CO 2, temperatuur en energiebesparing
|
|
- Lucas de Coninck
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 2/14/29 CO 2, temperatuur en energiebesparing Wat komt er aan de orde? Ep Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen UR: Leerstoelgroep Tuinbouwketens WUR Glastuinbouw Met medewerking van: Susana Carvalho, Anja Dieleman, Tom Dueck, Anne Elings, Arie de Gelder, Jan Janse, Eric Poot, Feije de Zwart CO 2 Trends Fysiologisch effect van CO 2 : fotosynthese Effecten van CO 2 op groei CO 2 balans van de kas Gebruik van temperatuur in gewassturing Welke processen beïnvloed? DIF, DROP en integratie Sturen op assimilatenbalans Energiebesparing: hoe doen we dat? Energiebalans van een kas Gebruik van schermen Tips/conclusies Groeibijeenkomst Westland Energie Services Zwolle, 12 februari 29 Trends in CO 2 Op meeste bedrijven is CO 2 dosering standaard Verschillende bronnen: ketel, WKK, OCAP, vloeibaar Steeds hogere concentraties in met name zomerhalfjaar Semi gesloten kas: hogere productie vooral door hogere CO 2 concentratie Effecten van CO 2 op de plant Meer fotosynthese, waardoor meer groei (15 3%), productie, zetting, vertakking, minder abortie Meeste planten: CO 2 is alleen overdag van belang. Mogelijke uitzondering zijn CAM planten (bijv. Phalaenopsis) Beetje sluiting huidmondjes (1%) In principe altijd meer groei door meer CO 2 tot max 8 1ppm; hoog CO 2 kan schade geven Dikker blad (meer gewichtsgroei, gelijke oppervlakte) Wees alert op verontreiniging rookgassen Bruto gewasfotosynthese (mg CO2 m -2 s -1 ) CO 2 : tot circa 8 ppm duidelijke verbetering fotosynthese; vooral bij veel licht en hoge temperatuur 3 2,5 2 1,5 1, Globale straling buiten (W m -2 ) co2-25 co2-3 co2-35 co2-4 co2-6 co2-7 Vuistregel effect van CO 2 : Per 1 ppm toename CO 2 is % toename in groei te berekenen als 15 1 CO 2 CO 2 Van 35 naar 45 ppm: 12% extra groei Van 6 naar 7 ppm: 4% extra groei Van 1 naar 11 ppm: 1.5% extra groei Maar: van 35 naar 25 ppm kost 19% groei!! Fotosynthese bij 25 C Naar Nederhoff 1
2 2/14/29 Bij hoge CO 2 concentratie ligt optimum temperatuur hoger CO 2 bij paprika: betere zetting hogere productie 3 Blad fotosynthese (µmol CO2 m -2 s -1 ) 1 ppm ppm Temperatuur ( o C) blad + stengel (g droge stof / plant) ppm 58 ppm 78 ppm Tijd (weken) Vruchten (g drogestof /plant) ppm 58 ppm 78 ppm Tijd (weken) Uit Dieleman et al. CO 2 gesloten kas 18 Berekening groeimodel (lijnen) en gemeten tomatenopbrengst CO2 concentratie (ppm) Open kas Gesloten kas Opbrenst tomaat (kg m -2 ) Gesloten Open Tijd na planten (weken) Dagnummer Meting en modelberekening: 16% hogere opbrengst door hoger CO 2 Themato Themato De CO 2 concentratie is een balans De CO 2 concentratie is een balans Ventilatieverlies 4 kg/(m² jaar) CO 2 opname verademing 5 kg/(m² jaar) 1 kg/(m² jaar) CO 2 dosering 45 kg/(m² jaar) 5 kg/(m² jaar) 2
3 2/14/29 De balans verschuift door het ventilatieverlies CO2%Optimizer Buitenconditie: 36 ppm, 5 W /m kg/ha/uur Doel: Zo efficiënt mogelijke inzet CO2%bronnen 126 kg/ha/uur Rekening houden met: 445 ppm 79 ppm 44 kg/ha/uur 54 kg/ha/uur Berekent continu extra kosten en extra opbrengsten van CO2 dosering (rookgas, OCAP, vloeibaar) optimale instelling voor CO2 regeling in klimaatcomputer Ontwikkeld door WUR Glastuinbouw en Hortimax 18 kg/ha/uur Ventilatievoud =4 Ventilatievoud =19 klimaatomstandigheden binnen/ buiten de kas buffercapaciteit en gas%/ocap contracten weersverwachting Er zijn rekenprogramma s voor optimalisatie CO2 Gebruik van temperatuur in de gewassturing Welke processen beïnvloedt temperatuur? relatie met andere factoren rasverschillen DIF, DROP, temperatuurintegratie Specifieke effecten op gewasdelen Sturen van de assimilatenbalans met temperatuur 2 1 µmol/m²/s 5 µmol/m²/s 1 25 µmol/m²/s 1 µmol/m²/s Temperatuur ( C) Lagere temperatuur: compacte planten en langere teeltduur Bruto% en netto fotosynthese CO2)flux (g CO2 m)2 d)1) Fotosynthese (µmol CO2 m s ) Temperatuureffect op fotosynthese: beperkt (Kalanchoe blossfeldiana) 1 Bruto Lichtniveau: 2 -mol.m)².s)1 8 Netto 6 4 Ademhaling Temperatuur Temperature (oc) Ademhaling neemt sterk toe met temperatuur oc:
4 2/14/29 Niet alle rassen reageren hetzelfde op temperatuur Temperatuurseffect op ontwikkeling en strekking Bladafsplitsing Lengte bloemtakken Afrijpingssnelheid 16 C 2 C Biaritz Chrysant 16 C 2 C Dublin Taklengte C 21 C 25 C Seizoensafhankelijke rassenkeuze?! Tijd na knopuitloop Invloed van temperatuurpatroon Temperatuur regime; DIF = Temp dag Temp nacht Bron: Theo Blom, Canada Bron: Frank Maas DIF DROP Temperatuurintegratie + DIF - DIF +DIF DIF Positieve DIF, meer strekking Plantlengte wordt bepaald door: Aantal internodia (afsplitsingssnelheid neemt toe met temperatuur) (snelle bloei inductie geeft ook minder internodia) Lengte van de internodia Knoop Knoop Knoop Stengel Blad Internodiumlengte (mm) DIF invloed op internodiumlengte chrysant DT: 16 ºC; 2 ºC; 24 ºC; 28ºC Voorbeeld DIF=; 4 combinaties D/N: 16/16, 2/2, 24/24 28/28 DIF ( C) DIFference (verschil) tussen dag en nachttemperatuur + DIF Internodium lengte; DIF Internodium lengte; gelijke DIF gelijke internode lengte 4
5 2/14/29 In ochtend meest gevoelig voor temperatuurverlaging Klimaatkamerproef: gedurende 4 uur temperatuurverlaging (2.5 C) Sturen op planttemperatuur 6 Lengte (cm) Is goed mogelijk Kop reageert bij uitstraling sneller dan meetbox Namiddag vochtsparen: let op de planttemperatuur Energiebesparing mogelijk 1 8:3 12:3 12: 16: 15:3 19:3 2:3 :3 Koptemperatuur belangrijkst????? Gewastemperatuur Groeipunt (kop) bepaalt ontwikkeling (bladafsplitsing, aanleg nieuwe bloemtrossen) Vruchten bepaalt uitgroeiduur, vruchtgrootte Wortels kan worteldruk beïnvloeden kan soms beetje compenseren voor lage luchttemperatuur moet niet te sterk afwijken van luchttemperatuur jong gewas: snelle beworteling onderzoek potplanten : er zijn gewasverschillen Assimilatenverdeling tussen plantendelen Neemt toe naar dat deel van plant dat warmer is Temperatuur versnelt groei komkommervrucht. Hogere vruchttemperatuur hogere trekkracht aan assimilaten Groeisnelheid (g d -1 ) C 25 C 2 C Temperatuursom vanaf bloei ( C d) Worteltemperatuur bij roos (jonge planten) Temperatuurintegratie Aantal grondscheuten Snellere scheutuitloop en vorming grondscheuten bij hogere worteltemperatuur <26 o C 12 o C 11 o C Tijd (dagen) Bovengronds drooggewicht (g) Luchttemperatuur was 2 o C Tijd (dagen) Gewas reageert op lange termijn gemiddelde temperatuur, en niet zozeer op preciese regime Kan alleen als reactie op temperatuur linear verloopt Dit geeft energiebesparingsmogelijkheden (dag -1 ) Ontwikkelingssnelheid (per dag) ( o C) Temperatuur ( o C) 5
6 2/14/29 Temperatuurintegratie paprika Balans assimilatenaanmaak en verbruik (vraag) Drooggewicht vruchten (g/plant) optimaal standaard Fotosynthese Assimilaten Ademhaling Groei Tijd (weken) Optimaal: zelfde gemiddelde temp.; fluctuatie 16 3 o C overdag minder ventileren hoger CO m 3 gas bespaard; zelfde vruchtzetting en productie Licht, CO2, temperatuur, RV Temperatuur, Sinks Conclusies: Effect van temperatuur Gering effect op fotosynthese (assimilatenaanmaak) Groot effect op assimilatenverbruik balans Toename van ademhaling snellere blad en bloemafsplitsing snellere groei vruchten, bloemen, bloemtakken of bladeren kleinere vruchten, bloemen, bloemtakken, bladeren Conclusies (2) Gemiddelde temperatuur meestal belangrijkst, behalve bij jonge planten (DIF en DROP effecten) Als het om het lange termijngemiddelde gaat kan er energie bespaard worden Optimale temperatuur neemt toe met licht en CO 2 Planttemperatuur belangrijker dan kastemperatuur Gesloten kas: Verhouding lucht plant temperatuur anders Temperatuurgradiënt anders Energiebesparing: het nieuwe telen Energiebalans kas tomatenteelt (referentie) Energiebalans kas Temperatuurintegratie (binnen etmaal, meerdaags) Vochtregeling, minimumbuis Gebruik van schermen Tips/conclusies Bron: Dueck et al. 6
7 2/14/29 Energiebalans kas tomatenteelt (temp. setpoint 2 o C omlaag) Energiebalans belichte teelt Zwaar belichte teelten met WKK: Vrijwel continu warmte overschot Nauwelijks energie te besparen door temperatuur of vochtregeling Als warmte op is, durf dan temperatuur te laten zakken! Bron: Dueck et al. Regeling kastemperatuur Temperatuurintegratie en compensatie Belangrijkste factor voor het energiegebruik (onbelichte teelt 75 9%) Energiegebruik afhankelijk van: Temperatuursetpoint Temperatuurintegratie Isolatie kas (isolatiewaarde kasdek/gevels, raamopening, scherm) Buitentemperatuur, wind, uitstraling Gewas reageert in veel gevallen op lange termijn gemiddelde temperatuur, en niet zozeer op preciese regime Gebruikmaken van de speelruimte voor temperatuur die de plant ons biedt: Via programma klimaatcomputer Handmatig Temperatuurintegratie en compensatie Resultaten energiebesparing freesia Binnen een etmaal Zon de kas overdag op laten warmen (gratis) en s nachts minder stoken overdag minder stoken en juist s nachts bij gesloten scherm meer stoken Meerdaagse integratie Scherm: Afhankelijk behandeling 775 tot 81 uur geschermd Energiebesparing bij gesloten scherm ca. 45% Gasverbruik in totale periode bij standaard 9,3 m 3, met scherm 7,5 m 3, besparing 1,8 m 3 (zo n 2%) Circa 35% minder vaak hoge pieken in gasverbruik Op dagen met veel wind of weinig zon lagere kastemperatuur accepteren ; later inhalen (niet altijd nodig!) ; rekening houden met buitentemperatuur heeft geen zin TI + scherm: Energiebesparing 45 tot 53%: = 4 tot bijna 5 m 3! Bron: J. Janse 7
8 2/14/29 Productie en kwaliteit freesia Schermen: Gelijke productie en kwaliteit Schermen +TI: Gelijk takaantal, taklengte en vroegheid, 8% hoger takgewicht (hoger CO 2 ) Schermen + TI, extra 6% minder takken, wel zwaardere takken (CO 2 +85ppm) Gelijke taklengte en vroegheid Eenmalig iets pokken Luchtvochtigheid Regeling kost 1 25% van het energiegebruik in kas Hogere RV toestaan: Verlaagd energiegebruik (3 12%) Nauwelijks effect op productie Risico op schimmelziekten Bron: J. Janse Energie efficiente schermregeling maximaal 4% opening Kleine stappen (.3%) en wachttijd 3 6% extra besparing vergeleken met proportionele of open/gesloten regeling Geen effect op productie en kwaliteit Schermen tomaat Later openen (bij 5 W/m 2 in plaats van 5 W/m 2 straling): Geen effect op gewasgroei en productie 3.5% extra energiebesparing Tweede scherm met hoge isolatiewaarde Buitenluchtaanzuiging tijdens schermen Conclusies Buitenlucht aanzuigen, langs warmtewisselaar Voorkomen van te hoge RV onder scherm Langer schermen, Geen schermkier nodig Minder Botrytis Energiebesparing van ca. 25% (tomaat) tot 5% (freesia, sla) is mogelijk zonder grote investering Al gerealiseerd door enkele telers Kenmerkend daarbij: Lage setpoints voor verwarming Hoge setpoints voor ventilatie Hoge relatieve luchtvochtigheid Veel uren schermgebruik Vloeiende overgangen in kasklimaatregeling 8
9 2/14/29 Energiebesparing tomaat: de cijfers op een rij Referentie: 4 m 3 a.e. per m 2 per jaar Later planten, kortere teelt: 2,5 m 3 Schermregeling (enkel): 1 m 3 Dubbel scherm: 3,7 m 3 Temperatuurregeling: 3,2 m 3 Vochtregeling: 2,5 m 3 Bevochtiging: efficiëntere warmte afvoer > hoger CO 2 Luchtcirculatie: voorkomen lokaal vocht Totale besparing 13 m 3 Warmtewisselaars+WP+aquifer: vervangen 11 m 3 gas door zonne energie Totaal: 16 m3 a.e. per m 2 per jaar nodig Praktijkproef het nieuwe telen (Wageningen UR Glastuinbouw en Improvement Centre, Bleiswijk) Doelstelling: 6 kg tomaten met 2 m 3 gas 8 kg komkommers met 25 m 3 gas Bron: Poot e.a. Tips/Conclusies Meer met buitenomstandigheden meebewegen Maak gebruik van flexibiliteit gewas: Temperatuurintegratie Geen minimumbuis Meer schermuren en twee energieschermen Vochtiger telen (maar voorkom condensatie) Later planten (met grotere planten) Bedankt voor uw aandacht Wageningen UR Met dank aan financiers onderzoek: 9
Energiezuinig telen 10/3/2008. Verloop commodity gasprijs afgelopen 6 jaar. Wat komt er aan de orde? Aanleiding. Energie is heel duur geworden!
Aanleiding Energiezuinig telen Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoelgroep Tuinbouwketens Met medewerking van: M. Bakker, S. Bakker, F. Buwalda, J. Campen, A. Dieleman, T.
Nadere informatieCO 2 : op zoek naar het optimum
1/31/27 CO 2 : op zoek naar het optimum Wat komt er aan de orde? Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoelgroep Tuinbouwproductieketens Met medewerking van: Anja Dieleman, Tom
Nadere informatieWarmer of kouder? Sturen met de temperatuur
17-12-7 Warmer of kouder? Sturen met de temperatuur Ep Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen Universiteit, Tuinbouwproductieketens Wageningen UR Glastuinbouw Waarom dit verhaal? Temperatuur belangrijke klimaatfactor
Nadere informatieOptimaal gebruik van CO 2
Optimaal gebruik van CO 2 Energiek2020 Event, 17 maart 2011 Anja Dieleman Wageningen UR Glastuinbouw Onderwerpen Trends CO 2 balans van de kas Effecten van CO 2 op groei Fysiologisch effect van CO 2 :
Nadere informatieCO 2 bij paprika: wanneer kan ik het beste doseren? Anja Dieleman, Wageningen UR Glastuinbouw
CO 2 bij paprika: wanneer kan ik het beste doseren? Anja Dieleman, Wageningen UR Glastuinbouw Wat komt er aan de orde? Resultaten enquêtes Fotosynthese Relaties CO 2, licht en temperatuur Effecten CO 2
Nadere informatieLuchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant?
Luchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant? Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoel Tuinbouwproductieketens Met medewerking van: Peter van Weel, Hendrik Jan van
Nadere informatieBloem en vruchtvorming
//9 Bloem en vruchtvorming Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: Leerstoel Plantenteelt in energiezuinige kassen & WUR Glastuinbouw (Leo.Marcelis@wur.nl) Leerstoelgroep Tuinbouwketens (Ep.Heuvelink@wur.nl)
Nadere informatieBelichting, CO 2 en rookgasschade
2/18/28 Belichting, CO 2 en rookgasschade Wat komt er aan de orde? Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoelgroep Tuinbouwproductieketens Met medewerking van: Anja Dieleman,
Nadere informatieLED verlichting in kassen:
LED verlichting in kassen: met minder energie meer bloemen en groenten van betere kwaliteit Leo Marcelis Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie Glastuinbouw: Nederland is wereldleider. Teelt van groenten,
Nadere informatieEnergiebewust belichten: een hele kunst
Energiebewust belichten: een hele kunst Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw 10 november, 2009 Belichting in Nederland Tuinbouw onder glas 10 500 ha Glastuinbouw met kunstlicht - 2000 ha (19%) + 1% op
Nadere informatieIntroductie temperatuur
Introductie temperatuur Met temperatuur kan de balans in de plant worden gehouden. De temperatuur bepaalt de snelheid van de processen die in de plant spelen. Onder een bepaalde temperatuur staan de processen
Nadere informatieHet Nieuwe Telen. Basis HNT. Wat is de kern van HNT? en CO 2. Natuurkundige principes oa: Plantfysiologie Plantbalans. Vochtbalans Energie balans
Het Nieuwe Telen en CO 2 Wat is de kern van HNT? Door Hans Pronk, 12/05/2016 1 Basis HNT Natuurkundige principes oa: Vochtbalans Energie balans Plantfysiologie Plantbalans Assimilatenbalans Vochtbalans
Nadere informatieDe Meerwaarde van Diffuus Licht voor Gewas & Tuinder
De Meerwaarde van Diffuus Licht voor Gewas & Tuinder Zicht op Licht, 29 oktober 2013, Wageningen Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Inleiding Natuurlijk zonlicht is gratis! Gratis licht voor groei,
Nadere informatieZuiniger met CO 2 bij gelijkblijvende of hogere productie?
Zuiniger met CO 2 bij gelijkblijvende of hogere productie? Sander Pot (Plant Dynamics BV) i.s.m. Govert Trouwborst (Plant Lighting BV) Sander Hogewoning (Plant Lighting BV) Stefan Persoon (Inno Agro BV)
Nadere informatieWorkshop: Telen op plantbalans
Energiek Event Licht op besparing. 7 april 2016. Plant Dynamics, Sander Pot Workshop: Telen op plantbalans DE BASISPRINCIPES VAN HET NIEUWE TELEN ir. P.A.M. Geelen Ir. J.O. Voogt ing. P.A. van Weel Ook
Nadere informatieBijeenkomst CO 2 en Venlow Energy Kas. Venlow Energy kas 2 juli 2012 Frank Kempkes, Jan Janse
Bijeenkomst CO 2 en Venlow Energy Kas Venlow Energy kas 2 juli 2012 Frank Kempkes, Jan Janse Ons energiegebruik (warmte) Redenen om warmte in de kas te brengen 1. Setpoint verwarmen handhaven 2. Gewas
Nadere informatieLED licht bij zonlicht. LED licht bij zonlicht. Lichtkleuren: effecten op planten. Lichtkleuren: effecten op planten IDC-LED.
LED licht bij zonlicht LED licht bij zonlicht Gewasbijeenkomst komkommer Bleiswijk, 28 maart 2019 Anja Dieleman, Kees Weerheim en Jan Janse Doel: komen tot goede basisspectra voor LED licht als aanvulling
Nadere informatieHet gewas centraal. Balans assimilatenaanmaak en gebruik (vraag) Wat komt er aan de orde? 11/14/2008. lichtonderschepping fotosynthese.
11/14/28 Het gewas centraal Ep Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen UR: Leerstoelgroep Tuinbouwketens WUR Glastuinbouw Met medewerking van: Menno Bakker, Benno Burema, Anja Dieleman, Tom Dueck, Frank Maas,
Nadere informatieERVARINGEN MET HET NIEUWE TELEN
ERVARINGEN MET HET NIEUWE TELEN Lezing door Barend Löbker VORTUS bv Programma: Klimaat Praktijkervaringen nieuwe telen Vragen/discussie Introductie Vortus BV: 2007 25 jaar geleden door Simon Voogt opgericht
Nadere informatie50% energiebesparing door betere lichtbenutting
50% energiebesparing door betere lichtbenutting Leo Marcelis Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie, Wageningen Universiteit. Leo.Marcelis@wur.nl Ambitie Doelstelling: 50% minder energie én Verbetering
Nadere informatie29/05/2013. Het Nieuwe Telen, algemene ontwikkelingen, praktische. In stappen naar Het Nieuwe Telen (Sheet uit breakfast briefing 2009)
Lichtreactie (heeft licht nodig) 29/05/2013 Het Nieuwe Telen, algemene ontwikkelingen, praktische toepassingen en CO 2 In stappen naar Het Nieuwe Telen (Sheet uit breakfast briefing 2009) Bijeenkomst INES
Nadere informatieBelichten bij CAM-planten (Phalaenopsis als case-studie)
Lichtevent december Belichten bij CAM-planten (Phalaenopsis als case-studie) Dr. ir. Sander Hogewoning (Plant Lighting B.V.) december Dr. ir. Sander Hogewoning & Dr. ir. Govert Trouwborst Expertise o.a.:
Nadere informatieHet Nieuwe Telen bij tomaat. Marcel Raaphorst, Wageningen UR Glastuinbouw
Het Nieuwe Telen bij tomaat Marcel Raaphorst, Wageningen UR Glastuinbouw Onderwerpen Gevolgen HNT op temperatuur en gewas Plantbelasting Assimilatenbalans Generatief en vegetatief gewas Bladrandjes en
Nadere informatieLicht, belichting & kwaliteit. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw KCB, 16 febr 2011
Licht, belichting & kwaliteit Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw KCB, 16 febr 2011 Licht en Belichting Waarom belichten wij? Jaarrond teelt Productieverhoging -> groeilicht Kwaliteitverbetering -> stuurlicht
Nadere informatieVochtbeheersing onder een scherm. Peter van Weel
Vochtbeheersing onder een scherm Peter van Weel Aircobreeze: luchtbeweging en menging Diverse proeven 1. Biologische tomaat/paprika met dubbel energiescherm en Aircobreeze 2. Gerbera met verduisteringsdoek,
Nadere informatieGewasfotosynthese meten in een (belichte) tomatenteelt. Wageningen UR Glastuinbouw, Anja Dieleman Themabijeenkomst energie glasgroente 18 mei 2015
Gewasfotosynthese meten in een (belichte) tomatenteelt Wageningen UR Glastuinbouw, Anja Dieleman Themabijeenkomst energie glasgroente 18 mei 2015 Plantmonitoring Doet mijn gewas het goed onder deze klimaatomstandigheden?
Nadere informatieAls planten konden praten
3/28/28 Als planten konden praten Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw (Leo.Marcelis@wur.nl) Leerstoelgroep Tuinbouwketens (Ep.Heuvelink@wur.nl) Met medewerking van: J. Bontsema,
Nadere informatie27/11/2015. Ontwerpen van nieuwe productiesystemen gebaseerd op LED belichting verlagen van de CO 2 voetafdruk. 1. Inleiding. 1.
Ontwerpen van nieuwe productiesystemen gebaseerd op LED belichting verlagen van de CO 2 voetafdruk Masterclass 22 oktober 2015 HAS Den Bosch BOGO project Klimaat en energie: nieuwe low input teeltsystem
Nadere informatieLicht Event. December Filip van Noort met dank aan o.a. Tom Dueck en Leo Marcelis
Licht Event December 2014 Filip van Noort met dank aan o.a. Tom Dueck en Leo Marcelis Wat meer grip op licht -> maar hoe nu verder? Conclusies en kennis uit Grip op licht? Geleerd dit jaar met andere gewassen?
Nadere informatieEconomie van Het Nieuwe Telen
Economie van Het Nieuwe Telen Innovatienetwerk Duurzame EnErgie 2-3-21 Marc Ruijs Peter Vermeulen LEI en WUR Glastuinbouw WUR Glastuinbouw Inhoud Inleiding Pilotgewassen en referentie Varianten van Het
Nadere informatieGerbera: maximale isolatie & lichtonderschepping
Gerbera: maximale isolatie & lichtonderschepping Eindstand, BCO, 26-09-2017 Nieves García, Frank Kempkes, Arie de Gelder, Eugenie Dings Proef doel en looptijd Doel Het energie- en CO 2 gebruik bij gerbera
Nadere informatieInnovatie Netwerk Energie Systemen glastuinbouw Oost Brabant (INES) Aardwarmte, WKK en CO 2 10 januari 2013, Peter Vermeulen
Innovatie Netwerk Energie Systemen glastuinbouw Oost Brabant (INES) Aardwarmte, WKK en CO 2 10 januari 2013, Peter Vermeulen Programma Kosten doublet Warmte aardwarmte berekening Warmtebalans aardwarmte
Nadere informatieLichtEvent 10 december Workshop Lichtbenutting. Monitoren hoe het licht wordt benut voor de fotosynthese: hoe realiseer ik het optimale?
LichtEvent 10 december 2014 Workshop Lichtbenutting. Monitoren hoe het licht wordt benut voor de fotosynthese: hoe realiseer ik het optimale? Plant Dynamics Sander Pot Fotosynthese hangt af van: Licht
Nadere informatieBelichting in de Glastuinbouw. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw energiek2020, 17 maart 2011
Belichting in de Glastuinbouw Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw energiek2020, 17 maart 2011 Eén integrale aanpak met 7 transitiepaden: Programma Kas als Energiebron Energie besparen Duurzame energiebronnen
Nadere informatieEnergiebesparing in de broei van lelies
Energiebesparing in de broei van lelies Hans Kok, Casper Slootweg en Jeroen Wildschut Door de hoge energiekosten zijn de kosten voor het broeien van lelies enorm gestegen. Bij een gelijkblijvende en soms
Nadere informatieOptimaal CO 2 doseren. Recente ontwikkelingen uit onderzoek.
Optimaal CO 2 doseren Recente ontwikkelingen uit onderzoek. Plant Dynamics B.V. Sander Pot Workshop Energiek Event 26 maart 2015 Financiering onderzoek : Contactpersonen programma Kas als Energiebron :
Nadere informatieEnergiezuinig telen in de glastuinbouw. Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen
Energiezuinig telen in de glastuinbouw Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen Toelichting project Overzicht Invloed van verschillend E-besparende maatregelen: Schermen Variëren met plantdatum Zomerstookstop
Nadere informatieHet Nieuwe Telen toegepast in aardbeien onderglas!
Het Nieuwe Telen toegepast in aardbeien onderglas! 10-1-2018 Lisanne Helmus (Met dank aan: Klaas Walraven en Peter Geelen) Defenitie Het Nieuwe Telen Optimaal telen in balans met toepassing van kennis
Nadere informatieBesparen op Groeilicht
Besparen op Groeilicht Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Het Nieuwe Telen Optimaal, 13 juni 2013 N etto fotosynthese (µm ol m -2 s-1) Groeilicht: wat hebben wij geleerd? SON-T belichting Belichtingsintensiteit
Nadere informatieInhoud. Zuiniger met CO 2 bij gelijkblijvende of hogere productie? Intro fotosynthese: het belang van CO 2 Onderzoek luie bladeren Discussie
Zuiniger met CO 2 bij gelijkblijvende of hogere productie? Sander Hogewoning (Plant Lighting BV) i.s.m. Govert Trouwborst (Plant Lighting BV) Sander Pot (Plant Dynamics BV) Stefan Persoon (Inno Agro BV)
Nadere informatie27/11/2015. Gewasfotosynthese meten in een (belichte) tomatenteelt. Monitoren fotosynthese: wat is de status? Plantmonitoring.
Gewasfotosynthese meten in een (belichte) tomatenteelt Masterclass 1 oktober 2015 InHolland Delft BOGO project Klimaat en energie: nieuwe low input teeltsystem in de tuinbouw Anja Dieleman, Wageningen
Nadere informatieWorkshop: Efficiënter CO 2 doseren / weerstanden bij CO 2 opname
Energiek Event 9 maart 2017. Plant Dynamics, Sander Pot Workshop: Efficiënter CO 2 doseren / weerstanden bij CO 2 opname Primaire bouwstoffen: CO 2 & water Energiebron: licht Fotosynthese: CO 2 + water
Nadere informatieExperimentele begassingen met etheen en NOx, en paprika. Tom Dueck, Chris van Dijk, Ton van der Zalm & Esther Meinen Wageningen UR Glastuinbouw
Experimentele begassingen met etheen en NOx, en paprika Tom Dueck, Chris van Dijk, Ton van der Zalm & Esther Meinen Wageningen UR Glastuinbouw Begassingsonderzoek in Wageningen Mogelijkheden voor begassingsonderzoek:
Nadere informatieTotaalconcept belichte Groenteteelt. 12 december 2018 Lisanne Helmus (Delphy IC) & Feije de Zwart (WUR)
Totaalconcept belichte Groenteteelt. 12 december 2018 Lisanne Helmus (Delphy IC) & Feije de Zwart (WUR) Uitgangspunten! Latente warmte terugwinnen 2 projecten Tomaat Komkommer Energie van de lampen opnieuw
Nadere informatieTomaten telen in een geconditioneerde kas:
Tomaten telen in een geconditioneerde kas: groei, productie en onderliggende processen Tomaten Tomaten telen telen in in een een geconditioneerde geconditioneerde kas: kas: Tomaten telen in een geconditioneerde
Nadere informatieEp Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen UR: Leerstoel Tuinbouwproductieketens WUR Glastuinbouw
Haal meer uit licht! Ep Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen UR: Leerstoel Tuinbouwproductieketens WUR Glastuinbouw Met medewerking van: Anja Dieleman, Tom Dueck, Sander Hogewoning, Govert Trouwborst Bijeenkomst
Nadere informatieLED als groeilicht; Wat weten we nu? Lisanne Helmus (Delphy IC) & Kees Weerheim (WUR Glastuinbouw). Energiek event 5 april 2018.
LED als groeilicht; Wat weten we nu? Lisanne Helmus (Delphy IC) & Kees Weerheim (WUR Glastuinbouw). Energiek event 5 april 2018. Belichting in de glastuinbouw Jaarrond gevraagde kwaliteit en kwantiteit
Nadere informatieEnergiezuinige teelt Alstroemeria
Energiezuinige teelt Alstroemeria Metingen op bedrijven en energiezuinige teeltconcept Energiek 2020 Event 9 maart 2017, Nieves García Feije de Zwart, Peter van Weel, Johan Steenhuizen, Marco de Groot
Nadere informatieDe ka(n)s voor energie: The Big Picture
De ka(n)s voor energie: The Big Picture Eric Poot, Wageningen UR Glastuinbouw eric.poot@wur.nl Toekomst Glastuinbouw 2 keer meer met 2 keer minder 1 De Ka(n)s voor energie Ondernemers Overheden Kennisinstellingen
Nadere informatieTeelt en energie van VenlowEnergy naar ID
Teelt en energie van VenlowEnergy naar ID Ervaringen en resultaten van de VenlowEnergy kas t/m 2014 en de eerste ervaringen van de ID kas 23 oktober 2014, Frank Kempkes Aanleiding van de VenlowEnergy HNT
Nadere informatieStuurlicht: wat kunnen we ermee 2. Licht Event 10 december 2014 Arca Kromwijk, Wageningen UR Glastuinbouw
Stuurlicht: wat kunnen we ermee 2 Licht Event 10 december 2014 Arca Kromwijk, Wageningen UR Glastuinbouw arca.kromwijk@wur.nl Stuurlicht Freesia Normaal assimilatielicht (SON-T 35 µmol/m 2 /s) met stuurlicht
Nadere informatieTechnieken voor ontvochtiging
Technieken voor ontvochtiging Energiek Event 5 April 2018, Bram Vanthoor en Feije de Zwart Inhoud Technieken voor ontvochtiging Achtergrond Gepresenteerde technieken Buitenlucht inblazen Verticale schermventilatoren
Nadere informatieSystemen voor buitenluchttoevoer
Systemen voor buitenluchttoevoer Voor elk gewas en elke kas een oplossing Peter van Weel Wat willen we bereiken? 20-50% energiebesparing op warmte door het meer isoleren met schermdoeken Geen vochtafvoer
Nadere informatie50% energiebesparing door LEDverlichting. Leo Marcelis Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie
50% energiebesparing door LEDverlichting Leo Marcelis Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie Glastuinbouw Tuinbouwsector Wereldleider Economisch belangrijk Er is een probleem 10% van nationale gasverbruik
Nadere informatieInvloed klimaat op planttemperatuur. toepassing warmtebeeldcamera. PT Projectnummer: 14266.01
Invloed klimaat op planttemperatuur potplanten en toepassing warmtebeeldcamera DLV Plant Postbus 71 67 CA Wageningen Agro Business Park 65 678 PV Wageningen PT Projectnummer: 14266.1 Gefinancierd door
Nadere informatieNear Infrared Radiation (NIR) reflectie:
Near Infrared Radiation (NIR) reflectie: Effect op kasklimaat en productie van rozen Frank Kempkes Wageningen UR Glastuinbouw Met dank aan Cecilia Stanghellini en Silke Hemming Eigenschappen van een kasdek
Nadere informatieSchone rookgassen uit de WKK en schadedrempels. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw
Schone rookgassen uit de WKK en schadedrempels Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Rookgassen bij gebruik van de WKK Regelmatig klachten/berichten over gewasschade: bij zichtbare schade vaak storingen
Nadere informatieHet Nieuwe Telen. Het Nieuwe Telen. Wat kan ik er NU mee? Ing René Beerkens
Het Nieuwe Telen Het Nieuwe Telen Wat kan ik er NU mee? Ing René Beerkens Programma 19:00 Inventarisatie vragen en teeltsoorten Presentatie / discussie Vochtregeling Nieuwe technische toepassingen Adiabatische
Nadere informatieOptimaliseren van de CO2 dosering in kassen
Optimaliseren van de CO2 dosering in kassen Feije de Zwart Onderzoeker kasklimaat en energie Arenasessie CO2, 8 september 2010 1 Het meeste van de CO2 toevoer verdwijnt door de ramen 150 kg/(ha uur) 380
Nadere informatieInvloed van Stuurlicht op het gewas. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Maart 26, 2015
Invloed van Stuurlicht op het gewas Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Maart 26, 2015 Deze projecten zijn gefinancierd vanuit het programma Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van
Nadere informatieNotitie. Inleiding. Afgeronde onderzoeken. Betreft: Afgerond onderzoek
Notitie Aan Sectorcommissie Energie Van Aat Dijkshoorn / Dennis Medema Kenmerk Behoort bij agendapunt 5c, vergadering d.d. 15 februari 2011 Totaal aantal pagina s 6 31 januari 2011 Betreft: Afgerond onderzoek
Nadere informatieSchermen en Het nieuwe telen : een perfecte combinatie
Schermen en Het nieuwe telen : een perfecte combinatie Beek en Donk, 25-10-2012 Facts Opgericht in 1887 4 de generatie Kinna, Sweden 450 medewerkers 50 M turnover > 80 % export Voorbeeld: potplantenbedrijf
Nadere informatieOpbrengstverhoging snij amaryllis. Arca Kromwijk en Steven Driever, Wageningen UR Glastuinbouw Marc Grootscholten, Improvement Centre
Opbrengstverhoging snij amaryllis Arca Kromwijk en Steven Driever, Wageningen UR Glastuinbouw Marc Grootscholten, Improvement Centre Onderzoek opbrengstverhoging snij amaryllis Op verzoek amarylliscommissie
Nadere informatieFotosynthese response op licht(kleur), CO 2 en T. Recente ontwikkelingen uit onderzoek.
Fotosynthese response op licht(kleur), CO 2 en T. Recente ontwikkelingen uit onderzoek. Plant Dynamics B.V. Sander Pot Thema bijeenkomst Energie Bromelia en Potanthurium 12 mei 215 Financiering onderzoek
Nadere informatieAnalyse aircokas bij Freesia
Analyse aircokas bij Freesia Klimaats- en productievergelijking bij vier Freesiatelers Marcel Raaphorst Wageningen UR Glastuinbouw, Bleiswijk november 2007 Projectnummer: 3242029500 2007 Wageningen, Wageningen
Nadere informatie28/05/2018. De plant belicht: Glastuinbouw: steeds meer licht. Licht heeft verschillende aspecten. (lux) Veel nieuwe mogelijkheden met LED
28/5/218 De plant belicht: Beïnvloeding van ontwikkeling, groei en weerbaarheid van planten door LED belichting Glastuinbouw: steeds meer licht SONt is nog de standard. Gegevens uit NL Prof dr ir Leo Marcelis
Nadere informatieIntrinsieke plantkwaliteit Anthurium
Intrinsieke plantkwaliteit Anthurium Ad Schapendonk Dr ir A.H.C.M. Schapendonk Plant Dynamics BV Gefinancierd door Productschap Tuinbouw Juli 2005 2005 Wageningen, Plant Dynamics BV Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieHet Nieuwe Telen Potplanten
Het Nieuwe Telen Potplanten Meer zonlicht, wijde temperatuurgrenzen Filip van Noort (WUR Glastuinbouw), Marcel Lieffering 29 september 2010 Achtergrond onderzoek Sommige potplanten worden in Nederland
Nadere informatiePresentatie Toepassingsmogelijkheden voor Verti-fan en Enfan
LTO Groeiservice Themabijeenkomst Energie - Het Nieuwe Telen Presentatie Toepassingsmogelijkheden voor Verti-fan en Enfan door Dennis Brom Van der Ende Pompen B.V. Enfan Horizontale recirculatie Horizontale
Nadere informatieLicht en planten (onder glas)
Licht en planten (onder glas) Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Masterclass workshop, 17 april 2008 Inhoud Licht en straling Stuurlicht LEDs Diffuus Licht Zonlichtspectrum Straling Golflengte Opmerking
Nadere informatieHNT toegepast in potplanten. Studiemiddag HNT, LTO Glaskracht 2018 Door: Tristan Marçal Balk
HNT toegepast in potplanten Studiemiddag HNT, LTO Glaskracht 2018 Door: Tristan Marçal Balk Wat is Het Nieuwe Telen? Het Nieuwe Telen (HNT) is letterlijk een nieuwe manier van telen o.b.v. plantfysiologie
Nadere informatieCO2 opname bij Phalaenopsis
CO2 opname bij Phalaenopsis CO2CO opname bij Phalaenopsis CO opname bij Phalaenopsis 22 opname bij Phalaenopsis Th.A. Dueck & E. Meinen Th.A. Dueck Dueck && E. E. Meinen Meinen Th.A. Th.A. Dueck & E. Meinen
Nadere informatieLicht: betekenis voor 1-jarige zomerbloeiers
Licht: betekenis voor 1-jarige zomerbloeiers Tom Dueck & Filip van Noort, WUR Glastuinbouw December 11, 2008 Inhoud Wat is licht? Licht en planten: groeilicht Licht en planten: stuurlicht LEDs: ervaringen,
Nadere informatieGrip op licht. Het Nieuwe Telen Potplanten: Meer energie besparing met meer natuurlijk licht en verbeterde monitoring
Grip op licht Het Nieuwe Telen Potplanten: Meer energie besparing met meer natuurlijk licht en verbeterde monitoring Filip v Noort, Wageningen UR Glas Financiering Kas als Energiebron van het PT en EZ
Nadere informatie2SaveEnergykas 2017 Een sterk gewas met weinig gas
2SaveEnergykas 2017 Een sterk gewas met weinig gas Energiek event 5 april 2018 Frank Kempkes De aanleiding 2010 bouw VenlowEnergy kas Isolatieglas met transmissie enkele % onder standaard glas Ontvochtiging
Nadere informatieAutonoom Telen. 11 april 2019
Autonoom Telen 11 april 2019 Autonoom telen = doelmatig telen Wat levert de energie op die ik erin steek? Delphy en AgroEnergy werken samen Autonomous Greenhouse Challenge Organisatie: Doel: zo efficiënt
Nadere informatieEnergie meervoudig ruimtegebruik
Energie meervoudig ruimtegebruik Energie delen en uitwisselen met directe omgeving Arenasessie meervoudig ruimtegebruik, Vida Verde Honselersdijk 27 11 2009 Peter Vermeulen en Eric Poot Integratie functies
Nadere informatie3/22/ SaveEnergy kasdek. 2SaveEnergy kasdek. 2SaveEnergy kasdek. 2SaveEnergy kasdek. Energie besparing: Energie besparing:
Energie besparing: Woningen - standaard dubbel glas Utiliteitsbouw - standaard dubbel glas Kassen - standaard enkel glas Energie besparing: Nadelen van dubbel glas als kasdek: - hoge prijs - grote lichtonderschepping
Nadere informatieHet Nieuwe Telen Alstroemeria
Het Nieuwe Telen Alstroemeria Energiezuinig teeltconcept snijbloemen met een lage warmtebehoefte Caroline Labrie, Feije de Zwart Rapport GTB-1031 2010 Wageningen, Wageningen UR Glastuinbouw Alle rechten
Nadere informatieNieuwe simulatietool voor optimaal CO 2 -doseren Gebruik elke kilogram alsof het de laatste is!
Nieuwe simulatietool voor optimaal CO 2 -doseren Gebruik elke kilogram alsof het de laatste is! Op lichtrijke dagen moet in de kas zoveel mogelijk van het fotosynthesepotentieel geprofiteerd worden. De
Nadere informatieHet Nieuwe Telen Ines 25-10-2012
Het Nieuwe Telen Ines 25-10-2012 Vereijken Kwekerijen BV 27 ha. cocktail tomaten waarvan cccc 27 ha. Tasty Tom 50 % groeilicht directie Gerard, Eric en Hans Vereijken Het Nieuwe Telen Algemeen Uitgangspunten
Nadere informatieMogelijke oplossingen voor het energieprobleem
http://glasreg.khk.be/ www.kvlt.be Mogelijke oplossingen voor het energieprobleem Studiedag: Toekomst voor de glastuinbouw? 1 december 2006 Herman Marien Energieprobleem: van kennis tot besparing 1. Kennis
Nadere informatieEvaluatie, Leerpunten en Plannen Perfecte Roos Energiezuinig geteeld. 31-10-2014, Arie de Gelder
Evaluatie, Leerpunten en Plannen Perfecte Roos Energiezuinig geteeld 31-10-2014, Arie de Gelder Opmerkingen vooraf De genoemde punten staan open voor discussie Er is geen prioriteit in de volgorde Als
Nadere informatieTechnisch en teelttechnisch verslag van het project Lucht in de kas bij Themato (opgesteld door Martien Duijndam)
Technisch en teelttechnisch verslag van het project Lucht in de kas bij Themato (opgesteld door Martien Duijndam) Inleiding: Het project Lucht in de kas is uitgevoerd om de toepassing van de Climate Optimizer
Nadere informatieGoede middag, Met dezepresentatiewilikprobereneen getalsmatiginzichttegevenin verdampingen ontvochtiging en het energieverbruik dat daarmee gemoeid
Goede middag, Met dezepresentatiewilikprobereneen getalsmatiginzichttegevenin verdampingen ontvochtiging en het energieverbruik dat daarmee gemoeid is. 1 Alswe kijkennaar de totaleenergiebalansvan een
Nadere informatieAandacht voor bouw en techniek
Semigesloten kassen Aandacht voor bouw en techniek AVAG-projectgroep om knelpunten van de semigesloten kas op te lossen Wat zijn de knelpunten? Interview met telers met een semigesloten kas Waarom semigesloten
Nadere informatieHet Nieuwe Telen Alstroemeria
Het Nieuwe Telen Alstroemeria praktijk-implementatie Frank van der Helm, Peter van Weel, Caroline Labrie en Feije de Zwart. Het Nieuwe Telen Even het geheugen opfrissen Ontwikkelen en toetsen energiezuinig
Nadere informatieTuinbouw fossielvrij. Energiek Event 2018 Feije de Zwart, Bram Vanthoor. Wageningen University & Research, NL
Tuinbouw fossielvrij Energiek Event 2018 Feije de Zwart, Bram Vanthoor Wageningen University & Research, NL Inhoud Achtergrond Teelten Verschillende fossiel vrije opties Veronderstellingen Voorlopige resultaten
Nadere informatieMeer rendement uit licht & CO 2 : toelichting van onderzoek + resultaten
Samenwerken aan Vaardigheden Arenasessie Grip op Licht Meer rendement uit licht & CO 2 : toelichting van onderzoek + resultaten Sander Pot (Plant Dynamics BV) Onderzoek uitgevoerd samen met Sander Hogewoning
Nadere informatieTelen op basis van plantbalans bij koude teelten (voorbeeldgewas Freesia)
Telen op basis van plantbalans bij koude teelten (voorbeeldgewas Freesia) Presentatie ALV Freesia 25-01-2017 Sander Pot (Plant Dynamics) Ad Schapendonk (Photosyntax) Jan Snel (Adviesbureau JFH Snel) Hans
Nadere informatieGialte (E20B.0132) enzazaden.nl. Teeltrichtlijnen. Raseigenschappen
Gialte (E20B.0132) Teeltrichtlijnen Raseigenschappen Lichtgeel geblokte paprika Tm:0-3 resistent Niet gevoelig voor gedegenereerde planten Vrij open, maar relatief compact gewas Eenvoudige zetting Uniforme
Nadere informatieOptimaal besturen van temperatuur en CO2 op basis van fotosynthese en energie
Optimaal besturen van temperatuur en CO2 op basis van fotosynthese en energie J.A. Dieleman (Plant Research International) H.F. de Zwart (Agrotechnology & Food Innovations) Plant Research International
Nadere informatieRichtinggevende beelden voor energiezuinig telen in semigesloten kassen
Richtinggevende beelden voor energiezuinig telen in semigesloten kassen Eric Poot, Feije de Zwart, Sjaak Bakker, Gerard Bot, Anja Dieleman, Arie de Gelder, Leo Marcelis & Daan Kuiper Nota 568 Richtinggevende
Nadere informatieNieuw Kasdek voor Het Nieuwe Telen
Nieuw Kasdek voor Het Nieuwe Telen Eric Poot, Frank Kempkes, Arie de Gelder, Jan Janse, Marcel Raaphorst Rapport GTB-1050 Referaat Nieuwe kasdekmaterialen hebben de potentie om het energiegebruik van komkommer
Nadere informatieDe Wandelende Klimaatbox
De Wandelende Klimaatbox Draadloze sensornetwerken in de kas Jos Balendonck NVTL studiedag, 10 maart 2015, Hof van Wageningen Robuuste agroproductiesystemen techniek voor een weerbare agrosector Sectie
Nadere informatieEnergiebesparing bij belichte rozen middels verlaging van de teelttemperatuur
Energiebesparing bij belichte rozen middels verlaging van de teelttemperatuur Rapport van fase 1 van het project Verlagen van de teelttemperatuur bij gebruik van temperatuurintegratie H.F. de Zwart & J.A.
Nadere informatiede plant activiteit sensor Peter Stradiot Energie-InfoDag 12 maart 2009
de plant activiteit sensor Peter Stradiot Energie-InfoDag 12 maart 2009 www.innogreen.be Advies tomatenteelt in Noord en Zuid Proces management in internationale tuinbouwprojecten Internationale nieuwsbrief
Nadere informatieVerdamping: Hoe reageert mijn gewas? Meer behoefte aan kennis, inzicht in :
Telen onder gewijzigde omstandigheden Het nieuwe telen Bron: Vakblad Groenten & Fruit Telen onder gewijzigde omstandigheden : Hoe reageert mijn gewas? Meer behoefte aan kennis, inzicht in : Invloed van
Nadere informatiePresentatie over kasluchtkwaliteit. Themabijeenkomst CO2 in Glasgroente ENVIRONMENTAL MONITORING SYSTEMS (EMS) B.V.
ENVIRONMENTAL MONITORING SYSTEMS (EMS) B.V. Presentatie over kasluchtkwaliteit Jan-Kees Boerman / Gertjan Bosman EMS B.V. Themabijeenkomst CO2 in Glasgroente 29-10-2014 Themabijeenkomst CO2 doseren in
Nadere informatieGialte (E20B.0132) Teeltrichtlijnen. enzazaden.nl. Raseigenschappen
Teeltrichtlijnen Gialte (E20B.0132) Raseigenschappen Lichtgeel geblokte paprika Tm:0-3 resistent Niet gevoelig voor gedegenereerde planten Vrij open, maar relatief compact gewas Eenvoudige zetting Uniforme
Nadere informatie