Beleidsprogramma 2017 1
Inleiding Maatschappelijke en technologische trends geven volop beweging in onze samenleving en beïnvloeden onze levens. Klanten en stakeholders hebben in deze nieuwe werkelijkheid nieuwe wensen en hoge verwachtingen. Banken kunnen daar continu op inspelen. In een tijd waarin de winsten van banken onder druk staan, geven vraagstukken op het gebied van innovatie, duurzaamheid, veiligheid en integriteit stof om over onszelf en over de rol van de banken in de samenleving te blijven nadenken. Innovatie in de financiële sector, en zeker in de bancaire sector, staat volop in de belangstelling. De opkomst van nieuwe spelers, zoals grote en kleine FinTech ondernemingen en de exponentiele groei van investeringen in informatietechnologie, verandert het gezicht van de financiële dienstverlening. Klanten regelen hun bankzaken mobiel, kunstmatige intelligentie creëert een nieuw soort beleggingsadviseur, ondernemers halen financiering op via een crowdfundingplatform en fysieke banken bouwen volledig digitale banken. Technologische innovatie in de financiële sector brengt voordelen voor consumenten, bedrijfsleven, overheid maar ook voor de banken zelf. In een nieuw digitaal financieel ecosysteem liggen veel kansen voor zowel bestaande en nieuwe spelers én tegelijkertijd uitdagingen, die horen bij verandering. Hoe zorgen we er met elkaar voor dat we kansen pakken en de uitdagingen overwinnen? De klant heeft behoefte aan innovatie: die wil meer mobiel, meer gemak, meer transparantie, veilige producten, duurzame producten en lagere kosten. Daarvoor is vernieuwing in de breedte van de bancaire dienstverlening nodig, moeten banken doorlopend verbetermogelijkheden onderzoeken en zullen innovaties in de praktijk moeten worden getest. Ook de regelgever heeft hier een belangrijke rol: nieuwe regelgeving en richtlijnen hebben in een aantal gevallen nadrukkelijk als doelstelling om innovatie te bevorderen door hiervoor ruimte te geven. Bankieren blijft draaien om het veilig aanbieden van financiële dienstverlening, waaronder het bewaren van het geld van klanten en het faciliteren van betalingen. In de informatiesamenleving hebben bank en klant samen de veiligheid te borgen. Wat nieuw is, is dat er aanbieders in de vorm van FinTech en BigTech zijn gekomen die klanten diensten bieden die gebaseerd zijn op nieuwe technologieën. Doordat dienstverlening door klanten steeds vaker bij verschillende dienstverleners wordt afgenomen, wordt het waarborgen van veiligheid complexer. Een klant wil sparen, lenen en beleggen en kiest daarbij voor gemak en lage kosten. Hoe zorgen we er met elkaar voor een veilige dienstverlening? Het is van groot belang dat de klant een bewuste keuze maakt voor een financieel product. Een hoge mate van gebruiksgemak brengt niet noodzakelijkerwijs een product dat aansluit bij het belang van de klant. Een mooi werkende app die snel financiële diensten levert, zoals bijvoorbeeld een lening op basis van het verstrekken van persoonlijke data, hoeft niet noodzakelijkerwijs te leiden tot een bewuste keuze van de klant. Hoe zorgen we er met elkaar voor dat de klant ook over enkele jaren tevreden en zelfbewust terugkijkt op de keuze die hij maakt bij het afnemen van dienstverlening? Wij vinden het belangrijk om de dialoog aan te gaan met de samenleving zodat wij aangesloten zijn bij de verwachtingen, wensen en waardering van klanten. De sector spreekt ook intensief met regelgevers en toezichthouders, over de wijze waarop zij de sector zo goed mogelijk van dienst kunnen zijn. Tot slot is het van groot belang om als banken gezamenlijk op te trekken waar mogelijk als het gaat om zaken die banken in het belang van hun klanten kunnen ondernemen op het gebied van innovatie. In dit beleidsprogramma beschrijven we op de onderdelen dialoog met de samenleving, dialoog met regelgevers en toezichthouders en innovatieve projecten om welke thema s het gaat, welke zaken hier spelen en wat we in 2017 willen bereiken. Nederlandse Vereniging van Banken Beleidsprogramma 2017 2
Dialoog met de samenleving Actief het gesprek aan gaan over thema s, is voor de sector een middel om in verbinding te zijn en te blijven met onze samenleving. Dat doen we op tal van terreinen, bijvoorbeeld: Smart samenleving De hoeveelheid klantdata in de samenleving neemt enorm toe en de beschikbaarheid van deze data werpt het vraagstuk op hoe om te gaan met de nieuwe mogelijkheden die data bieden. We zijn onderweg naar een wereld waar een koelkast een bezorgdienst informeert en een agenda waarin onze reistijd dynamisch wordt aangepast. Ook banken zien de hoeveelheid data groeien en willen daar op een veilige en verantwoorde manier mee omgaan. Transparantie en privacybescherming zijn daarbij voor de sector essentieel. Data stellen banken bijvoorbeeld in staat om de dienstverlening aan haar klanten en de samenleving te verbeteren. Om de klant in een snel digitaliserende wereld comfort te bieden streven banken ernaar om centrale uitgangspunten te definiëren ten aanzien van het gebruik van data. De bank wil daarbij een safe haven voor de klant blijven en de plek zijn waar zijn gegevens veilig zijn. Over het gebruik van data, de toegevoegde waarde hiervan voor de klant en de uitgangspunten die banken hanteren, gaan we het gesprek aan met de samenleving. Niet alleen met klanten, maar ook met de Autoriteit Persoonsgegevens. Dialoog met de consument Naast de contacten die de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) onderhoudt met vele stakeholders is het voor de NVB van belang om ook direct met consumenten de dialoog te voeren en in contact te blijven. Tijdens het symposium van de Vertrouwensmonitor Banken in oktober zijn consumenten uitgenodigd en betrokken bij discussies over het vertrouwen in banken. Via het loket Slapende Tegoeden zijn we een direct aanspreekpunt voor consumenten en door middel van financiële educatieprogramma s dragen we bij aan kennisontwikkeling. Bijvoorbeeld door het verzorgen van gastlessen aan kinderen. De NVB leert echter ook van hen: sinds twee jaar adviseert de Raad van Kinderen (onderdeel van de Missing Chapter Foundation van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Laurentien) banken bij een actueel dilemma. Dit zal in 2017 opnieuw gebeuren. Woningmarkt De NVB wil de samenleving beter informeren over financiële diensten en producten, om hiermee het klantvertrouwen te versterken. Bijvoorbeeld door het faciliteren van betere vergelijkingen, maar ook door de totstandkoming van de hypothekenportal: www.bankenoverhypotheken.nl. Deze portal vormt een bijdrage aan de maatschappelijke discussie over onderwerpen die relevant zijn voor zowel toetreders tot- en voor doorstromers op de woningmarkt. De NVB denkt actief mee over maatregelen voor de toekomstige woningmarkt. Bovendien hecht de NVB eraan dat het woningmarktbeleid van het nieuwe kabinet bijdraagt aan het vertrouwen op de woningmarkt en de voorspelbaarheid van maatregelen voor de consument. Belangrijke onderwerpen betreffen het verlagen van risico s bij aflossingsvrije hypotheken en hypotheekverstrekking aan ouderen. Daarnaast is het belangrijk dat de processen van schuldhulpverlening door banken beter op elkaar en op de wensen van de professionele schuldhulpverlening aansluiten. Nederlandse Vereniging van Banken Beleidsprogramma 2017 3
Duurzaamheid Voor de transitie naar een meer duurzame economie is de inzet nodig van alle banken en de financiële sector als geheel. Samen met klanten, de overheid en maatschappelijke organisaties draagt de bankensector bij aan oplossingen voor grote vraagstukken als klimaatverandering, grondstoffen schaarste en mensenrechten. In 2017 richt de NVB zich vooral op de thema s klimaat en mensenrechten. In de strijd tegen klimaatverandering ligt de nadruk op het realiseren van energiebesparing. Vele besparingsprojecten komen in de praktijk niet tot stand, ook al zijn ze economisch rendabel. Samen met overheid en andere partners willen banken de knelpunten aanpakken. Eind 2016 hebben banken, de overheid, maatschappelijke organisaties en vakbonden een convenant gesloten om mensenrechtenschendingen in internationale productieketens beter te bestrijden. Als financier van het internationale bedrijfsleven kunnen banken indirect in aanraking komen met misstanden zoals uitbuiting en kinderarbeid. In 2017 gaan de convenantpartijen onder meer de informatievoorziening over risico s op schendingen verbeteren/vermijden en best practices uitwisselen. Financiële Educatie Het ontstaan van te veel schulden is een reële maatschappelijke dreiging. Niet alleen de schuldenaar maar ook de banken hebben hierin een belangrijke rol. Preventie heeft daarbij de voorkeur boven het oplossen van problematische schulden. Het is van groot belang dat kinderen al op jonge leeftijd leren omgaan met geld. Door kinderen al op jonge leeftijd financieel bewust te maken, wordt de basis gelegd voor financiële zelfredzaamheid. Maar ook educatie van andere groepen zoals ouderen met betrekking tot internet- en mobiel bankieren is belangrijk. Financiële educatie is een combinatie van het opbouwen van kennis, vaardigheden en gedragsverandering. Wij vinden het belangrijk dat niet alleen consumenten, maar ook ondernemers hun financieel bewustzijn verder ontwikkelen. De NVB ziet graag het publiek-private samenwerkingsverband Nationale Financieringswijzer zich verder ontwikkelen tot een samenwerking die kleine ondernemers financieel bewuster en vaardiger helpt te worden. De NVB gaat in overleg met partners om te kijken hoe we ondernemers, branches en andere partijen kunnen helpen vanuit onze expertise en kennis. Veiligheid bancaire infrastructuur Banken hebben de afgelopen jaren door middel van een gerichte aanpak het aantal succesvolle fraudegevallen van internetbankieren en de daarbij behorende financiële schade sterk terug weten te dringen. Over het eerste halfjaar van 2016 was de totale VEILIGHEID schade met betrekking tot fraude met internetbankieren 148.000 euro. Een opmerkelijke daling, zeker in vergelijking met 27,3 miljoen euro over het eerste halfjaar van 2012. Hiermee vervult de bancaire sector in Nederland een voorbeeldfunctie voor haar collega s in het buitenland. Deze gerichte aanpak houdt rekening met de bijdrage van meerdere spelers. Ten eerste hebben banken zelf actie ondernomen door te leren van fraudegevallen door intensiever te monitoren en op die manier pogingen tot fraude effectiever te kunnen detecteren. Daarnaast hebben banken en politie de handen ineen geslagen om informatiestromen samen te laten komen en zodoende gerichter criminelen op te kunnen sporen en met behulp van het Openbaar Ministerie (OM) te vervolgen. Dit vindt plaats onder de vlag van het Electronic Crime Task Force (ECTF). Naarmate criminelen op zoek gaan naar nieuwe of varianten op bestaande methoden om zowel particuliere als zakelijke klanten te bestelen, verandert de rol en de invloed van de bank. Ten aanzien van niet-bancaire fraude, zoals CEO-fraude, factuurfraude e.d. geldt, dat voorlichting hierover van belang blijft. Doel is om klanten bewust te maken van de nieuwe of vernieuwde vormen van fraude, zodat zij daar geen slachtoffer van worden. Nederlandse Vereniging van Banken Beleidsprogramma 2017 4
Binnen de aanpak van financieel economische criminaliteit is publiek private samenwerking essentieel, zeker bij grote maatschappij ontwrichtende fenomenen, zoals bijvoorbeeld faillissementsfraude. In een kwart van de faillissementen in Nederland zou sprake zijn van fraude. Schattingen over de omvang van de schade veroorzaakt door deze vorm van fraude variëren van enkele honderden miljoenen euro s tot meer dan een miljard euro. Om te zorgen dat burgers en bedrijven vertrouwen kunnen hebben in het handelsverkeer is de aanpak van faillissementsfraude van groot belang. De NVB zet zich in 2017 samen met de publieke partners in om door informatie-uitwisseling faillissementsfraude in een vroeg stadium te herkennen en zo een bijdrage te kunnen leveren aan een gezonder ondernemersklimaat. Mede gezien de impact op bewoners en bedrijven, blijft de aanpak van gewelddadige vermogenscriminaliteit, waaronder plofkraken, een speerpunt van de NVB in 2017. Naast adequate preventiemaatregelen door de banken, blijft samenwerking met de politie van belang. Geen preventie zonder repressie! Financiering van het MKB Banken kijken in deze tijd kritischer naar de bancaire financierbaarheid van ondernemingsplannen. De focus van een dienstbare bancaire sector ligt niet zozeer bij méér bancaire kredietverlening maar vooral bij verantwoorde kredietverlening. Voor goede ondernemingsplannen die te financieren zijn met vreemd vermogen, hebben de banken voldoende geld beschikbaar. Banken constateren dat er vooral ook behoefte bestaat aan meer aanbod van risicodragend kapitaal. Een verbreding van het financieringslandschap met aanbieders van dit soort financiering is dan ook zowel gewenst als noodzakelijk. Als (volledige) bancaire financiering niet verantwoord is, helpen banken ondernemers graag op weg om op een andere, passende manier wel invulling te geven aan de financieringsbehoefte. Banken spelen in toenemende mate de rol van intermediar. De banken gaan actief het gesprek aan met stakeholders over de rol die banken nu en in de toekomst willen en kunnen spelen in het veranderende financieringslandschap. Nederlandse Vereniging van Banken Beleidsprogramma 2017 5
Dialoog met wet en regelgevers en toezichthouders De stabiliteit van banken wordt - steeds meer - beïnvloed door het continue veranderende verdienmodel van banken. Dat komt niet alleen door technologische innovaties maar ook door de lage rente. Bij het accommoderen van de innovaties in de financiële sector vragen wij de toezichthouders aandacht voor het klantbelang. In het bijzonder de veiligheid van data, transparantie van de financiële risico s voor klanten, de stabiliteit van het financiële stelsel en het bewaken van een gelijk speelveld. De focus van het toezicht en het financieel juridische kader is nu vaak zeer gericht op het toezicht op entiteiten, terwijl dit zich primair zou moeten richten op de activiteiten van (financiële) dienstverleners. De NVB wil het gesprek aangaan om de balans te vinden tussen het bieden van ruimte aan innovatie in de financiële sector enerzijds en het bewaken van de potentiële risico s die uit deze innovaties voortkomen anderzijds. Het accommoderen van innovatieve ontwikkelingen kan heel goed samen gaan met de toezichtdoelstellingen van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB). Banken willen bijvoorbeeld graag door middel van verdere innovatie nieuwe nog beter bij de klant passende serviceconcepten aanbieden. Het huidige regelgevend en toezichtkader biedt banken echter niet altijd voldoende comfort om deze concepten aan te bieden. Banken willen daarom gebruik maken van de door de AFM en DNB geïntroduceerde InnovationHub én regulatory sandbox. De NVB ondersteunt de voorstellen van AFM en DNB om innovatie in de financiële sector te bevorderen. De NVB gaat in 2017 in dialoog met toezichthouders en bankeconomen over de impact van deze ontwikkelingen op de toekomstige rol van banken in de economie. Financiële soliditeit De financiële crisis heeft ons geleerd dat de financiële soliditeit van banken van groot belang is. Banken werken ook in 2017 volop mee aan de invoering van regels in hun organisatie omdat deze, onder andere, bijdragen aan steviger bankbalansen en aan versterking van de financiële stabiliteit. Zo draagt de NVB bij aan de verdere vervolmaking van de Bankenunie. Recentelijk lijken de spelregels voor het bankwezen van karakter te veranderen. Dit blijkt vooral uit de voorstellen tot verdere aanscherping van de kapitaaleisen van banken. De tendens is om deze eisen meer en meer te ontkoppelen van de onderliggende risico s van de bancaire uitzettingen. In Nederland blijkt dit onder meer uit de nationale politieke wens tot de volledig ongewogen hefboomratio. Sinds twee jaar komt de druk vooral van het Bazels Comité tot uiting in het door hun voorgestelde hervormingspakket Basel 4. Hoewel het pakket nog niet definitief is vastgesteld, vindt de NVB de richting van deze voorstellen niet de juiste. De impact zowel voor banken als de Nederlandse economie is substantieel. De NVB streeft in internationaal verband naar het behoud van risico-sensitieve kapitaaleisen. In Nederland zullen we de impact van het Basel 4-pakket aan diverse belanghebbenden proberen te duiden. Dit alles in nauwe samenwerking met regelgevers en toezichthouders. Regeldruk Naast de samenwerking met beleidsmakers proberen we ook de praktijk van het toezicht te laten aansluiten bij die van de banken. Zo werken we nauw samen met DNB als het gaat om de uitwerking van rapportagevereisten vanuit Frankfurt en Brussel. Banken zijn gebaat bij eenduidige definities, tijdige uitvragen en geen onnodige Nederlandse Vereniging van Banken Beleidsprogramma 2017 6
overlap in de uitvragen. Daarnaast is proportionaliteit van de rapportagevereisten nodig. Niet alleen moeten de vereisten proportioneel zijn voor de banksector als geheel, ook dient er recht te worden gedaan aan de omvang van een bank. In Europees verband doet de NVB ook in 2017 voorstellen in het kader van herstel en de afwikkeling van banken bij een (dreigend) faillissement, waarvoor recentelijk een Europese richtlijn is aangenomen. Op nationaal niveau werken we aan de implementatie van de Europese richtlijn over het Deposito Garantiestelsel (DGS). Juist deze onderwerpen zijn belangrijk voor het vertrouwen dat de klant en de belastingbetaler hebben in de stabiliteit van banken. In mei 2018 treedt de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) in werking en vervangt daarmee de Wet Bescherming Persoonsgegevens. In Nederland is onder de Wet Bescherming Persoonsgegevens al een hoog niveau van bescherming van persoonsgegevens van kracht. In 2017 zal de NVB zich richten op de implementatie van de AVG, zowel binnen de banken als in dialoog met de wetgever, met als doel om de huidige situatie ook onder de nieuwe AVG zo veel mogelijk ongewijzigd te handhaven. De NVB zal in 2017 de Europese ontwikkelingen ten aanzien van de greenpaper on retail financial services op de voet blijven volgen. In januari 2017 wordt het Action Plan van de Europese Commissie op dit onderwerp verwacht, dat is opgesteld naar aanleiding van de consultatie die in de zomer van 2016 heeft plaatsgevonden. Verantwoorde kredietverlening aan consumenten Verantwoorde kredietverlening betekent het verstrekken van passende kredieten aan consumenten. Een passend krediet sluit aan bij de specifieke situatie van de klant op het moment van aanvraag maar ook daarna. Met de AFM en andere partijen werkt de NVB aan een nieuwe set van leennormen waarbij zij de bestaande leennormen Consumptief Krediet en de hypothecaire leennormen combineert in een integrale set leennormen. Deze integrale set vervangt de twee huidige sets aan normen en verschaft de klant een beter inzicht in zijn kredietruimte en het soort krediet. Daarnaast is het van groot belang dat een klant goed snapt welk product hij gaat afnemen. Daarom verbeteren banken de informatievoorziening rondom consumptief krediet, bijvoorbeeld als het gaat om de componenten waaruit krediet is opgebouwd. In 2017 wordt het provisieverbod voor complexe producten door de wetgever geëvalueerd. De NVB zal op actieve wijze bijdragen aan deze evaluatie en daarbij inzichtelijk maken welke impact het provisieverbod op de bancaire sector en haar klanten heeft. De banken zullen daarbij ook zelf een inhoudelijke impactanalyse leveren die noodzakelijk is voor beslissingen over de toekomst van het provisieverbod. Aanpak witwassen en terrorismefinanciering Voor banken geldt dat de aanpak van witwassen en terrorismefinanciering niet alleen een wettelijke verplichting is (conform de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme, Wwft), maar zij hebben hier ook een maatschappelijke rol, namelijk het beschermen van de integriteit van de sector. Voor 2017 wordt onder meer de implementatie van de nieuwe Wwft verwacht, alsmede nieuwe Europese aanvullingen hierop. De inzet van de NVB is om te komen tot effectieve wet- en regelgeving die proportioneel is en gericht op daadwerkelijke risico s. Ook het delen van informatie met relevante autoriteiten is daarbij van belang. De NVB zet zich in 2017 in om binnen de wettelijke mogelijkheden de publiek-private samenwerking te intensiveren, met name op het terrein van terrorismefinanciering. Nederlandse Vereniging van Banken Beleidsprogramma 2017 7
Innovatief financieringslandschap Het aanbieden van financiële producten en diensten aan zakelijke klanten is een kerntaak voor banken. Een verbreding van de financieringsmarkt met meer en ook diversere financiering aanbod van eigen vermogen en risicokapitaal is en blijft belangrijk. Het veranderende financieringslandschap biedt voordelen maar brengt tegelijkertijd ook uitdagingen mee. Banken vinden het belangrijk dat het toezicht op de financiële sector zich aanpast aan nieuwe ontwikkelingen en daar bij voorkeur ook op anticipeert. Bij de invulling van vraagstukken rondom bescherming van ondernemers moet de balans worden gevonden tussen enerzijds het belang van duidelijkheid en zekerheid en anderzijds de behoefte aan verbreding en innovatie van het financieringslandschap. De NVB gaat in gesprek met het ministerie van Financiën en belanghebbenden over een mogelijke aanpassing en/of uitbreiding van de reikwijdte van bepaalde elementen in de Wet op het financieel toezicht (Wft) met betrekking tot de bescherming van bepaalde kleine ondernemers. Ook laagdrempelige geschillenbeslechting zal onderwerp uitmaken van die discussie. Het komt erop aan de bescherming zo te regelen dat deze niet ten koste gaat van de keuzevrijheid van de ondernemer en het producten dienstenaanbod van de bank. Banken zien een belangrijke rol weggelegd voor zelfregulering op basis van principes met betrekking tot financiële dienstverlening aan kleinzakelijke klanten. Herstel rentederivaten Op 5 juli 2016 is het herstelkader rentederivaten gepresenteerd. Dit kader is opgesteld door een onafhankelijke commissie en regelt welke eventuele herstelacties banken moeten uitvoeren om mkb ers die rentederivatencontracten hebben afgesloten te compenseren. Het kader voorziet niet alleen in herstel van directe schade maar biedt ook een coulanceregeling met een ruimhartige oplossing voor die gevallen waarin het moeilijk is om na te gaan of een mkb er ontoereikend is voorgelicht en of er schade is ontstaan. Alle banken die het betreft hebben zich gecommitteerd aan het toepassen van het herstelkader. In 2017 zullen de banken de desbetreffende derivatencontracten aan de hand van het kader toetsen om te bepalen of een herstelactie aan de orde is. Daarbij wordt tevens bekeken of een coulancevergoeding op zijn plaats is. Nederlandse Vereniging van Banken Beleidsprogramma 2017 8
Innovatieve projecten Banken hebben in toenemende mate te maken met diverse, sterk technologiegedreven ontwikkelingen die de klantverwachtingen veranderen en die banken de kansen bieden om hun dienstverlening te verbeteren. Veel bedrijfssectoren, en dus ook banken, weten zich vandaag de dag geconfronteerd met zogeheten disruptieve technologieën die zo krachtig kunnen worden dat hele sectoren erdoor worden omgevormd. Deze disruptieve technologieën draaien veelal om digitalisering van bestaande processen en de toepassingen daarvan op nieuwe domeinen. Deze ontwikkelingen dwingen veel gevestigde banken in een spagaat. Ze zijn aan de ene kant gedwongen hun legacy-systemen te onderhouden, en moeten aan de andere kant volop innoveren en investeren in nieuwe technologie om effectief te kunnen reageren op een veranderende klantvraag, nieuwe weten regelgeving, de noodzaak tot kostenbesparingen en de komst van nieuwe concurrentie. Er is steeds meer sprake van de ontwikkeling naar een nieuw FinTech-ecosysteem. In zo n ecosysteem werken gevestigde bancaire dienstverleners, FinTech-startups en BigTech onderling samen én concurreren ze met elkaar bij het ontwikkelen en aanbieden van innovatieve bankproducten en -diensten. Banken richten -intern of op afstand - hun eigen FinTech-startups op, investeren in bestaande FinTechs of lijven deze in. Ook integreren banken producten van FinTechs in hun eigen dienstverlening en nemen zij bijvoorbeeld deel in een Blockchainconsortium of een KYC utility. De bijdrage van traditionele banken aan dit innovatieve FinTech-ecosysteem is noodzakelijk om relevant te blijven voor klanten, en mogelijk zelfs in het belang van de klant, als aanbieder van bankdiensten. Blockchain Blockchain is de achterliggende technologie van de digitale valuta Bitcoin. De technologie maakt het bijvoorbeeld mogelijk om de verwerking en autorisatie van transacties te automatiseren. Een netwerk van computers legt de transacties vast. Blockchain technologie biedt om die reden veel mogelijkheden voor onder meer banken. Banken herkennen de potentie van blockchaintechnologie en zijn daarom intensief bezig met het exploreren van mogelijkheden om de technologie in te zetten. Blockchaintechnologie kan bijvoorbeeld waardevol zijn op het gebied van betalingsverkeer, omdat het de verwerking en autorisatie van transacties kan automatiseren. Samen met de Betaalvereniging Nederland onderzoeken banken de kansen van blockchaintechnologie binnen het betalingsverkeer domein. De algemene verwachtingen zijn dat het inzetten van blockchaintechnologie bijdraagt aan een hogere snelheid, veiligheid en mate van effectiviteit van bancaire activiteiten. Meerdere specifieke toepassingen van blockchain technologie, ook bekend als distributed ledger technology (dlt), binnen de banken vereist coördinatie en samenwerking tussen instellingen, toezichthouders en andere overheidsinstanties. Deze samenwerking is enerzijds noodzakelijk om de ontwikkelingen te laten plaatsvinden en anderzijds om consensus te creëren over de design specificaties, de standaarden en andere governanceachtige aspecten. Samen optrekken is een voorwaarde om de blockchain technologie haar volledige potentie te laten bereiken. Op deze manier wordt de technologie namelijk op een consistente en verenigbare wijze geïmplementeerd. Nederlandse Vereniging van Banken Beleidsprogramma 2017 9
Innovatieve beleggingsdienstverlening In de snel veranderende technologische en economische maatschappij zijn goed werkende financiële markten en het vertrouwen daarin cruciaal. Kapitaalmarkten zijn van toenemend belang voor (de financiering van) de economische groei. Op die kapitaalmarkten zijn ontwikkelingen gaande (marktontwikkelingen, technologische ontwikkelingen en beleid en regelgeving) die door de grote verwevenheid van partijen niet alleen de financieringsfunctie en de beleggers raken, maar ook het financiële systeem. Gedacht wordt aan het monetaire beleid, toename van de elektronische handel en de centrale handel en afwikkeling van transacties. Innovatie biedt kansen om de belegger betaalbare, passende dienstverlening aan te kunnen bieden. Door als banken onderling meer samen te werken kunnen deze kansen worden benut. Waarbij de klant naast passende en toegankelijke dienstverlening ook goede beleggersbescherming heeft, ongeacht wie de dienstverlener is. Hier spelen verschillende ontwikkelingen een belangrijke rol, zoals robo-advies maar ook bijvoorbeeld de doorwerking op onder andere privacy aspecten van de Payment Services Directive. Veiligheid van bankdiensten Onze samenleving is sterk afhankelijk van goed werkende bankdiensten. Particulieren, winkeliers, bedrijven en financiële instellingen moeten erop kunnen vertrouwen dat betaaltransacties altijd snel en correct worden uitgevoerd. Retailbankieren ondergaat een radicale digitale transformatie die noodzaakt tot aanpassing van producten, processen en distributie van diensten. Technologische ontwikkelingen maken het mogelijk om met data analyses de klantfocus te vergroten, risico s beter te managen en innovatie te stimuleren. Deze ontwikkelingen vragen om een actieve samenwerking tussen de aanbieders van betaaldiensten en de vertegenwoordigers van eindgebruikers (waaronder consumenten en ondernemers). De banken streven naar een maatschappelijk efficiënt, veilig en betrouwbaar betalingsverkeer. Bij issues rondom betalingsverkeer werkt de NVB nauw samen met de Betaalvereniging Nederland. Om de veiligheid ook in de toekomst te kunnen blijven garanderen, wil de NVB in 2017 de onderlinge samenwerking van banken vergroten op het gebied van de cyberweerbaarheid van banken en de financiële kern infrastructuur. Door onder andere de cyberweerbaarheid van instellingen te testen om ervoor te zorgen dat gesignaleerde kwetsbaarheden of mogelijkheden voor potentiele aanvallers in een vroeg stadium gedetecteerd kunnen worden. Zodat er vervolgens op basis van de gedetecteerde informatie gepaste maatregelen getroffen worden. Nederlandse Vereniging van Banken Beleidsprogramma 2017 10