Gegevensbronnen De overgewichtcijfers in deze factsheet zijn gebaseerd op lengte en gewicht gegevens uit twee verschillende registratiesystemen: Kidos en de Fitmeter. Trendanalyse overgewicht onder Rotterdamse kinderen 26-2 Rotterdam Lekker Fit! De gemeente Rotterdam zet zich, samen met publieke en private partners, in voor een gezond gewicht onder de Rotterdamse jeugd door middel van het programma Rotterdam Lekker Fit! Een essentieel onderdeel van de aanpak is dat 9 basisscholen, naast aandacht voor gezonde voeding, meer en kwalitatief goed beweegonderwijs verzorgen. Ook Lekker Fit! kinderdagverblijven en peuterspeelzalen besteden aandacht aan een actief leven en gezond voedingspatroon. Onderzoek in 213 1 toonde aan dat de stijgende overgewichttrend onder Rotterdamse kinderen is gestopt. Inmiddels is nieuwe data beschikbaar gekomen en is de vraag of deze stabilisatie stand heeft gehouden. Voor deze factsheet zijn daarom de analyses herhaald met aanvulling van de meest recente data. Om meer inzicht te krijgen in risicogroepen zijn bovendien aanvullende analyses uitgevoerd met behulp van data van de Gezondheidsmonitor. Kidos Kidos is het elektronisch kinddossier van het Centrum voor Jeugd en Gezin Rijnmond (CJG) waarin gegevens worden vastgelegd van de preventieve gezondheidsonderzoeken (PGO) die worden uitgevoerd bij alle 2-jarigen en alle leerlingen van groep 2 van de basisschool. Waar voorheen van kinderen in groep 7 data werd verzameld, wordt sinds 213 van kinderen uit groep 6 gegevens verzameld. Hierdoor kan de trend niet meer gevolgd worden van kinderen uit groep 7. Kidos gegevens zijn gebruikt om uitspraken te kunnen doen over de ontwikkeling van overgewicht in deze leeftijdsgroepen in Rotterdam. Fitmeter De Fitmeter is een leerlingvolgsysteem speciaal ontwikkeld voor Lekker Fit! scholen waarmee lengte, gewicht en buikomvang van het kind kunnen worden gevolgd. Jaarlijks worden de kinderen in groep 3-8 van Lekker Fit! scholen getest. De uitkomsten worden opgenomen in de Fitmeter. Gegevens uit de Fitmeter zijn gebruikt om specifiek te kunnen kijken naar ontwikkelingen van overgewicht onder kinderen op Lekker Fit! scholen in Rotterdam. Overgewicht onder kinderen in Rotterdam Per leeftijdgroep zijn Kidos gegevens over de jaren vergeleken om na te gaan of het percentage overgewicht is toegenomen, afgenomen of gelijk is gebleven. 1 Factsheet Stabilisatie van overgewicht onder Rotterdamse kinderen. 213, Gemeente Rotterdam.
2-jarigen Overgewichtcijfers van de 2-jarigen zijn gebaseerd op Kidos gegevens uit de periode 27-21. Groep 2 Voor de overgewichtpercentages in groep 2 zijn Kidos gegevens van zes schooljaren gebruikt. Tabel 1 Aantal 2-jarigen door het CJG gemeten en gewogen Jaar Aantal 2-jarigen 27.6 28 2.1 29.997 21 6. 211 6.76 212 6.6 213 6.72 21 6.719 In 21 had 1, van de Rotterdamse peuters overgewicht; 8,7 had matig overgewicht en 1,7 had obesitas. Meisjes hebben vaker matig overgewicht dan jongens; in 21 had 9,9 van de 2-jarige meisjes matig overgewicht tegenover 7,6 van de jongens. Het percentage 2-jarigen met obesitas was in 21 voor zowel jongens als meisjes 1,7. In figuur 1 is het percentage peuters met overgewicht van 27 tot en met 21 zichtbaar gemaakt. Tot 21 is het percentage peuters met overgewicht stabiel. In 211 is het percentage ten opzichte van 21 gedaald van 13,1 naar 1,6. Daarna blijft het percentage peuters met overgewicht weer stabiel op het lagere niveau tot en met 21. Tabel 2 Aantal kinderen uit groep 2 die door het CJG gemeten en gewogen zijn Schooljaar Aantal kinderen groep 2 (/6-jarigen) 28-29.223 29-21 7.98 21-211.17 211-212.118 212-213.8 213-21.68 In figuur 2 is te zien dat de prevalentie van overgewicht in de afgelopen schooljaren met, punten is afgenomen. In het schooljaar 213-21 had 1,2 van de Rotterdamse kinderen uit groep 2 overgewicht; 1,2 had matig overgewicht en, had obesitas. In het schooljaar 28-29 had nog 19,6 van de kinderen uit groep 2 overgewicht. Net als bij 2-jarigen hebben meer meisjes uit groep 2 matig overgewicht dan jongens; in het schooljaar 213-21 had 12, van de meisjes matig overgewicht tegenover 8, van de jongens. Het percentage kinderen uit groep 2 met obesitas was in het schooljaar 213-21 voor jongens en meisjes ongeveer gelijk, namelijk,3 van de meisjes en 3,6 van de jongens. 16 1 12 1 8 2,6 2,7 2,1 2,2 1, 1, 1,6 1,7 2 1, 6,2,,3,3 6 1,3 11, 1, 1,8 9,1 8, 8 8,7 1 1,1 13 12,1 11,1 1,2 2 28-29 29-21 21-211 211-212 212-213 213-21 27 28 29 21 211 212 213 21 matig overgewicht obesitas matig overgewicht obesitas Figuur 1 Percentage overgewicht bij 2-jarigen, 27-21 Figuur 2 Percentage overgewicht bij kinderen uit groep 2, schooljaar 28-29 / 213-21
Groep 6 In 213 is het CJG gestart met het standaard meten en wegen van kinderen uit groep 6. In het schooljaar 213-21 zijn 3.8 kinderen uit groep 6 gemeten. Van de kinderen uit groep 6 had 22,9 overgewicht; 18,1 had matig overgewicht en,8 had obesitas. Net als bij de andere leeftijdsgroepen hadden meisjes vaker overgewicht dan jongens, namelijk,6 van de meisjes tegenover 2,3 van de jongens. Zowel matig overgewicht als obesitas komt vaker voor bij meisjes dan bij jongens uit groep 6 (figuur 3). Overgewicht onder kinderen op Lekker Fit! scholen Fittest gegevens van de schooljaren 26-27 tot en met 21-2 zijn vergeleken om na te gaan of het percentage overgewicht van kinderen op Lekker Fit! scholen is toegenomen, afgenomen of gelijk gebleven. Tabel 3 Aantal kinderen van wie lengte en gewichtgegevens is opgenomen in de Fitmeter Schooljaar Aantal kinderen groep 3-8 26-27 7.91 27-28 8.9 28-29 11.33 29-21 13.26 21-211 13.9 211-212 12.73 212-213 12.12 213-21 12.39 21-2 1.69 3,6 2 1 19,9 16, Jongens Meisjes Figuur 3 Percentage jongens en meisjes uit groep 6 met overgewicht, schooljaar 213-21
Groep 3-8 In figuur is per schooljaar voor de schooljaren 26-27 tot en met 21-2 het percentage kinderen met overgewicht te zien. Het percentage kinderen met overgewicht is tot en met het schooljaar 211-212 stabiel. Het percentage kinderen met overgewicht is in het schooljaar 212-213 afgenomen ten opzichte van het voorgaande jaar van 28,7 naar 26,3. In de jaren daarna is het percentage is weer stabiel op het lagere niveau. In het schooljaar 21-2 had een kwart van de kinderen overgewicht; 18,6 van de kinderen had matig overgewicht en 6,8 van de kinderen had ernstig overgewicht. De afname van het totale percentage lijkt vooral te komen door een afname van het percentage kinderen met obesitas. In het schooljaar 26-27 had van de kinderen op Lekker Fit! scholen obesitas, in het schooljaar 21-2 was dit gedaald tot 6,8. Groep 3- Kinderen uit de bovenbouw (groep 6-8) hebben vaker overgewicht dan kinderen uit de onderbouw (groep 3-). In het schooljaar 21-2 had 23, van de kinderen uit de onderbouw overgewicht tegenover 27, van de kinderen uit de bovenbouw. In de onderbouw is een vergelijkbare trend zichtbaar als bij de totale groep: tot het schooljaar 211-212 is het totale percentage kinderen met overgewicht stabiel. In het schooljaar 212-213 is het percentage kinderen met overgewicht lager dan in het voorgaande schooljaar en daarna is het percentage weer stabiel op het lagere niveau (zie figuur ). 3 8,7 7,7 8,3 7,7 7,3 2 7, 7, 6,8 3 1 17,8 18,3 17,7 18,6 18, 18,8 16,8 16,9 16,7 3 2 8, 7,7 7,7 7,1 8,1 7,2 7,1 6,8 26-27 27-28 28-29 29-21 21-211 211-212 212-213 213-21 21-2 1 19, 2,1 19,7 2,2 2,3 2,6 19 18,8 18,6 Figuur Percentage kinderen uit groep 3- van Lekker 26-27 27-28 28-29 29-21 21-211 211-212 212-213 213-21 21-2 Figuur Percentage kinderen uit groep 3-8 van Lekker Meisjes hebben vaker overgewicht dan jongens, namelijk 27,7 van de meisjes tegenover 23,1 van de jongens (schooljaar 21-2). Bij jongens is een vergelijkbare trend zichtbaar als de hierboven genoemde trend. In het schooljaar 21-2 had 23,1 van de jongens overgewicht (matig overgewicht en obesitas), terwijl dit in het schooljaar 26-27 26, was. Het percentage jongens met obesitas daalde van 8,3 tot 6,. Het percentage meisjes met overgewicht blijft gedurende de jaren ongeveer gelijk. De afname in de onderbouw is toe te schrijven aan jongetjes. Bij hen is een daling zichtbaar; in het schooljaar 26-27 had een kwart van de jongetjes in de onderbouw overgewicht (,3) en in het schooljaar 21-2 was dit 2,3. Meisjes in de onderbouw hebben niet alleen vaker overgewicht dan jongens in de onderbouw, maar bij hen bleef het percentage overgewicht ook gelijk over de jaren (zie figuur 6). 3 3 2 1 26-27 27-28 28-29 29-21 Jongens 21-211 211-212 Meisjes 212-213 213-21 21-2 Figuur 6 Percentage jongens en meisjes in de onderbouw van Lekker Fit! scholen per schooljaar
Groep 6-8 Van de kinderen uit de bovenbouw van Lekker Fit! scholen had in het schooljaar 21-2 27, overgewicht; 2,7 had matig overgewicht en 6,7 had obesitas. Het percentage kinderen met overgewicht in de bovenbouw is gedurende de jaren stabiel (zie figuur 7). Net als in de onderbouw hebben meisjes vaker overgewicht dan jongens. 3 3 21,7 2627 7,6 7,7 6,8 22,3 22,1 22, 22, 2728 2829 2921 21211 7,9 7 6,7 6,7 23,1 21, 21,1 2,7 211212 212213 21321 212 2 1 Conclusies Zowel bij kinderen uit de gehele Rotterdamse populatie als bij leerlingen van Rotterdamse Lekker Fit! scholen is een daling van het percentage overgewicht te zien. Meisjes hebben vaker overgewicht dan jongens. Uit de Kidosdata lijkt er geen verschillende trend te zijn voor jongens en meisjes. Bij de Fitmeterdata valt op dat de daling vooral zichtbaar is bij jongens uit de onderbouw. De percentages overgewicht berekend met Kidos-data zijn lager dan de percentages overgewicht berekend met Fitmeterdata. De reden hiervoor is dat scholen Lekker Fit! kunnen worden wanneer zij staan in een buurt met een lage sociaaleconomische status en als op deze school het percentage overgewicht hoger is. Figuur 7 Percentage kinderen uit groep 6-8 van Lekker Meer informatie Kijk voor meer informatie over het programma Rotterdam Lekker Fit op www.rotterdamlekkerfit.nl of stuur een email naar info@rotterdamlekkerfit.nl