Buiten de Lijnen Sensoa Vlaggensysteem voor kinderen en jongeren met bijzondere behoeften
Buiten de Lijnen: verdieping, onderbouwing en aanvulling van het vlaggensysteem Verdieping: + Hoe werk je met het Vlaggensysteem bij kwetsbare kinderen en jongeren? Kinderen en jongeren met een beperking Kinderen en jongeren met traumageschiedenis Gaan we situaties anders beoordelen? Gaan we anders reageren?
Buiten de lijnen Verdieping: +Hoe werk je gendersensitief en cultuursensitief met het vlaggensysteem? Gender: sekse, seksuele oriëntatie en seksuele identiteit Cultuur: religie, etnische groep en afkomst Gaan we situaties anders beoordelen? Gaan we anders reageren?
Buiten de lijnen Aanvullingen: + Pedagogisch luik beter uitgewerkt + Nieuwe situaties en tekeningen + Beleidsaspect krijgt meer aandacht + Normatieve lijst aangevuld
Buiten de Lijnen Onderbouwing: + Wat zijn bouwstenen voor een gezonde seksuele ontwikkeling? + Wat is de invloed op de seksuele ontwikkeling van Beperking Trauma Gender Cultuur?
Onderbouwing: apart boek
5 krachtenveldanalyses Beschermings - factoren Risico factoren Individuele factoren: Achtergrond en gedrag, attitudes, vaardigheden Relationele factoren (sociale steun, invloed van ouders/peers) Gemeenschap (contexten, media) Instellingen (competenties professionals) Structurele factoren (management)
Invloed op beoordeling en reactie? + Kijken we anders? + Beoordelen we verschillend? + Reageren we hetzelfde?
Bijvoorbeeld: + Jongens van 13 tonen hun piemel aan spelende kinderen. Voor hen is het een grap, voor de kinderen niet.
Gele vlag + Eenmalige gebeurtenis + Non contactvorm + Geen vrijwilligheid-geen dwang + Geen geheimhouding + Context is veilig + Klein risico + Privacy niet helemaal oké + Kleine afwijking op ontwikkeling
Hoe beoordelen? + Jongens zijn auti en zwakbegaafd + Jongens zijn Marrokaans + Jongens zijn slachtoffer geweest + Meisjes doen broekje uit + Inschattingsvermogen? + Normen en waarden? + Rolomkering naar plegerschap? + Potentieel slachtoffer?
Analyse van 6 criteria + Heeft beperking, trauma, cultuur of gender invloed op Toestemming Vrijwilligheid Gelijkwaardigheid Ontwikkeling Context zelfrespect
Bijvoorbeeld + Toestemming bij ambivalentie + Toestemming bij zwak inschattingsvermogen + Toestemming bij eringe empathie + Vrijwilligheid bij afhankelijkheidsrelatie + Gelijkwaardigheid bij genderroldruk + Ontwikkeling bij lage emotioneel niveau + Ontwikkeling bij geseksualiseerd gedrag + Context bij gebrek aan experimenteerruimte + Zelfrespect bij laag seksueel zelfbeeld
Besluit + Soms aanpassing in beoordeling Minder zwaar bij beperkt inschattingsvermogen of verminderde leerbaarheid: herhaald rode vlag bij verhoogde kwetsbaarheid: meer gele vlag als een pas op-situatie + Meestal zelfde beoordeling, zelfde vlag + Oppassen voor stereotypen: hebben invloed op beoordeling
Bijvoorbeeld: + Jongens van 13 tonen hun piemel aan spelende kinderen. Voor hen is het een grap, voor de kinderen niet.
Hoe beoordelen? + Jongens zijn auti en zwakbegaafd + Jongens zijn Marrokaans + Jongens zijn slachtoffer geweest + Meisjes doen broekje uit + Gele vlag + Gele vlag + Gele vlag + Gele vlag
Stuurwiel
Pedagogische reactiewijzen: wèl aanpassingen + Zelfdeterminatiemodel: autonomie + verbondenheid + competentie + Nadruk op communicatie, empathie stimuleren, en verantwoordelijkheden stimuleren + Onderscheid korte termijn, lange termijnstrategieën + Gedragsanalyse maken als de gewone aanpak niet aanslaat + Specifieke aandachtspunten voor specifieke doelgroepen
Pedagogische reactie korte termijn groen geel rood zwart Niet stoppen Afleiden/stoppen stoppen stoppen Bekijk/benoem/ bevraag gedrag Bekijk/benoem/ bevraag gedrag Bekijk/benoem/ bevraag gedrag Bekijk/benoem/ bevraag gedrag Benoem gevoelens Benoem gevoelens Benoem gevoelens Benoem gevoelens Bevestig en leg uit Bevestig positieve + uitleg Bevestig positieve + uitleg Bevestig positieve + uitleg Begrens/leid af& leg uit Verbied & leg uit Verbied & leg uit Maak afspraken Afspraken en consequenties Afspraken en consequenties uitvoeren rapporteer Rapporteer en verwijs
Gele vlag + Benoem: jullie hebben een spelletje gespeeld en je piemel getoond + Gevoel: wat vonden jullie daarvan? Hoe reageerden de kinderen? + Wat oké is en waarom: het is oké om grappen te maken + Wat niet oké is en waarom: het is niet oké om je piemel te tonen aan kleine kinderen. Ze schrikken daarvan. + Afspraken: wat spreken we hierover af?
Pedagogische strategieën op lange termijn groen geel rood zwart Informatie Empathie & geweten Psycho-educatie Cognitieve coping Beloning coaching Time out Toezicht Herstel opvang Straf Maatregelen Hulp nazorg
Gedragsanalyse + Wanneer de gewone aanpak niet aanslaat Wat zijn de mogelijke oorzaken? Risico- en beschermingsfactoren Context Klinische factoren Uitlokkende factoren Factoren die het gedrag in stand houden Onderliggende behoeften + Reactiewijze aanpassen
Specifieke aandachtspunten + Beperking: Context voor groene vlag Verbale strategieën Leergeschiedenis uitdoven Alternatief gedrag leren + Trauma Trauma-educatie (metaforen) Meerzijdige partijdigheid en erkenning Stigmatisering jonge plegers
Specifieke aandachtspunten + Cultuur Belang van openheid en bespreekbaarheid Grote diversiteit Gender Jongere is zelf de expert + Gender Dubbele moraal en normen Gendertransformatief werken Worsteling serieus nemen
Oefeningen voor professionals + Oefenen met situaties: Per situatie reactiewijze grondiger uitgewerkt Tav betrokkenen Tav professional Aandacht voor beleidsaspect Verwijzing naar relevante stukken in de onderbouwing en handleiding + Reflectievragen voor professionals per competentie + Duiding stereotiepen en mythes
Competenties professionals + Kennis en empathie mbt seksueel gedrag + Communiceren + Vorming en voorlichting geven + Omgaan met grenzen + Ouders ondersteunen + Omgaan met culturele verschillen + Signalering
Situatiekaart
Normatieve lijst + Aangevuld met nieuwe bronnen + Emotionele ontwikkeling + Signalen van misbruik + Holebi &trans ontwikkeling + Cultuurspecifieke voorbeelden
Vlaggensysteem als beleidsinstrument + Krachtenveldanalyse structurele factoren Contexten Media Competenties professionals Samenwerking met ouders Faciliterend management Klachtenbehandeling Omgangsvormen Infrastructuur
Vlaggensysteem als beleidsinstrument + Visie en draagvlak + Duurzame interventies Handelingsprotocol & klachtenregeling Omgangsregels en afspraken Gedragscode opstellen Professionalisering van medewerkers Een aanspreekpunt
handelingsprotocol Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 groen Geel Rood zwart Mate van ernst inschatten Is situatie acuut Intern overleg Eventueel extern advies Interne afhandeling Interne evaluatie Intern overleg Ouders betrekken Extern advies Aanmelding hulpverlening Aanmelding hulpverlening Politie/parket Interne en externe evaluatie Rapportage nazorg
Attitude van begeleider
Nieuwe media
Veilig vrijen
Seksuele voorlichting
Afspraken en toezicht
Bestaat uit + Clipbox met Handleiding 32 situaties op steekkaarten Nieuwe Normatieve Lijst 4 fiches Onderbouwing
Plannen + Implemenatie plannen Trainingsmodules Website + Versie onderwijs + Vlaggensysteem en nieuwe media + Toepassing voor volwassenen in de zorg + Aanbod voor asielzoekers, anderstalige nieuwkomers en inburgeringstrajecten + Internationale uitrol
Dank u Erika.Frans@sensoa.be Karen.dewilde@sensoa.be Seksuelevorming.be Vlaggensysteem.be