Zoo de ruimte in!
De auteur heeft getracht alle rechthebbenden van het illustratiemateriaal te achterhalen. Mochten personen of instanties desondanks van mening zijn dat fotorechten zijn geschonden, dan kunnen zij zich wenden tot de redactie. Wat dit boek betreft, heeft de auteur alle info nauwgezet gecontroleerd; toch valt een enkele onnauwkeurigheid wellicht niet uit te sluiten Kramat bvba Hulshoutsesteenweg 24 2260 Westerlo - Belgium Tel./fax.: +32 (0) 16 68 05 87 www.kramat.be ISBN: 9789079552849 Wettelijk Depot: D/2012/7085/16 Nur: 283 Frank Pollet & Kramat bvba Omslag: ARTrouvé Vormgeving: Marino Pollet Drukwerk: MultiPrint LTD, Bulgaria
Frank Pollet
8 Laika! In november 1957 joegen de Russen de tweede versie van hun Spoetnik de ruimte in. Spoetnik betekent: kameraad die rond de aarde reist. Deze Spoetnik-2 had een passagier aan boord, die wereldberoemd is geworden: een kleine straathond uit Moskou, die de naam Laika kreeg. Dat is Russisch voor blaffer. Laika was het eerste levende wezen dat, eenmaal in de ruimte, in een baan om de aarde werd gebracht. Samen met twee andere hondjes, Albina en Mushka, was Laika onderworpen geweest aan een hele reeks zware trainingen. Na een tijd was Laika klaar voor een ruimtereis Aanvankelijk leek Mushka het meest geschikt voor de droeve klus, maar ze werd uiteindelijk toch niet geselecteerd omdat ze niet netjes kon eten Op 3 november 1957 was het zover: Spoetnik-2, met Laika aan boord, ging de ruimte in. Enkele uren later werd Spoetnik-2 in een baan om de aarde gebracht en werd Laika dus het eerste levende wezen dat rond de aarde vloog. 128 127 126 125 124 123 122 121 120 119 118 117 116 115 114 113 112 111 110 109 108 107 106 105 104 103 102 101 100 099 098 097 096 095 094 093 092 091 090 089 088 087 086 085 084 083 082 081 080 079 078 077 076 075 074 073 072 071 070 069 068 067 066 065 064 063 062 061 060 059 058 057 056 055 054 053 052 051 050 049 048 047 046 045 044 043 042 041 040 039 038 037 036 035 034 033 032 031 030 029 028 027 026 025 024 023 022 021 020 019 018 017 016 015 014 013 012 011 010 009 008 007 006 005 004 003 002 001
Op dat punt in de geschiedenis van de ruimtevaart wisten de Russische wetenschappers vooraf dat ze de raket niet opnieuw naar de aarde konden halen. Er bestond immers nog geen ruimteschip met een hitteschild dat nodig is om een veilige terugkeer uit een omloopbaan te garanderen. Zo n ruimtetuig komt terug naar de aarde met een snelheid van zo n 27.000 kilometer per uur en moet dus beschermd zijn tegen de vreselijke hitte die ontstaat door de wrijving met de dampkring. De wetenschappers wisten dus op voorhand dat Laika de tocht niet zou overleven. In het beste -of slechtste?- geval zou Laika een hele reeks omwentelingen om de aarde maken, maar bij de terugkeer van Spoetnik-2 in de dampkring levend verbranden. Daarom hadden de wetenschappers een zachte dood voor Laika voorzien. Er was een systeem bedacht waardoor men na verloop van tijd van op de aarde een gif in Laika s voedsel kon mengen. Hierdoor zou Laika zachtjes en pijnloos inslapen. Waarschijnlijk werd Mushka niet geselecteerd omdat zij met haar voedsel zou kunnen morsen en daardoor het gif niet zou innemen Maar niet lang na de lancering van Spoetnik-2 liep het al fout. De cabine waarin Laika zat, had een thermostaat aan boord. De temperatuur moest constant op 15 graden Celsius gehouden worden. Een sensor raakte stuk en al na enkele uren steeg de temperatuur tot 40 Celsius. Door de snelheid van de raket en de onverdraaglijke hitte in de cabine liep de hartslag van Laika op van 103 tot 240. 128 127 126 125 124 123 122 121 120 119 118 117 116 115 114 113 112 111 110 109 108 107 106 105 104 103 102 101 100 099 098 097 096 095 094 093 092 091 090 089 088 087 086 085 084 083 082 081 080 079 078 077 076 075 074 073 072 071 070 069 068 067 066 065 064 063 062 061 060 059 058 057 056 055 054 053 052 051 050 049 048 047 046 045 044 043 042 041 040 039 038 037 036 035 034 033 032 031 030 029 028 027 026 025 024 023 022 021 020 019 018 017 016 015 014 013 012 011 010 009 008 007 006 005 004 003 002 001
128 127 126 125 124 123 122 121 120 119 118 117 116 115 114 113 112 111 110 109 108 107 106 105 104 103 102 101 100 099 098 097 096 095 094 093 092 091 090 089 088 087 086 085 084 083 082 081 080 079 078 077 076 075 074 073 072 071 070 069 068 067 066 065 064 063 062 061 060 059 058 057 056 055 054 053 052 051 050 049 048 047 046 045 044 043 042 041 040 039 038 037 036 035 034 033 032 031 030 029 028 027 026 025 024 023 022 021 020 019 018 017 016 015 014 013 012 011 010 009 008 007 006 005 004 003 002 001
Uiteindelijk raakte het dier, dat vast geriemd zat, helemaal in paniek en stierf het na vier rondjes rond de aarde een gruwelijke dood. De vreselijke doodsstrijd van Laika had zo n zeven lange uren geduurd. Maar wetenschapsmensen zijn een vreemd volkje: zij waren best tevreden. Volgens hen had Laika bewezen dat het mogelijk moest zijn om een dier, of zelfs een mens, levend de ruimte in te krijgen. Ondanks de afschuwelijke dood van het hondje konden de wetenschappers hun geluk niet op, want ze hadden een grote hoeveelheid interessante gegevens verkregen in verband met de mogelijkheden voor aardbewoners om een ruimtevlucht perfect te kunnen doorstaan. Het hondje had alleen tijdens het opstijgen van de raket een hoge hartslag en versnelde ademhaling gehad. Toen Laika in de baan om de aarde zat, was ze weer rustig geworden, en was de hersenactiviteit weer normaal geweest. Dat was de officiële versie van de Russen. Maar de man die Laika grotendeels had opgeleid voor haar missie, Oleg Georgovitch Gazenko, dacht er helemaal anders over De doodskist van Laika draaide in totaal zo n 2.570 maal rond de aarde en brandde helemaal op in de atmosfeer op 4 april 1958 En toch, schrijft Bibi Dumon Tak aan het slot van haar verhaal Laika, als je naar boven kijkt, naar al die triljoenen 128 127 126 125 124 123 122 121 120 119 118 117 116 115 114 113 112 111 110 109 108 107 106 105 104 103 102 101 100 099 098 097 096 095 094 093 092 091 090 089 088 087 086 085 084 083 082 081 080 079 078 077 076 075 074 073 072 071 070 069 068 067 066 065 064 063 062 061 060 059 058 057 056 055 054 053 052 051 050 049 048 047 046 045 044 043 042 041 040 039 038 037 036 035 034 033 032 031 030 029 028 027 026 025 024 023 022 021 020 019 018 017 016 015 014 013 012 011 010 009 008 007 006 005 004 003 002 001
128 127 126 125 124 123 122 121 120 119 118 117 116 115 114 113 112 111 110 109 108 107 106 105 104 103 102 101 100 099 098 097 096 095 094 093 092 091 090 089 088 087 086 085 084 083 082 081 080 079 078 077 076 075 074 073 072 071 070 069 068 067 066 065 064 063 062 061 060 059 058 057 056 055 054 053 052 051 050 049 048 047 046 045 044 043 042 041 040 039 038 037 036 035 034 033 032 031 030 029 028 027 026 025 024 023 022 021 020 019 018 017 016 015 014 013 012 011 010 009 008 007 006 005 004 003 002 001 sterren, dan lijkt het net of er één het mooist fonkelt. Een ster die zoveel licht geeft dat je haar nooit meer vergeet. Het is de ster van de dapperste aller ontdekkingsreizigers. Het is de ster van Laika: een ster tussen de sterren. In april 2008, vijftig jaar na de dood van Laika, werd in het noordwesten van Moskou voor haar een bronzen monument onthuld. Het stelt een 6,5 meter hoge Russische raket voor met de hond daar trots bovenop. Eén dag voor de viering van Cosmonautics Day op 12 april werd het beeld onthuld. Tijdens de plechtigheid zei Igor Ushakov, het hoofd van het Russische Institute of Military Medicine: Ik kijk naar het monument en herken Laika. Ze kijkt uit op het gebouw waar de voorbereidingen voor de vlucht hebben plaatsgevonden en waar ze haar training heeft gehad
Meer weten? Lees het boek!