Uitgangspunten en principes bij het beoordelen van beroepsbekwaamheid 1. De beoordeling van beroepsbekwaamheid van de Vormgever ruimtelijke presentatie en communicatie is gebaseerd op reguliere clusters van taken binnen het beroep waarvoor hij wordt opgeleid en gekwalificeerd: a. Maken van een plan van aanpak, waaronder het analyseren van een opdracht b. Maken van een ontwerp c. Presenteren van een ontwerp d. Archivering en bestandsbeheer e. Voorbereiden van een productpresentatie f. Verzorgen van een productpresentatie g. Maken van een plan van aanpak voor de projectleiding h. Begeleiden van een project i. Maken van een ondernemingsplan j. Magazijnbeheer 2. Binnen de takenclusters kan een aantal werkprocessen worden onderscheiden welke beschreven zijn in het kwalificatiedossier dat voor de onderhavige kwalificatie geldt. 3. De beoordeling van beroepsbekwaamheid is gebaseerd op het tonen van vereiste competenties bij het uitvoeren van werkprocessen. De hiervoor benodigde kennis en vaardigheden zijn voorwaardelijk: ze worden verondersteld te zijn aangeleerd, maar vormen geen zelfstandig onderdeel van het examen. Een uitzondering hierop vormen kennis van kunstgeschiedenis en materialenkennis; voor deze cruciale vakgebieden kunnen aparte tentamens (kennistoetsen) worden overwogen. 4. Een oordeel over beroepsbekwaamheid bij het uitvoeren van werkprocessen kan alleen worden gegeven tijdens of na observatie van die uitvoering en/of het resultaat daarvan. 5. Een oordeel over beroepsbekwaamheid kan alleen worden gegeven door personen die op de hoogte zijn van de eisen en normen die binnen de desbetreffende branche gelden. 6. De beoordelingsaspecten waarop moet worden gelet worden gedefinieerd door prestatie-indicatoren. 7. Een oordeel over beroepsbekwaamheid wordt gegeven door het invullen van beoordelingsformulieren. Een beoordelingsformulier moet garanderen dat alle voor een werkproces geldende prestatie-indicatoren bij de beoordeling worden nagelopen en gescoord. 8. Prestatie-indicatoren ontlenen hun betekenis aan de aard van de taak of de opdracht die tot een werkproces leiden. (Te grote) detaillering van prestatie-indicatoren vooraf leidt ertoe dat deze alleen op specifieke taken of opdrachten van toepassing zijn. 9. Een voldoende beoordeling houdt in: gebruikelijk/acceptabel in het beroepenveld en/of in het commercieel-zakelijke verkeer. Het beoordelingsformulier kent vier kwaliteitsdimensies: Goed, Voldoende, Matig, Onvoldoende. Deze kwaliteitsdimensies kunnen worden gebruikt om 1
tijdens de opleiding een groei in beroepsbekwaamheid zichtbaar te maken. Ook kan tot uitdrukking worden gebracht dat een aankomend beroepsbeoefenaar in voorkomende gevallen een meer dan voldoende prestatie levert. Bij summatief gebruik is het echter goed denkbaar dat uitsluitend de dimensies voldoende en onvoldoende worden toegepast. 10. Een kandidaat kan eventueel op een soortgelijk formulier een zelfbeoordeling geven. 11. Bij discrepanties tussen de zelfbeoordeling van de kandidaat en het oordeel van de beoordelaar, en bij de beoordelingen matig of onvoldoende geeft de beoordelaar een toelichting op zijn oordeel. 12. De beoordelaar geeft een schriftelijke verklaring van een oordeel matig of onvoldoende op het beoordelingsformulier. 13. Voor een summatieve beoordeling met positieve uitslag (leidend tot een diploma) moet in principe bij alle werkprocessen op alle prestatie-indicatoren een voldoende oordeel zijn gegeven. 14. Maximaal één oordeel matig is toegestaan per competentie per beoordelingsformulier. 15. Er kunnen echter prestatie-indicatoren en werkprocessen gelden die cruciaal ( kritisch ) zijn voor een gekwalificeerde beroepsbeoefenaar. Hierop is geen oordeel matig geoorloofd. In zulke gevallen zal een oordeel lager dan voldoende altijd een onvoldoende als resultaat opleveren. 1 16. Prestatie-indicatoren die bij een werkproces binnen een takencluster niet van toepassing zijn bijvoorbeeld de kandidaat werkt in een project of bij een opdracht alleen en niet met anderen [en kan daarom in dat geval niet daarop worden beoordeeld], of bepaalde taken/werkzaamheden komen bij een opdracht of in een project niet voor worden niet gescoord: de desbetreffende vakjes blijven blanco. Dit heeft geen consequentie voor de normering. Een blanco vakje kan alleen betekenen dat de desbetreffende prestatieindicator in een specifieke situatie niet van toepassing is. Als de indicator in principe wél van toepassing is, maar er is geen gedrag vertoond om een oordeel te kunnen geven, leidt dit automatisch tot een onvoldoende beoordeling. 2 Het is zaak om bij het formuleren van opdrachten of projecten blanco prestatieindicatoren zoveel mogelijk te vermijden, omwille van een adequate dekking van de kwalificatie-eisen. 17. Een kandidaat kan worden gediplomeerd als hij voor alle onderscheiden takenclusters (zie 1) bij een aantal opdrachten of projecten heeft voldaan aan de norm als beschreven onder 13 t/m 15. Het is aan de opleiding om te bepalen bij hoeveel opdrachten of projecten de 1 Een voorbeeld kan zijn de prestatie-indicator Voldoet met ontwerp aan normen bij het werkproces Ontwerp maken. Hierbij kan als eis worden gesteld dat de kwaliteiten van een ontwerp altijd voldoende moeten zijn. Voor het beoordelen van een ontwerp als product kan dan een aanvullend beoordelingsformulier worden gebruikt. 2 Een voorbeeld: bij de schilder geldt bij het werkproces Ondergronden voorbereiden onder meer de prestatieindicator Controleert ondergrond ; indien de betrokkene op geen enkele wijze heeft laten zien dat hij de ondergrond controleert terwijl dit wel zou moeten is het oordeel voor deze prestatie-indicator een onvoldoende. 2
beoordeelde takenclusters aan deze norm moeten voldoen voor een diploma. 3 18. Onder elk cluster van taken hoort een sjabloon waarop identificatiegegevens, een eindoordeel en een toelichting op de beoordeling kan worden gegeven. Een mogelijk voorbeeld voor zo n sjabloon staat hieronder: Opdracht/project: Datum beoordeling: Naam kandidaat: Naam beoordelaar: Voor dit takencluster mag geen oordeel Onvoldoende zijn. Maximaal één beoordeling Matig per prestatie-indicator per competentie is toegestaan [tenzij de prestatie-indicator als kritisch is aangemerkt]. Uitslag: geslaagd / niet geslaagd Opmerking(en) bij beoordeling Matig / Onvoldoende per competentie: [Beschrijf (een) ervaring(en) op grond waarvan een beoordeling Matig of Onvoldoende is gegeven] Competentie(s): Opmerking(en): 3 Het gaat hierbij om de generaliseerbaarheid van de conclusie dat een kandidaat voldoende beroepsbekwaam is. In hoeveel situaties moet de kandidaat volgens ter zake kundigen zijn bekwaamheid hebben getoond om deze conclusie te rechtvaardigen? 3
Beoordeling Plan van aanpak met analyseverslag Werkprocessen Plan van aanpak met analyseverslag 1.1 Plan van aanpak opstellen 1.3 Ontwerp maken 5.5 Administratie en boekhouding bijhouden 5.6 Materialen en middelen inkopen Analyseren Interpreteert briefing Verzamelt eventueel aanvullende gegevens Klantgerichtheid Voert deskresearch uit Overlegt met opdrachtgever Toets eventueel (deel)ontwerp bij opdrachtgever Beargumenteert keuzes Plannen en organiseren Stelt zich flexibel op Stelt plan van aanpak op met grove planning activiteiten, tijd, fasering en (eventueel) benodigde materialen Vakdeskundigheid toepassen Stelt detailplanning op Stelt grove calculatie op Stelt gedetailleerde calculatie op Maakt schetsen/tekeningen Integreert schetsen/tekeningen in totaalontwerp Voldoet met ontwerp aan normen Ontwerp is onder meer duidelijk, vakkundig, zorgvuldig, gedetailleerd, uitvoerbaar Past eventueel ontwerp aan i.o.m. opdrachtgever Administreert gegevens Onder meer financiën en personeel Ambitie tonen Toont zich gemotiveerd bij het ontwerpen Kwaliteit leveren Haalt gestelde productiviteit Materialen en middelen Controleert resultaat Selecteert stijlen, kleuren en materialen inzetten Gebruikt hulpmiddelen Samenwerken Schakelt eventueel (een) deskundige(n) in Bedrijfsmatig handelen Beoordeelt aanbod leveranciers Koopt materialen en middelen in Onderhandelt eventueel met leveranciers 4
Beoordeling Ontwerp Werkprocessen Ontwerp 1.2 Concept ontwikkelen 1.3 Ontwerp maken 1.4 Ontwerp visualiseren Klantgerichtheid Overlegt met opdrachtgever Toets eventueel (deel)ontwerp bij opdrachtgever Beargumenteert keuzes Stelt zich flexibel op Creëren en innoveren Creëert alternatieve oplossingen Plannen en organiseren Stelt detailplanning op Werkt concept uit in een grove schets Vakdeskundigheid toepassen Stelt adviezen op m.b.t. communicatie, kleur-, stijl- en materiaalgebruik Stelt gedetailleerde calculatie op Maakt schetsen/tekeningen Integreert schetsen/tekeningen in totaalontwerp Voldoet met ontwerp aan normen Ontwerp is onder meer duidelijk, vakkundig, zorgvuldig, gedetailleerd, uitvoerbaar Past eventueel ontwerp aan i.o.m. opdrachtgever Selecteert te presenteren invalshoeken Selecteert te presenteren (onder)delen Werkt invalshoeken/onderdelen uit in een schets Bewerkt schets tot sfeermatige impressie Ambitie tonen Toont zich gemotiveerd bij het ontwerpen Kwaliteit leveren Haalt gestelde productiviteit Materialen en middelen Controleert resultaat Kiest presentatiemiddelen, stijlen en materialen inzetten Gebruikt hulpmiddelen Samenwerken Legt presentatie intern voor Leidinggevende, projectmanager en/of accountmanager Beargumenteert keuzes Past eventueel visualisatie aan 5
Beoordeling Presentatie van het ontwerp Presentatie van het ontwerp Werkproces 1.5 Concept, ontwerp en/of visualisatie presenteren 4 Formuleren en rapporteren Richt presentatie op doelgroep/opdrachtgever Structureert presentatie Materialen en middelen inzetten Verwoordt presentatie Kiest presentatievorm Selecteert te presenteren informatie Kiest presentatiemiddelen Met tegenslag omgaan Gaat constructief om met kritiek Overtuigen en beïnvloeden Presenteert zichzelf overtuigend Verantwoordt gemaakte keuzes Streeft consensus na Deskundigheid uitstralen Reageert op vragen en opmerkingen 4 De eis dat deze presentatie in een vreemde taal wordt gehouden en voldoet aan de gestelde norm gebruikelijk/acceptabel in het beroepenveld en/of in het commercieel-zakelijke verkeer wordt voor een grote groep deelnemers als onhaalbaar beschouwd. 6
Beoordeling Beheer archief en digitale bestanden Beheer magazijn en digitale bestanden Werkprocessen 1.6 Bestands- en opslagbeheer uitvoeren Materialen en middelen inzetten Bepaalt welke bestanden en materialen bewaard en welke verwijderd moeten worden Slaat nieuwe en gewijzigde versies op Concepten, ontwerpen en visualisaties Archiveert (werk)tekeningen, foto s, maatvoering Past indien nodig de archiefstructuur aan Instructies en procedures opvolgen Voert bestands- en opslagbeheer volgens de procedures van het bedrijf uit 7
Beoordeling Voorbereiding productpresentatie Werkprocessen Planning productpresentatie 2.1 Werkzaamheden voorbereiden 3.2 Werkzaamheden op locatie voorbereiden 5.5 Administratie en boekhouding bijhouden 5.6 Materialen en middelen inkopen Materialen en middelen Kiest materialen en middelen inzetten Controleert materialen en middelen Klantgerichtheid Stemt de aanpak zonodig af met de opdrachtgever Plannen en organiseren Stelt detailplanning op Samenwerken en overleggen Kiest een logische werkvolgorde Stemt werkzaamheden proactief af met collega s Raadpleegt en informeert betrokkenen proactief Leidinggevende, opdrachtgever of andere betrokkenen Vakdeskundigheid toepassen Bedrijfsmatig handelen Schakelt eventueel (een) deskundige(n) in Controleert de gegevens Zorgt indien nodig voor aanvullende gegevens Controleert de locatie Past ontwerp indien nodig aan Richt werkplek volgens richtlijnen in Administreert gegevens Onder meer financiën en personeel Beoordeelt aanbod leveranciers Koopt materialen en middelen in Onderhandelt eventueel met leveranciers 8
Beoordeling Productpresentatie Werkprocessen Productpresentatie met decoraties en grafische toepassing 2.2 Decoraties maken en/of uitzoeken 2.3 Eenvoudige grafische toepassingen maken 2.4 Onderdelen monteren en fabriceren 2.6 Voorbereiding realisatie ondersteunen 3.2 Werkzaamheden op locatie voorbereiden 3.3 Presentatieruimte inrichten 3.4 Presentatie demonteren 3.5 Opruimwerkzaamheden uitvoeren 3.6 Realisatie presentatie ondersteunen Kwaliteit leveren Haalt gestelde productiviteit Controleert resultaat Materialen en middelen inzetten Lost problemen op Kiest materialen en middelen Kiest technieken Geeft eventueel adviezen over materialen/technieken Koopt/huurt materialen Controleert materialen en middelen Gebruikt materialen en middelen effectief Gebruikt materialen en middelen zuinig Gebruikt materialen en middelen veilig Plannen en organiseren Kiest een logische werkvolgorde Omgaan met verandering Is flexibel bij gevraagde aanpassingen Vakdeskundigheid toepassen Vervaardigt decoraties/grafische toepassingen Maakt schetsen Past ontwerp indien nodig aan Voert bestandsbeheer uit Richt werkplek in Monteert/fabriceert onderdelen productpresentatie Demonteert onderdelen indien nodig i.v.m. vervoer Controleert locatie Richt presentatieruimte in Licht presentatieruimte uit Beperkt hinder bij werkzaamheden Past uitvoering indien nodig aan Demonteert presentatie op basis van hergebruik Rapporteert beschadigingen 9
Beoordeling Productpresentatie (vervolg) Werkprocessen Productpresentatie met decoraties en grafische toepassing 2.2 Decoraties maken en/of uitzoeken 2.3 Eenvoudige grafische toepassingen maken 2.4 Onderdelen monteren en fabriceren 2.6 Voorbereiding realisatie ondersteunen 3.2 Werkzaamheden op locatie voorbereiden 3.3 Presentatieruimte inrichten 3.4 Presentatie demonteren 3.5 Opruimwerkzaamheden uitvoeren 3.6 Realisatie presentatie ondersteunen Aansturen Geeft adviezen op de werkplaats Analyseren Geeft adviezen op locatie Controleert de gegevens Zorgt indien nodig voor aanvullende gegevens Samenwerken en overleggen Klantgerichtheid Raadpleegt en informeert betrokkenen proactief Bijv. leidinggevende, opdrachtgever, collega s externe uitvoerder, account-/projectmanager, teamleden Houdt rekening met wensen opdrachtgever Vraagt goedkeuring aan opdrachtgever Geeft informatie aan opdrachtgever Werkzaamheden, resultaten, eventuele afwijkingen Instructies en procedures opvolgen Brengt eventueel aanpassingen aan Verzamelt en sorteert afval en restmateriaal Registreert restmateriaal Voert afval en restmateriaal af Ruimt werkplek op Bergt materialen en middelen op 10
Beoordeling Planning projectleiding Plan van aanpak voor de projectleiding Werkproces 4.1 Project voorbereiden Analyseren Interpreteert opdracht Controleert projectgegevens Beslissen Neemt beslissingen over uitvoering Plannen en organiseren Stelt werkplannen en werkmethodieken vast Houdt rekening met kwaliteiten/inzet medewerkers Maakt afspraken op basis van planning Bijv. met leveranciers Samenwerken en overleggen Raadpleegt en informeert betrokkenen Leidinggevende, opdrachtgever, (ontwerp)team 11
Beoordeling Begeleiden project Werkproces Project begeleiden 4.2 Medewerkers aansturen 4.3 Nieuwe medewerkers/leerlingen begeleiden 5 4.4 Kwaliteit en voortgang project bewaken 4.5 Project opleveren Aansturen Verdeelt werkzaamheden Informeert medewerkers Controleert medewerkers Begeleiden Stuurt medewerkers indien nodig bij Adviseert medewerkers Ondersteunt medewerkers Motiveert medewerkers Bevordert zelfstandigheid leerlingen Samenwerken en overleggen Vakdeskundigheid toepassen Formuleren en rapporteren Raadpleegt leidinggevende of andere betrokkenen Geeft leerlingen uitleg Informeert leerlingen over voorschriften/richtlijnen Beantwoordt vragen van leerlingen Rapporteert over voortgang Legt relevante informatie vast Geeft informatie bij oplevering Werkzaamheden en eventuele afwijkingen Registreert relevante gegevens t.b.v. administratieve afhandeling Met tegenslag omgaan Behoudt overzicht en handelt beheerst Klantgerichtheid Onderhoudt contact met opdrachtgever Past eventueel onderdelen van het project aan Adviseert klant Brengt nieuwe diensten ter sprake Als situatie daartoe aanleiding geeft Plannen en organiseren Lost klachten op Bewaakt voortgang Bewaakt kwaliteit Stuurt indien nodig bij Samenwerken en overleggen Raadpleegt en informeert betrokkenen Leidinggevende, opdrachtgever en leveranciers 5 Eventueel hiervoor feedbackformulier gebruiken (bijlage). 12
Beoordeling Ondernemingsplan Werkproces Ondernemingsplan 5.1 Ondernemingsplan opstellen 5.2 Bedrijfsprocedures en -voorschriften opstellen 5.3 Acquisitie plegen 5.4 Offertes en calculaties opstellen Analyseren Analyseert verzamelde gegevens Weegt alternatieven/voor- en nadelen af Beslissen Neemt weloverwogen beslissingen Formuleren en rapporteren Stelt actueel ondernemingsplan op Stelt realistisch ondernemingsplan op Stelt gestructureerd ondernemingsplan op Stelt doordacht ondernemingsplan op Stelt helder geschreven ondernemingsplan op Stelt bedrijfsvoorschriften en -procedures op Presenteert offerte volgens geldende procedures Commercieel handelen Stemt offerte af op opdrachtgever Kent de markt en de concurrentie Onderzoeken Ziet/creëert kansen en mogelijkheden Raadpleegt diverse bronnen voor marktanalyse Raadpleegt marketing- en bedrijfskundige theorieën Raadpleegt relevante wet- en regelgeving Heeft oog voor toekomstige trends en kansen Stelt zich via verschillende bronnen op de hoogte van gangbare bedrijfsprocedures en -voorschriften Vraagt indien nodig voor offerte gegevens op van leveranciers Klantgerichtheid Achterhaalt wensen van potentiële opdrachtgevers Overtuigen Relaties bouwen en netwerken Vakdeskundigheid toepassen Presenteert bedrijf, producten en diensten Legt contacten met relaties Onderneemt actie Bezoekt eventueel potentiële opdrachtgevers Stelt offertes op conform bedrijfsbeleid Beantwoordt in offerte aan wensen opdrachtgever Verzamelt gegevens voor nacalculatie 13
Beoordeling Magazijnbeheer Beheer materialen en middelen Werkprocessen 2.5 Producten verzendklaar maken 3.1 Transportwerkzaamheden uitvoeren 3.5 Opruimwerkzaamheden uitvoeren Kwaliteit leveren Haalt gestelde productiviteit Lost problemen op Materialen en middelen inzetten Stelt zo nodig productiviteit/kwaliteit bij Kiest objecten, materialen en gereedschappen Hanteert checklists Controleert aanwezigheid onderdelen Pakt indien nodig onderdelen in Kiest interne transportmiddelen Vakdeskundigheid toepassen Instructies en procedures opvolgen Voorkomt transportschade Verzamelt en sorteert afval en restmateriaal Registreert restmateriaal Voert afval en restmateriaal af Ruimt werkplek op Bergt materialen en middelen op 14
Bijlage Naast de beoordelingsformulieren voor gebruik door de supervisor van de Vormgever productpresentatie is er een feedbackformulier voor gebruik door de nieuwe medewerkers/leerlingen die de aankomend Vormgever begeleidt. Dit feedbackformulier wordt maximaal vijf keer ingevuld door twee nieuwe medewerkers/leerlingen. Zij vullen het feedbackformulier onafhankelijk van elkaar in en onafhankelijk van de aankomend Vormgever en diens supervisor. Ten minste twee keer moet de beoordeling voldoen aan de norm Geen aspect Onvoldoende/maximaal een aspect Matig. Werkproces 4.3 Nieuwe medewerkers/leerlingen begeleiden Prestatie-indicatoren Feedbackformulier nieuwe medewerker/leerling Goed Voldoende Matig Onvoldoende Beantwoordt mijn vragen Vraagt naar mijn ervaring en achtergrond Geeft informatie over het bedrijf Goed Voldoende Matig Onvoldoende Stimuleert mij bij het werk Geeft uitleg Informeert mij over voorschriften en richtlijnen Veiligheid, Arbo, milieu Datum beoordeling: Naam beoordelaar: Naam beoordeelde: Opmerking(en) bij beoordeling Matig / Onvoldoende: [Beschrijf (een) ervaring(en) op grond waarvan een beoordeling Matig of Onvoldoende is gegeven] 15