorliggende aanvragen. De Commissie Hoger Onderwijs formuleert op basis van een gunstige evaluatie van de hogervermelde decretale criteria een positief oordeel bij de aanvraag van de Universiteit Gent om met ingang van het academiejaar 2017-2018 de Engelstalige opleiding Master of Arts in African Studies te organiseren. Dit oordeel houdt in dat op het ogenblik van het aanbieden van de anderstalige opleiding aan alle decretale voorwaarden voldaan wordt. Brussel, 23 november 2016 Namens de Commissie Hoger Onderwijs, Em. Prof. Dr Luc François, voorzitter Commissie Hoger Onderwijs taalequivalent 2016 6