de plant activiteit sensor Peter Stradiot Energie-InfoDag 12 maart 2009

Vergelijkbare documenten
Module: Energiebalans van de plant

Het Nieuwe Telen toegepast in aardbeien onderglas!

Workshop: Efficiënter CO 2 doseren / weerstanden bij CO 2 opname

Systemen voor buitenluchttoevoer

Luchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant?

Luchtbeweging. Door : Rene Poldervaart, Tim Stolker, Jan en Pieter Reijm

Module: Vochtbalans van de kas

Het Nieuwe Telen. Basis HNT. Wat is de kern van HNT? en CO 2. Natuurkundige principes oa: Plantfysiologie Plantbalans. Vochtbalans Energie balans

Precisie in de kas. meer sensoren, meer analyse, lokaal reageren

ERVARINGEN MET HET NIEUWE TELEN

Het Nieuwe Telen. Het Nieuwe Telen. Wat kan ik er NU mee? Ing René Beerkens

Invloed klimaat op planttemperatuur. toepassing warmtebeeldcamera. PT Projectnummer:

Gewasfotosynthese meten in een (belichte) tomatenteelt. Wageningen UR Glastuinbouw, Anja Dieleman Themabijeenkomst energie glasgroente 18 mei 2015

Het Nieuwe Telen bij tomaat. Marcel Raaphorst, Wageningen UR Glastuinbouw

Klimaat (on)gelijkheid en luchtbeweging. Peter van Weel, Wageningen UR Glastuinbouw Seminar HNT 2011, Zoetermeer

Bijeenkomst CO 2 en Venlow Energy Kas. Venlow Energy kas 2 juli 2012 Frank Kempkes, Jan Janse

Vochtbeheersing onder een scherm. Peter van Weel

Besparen op Groeilicht

27/11/2015. Gewasfotosynthese meten in een (belichte) tomatenteelt. Monitoren fotosynthese: wat is de status? Plantmonitoring.

Technisch en teelttechnisch verslag van het project Lucht in de kas bij Themato (opgesteld door Martien Duijndam)

De Meerwaarde van Diffuus Licht voor Gewas & Tuinder

Als planten konden praten

HNT toegepast in potplanten. Studiemiddag HNT, LTO Glaskracht 2018 Door: Tristan Marçal Balk

Presentatie Toepassingsmogelijkheden voor Verti-fan en Enfan

Energiezuinige teelt Alstroemeria

Het Nieuwe Telen Alstroemeria

Workshop: Telen op plantbalans

Zuiniger met CO 2 bij gelijkblijvende of hogere productie?

De sprekende plant: sensoren en modellen in de tuinbouw

Module: Psychrodiagram

Verdamping: Hoe reageert mijn gewas? Meer behoefte aan kennis, inzicht in :

aan het water koeler is dan op het land langzamer afkoelt dan aarde

Opbrengstverhoging snij amaryllis. Arca Kromwijk en Steven Driever, Wageningen UR Glastuinbouw Marc Grootscholten, Improvement Centre

Fotosynthese Avalanche

Krijtmiddelen en diffuus coatings Hoe kies ik het juiste product?

Technieken voor ontvochtiging

Mechanische aspecten spelen natuurlijk altijd een rol, maar zullen in deze presentatie geen aandacht krijgen.

LichtEvent 10 december Workshop Lichtbenutting. Monitoren hoe het licht wordt benut voor de fotosynthese: hoe realiseer ik het optimale?

VERTI-FAN. Verticale luchtrecirculatie Tuinbouw ventilatorsystemen

Inhoud. Zuiniger met CO 2 bij gelijkblijvende of hogere productie? Intro fotosynthese: het belang van CO 2 Onderzoek luie bladeren Discussie

Invloed diffuus scherm op klimaat en productie roos.

Gerbera: maximale isolatie & lichtonderschepping

The lessons learned 2009

Schermprestaties kwantificeren stralings-, lucht- en vochtdoorgang, opstellen meet-en rekenmethode voor bepalen van de energiebesparing

Near Infrared Radiation (NIR) reflectie:

Kernvraag: Hoe maken we dingen warmer?

Inleiding tot de thermografie

Hitte op sportvelden

Energiebewust belichten: een hele kunst

Condensatie, condensdruppels

Natuurlijke ventilatie van leslokalen

VAN CO 2 NAAR H 2 O AGENDA

Intrinsieke plantkwaliteit Anthurium

Energiezuinig telen 10/3/2008. Verloop commodity gasprijs afgelopen 6 jaar. Wat komt er aan de orde? Aanleiding. Energie is heel duur geworden!

Effect maatregelen ter voorkoming van temperatuurverschillen in de kas bij gebruik van energieschermen met open bandjes

monitoringsproef: Verhoogde daglichtbenutting Alstroemeria door gebruik diffuuscoating?

Energiezuinig telen in de glastuinbouw. Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen

De ka(n)s voor energie: The Big Picture

06/04/2016. Winterlichtkas. Energiek event winterlicht-kas gewas & condensatie. Het kasdek is (bijna) altijd nat

Introductie temperatuur

Mechanische aspecten spelen natuurlijk altijd een rol, maar zullen in deze presentatie geen aandacht krijgen.

Meten van het binnenklimaat

metingen voorkomt betrouwbaarheid Gepatenteerde oppervlakte vochtmeting (testo 835-H1) Intuïtieve menu navigatie door icoontjes en joystick

Ventilation Jet en Airmix in de praktijk. 11 januari 2018, Bram Vanthoor, Tim Schinkel

A. Teeltjaar : Inleiding:

Warmer of kouder? Sturen met de temperatuur

29/05/2013. Het Nieuwe Telen, algemene ontwikkelingen, praktische. In stappen naar Het Nieuwe Telen (Sheet uit breakfast briefing 2009)

Energiezuinige optimalisatie van het microklimaat door luchtbeweging

Invloed van Stuurlicht op het gewas. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Maart 26, 2015

CO 2 bij paprika: wanneer kan ik het beste doseren? Anja Dieleman, Wageningen UR Glastuinbouw

Aandacht voor bouw en techniek

Innovatie Netwerk Energie Systemen glastuinbouw Oost Brabant (INES) Aardwarmte, WKK en CO 2 10 januari 2013, Peter Vermeulen

LekkagePartner L E K D E T E C T I E

Strategie bij vraaggestuurde ventilatie

NieuweTelenTulp. Energiezuinige teeltconcepten voor de broei van tulpen

Evaluatie, Leerpunten en Plannen Perfecte Roos Energiezuinig geteeld , Arie de Gelder

Grenzen voor Luchtkwaliteit

LED als groeilicht; Wat weten we nu? Lisanne Helmus (Delphy IC) & Kees Weerheim (WUR Glastuinbouw). Energiek event 5 april 2018.

Verhulst Agri. VA energy saver: energiezuinige actieve ventilatie. Resultaatverbetering teelt met de VA energy saver

Vocht gerelateerde problemen met Ca

Ik ben in ieder geval blij om in de gelegenheid te zijn vanmiddag om hier over te vertellen.

+31 (0) E:

Effect van daksproeier of hoge druknevel op kasklimaat en waterhuishouding bij komkommer

Het Nieuwe Telen Potplanten

Belichten bij CAM-planten (Phalaenopsis als case-studie)

Het comfort van vernieuwing. jaar

Schermen en Het nieuwe telen : een perfecte combinatie

GEBRUIKSAANWIJZING (verkort) GT1050/GT1060

Effect maatregelen ter voorkoming van temperatuurverschillen in de kas bij gebruik van energieschermen met open bandjes

PRIVA SENSOREN VOOR TUINBOUW

Basisprincipes. Binnenisolatie - Deel 1: Basisprincipes. Groot potentieel voor na-isolatie van muren. Timo De Mets Labo Hygrothermie

HNT in de praktijk : ervaringen eerste jaar

Totaalconcept belichte Groenteteelt. 12 december 2018 Lisanne Helmus (Delphy IC) & Feije de Zwart (WUR)

Meer rendement uit licht en CO 2 bij Snijchrysant

STRALINGSVERWARMING STRALINGSPANELEN OP WARM WATER OF STOOM BVBA BLONDEAU & ZONEN. Fabriekstraat, 56 B Lint

Verhogen van energie efficiëntie in industriële heaters

Computational fluid dynamics (CFD) berekeningen voor Rovero kassen

De gesloten kas. finale opdracht voor de. Alympiade 2008

SEC. Bouwen zonder gas! Door Heating Solutions International en Smart Energy Concept 2018

Mathematics for crops

Transcriptie:

de plant activiteit sensor Peter Stradiot Energie-InfoDag 12 maart 2009

www.innogreen.be Advies tomatenteelt in Noord en Zuid Proces management in internationale tuinbouwprojecten Internationale nieuwsbrief tomaat in samenwerking met 23 adviseurs in 4 talen 5 daagse cursus geconditioneerd telen met LNV, WUR en OVTO Ontwikkeling producten Gewasregistratie en -planning software Snelle LAI meting via standaard digitale camera Plant Activiteit Sensor tomaat

Inhoud presentatie de beperkingen voor hogere productieefficiëntie werking plant activiteit sensor proefje met IR meting conclusie

Plant centraal Intuïtief begrijpt men activiteit ~ verdamping+ Invloeden Licht interceptie Temperatuur en straling (zon buis - lampen) Vocht Luchtbeweging Wateropname (EC, WG ) CO2 etc Innovatiestudie bio-respons-sensor in samenwerking met K.U.Leuven

Hoe sturen we de plant op dit moment? Meetsonde (Temperatuur en RV) In de lucht Geventileerde buis Afgeschermd van de straling Wat meten we dus niet? Straling Luchtcirculatie Bladtemperatuur Hoe verwachten we productie te kunnen verhogen? Hogere RV met luchtcirculatie Straling zon en buis beter benutten (energiebalans) Meer inzicht in de deelprocessen vd plant

Plant Activiteit = verdamping plus Kas T C blad T C Rel.Vocht % Vocht Deficiet g/kg Vocht Spanning Deficiet kpa % toename VSD 26 24 65 7.6 0.8 100 26 25 65 7.6 0.99 124 26 26 65 7.6 1.18 148 Vsd houdt rekening met de planttemperatuur maar geeft geen inzicht over de luchtstroming en de straling noch de huidmondjesweerstand.

Metingen in de kas

Eigenschap PASensor Een materiaal dat identiek opwarmt en afkoelt als het echte blad Een gelijke luchtweerstand heeft als het echte blad Met een infrarood thermometer wordt het blad en de sensor temperatuur gemeten Het verschil in temperatuur duidt de activiteit aan

Onderzoek CADcracker, BIOSYST-MeBioS, K.U.Leuven De thermische invloed van energie en luchtstroming bepalen op tomatenbladeren 3 rassen: Bonaparte, Admiro en Growdena (3 zaadhuizen, 3 type tomaat) Een materiaal bepalen met identieke thermische en luchtweerstand eigenschappen

Bovenkant onderkant Bonaparte Admiro Growdena

een Bonaparte haartje

Verschillen tussen de rassen Cultivar/ bovenkant blad Oppervlakte haartjes (mm²) Gemiddelde lengte (µm) Bonaparte 21 122 Admiro 10 136 Growdena 2 109 De grootste verschillen zijn tussen Bonaparte en Growdena, beide werden weerhouden voor verdere analyse

CFD luchtstroming virtueel Bonaparte blad

Bio Respons Sensor PAS Een look a like tomatenblad Vervormbaar zodat lichtinterceptie identiek is als het echte blad Opwarmen en afkoelen zoals het echte blad Luchtweerstand lucht identiek als het echte blad Emissie coëfficiënt werd bepaald

ervaringen Openen van het scherm geeft koude op de kop maar de verdamping gaat na enkele minuten gewoon door Te snelle temperatuur stijging in de ochtend resulteert in condens op het blad koude mat reduceert sterk de verdamping Een lage luchtsnelheid geeft iets hogere activiteit bij matige instraling Activiteit zonneblad en schaduwblad boven in de kop haast even groot, echter niet onderin het gewas Straling van de buis/groeibuis op het gewas wordt zichtbaar

De voordelen Minder verwarmen omdat gestuurd wordt op convectie EN straling EN luchtstroming Beter benutten gewasverwarming (straling en nabijheid) Telen met hogere RV (bepalen grenzen activiteit) Moment schermen of foggen scherper bepalen Ventilatie en luchtstroming op plant zichtbaar maken Productiestijging door beter in te spelen op de plant reactie met één simpele meting Mogelijke verbetering door geconditioneerd te sturen met een PASensor~ 5 à 8% energie efficiëntie en 3 maal per jaar een sturingsfout voorkomen