Gebiedsanalyse 216 Bijlmer Oost Stadsdeel Zuidoost Gebied Bijlmer Oost in het kort Ontwikkeling van het gebied De stedelijke vernieuwing in de G-buurt is grotendeels afgerond: hoogbouw is deels vervangen door laagbouw, de openbare ruimte is heringericht en de winkelcentra vernieuwd. De komende jaren komen er nog 1.3 nieuwe woningen bij in de K-buurt en E-buurt. De stedelijke vernieuwing heeft geleid tot een betere waardering voor de woningen en omgeving. De sociaaleconomische positie van de bewoners is minder veranderd. Het bijstandsgebruik is hoog (12%). Het gebied kent relatief weinig bedrijvigheid, maar de werkgelegenheid groeit wel sterker dan gemiddeld. Ontwikkeling gebied t.o.v. stedelijk gemiddelde Amsterdam Bijlmer Oost trend BO rapportcijfer buurt 7,4 7,2 % koopwoningen 29 31 % bijstandsgebruik 6,5 11,6 Citoscore 534,6 53,8 = kleuren :sterkere ontwikkeling dan Amsterdam : minder sterk Sterke punten Betaalbaar wonen in goed gewaardeerde woningen. Het woningaanbod is divers en gericht op een veelheid aan doelgroepen. Rustige omgeving met veel groen. Bewoners vinden hun woning vaak geschikt om oud in te worden. Gebedshuizen zijn belangrijke ontmoetingspunten in Bijlmer Oost. Vermoedelijk vindt via deze netwerken ook veel mantelzorg plaats. Aandachtspunten De sociaal-economische positie van de inwoners is gemiddeld genomen zwak. Ook eenzaamheid en sociale uitsluiting komen vaker voor dan gemiddeld. In Bijlmer Oost wonen veel jongeren en zij groeien vaak op in een kwetsbare situatie. Ook hebben zij relatief veel problemen met school, het vinden van werk of criminaliteit. De drempel voor hulpverlening voor jongeren lijkt hoog: ondanks (sterk) verhoogde risico s ligt het gebruik van bijvoorbeeld zorg en het aantal meldingen bij het AMK rond het gemiddelde. In zijn algemeenheid ligt het gebruik van regelingen en voorzieningen juist hoog in Bijlmer Oost. Het winkel- en horeca-aanbod is gering. De hoeveelheid criminaliteit in Bijlmer Oost is gemiddeld voor Amsterdam, maar moord/doodslag en winkeldiefstal komen wel vaker voor. Overlast die bewoners als eerste aan zouden pakken Rommel op straat Rondhangende jongeren Te hard rijdend verkeer Overlast door buurtbewoners bron: Veiligheidsmonitor Aandachtsbuurten In delen van de K-buurt en het Bijlmermuseum bevinden zich sterke concentraties van corporatiewoningen in hoogbouw. De bewoners hebben vaak een zwakke sociaaleconomische positie, met name in Bijlmermuseum Noord en Zuid, Kortvoort, K-buurt Midden en de G-buurt Noord. Bewoners geven hier over het algemeen ook lagere cijfers voor de leefbaarheid, betrokkenheid van de bewoners en burenoverlast. Bewoners waarderen het gebied om (bron: WIA 215) 1
Leeswijzer Informatie over het gebied obv onderzoek en statistieken Informatie over een buurt(combinatie) in het gebied Oog en oor informatie o.b.v. waarnemingen van professionals in het gebied De gebiedsanalyses vormen het jaarlijkse startpunt van de Amsterdamse gebiedscyclus. Iedere analyse beschrijft de toestand en ontwikkeling van één van de 22 gebieden in de stad. Daarbij wordt zowel gebruik gemaakt van statistieken en onderzoeksgegevens als de signalen uit de buurt die professionals in het gebied opvangen. De gebiedsanalyses dient als onderlegger voor de gebiedsagenda. De gebiedsanalyses zijn een product van OIS, met bijdragen van/ in samenwerking met de stadsdelen, RVE s, en externe partijen (eindredactie: OIS). bewoners is minder veranderd en veel huishoudens hebben weinig te besteden. Ruimtelijke ontwikkelingen Tot de grotere nieuwbouwprojecten die in Bijlmer Oost plaatsvinden, behoren de ontwikkeling van de K-buurt en de E-buurt, onder meer door nieuwbouw aan de Elsrijkdreef. In de bevolkingsprognose van 214 van OIS is uitgegaan van ongeveer 1.3 extra woningen tussen 214 en 225. Bevolking Surinamers en overige niet-westerse allochtonen, 25-215 4 35 3 25 2 15 % Bijlmer Oost, % Surinamers Bijlmer Oost, % Overige niet-westerse allochtonen Amsterdam, % Surinamers 1 5 25 27 29 211 213 215 Amsterdam, % Overige niet-westerse allochtonen Gebiedstypering Buurten in Bijlmer Oost Bijlmer Oost vormt samen met Bijlmer Centrum de Bijlmermeer en ligt in het oostelijk deel ervan. Het gebied bestaat uit de buurten E, G en K. Bijlmer Oost is gebouwd in de jaren 6 en 7 volgens de principes van de functionele stad. Het gebied kende een strikte scheiding tussen de verschillende functies: wonen, werken, recreëren en verkeer. Als gevolg van problemen rond het beheer van de flats en de openbare ruimte is begin jaren 9 begonnen met de vernieuwing van de Bijlmermeer. Een groot deel van de oorspronkelijke flats, van tien verdiepingen in een zeskantige honingraatstructuur, is daarbij vervangen door eengezinswoningen, studentenwoningen en appartementen, vaak in de koopsector. De vernieuwing in de G-buurt is vrijwel afgerond, in de E- en K-buurt ligt nog een woningbouwopgave. Er zijn 8 oorspronkelijke honingraatflats bewaard gebleven: 2 in de G-buurt Noord en zes in de buurt Bijlmermuseum. Het gebied kent ook een laagbouwdeel uit de jaren 7 en 8: de Geerdink- en de Kantershof. Vanaf de bouw stonden hier al grotere koopwoningen die aantrekkelijk waren voor gezinnen. Met de vernieuwing is de leefbaarheid in de Bijlmer sterk verbeterd. Aan de sociaal-economische positie van de Bron: OIS Bevolkingssamenstelling Bijlmer-Oost is etnisch een divers gebied, 78% van de bewoners heeft een migratie-achtergrond, meest nietwesters (69%). De grootste groepen zijn Surinaamse Amsterdammers (33%), Amsterdammers van overige nietwesterse herkomst (28%, waaronder een grote groep Ghanezen) en Antilliaanse Amsterdammers (6%). In tegenstelling tot in Bijlmer-Centrum blijft de groep Surinaamse Amsterdammers constant in omvang. De groep van overige niet-westerse herkomst neemt iets toe (van 26% naar 28%). 33% van de huishoudens in Bijlmer-Oost is een gezin, het gaat iets vaker om eenoudergezinnen (17%), dan om tweeoudergezinnen (16%). In de E-buurt, delen van de K-buurt en Grunder/ Koningshoef is circa 5% van de huishoudens een gezin. In het Bijlmermuseum wonen veel mensen van overige nietwesterse herkomst (4% in Bijlmermuseum Noord en 47% in Bijlmermuseum Zuid). Dit aandeel is toegenomen, met name in Bijlmermuseum noord (dit was 33% in 25). Tegelijkertijd nam het aandeel Surinaamse bewoners er af (van 34% naar 27% in noord en van 3% naar 25% in zuid). 2
Bevolkingsprognose Tussen 215 en 225 neemt het aantal inwoners toe van 26.787 naar 28.9 (+8% versus 9% in Amsterdam). Net als in de rest van Amsterdam neemt het aantal 65- plussers het sterkst in omvang toe. In Bijlmer Oost iets sterker dan gemiddeld in Amsterdam. Tot 225 stijgt hun aantal van 2.96 personen tot zo n 4.15; een stijging van 43% (Amsterdam: +3%). Het aantal - tot en met 17-jarigen zal licht stijgen tussen 215 en 225, van 5.932 naar iets meer 6.1. Bevolking Bijlmer Oost naar leeftijd (links mannen, rechts vrouwen), 1 januari 25, 215 en 225 1 In gebieden met veel flats scoren de woningen lager, zoals Kortvoort (7,1), K-buurt Midden en Bijlmer-Museum-Noord (beide 7,3). G-buurt Noord, een stuk met honingraatflats te midden van nieuwbouw, scoort met een 5,6 zeer laag. Dit wordt versterkt door onvrede met betrekking tot schoon, heel en veilig. De woningen in G-buurt West, Grunder/Koningshoef en G- buurt Oost krijgen een 8 of hoger van de bewoners. In Bijlmermuseum Zuid is de gemiddelde WOZ-waarde per m² met 1.427 het laagst van de stad. Rapportcijfer voor de eigen woning, 25-213 7,8 Titel 9 8 7 7,6 7,4 7,2 Amsterdam Bijlmer-Oost K-buurt West K-buurt Midden G/K-buurt Oost 6 7 5 6,8 4 3 6,6 25 27 29 211 213 Bron: WIA 2 1 3 Ruimte en economie Wonen 2 1 bron: OIS In Bijlmer Oost is met de vernieuwing een nieuwe balans tussen hoog- en laagbouw gecreëerd. Het woningaanbod is divers en gericht op een veelheid aan doelgroepen, waaronder ook de hogere inkomens. Als gevolg van de stedelijke vernieuwing is het aandeel corporatiewoningen afgenomen, maar met 59% ligt dit nog steeds ruim boven het stedelijk gemiddelde van 46%. In delen van de K-buurt en het Bijlmermuseum bevinden zich sterke concentraties van corporatiewoningen. In de K-buurt en E-buurt zijn ook gebieden waar voor Amsterdamse begrippen juist veel koopwoningen staan. Bewoners van Bijlmer Oost zijn tevreden met hun vaak grote woning en geven deze gemiddeld een 7,7 (Amsterdam: 7,6). Desondanks is de gemiddelde WOZwaarde per m² het laagst van alle 22 gebieden ( 1.656 versus 3.53 gemiddeld). 1 2 3 Bewoners van Bijlmer Oost vinden hun woning vaak geschikt om oud in te worden (56% versus 42% in Amsterdam). 11% van de 65+ers in Zuidoost wil zeker verhuizen, dit is vergelijkbaar met het gemiddelde in Amsterdam (12% van de 65+ers). Ouderen in Zuidoost die in een grote woning wonen, een woning van 8 vierkante meter of meer, willen vaker verhuizen: 26% geeft dit aan. Dit is vaker dan gemiddeld in de stad (1% van de 65+ers in grote woningen). Zij willen verhuizen omdat de huidige woning te groot is, of niet gelijkvloers. Ook de veranderde omstandigheden in het huishouden en de financiële situatie worden genoemd als reden om te willen verhuizen. Openbare ruimte Bij de stedelijke vernieuwing is, net als bij de oorspronkelijke bouw, aandacht geweest voor groen in de directe omgeving en het minimaliseren van verkeersoverlast. Bewoners waarderen de buurt op beide punten goed. Het schoonhouden en onderhoud van de openbare ruimte wordt over het algemeen gemiddeld beoordeeld. In K-buurt West is de verloederingsscore relatief hoog (32 versus 29 in Amsterdam). In G-buurt Noord geeft men in 213 een laag cijfer voor het onderhoud van straten en stoepen (6, versus 6,8 in Amsterdam). Het cijfer stijgt wel (21: 5,1). 3
Bewoners geven aan veel overlast te hebben van grof- en zwerfvuil. Duurzaamheid In het gebied zijn er enkele knelpunten waar in een situatie van extreme neerslag overlast kan optreden in de volgende (delen van) straten: Kantershof (t.h.v. Koornhorst), Vianenstraat (t.h.v. kruising Veenendaalplein. metroingangen Elsrijkdreef en Kraaiennest, Reigersbosdreef en Gein, tunnel onder metrohalte Gein (Wageningendreef) de onderdoorgangen van de A9 bij de Langbroekdreef, Kelbergenpad en de Loosdrechtdreef. Sport cultuur en recreatie Bijlmer Oost kent één culturele centrum, No Limit. Ook bevindt zich in het gebied Kinderboerderij Gliphoeve, Buurthuis de Bonte Kraai en kerkverzamelgebouw de Kandelaar. Buiten het gebied, maar in de nabijheid, bevinden zich grote voorzieningen op het gebied van onder andere sport, cultuur en recreatie als het Mandela Park en recreatiegebied de Gaasperplas. Ook is het gelegen in de nabijheid van Amsterdams tweede uitgaansgebied: het ArenA gebied. Bijlmer Oost is een dynamische, jonge en multiculturele buurt waar veel bewoners wonen met creatief vermogen. Bedrijvigheid Met bijna 1.5 bedrijven en circa 3.9 werknemers in 215 heeft Bijlmer Oost relatief weinig bedrijvigheid en werkgelegenheid in verhouding tot het aantal inwoners. In Bijlmer Oost zijn 144 banen per 1. inwoners versus het stedelijke gemiddelde van 6. Er zijn relatief veel banen in de sectoren zorg, onderwijs en handel. Het aantal banen is sinds 214 met 12% toegenomen, meer dan de gemiddelde groei in Amsterdam (+2%). De groei is te zien in de sector advisering en onderzoek en de financiële- en bouwsectoren. In Bijlmer Oost zijn relatief veel zzp ers en starters gevestigd. Het stadsdeel geeft aan dat deze vaak rond het minimuminkomen verdienen. Het winkel- en horeca-aanbod in Bijlmer Oost is gering: 1 food-winkel en 1 horecagelegenheid per 1. inwoners is onder het Amsterdamse gemiddelde van respectievelijk 2 en 4 per 1. inwoners. In Bijlmer Oost zijn twee relatief nieuwe winkelcentra gevestigd Ganzenpoort en Kameleon. In de nabijheid van beide winkelcentra vinden ook dagmarkten plaats. Het winkelcentrum Ganzenpoort, gelegen nabij metrostation Ganzenhoef, is in 22 aan de Bijlmerdreef gebouwd. Het winkelend publiek geeft het centrum gemiddeld een 6,6, maar het aanbod van non-food krijgt een ruime onvoldoende. Het sinds 212 aan de Karspeldreef gevestigde Kameleon, nabij metrostation Kraaiennest, wordt in het algemeen positief beoordeeld door bezoekers. Sociaal Sociaaleconomische positie De sociaal-economische positie van de inwoners van Bijlmer Oost is gemiddeld genomen zwak. Ruim een kwart van de huishoudens (27%) heeft een laag inkomen en een gezinshoofd met een lage opleiding, versus gemiddeld 15% in Amsterdam. De geregistreerde werkloosheid is hoog (18,6% versus 11,7% in Amsterdam), evenals het gebruik van schuldhulpverlening (5,2% versus 2,4%). De sociaal-economische positie van de bewoners is met name ongunstig in Bijlmermuseum Noord en Zuid, Kortvoort, K-buurt Midden en de G-buurt Noord. In G/K-buurt Oost is deze een stuk gunstiger. Aandeel 15 tot 65-jarigen met een bijstandsuitkering, 215 16 15 14 13 12 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 211 212 213 214 215 Bron: RVE Inkomen Stapeling regelingen en voorzieningen Van de huishoudens uit Bijlmer Oost gebruikt 55% minstens één regeling op het gebied van zorg en welzijn, inkomensondersteuning, jeugdzorg, onderwijs of arbeidsparticipatie (Amsterdam: 45%). Van deze huishoudens maakt 13% gebruik van 5 of meer regelingen (Amsterdam 12%). Gezondheid Amsterdam Bijlmer Oost E/G-buurt Noord K-buurt West K-buurt Midden G/K-buurt Oost De gezondheid van de bewoners van Bijlmer Oost scoort op meerdere punten ongunstig. Van de bewoners vindt 33% de eigen gezondheid matig of slecht (25% gemiddeld in Amsterdam). Ook is het aandeel inwoners met verhoogd risico op psychische klachten relatief hoog (11% versus 7% gemiddeld). Ruim de helft van de bewoners heeft overgewicht (52% versus 4% gemiddeld) en er wordt minder vaak voldoende bewogen dan gemiddeld (59% versus 67%). Overmatig tot 4
zwaar alcoholgebruik komt daarentegen relatief weinig voor (14% versus 17%). Zelfredzaamheid en participatie De zelfredzaamheid is in Bijlmer Oost onder gemiddeld: 15% ervaart geen regie over het eigen leven, versus 1% gemiddeld in Amsterdam. De groep bewoners die sociaal uitgesloten zijn is groter dan gemiddeld (15% versus 9% gemiddeld). De bewoners van Bijlmer Oost zijn minder vaak maatschappelijk actief: 83% van de 19 tot 65-jarigen heeft (vrijwilligers) werk, geeft mantelzorg en/of doet een opleiding, versus 87% gemiddeld in de stad. Bewoners verrichten wel iets vaker dan gemiddeld vrijwilligerswerk en zetten zich ook iets vaker in voor de buurt of stad. Uit contact met bewoners is naar voren gekomen dat velen bereid te zijn tot participatie in de samenleving. Sommige inwoners worden echter in hun maatschappelijke participatie beperkt door taalproblemen, een slechte gezondheid of armoede. Vaak kunnen ze ondersteuning en informatie van professionele organisaties of de gemeente gebruiken zoals advies, middelen (subsidies) of een activiteitenruimte. Een goed voorbeeld van het ondersteunen van burgerinitiatieven is het project buurtambassadeurs dat bewoners faciliteert om hun leefomgeving te verbeteren. Via dit project hebben bewoners bijgedragen die anders niet bereikt zouden zijn. Bewoners van Bijlmer Oost bezoeken vaker dan gemiddeld een gebedshuis (46% versus 21% gemiddeld). Er zijn mogelijk veel onzichtbare vrijwilligers die informeel opereren, bijvoorbeeld middels de kerken. Ook vermoedt men dat er mogelijk veel onzichtbare mantelzorg is, waaronder kindmantelzorgers. Vanuit de cultuur wordt het wellicht niet als mantelzorg beschouwd. hoger dan de 17% in Amsterdam gemiddeld) en een hoog aandeel jongeren dat opgroeit in een minimahuishouden (25% versus 18% in Amsterdam). Het risico op sociaal-emotionele problemen onder basisschoolleerlingen is relatief hoog: 24% van hen heeft een verhoogde SDQ-score versus 18% gemiddeld in de stad. Onder middelbare schoolleerlingen ligt dit risico rond het gemiddelde (1% versus 11%). Jongeren uit Bijlmer Oost maken vaker gebruik van jeugdhulp (8,% versus 6,6% gemiddeld). Het aandeel jeugdigen (en hun gezinnen) die door Ouder- en Kindteams wordt ondersteund bij opvoed- en opgroeivragen ligt rond het stedelijk gemiddelde, terwijl het aandeel gezinnen dat ondersteund wordt door Samen DOEN-team bij complexe problemen ruim boven het stedelijk gemiddelde ligt (2,5% versus 1,5%). Het risico op kindermishandeling gebaseerd op de samenstelling van het huishouden ligt ruim boven het stedelijk gemiddelde (index: 154 versus 1 gemiddeld). Het aantal meldingen bij het Advies- en Meldpunt kindermishandeling ligt met 4 per 1. jongeren echter op het stedelijk gemiddelde. Van de 1-jarige kinderen uit Bijlmer Oost heeft een groter deel overgewicht dan gemiddeld in deze leeftijdscategorie, (34% versus 23%). Deze leeftijdscategorie sport ook relatief weinig in clubverband (48% versus 69%). Drie jaar eerder lag dat percentage nog op 58%. Onder de vierdeklassers wordt aanzienlijk minder dan gemiddeld tabak, alcohol en/of cannabis gebruikt (2% versus 3% gemiddeld in Amsterdam). Vijf procent van de vierdeklassers had een ongewenste seksuele ervaring (Amsterdam 4%). Net als in voorgaande jaren wordt er vergeleken met de stad een wat groter deel van de jongeren tussen 12 en 24 jaar verdacht van criminaliteit: 5,7% versus 3,5% in heel Amsterdam. De participatie in uitgaansactiviteiten ligt rond het stedelijk gemiddelde: 37% heeft het afgelopen jaar minstens vier verschillende soorten uitgaansgelegenheden bezocht (Amsterdam: 44%). De standaard leefsituatie index beschrijft het gemiddelde welzijnsniveau van een gebied. Deze is voor Bijlmer-Oost lager dan het stedelijke gemiddelde (1 versus 14). Welzijn jeugd Bijlmer Oost is een jonge wijk, er zijn veel inwoners tot 18 jaar (22% versus 18% in Amsterdam). In K-buurt Midden is 27% van de bewoners jonger dan 18. Veel van de jongeren in dit gebied groeien op in een kwetsbare situatie, welke veroorzaakt wordt door een combinatie van risicofactoren, zoals het opleidingsniveau van de ouders (het aandeel gewichtleerlingen is met 36% Bijlmer Oost is een zeer jong gebied. De jeugd is erg ondernemend op zowel cultureel als maatschappelijk gebied. Jongeren geven aan dat ze de volgende faciliteiten missen: een plek om huiswerk te maken, een fysiek informatiepunt en een creatieve ruimte voor zelfstandige ondernemers om elkaar te ontmoeten en ideeën uit te wisselen. Ze worden ondersteund en gefaciliteerd bij het ontwikkelen van initiatieven door professionele organisaties. Jeugd en onderwijs De onderwijsresultaten van de jongeren blijven achter op het stedelijk gemiddelde. Van de basisschoolleerlingen krijgt 25% een advies voor praktijkonderwijs of leerwegondersteunend onderwijs op het vmbo, versus 15% in Amsterdam. 5
Dit aandeel is vooral hoog in K-buurt West (43%), K-buurt Midden (31%) en de EGK-buurt (25%). In de G/K-buurt Oost is het aandeel pro/lwoo-adviezen met 9% juist relatief laag. De voortijdige uitval op het middelbaar onderwijs, dus leerlingen die de school verlaten zonder het behalen van een startkwalificatie, is met 14% hoger dan het gemiddelde van Amsterdam 9%. Ook hier vallen K-buurt West en K-buurt Midden in negatieve zin op (21% en 18%). Ook in de buurt Bijlmer Museum Noord is dit het geval, zij het met iets hogere rapportcijfers (6,8 en 6,4). In de buurten Kortvoort, K-buurt Midden en de G-buurt Noord geven de bewoners de betrokkenheid van bewoners bij de buurt een laag rapportcijfer variërend van een 5,2 tot 5,8. Rapportcijfer voor de eigen buurt, 25-213 7,5 7,3 7,1 De drempel naar de arbeidsmarkt is relatief hoog, 2% van de jeugd in dit gebied is werkloos, versus 13% in Amsterdam. Er zijn weinig stageplekken. Toch kiest de jeugd liever voor een betaalde baan dan voor een stageplek. Ze moeten er bewust van worden gemaakt dat ze met een stage investeren in hun eigen toekomst. 6,9 6,7 6,5 6,3 6,1 5,9 5,7 5,5 25 27 29 211 213 Amsterdam Bijlmer-Oost K-buurt West K-buurt Midden G/K-buurt Oost Laag opgeleide schoolverlaters, 211-214 3 25 2 15 1 5 % 211 212 213 214 Leefbaarheid en veiligheid Leefbaarheid Amsterdam Bijlmer Oost K-buurt West K-buurt Midden E/G-buurt Noord G/K-buurt Oost Bron: OJZ Bewoners uit Bijlmer Oost zijn gemiddeld tevreden over hun eigen buurt. Zij geven deze een 7,2 (Amsterdam 7,4) en de verwachte ontwikkeling van de buurt krijgt een 6,9 (Amsterdam 7,1). De tevredenheid over de buurt is toegenomen sinds 25, toen men hiervoor nog een 6,3 gaf. De sociale kwaliteit is gemiddeld, evenals de score op de spanningenindex. Het oordeel van de bewoners over de betrokkenheid bij de buurt is de laatste jaren toegenomen, van rapportcijfer 5,5 in 25 tot een 6,3 in 213 en is nu gelijk aan het Amsterdams gemiddelde. De G-buurt Noord (Geldershoofd en Gravestein) onderscheidt zich in negatieve zin. Hier zijn de rapportcijfers voor de buurt en de verwachte ontwikkeling beneden gemiddeld (5,7 en 6,2). Veiligheid Bron: WIA De veiligheid, gemeten aan de hand van de veiligheidsindex, is in Bijlmer Oost vergelijkbaar met Amsterdam als geheel (113 versus 18). Het gebied scoort wel iets hoger dan gemiddeld op de criminaliteitsindex (114 tegenover 18 in Amsterdam). Bijlmer Oost kent naar verhouding de hoogste frequentie van moord/doodslag en winkeldiefstal van alle 22 gebieden. De score op de overlastindex is met 18 gemiddeld voor Amsterdamse begrippen. Dit geldt zowel voor jongeren- als horecaoverlast. De ervaren overlast door buren is zelfs iets lager dan gemiddeld (rapportcijfer 7,6 tegenover 7,3 in Amsterdam). Uitzonderingen zijn de buurten K-buurt midden en de G- buurt Noord (= hoogbouw) waar buren wel relatief vaak overlast veroorzaken. Dit zijn ook de buurten die in totaal een lager rapportcijfer van bewoners krijgen. Bewoners in Bijlmer Oost voelen zich iets vaker onveilig dan gemiddeld: 34% van de bewoners geeft aan zich weleens onveilig te voelen in de eigen buurt tegenover 28% in heel Amsterdam. Dit is ook te zien in een bovengemiddelde score op de onveiligheidsindex (119). 6
Kernindicatoren Stadsdeel Gebied BC gebiedcode T DX21 T94 peiljaar Amsterdam Zuidoost Bijlmer Oost Bijlmer Oost (E,G,K) B evo lking aantal inwoners 215 822272 84567 26787 26787 bevolkingsdichtheid 215 4994 4226 7197 7197 % -17 jaar 215 18,1 21,6 22,1 22,1 % 65+ 215 11,9 1,6 1,8 1,8 % 8+ 215 2,8 2,2 2,2 2,2 % niet-westerse Amsterdammers 215 34,7 63,9 69,4 69,4 % nieuwe stedelingen 215 29,4 1,8 9,7 9,7 aantal huishoudens 215 442693 43184 13659 13659 % stel met kinderen 215 16,2 15,5 15,9 15,9 % eenoudergezin 215 9 17,6 17,2 17,2 % alleenwonend 215 53,1 49,7 5,3 5,3 % verhuisd (incl. buitenland en inw. >5) 214 17,4 16,4 15,9 15,9 Wo nen en o penbare ruimte woningvoorraad 215 41796 38638 11954 11954 % goedkope huur (-425 eur) 213 28 18 21 21 % huur tot huurtoeslaggrens (-665 eur) 213 58 62 6 59 % huur in middensegment (665-935 eur) 213 5 7 7 6 gemiddelde WOZ-waarde per m2 215 353 1751 1656 1656 % grote woningen (> 8m2) 215 34,4 47,6 58,8 58,8 gemiddelde woningbezetting (>1 woningen) 215 1,97 2,19 2,24 2,24 rapportcijfer eigen woning 213 7,6 7,5 7,7 7,7 % woning geschikt om oud te worden 213 42 47 56 56 verloederingsscore (-1) 214 29 29 27 27 rapportcijfer onderhoud straten en stoepen 213 6,6 6,5 6,6 6,6 rapportcijfer onderhoud groen 213 6,8 6,9 7 7 CROW-score verhardingen 215 4 4 5 5 rapportcijfer schoonhouden straten en stoepen 213 6,4 6,4 6,4 6,4 rapportcijfer parkeervoorzieningen 213 6,4 6,8 6,8 6,8 % overlast te hard rijden 214 19 13 1 1 rapportcijfer speelvoorzieningen 213 6,7 6,6 6,6 6,6 dagelijkse drukte-index 214 1 36 47 48 B edrijvigheid aantal (bedrijfs)vestigingen 215 1534 5918 1515 1515 starters (% vestigingen) 215 1,4 11,6 13,3 13,3 ZZP'ers (% vestigingen) 215 54,6 49,4 61,2 61,2 creatieve industrie (% vestigingen) 215 3,4 14,8 15,4 15,4 zakelijke dienstverlening (% vestigingen) 215 31,7 24,1 23,6 23,6 toerisme (% vestigingen) 215 7,9 6,3 5,8 5,8 hotelbedden per 1. inwoners 214 69,9 16,7,2,2 winkels dagelijkse goederen per 1. inwoners 215 1,7,8,8,8 aantal banen (>12 uur per week) 215 493429 7141 3861 3861 aantal banen per 1. inwoners (>5 inwoners) 215 6 829 144 144 Z elfredzaamheid en participatie potentiële beroepsbevolking (15-74) 215 655383 66137 2779 2779 geregistreerde werkloosheid 215 11,7 17,4 18,6. % 15-64-jarigen met bijstand 215 6,5 1,7 11,6 11,6 % 15-64-jarigen in trede 1 of 2 in de bijstand 215 4,8 7,7 8,5 8,5 gemiddeld besteedbaar huishoudinkomen 212 31393 26235 25559. % huishoudens met lage opleiding en laag inkomen 211 15,1 23,7 27,1. % 15-74 jarigen laag opgeleid 212 27 39 41 41 % minimahuishoudens 212 16 23 24 24 % 18+ in schuldhulpverlening 214 2,4 5 5,2 5,2 % 18+ Vroeg er op af melding 214 1,8 3,7 3,8 3,8 %(zeer) ernstig eenzaam 212 11 15 12. % geen regie over eigen leven 212 1 14 15. % mantelzorgers 212 9 9 9. % vrijwilligers 214 39 37 44. % zet zich in voor buurt of stad 214 22 23 28. % 19-64 jaar met (vrijwilligers)werk/mantelzorg/opleiding 212 87 84 83. Standaard Leefsituatie-index (SLI) 214 14 99 1. % 4 verschillende uitgaansvormen 214 44 28 37. 7
Stadsdeel Gebied BC gebiedcode T DX21 T94 peiljaar Amsterdam Zuidoost Bijlmer Oost Bijlmer Oost (E,G,K) Gezo ndheid % gezondheid gaat wel - zeer slecht 212 25 3 33. % belemmerd door chronische aandoening 212 35 38 38. % OESO beperking 212 17 24 25. % hoog risico angststoornis / depressie 212 7 9 11. % rokers 212 28 33 3. % overmatig / zwaar alcoholgebruik 212 17 14 14. % overgewicht of obesitas 212 4 48 52. % dat aan beweegnorm voldoet 212 67 62 59. Jeugd en o nderwijs % deelname VVE onder peuters met indicatie 214 74 71 7 7 % gewichtleerlingen (op de scholen) 214 17,3 28,9 35,8 35,8 gemiddelde Cito-score (naar woonadres) 214 534,6 53,6 53,8 53,8 % basisschooladvies pro/lwoo 214 15,4 23,6 25,4 25,4 % laag opgeleide schoolverlaters (18-22 jaar) 214 9,1 12,1 14,3 14,3 %(matig) verhoogde SDQ-score (1-jarigen) 214 18 22 24. %(matig) verhoogde SDQ-score leerlingen VO2 214 11 1 1. % jeugdwerkloosheid 214 13,3 13,9 2. % minimajongeren 212 17,7 25,4 25,1 25,1 % overgewicht / obesitas (1-jarigen) 214 23,3 29,9 33,6. % lid sportvereniging (1-jarigen) 214 69 53 48. % recent tabak/alcohol/canabis (VO4) 214 3 25 2. risicofactorenindex kindermishandeling 215 1. 154. aanmeldingen AM K per 1. -17-jarigen 213 4 8 4. bereik Jeugdhulp Zorg in natura (ZIN, % -18 jaar) aug. 215 6,6 8,7 8,. bereik Samen Doen Teams (% gezinnen) aug. 215 1,5 2,7 2,5. bereik Ouder Kind Teams (OKT, % -18 jaar) aug. 215 3, 3,4 2,6. % jeugdige verdachten 214 3,5 5,6 5,7 5,7 % ongewenst seksuele ervaring (VO4) 214 4 6 5. Leefbaarheid en veiligheid rapportcijfer voor de eigen buurt 213 7,4 7,1 7,2 7,2 rapportcijfer ontwikkeling buurt 213 7,1 6,7 6,9 6,9 % buurt gaat vooruit 214 21 21 21 21 % verhuisgeneigden 213 25 26 21 21 kengetal sociale kwaliteit (-1) 214 45 42 41 41 rapportcijfer betrokkenheid buurtbewoners 213 6,3 6,2 6,3 6,3 spanningenindex 214 11 12 1 11 veiligheidsindex 214 18 115 113 113 criminaliteitsindex 214 11 112 114 114 overlastindex 214 122 116 18 18 onveiligheidsbelevingsindex 214 11 119 117 117 % voelt zich wel eens onveilig in eigen buurt 214 28 33 34 34 % veel jongerenoverlast 214 12 13 1 1 rapportcijfer burenoverlast 213 7,3 7,3 7,6 7,6 rapportcijfer horecaoverlast 213 7,9 8,2 8,1 8,1 branden per 1. woningen 214 1,2 1,4 1,4 1,4 Specifiek vo o r dit gebied % bezoekt (soms) gebedshuis 214 21 4 46. netto arbeidsparticipatie 214 65 58 55. Legenda De kleuren geven aan hoe de waardes van een indicator verspreid zijn over de stad. De kleuren geven niet aan of de verschillen statistisch significant zijn en hebben geen relatie met gestelde normen of beleidsdoelen. > 1 SD meer / beter dan gemiddeld,5-1 SD meer / beter dan gemiddeld,5 SD rond gemiddelde,5-1 SD minder / slechter dan gemiddeld > 1 SD minder / slechter dan gemiddeld Deze en meer cijfers zijn voor meerdere jaren en op verschillende schaalniveaus terug te vinden in het Basisbestand Gebieden Amsterdam van OIS (zie ook: http://www.ois.amsterdam.nl/visualisatie/dashboard_kerncijfers.html) 8
Definities en bronnen bron definitie / opmerking niet-westerse Amsterdammers OIS Amsterdammers die zelf of van wie een van de ouders is geboren in niet-westers land (=Afrika, Latijns-Amerika en Azië (exclusief Indonesië en Japan) of Turkije). nieuwe stedelingen OIS Personen van autochtone of westerse herkomst in de leeftijd 18-55 jaar, die na hun 18e geregistreerd zijn in Amsterdam. oordeel bewoners over woning, buurt, openbare ruimte, voorzieningen etc. WIA Wonen in Amsterdam (WIA): tweejaarlijkse enquête van de afdeling Wonen van de gemeente Amsterdam en de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties (AFWC). huurquote WIA Kale huur minus de huurtoeslag, als percentage van het inkomen % verhuisgeneigden* WIA Aandeel bewoners dat de komende twee jaar wil verhuizen gemiddelde WOZ-waarde per m² afdeling Belastingen Waarde in kader Wet waardering onroerende zaken op basis van het peiljaar voorafgaand aan de peildatum. grote woningen BAG Verblijfsobject met gemiddeld gebruikersoppervlakte (GBO) van minimaal 8m². verloederingsscore (-1, hoe hoger hoe meer verloedering) Veiligheidsmonitor Gemiddelde van het aandeel bewoners dat overlast ervaart in de buurt van bekladding muren, rommel op straat, hondenpoep en vernieling bus- en tramhokjes en het oordeel dat men geeft over onderhoud groen en straten. CROW-score verhardingen Buiten in Beeld Score op basis van tellingen voor de mate waarin de verhardingen schoon zijn. 1 is de hoogste score, 5 de laagste. wateroverlast Waternet Knelpunten en aandachtsgebieden gebaseerd op een model met een bui van 1 mm/uur en vervolgens omgezet in een wateroverlastkaart. Deze analysemethode is nog in ontwikkeling. Zie: www.amsterdamrainproof.nl Dagelijkse Drukte-Index OIS Aantal verblijvers op een gemiddelde dag per hectare land, afgezet tegen het stedelijk gemiddelde van Amsterdam (=1). (bedrijfs)vestigingen ARRA Locatie met door KvK geregistreerde onderneming, instelling of zelfstandige beroepsbeoefenaar met >= 1 werkzaam pers. creatieve industrie ARRA Vestingen met activiteitencodes: kunsten, media en entertainment en creatieve zakelijke dienstverlening. Inclusief activiteiten < 12 uur per week toerisme ARRA Vestingen met activiteitencodes: logies en overnachtingen, overige horeca, personenvervoer, reisorganisatie- en bemiddeling, cultuur en recreatie, jachthavens, zeilscholen en recreatieve detailhandel. Inclusief activiteiten < 12 uur p.w.k zakelijke dienstverlening ARRA Activiteitencodes vestigingen: 68, 691, 692, 71, 72, 711, 712, 721, 722, 731, 732, 741, 742, 743, 749, 75, 77, 78, 79, 8, 81, 82 ZZP (zelfstandige zonder personeel) ARRA Vestiging met 1 werkzame persoon en rechtsvorm eenmanszaak (excl. winkels). aantal banen (>12 uur per week) ARRA Aantal werkzame personen in een baan van minstens 12 uur per week gezondheidsklachten, mantelzorg, GGD: AGM Amsterdamse Gezondheidsmonitor (AGM): vierjaarlijkse enquête van de GGD onder Amsterdammers van 19 jaar en ouder levensstijl, maatschappelijke participatie OESO beperking GGD Personen die ten minste1 van 7 activiteiten m.b.t. horen, zien en bewegen niet of met grote moeite kunnen verrichten. % hoog risico angststoornis / depressie GGD K1 screeningslijst voor depressieve en angststoornissen: 1 vragen over de gemoedstoestand in de afgelopen vier weken. % (zwaar) overmatig alcoholgebruik GGD Overmatig: >21 glazen per week mannen, >14 glazen per week vrouwen Zwaar: minimaal 1x per week 6 glazen op een dag % overgewicht of obesitas GGD Overgewicht (25 BMI<3) en obesitas (BMI 3) beweegnorm volwassenen GGD Dagelijks minstens half uur matig intensieve lichamelijke activiteit op minimaal 5 dagen per week. potentiële beroepsbevolking OIS Bevolking van 15 t/m 74 jaar geregistreerde werkloosheid Inkomen/CBS/OIS % 15-64-jaar met bijstand (wwb levensonderhoud, wwb bbz, oiaw ioaz), gedeeltelijk arbeidsongeschikt (<8%) of WW. bijstand afd. Inkomen Personen die WWB-levensonderhoud ontvangen. Ontvangers in trede 1 en 2 hebben grote afstand tot de arbeidsmarkt gemiddeld besteedbaar huishoudinkomen CBS/ RIO Bruto-inkomen verminderd met premies sociale zekerheid en andere betaalde overdrachten en de loon-, inkomsten- en vermogensbelasting. % huishoudens laag opgeleid en laag inkomen CBS / OIS Huishouden in laagste tertiel koopkrachtinkomen en hoofdbewoner met maximaal VMBO. Studenten en bewoners van instituten zijn buiten beschouwing gelaten. % minimahuishoudens CBS / OIS Huishouden met inkomen tot 11% van het Wettelijk Sociaal Minimum en een vermogen binnen de bijstandsgrens. % 18+ in schuldhulpverlening Afd. Inkomen Aandeel actieve cliënten schuldhulpverlening Vroeg er op af Afd. Inkomen Aandeel 18+ met melding bij Team Vroeg er op af vanwege betalingsachterstanden bij een woningcorporatie, Agis, afd. Belastingen en/of energieleveranciers. %(zeer) ernstig eenzaam GGD Eenzaamheidsschaal De Jong-Gierveld: 11 items met betrekking op emotionele en sociale eenzaamheid. Wanneer op 3 of meer items min of meer of ja is geantwoord wordt men als eenzaam beschouwd. sociale uitsluiting GGD % met achterstand op 2 of meer van volgende terreinen: sociale participatie (eenzaamheid, sociale contacten); materiële deprivatie (gebrek aan financiële middelen); toegang tot sociale grondrechten (woning, zorg, discriminatie); normatieve integratie (naleven normen en waarden samenleving) % mantelzorgers onder 19-plussers GGD Zorg aan een hulpbehoevende in de directe omgeving voor minstens 3 maanden en/of minstens 8 uur per week vrijwilligers, inzet voor buurt of stad, informele hulp, standaardleefsituatie-index Staat van de Stad Staat van de Stad: tweejaarlijks onderzoek naar participatie Amsterdammers. VVE-indicatie GGD Kinderen met risico op (taal)achterstand krijgen tijdens de reguliere consulten op het Ouder- en Kindcentrum (OKC) een zogenaamde ja-indicatie' voor VVE (Voor- en Vroegschoolse Educatie).. % gewichtleerlingen (op scholen) OIS Aandeel leerlingen waarvan geen van de ouders hoog is opgeleid %(matig) verhoogde SDQ-score leerlingen GGD Percentage leerlingen met een verhoogde kans op sociaal-emotionele problemen % basisschooladvies pro/lwoo OJZ % leerlingen in groep 8 met basisschooladvies voor praktijkonderwijs of VMBO met leerwegondersteuning. % laag opgeleide schoolverlaters OJZ Aandeel bovenleerplichtigen (18-22-jarigen) die het onderwijs hebben verlaten zonder startkwalificatie aantal inwoners studentenwoningen OIS Aantal inwoners van studentencomplexen en studenteneenheden % minimajongeren CBS/OIS Aandeel 18-minners dat opgroeit in een minimahuishouden middelengebruik VO4 GGD 4 e -klassers die wekelijks roken en/of de afgelopen 4 weken alcohol hebben gedronken en/of cannabis hebben gebruikt Jeugdhulp Zorg in natura (ZIN) OJZ afd. Jeugd Aandeel tot 18-jarigen dat Jeugdhulp ontvangt als zorg in natura Ouder Kind Team (OKT) OJZ afd. Jeugd Aandeel tot 18-jarigen die zelf of waarvan het huishouden wordt ondersteund door een Ouder en Kind Team bij opvoeden opgroeivragen Samen Doen Team OJZ afd. Jeugd Huishoudens die worden ondersteund door het Samen Doen Team bij complexe problemen op meerdere levensgebieden aanmeldingen AMK per 1.-17 jarigen DMO Aantal meldingen bij Amsterdams meldpunt Kindermishandeling indicatief cijfer: een kind kan meer meldingen hebben risicofactorenindex kindermishandeling GGD Index die de verwachte prevalentie van kindermishandeling afzet tegen het stedelijk gemiddelde (score 1) kengetal sociale kwaliteit Veiligheidsmonitor Aandeel inwoners dat positief reageert op vier stellingen over hoe de bewoners in de buurt met elkaar omgaan spanningenindex OIS Index gebaseerd op 8 stellingen over spanningen die bewoners ervaren in de buurt. veiligheidsindex OOV / OIS De waarde 1 staat voor de gemiddelde veiligheid in de politieregio Amsterdam-Amstelland in 214 criminaliteitsindex OOV / OIS Index gebaseerd op politiecijfers en slachtofferschap gegevens uit de enquête Veiligheidsmonitor. overlastindex OOV / OIS De aanwezigheid van bedoelde of onbedoelde gedragingen die gericht zijn tegen personen dan wel objecten of goederen die niet altijd strafbaar zijn, maar wel als hinderlijk worden ervaren. onveiligheidsbelevingsindex OOV / OIS Onveiligheidsbelevingsindex opgebouwd uit de elementen: risicoperceptie, onveiligheidsbeleving en vermijdingsgedrag. 9