Het Nieuwe Telen. Het Nieuwe Telen. Wat kan ik er NU mee? Ing René Beerkens

Transcriptie

1 Het Nieuwe Telen Het Nieuwe Telen Wat kan ik er NU mee? Ing René Beerkens

2 Programma 19:00 Inventarisatie vragen en teeltsoorten Presentatie / discussie Vochtregeling Nieuwe technische toepassingen Adiabatische koeling Inblazen van buitenlucht al of niet behandeld Verticale ventilatie Uitstralingsensor 21:45-22:00 samenvatting / afronding 3 traps raket 1. Fundamentele theorie als basis 2. Direct praktische discussie over huidige toepassingen tijdens theorie-uitleg 3. Waar mogelijk directe uitleg toepassing / instelvoorbeelden in de procescomputer

3 Toegepaste inzichten (1) Toegepaste inzichten (2)

4 Wat houdt Het Nieuwe Telen in? 1. Niet droogstoken met de minimum buis en de ramen op een kier maar vocht afvoeren door het toedienen van (droge) buitenlucht. 2. Intensief isoleren met meerdere energieschermen. 3. Telen met de natuur mee (temperatuurintegratie) 4. Luchtbevochtiging bij warm en zonnig weer waardoor de ramen langer dicht kunnen blijven. 5. Zorgen voor gecontroleerde luchtbeweging voor een betere temperatuur- en vochtverdeling. 6. Actief koelen (ramen dichter -> verhoging CO 2 ) voor meer productie of een betere kwaliteit. 7. Voor teelten waar actief wordt gekoeld, zijn lange termijn opslag (Acquifer) en warmtepomp interessant. Bronnen: / Wat kan ik er NU praktisch mee geredeneerd vanuit de plant? Denk continue aan wat de beperkende factor is. Light CO 2 Input for fotosynthese Optimal Growth Climate Temperature Water (vapour) Blijf in Balans! Regulators of growth

5 Wat kan ik er NU praktisch mee geredeneerd vanuit het kasklimaat? temperatuur CO2 straling RV Hoofdvragen A: Wat is de beste - energiezuinige vochtregelstrategie voor mij (volgens de laatste inzichten van Het Nieuwe Telen)? B: Hoe problemen voorkomen als gevolg van (te) energiezuinig telen? C: Hoe stel ik dit in op mijn klimaatcomputer?

6 Belangrijkst is inzicht in vocht huishouding van de plant maar zeker ook de kas! Doelstelling is maximale (gezonde) groei! In zomer te laag bevochtiging of meer schermen In herfst winter te hoog Ontvochtiging, hetzij actief, hetzij passief Egaliseren klimaat Voorkomen koudere delen (veelal veroorzaakt door naijling en/of uitstraling) Online Psychro diagram hnt.letsgrow.com/psychro

7 RV & VD Relatieve vochtigheid vs Vocht deficit AV Absoluut Vocht Gehalte -> Dauwpunt

8 VPD Vapour Pressure Deficit -> Potentie voor Plantverdamping 2,12 2,33 2,54 2,76 2,97 3,18 3,39 3,60 3,82 4,03 4, ,00 2,20 2,40 2,60 2,80 3,00 3,20 3,40 3,60 3,80 4, ,89 2,08 2,27 2,45 2,64 2,83 3,02 3,21 3,40 3,59 3, ,78 1,96 2,14 2,32 2,49 2,67 2,85 3,03 3,21 3,38 3, ,68 1,85 2,02 2,18 2,35 2,52 2,69 2,85 3,02 3,19 3, ,58 1,74 1,90 2,06 2,22 2,37 2,53 2,69 2,85 3,01 3, ,49 1,64 1,79 1,94 2,09 2,24 2,39 2,53 2,68 2,83 2, ,40 1,54 1,68 1,82 1,96 2,11 2,25 2,39 2,53 2,67 2, ,32 1,45 1,59 1,72 1,85 1,98 2,11 2,25 2,38 2,51 2, ,24 1,37 1,49 1,62 1,74 1,86 1,99 2,11 2,24 2,36 2, ,17 1,28 1,40 1,52 1,64 1,75 1,87 1,99 2,10 2,22 2, % 55% 60% 65% 70% 75% 80% 85% 90% 95% 100 % Temp C 2,12 2,33 2,54 2,76 2,97 3,18 3,39 3,60 3,82 4,03 4, ,00 2,20 2,40 2,60 2,80 3,00 3,20 3,40 3,60 3,80 4, ,89 2,08 2,27 2,45 2,64 2,83 3,02 3,21 3,40 3,59 3, ,78 1,96 2,14 2,32 2,49 2,67 2,85 3,03 3,21 3,38 3, ,68 1,85 2,02 2,18 2,35 2,52 2,69 2,85 3,02 3,19 3, ,58 1,74 1,90 2,06 2,22 2,37 2,53 2,69 2,85 3,01 3, ,49 1,64 1,79 1,94 2,09 2,24 2,39 2,53 2,68 2,83 2, ,40 1,54 1,68 1,82 1,96 2,11 2,25 2,39 2,53 2,67 2, ,32 1,45 1,59 1,72 1,85 1,98 2,11 2,25 2,38 2,51 2, ,24 1,37 1,49 1,62 1,74 1,86 1,99 2,11 2,24 2,36 2, ,17 1,28 1,40 1,52 1,64 1,75 1,87 1,99 2,10 2,22 2, % 55% 60% 65% 70% 75% 80% 85% 90% 95% 100 % Temp C Gebruik Vapour pressure Deficit VP Plant bij 28 graden, 100%RV = Minus - => Resultaat VPD Plant = 2,2 KPa VP Kas bij 25 graden, 50% RV = 1.58

9 A: vochtregelstrategie (1) Welke regeling starten we als eerste? 1. Ventilatoren aan 2. Raamstand vocht 3. Kier in doek 4. Minimum buis B C A RV basis 80% Invloeden RV / VD (1) Invloed gebaseerd op het verschil tussen basis RV ViP in kasklimaat en RV meting RV 100 % Verschil RV 5 10 (90%) 80 % (85%) (75%) RV ViP (basisinstelling kasklimaat) Verschil RV (70%)

10 Invloeden RV / VD (2) Invloed gebaseerd op het verschil tussen basis VD ViP in kasklimaat en meting Verschil VD (5.2gr) VD 3.5 gr/m 3 (4.3gr) (2.6gr) VD ViP (basisinstelling kasklimaat) 0 gr/m 3 Verschil VD (1.7gr) A: vochtregelstrategie (2) Advies: 1- lucht boven scherm indien scherm voldoende vochtdoorlatend 2- vocht kier in doek tot max 3% (let hierbij op voorkoming onregelmatige -over- regeling) 3- inbreng minimum buis

11 A: vochtregelstrategie (3) Wanneer heeft luchten boven doek wel/geen zin? Afhankelijk van: - Doektype / doorlatendheid vocht - verschil buiten/binnen AV, - verschil buitentemperatuur tbv condensatie op glazen dek Vochtbeheersing bij gesloten scherm Energiebesparing door (dubbel) scherm Mogelijk vochtprobleem Buitenlucht inblazen basis systeem < 5 m3/m2.uur geen recirculatie aan/uit

12 Doekeigenschappen enkele LS doeken Doektype SLS 10 Ultra SLS 10 functie Energie Energie Dampdoorlatendheid, g/m2.uur 34,9 32 Omstandigheden Onder het doek SLS 14 SLS 16 SLS 18 Energie + scherm Energie + scherm Energie + scherm 41,5 41,9 40,1 Temp. 18 C RV 75% SLS Obscura A+B Verduistering 17,2 Abs vocht 11,6 gr SLS Obscura B/W Verduistering 40,1 Boven het doek ULS 10 Energie 27,6 Temp. 10 C ULS 14 Energie + scherm 28,3 RV 100% ULS 16 ULS 18 Energie + scherm Energie + scherm 27,9 28,4 Abs vocht 9,4 gr ULS Obscura A+B Verduistering 19,1 Verschil abs vocht 2,2 gr/m 3 A: vochtregelstrategie (4) Wanneer gebruik onder buis vs bovenbuis? - Dit is afhankelijk van locatie / diameter minimum buis - Houdt hierbij rekening met verhoging pottemperatuur in relatie tot temperatuur van groeipunten en extra verdamping

13 C: Welke instellingen te gebruiken? Samenvatting vochtstrategie: A) luchting, B) doeken C) buizen Temperatuur / lichtbalans met of zonder adiabatische koeling Zonder adiabatische koeling Met adiabatische koeling

14 Doelstelling van vernevelen Luchtbevochtiging ( RV verhogen) Koeling ( temperatuur verlagen) ook in de avond! Verhoging enthalpie : verlagen van ventilatievoud Welke combinatie levert het beste groeiklimaat op? Aansturing op basis van energiebalans en plantreactie Potentie koelvermogen op CO2 niveau Bron: WU

15 Verneveling (2) Problemen uit het verleden: geen effect, of oa meer botrytis door: Te grote druppels Verkeerd aansturen ( continu ipv pulserend) Verkeerde dosering; vaste capaciteit, 2 trappen aan/uit, etc. Regeling op RV/VD i.p.v. energiebalans en plantreacties Positieve effecten Minder stress; verdamping blijft op gang Meer licht toelaten = meer groei Minder CO 2 verlies : tot 40% minder emissie en/of meer ppm s door lager ventilatievoud Temp gelijk of lager; koeling tot onder buitentemp vooral bij lage buiten RV Aansturing op basis van energiebalans is essentieel

16 Vertikale ventilatoren

17 Waarom verticale ventilatie? (1) Optimaal groeiklimaat in de kas: Actief microklimaat, subtiele luchtbeweging rond de plant Kleine temperatuur verschillen H + V Voorkomen vochtproblemen oa gewascondensatie en nat blijven van het gewas Voorkomen van kouval door vochtkier Betere verdeling van CO 2 Waarom verticale ventilatie? (2) Energie besparing s morgens de kas opwarmen door zonne energie ipv minimum buis Warmte van lampen benutten Gecontroleerde vochtafvoer door doek Goede verdeling van ingebrachte warmte of koude met LBK s of droge lucht door ventilatie systemen

18 Vertikale luchtbeweging Aircobreeze kenmerken Vertikale luchtbeweging in paraplu vorm Gelijkmatige luchtsnelheid 0,1 0,2 m/s Toepasbaar onafhankelijk van gewas type en hoogte Groot bereik ca m2 Minimale lichtonderschepping Laag E verbruik ( <1 W/m 2 ) + Geluidsarm Geen belemmering werkzaamheden of vervuiling van slurven etc Uitstekend microklimaat, positief effect op groei en kwaliteit Besparing op minimumbuis aangetoond Energiezuinige vochtbeheersing onder schermdoek in combinatie met buitenlucht inblazen

19 filmopnamen Aardbei 1 Aardbei 2 Roos zonder Roos met Mogelijkheden luchtbehandeling Gebruik buitenlucht met of zonder actieve behandeling Al of niet in meerlagenteelt

20 Werken met een sensor voor uitstraling Voorkom te veel uitstraling Voorkom een inactief plantklimaat Voorkom condensatie op gewas Inkomende vs uitgaande en netto straling Inkomende globale straling: pyranosensor (W/m2) (shortwave nm, inclusief zichtbaar licht) Inkomende langgolvige straling: Pyrgeo sensor (W/m2) (long wave nm, inclusief ver infrarood)

21 Energiestromen gedurende de dag Voorbeeld: bewolkte dag met deels zonnige middag

22 Bewolkte vs heldere hemel Invloed op plant temperatuur

23 Berekening uitgaande straling en netto instraling Uitgaande langgolvige straling kan berekend worden aan de hand van de temperatuur van de kas ( in de praktijk de Temp van de behuizing Pyrgeometer) Netto langgolvige instraling = gemeten instraling berekende uitstraling Netto langgolvige instraling = output Pyrgeometer = ca 0 W/m2 bij bewolkte hemel = tot 150 W/m2 bij heldere hemel Netto instraling = globaal + langgolvig W/m2 Concrete klimaat tips Vocht kan vaak belangrijker zijn dan temperatuur! Spaar vocht en daarmee ook CO2 en warmte door later te ventileren Gebruik stralingsverhogingen op de ventilatielijn Hanteer lichtgerelateerde etmaaltemperaturen Voer goedkoper vocht af door ruimer te ventileren boven een gesloten doek Probeer inzicht te krijgen in uw planttemperatuur

24 Rondvraag / Samenvatting Belangrijke adviezen ter overweging: Kijk naar uw grafieken! Is What You See Really What You Get? Probeer dit natuurkundig te verklaren Controleer uw instellingen rondom vochtregeling! Last but not least: Waar hangt de meetbox en is deze recent geijkt?.. Dank voor uw aandacht! vervolgvragen..? RBe@hoogendoorn.nl