Ondersteuningsprofiel van de Algemene basisschool Comenius, Celebesstraat 7 te Den Helder, onderdeel van Stg. Algemeen Basisonderwijs Comenius. Scholengroep Den Helder Noord. Functie van het ondersteuningsprofiel In het ondersteuningsprofiel beschrijft de school haar mogelijkheden om leerlingen te ondersteunen wanneer het regulier aanbod van de school onvoldoende aansluit bij de ontwikkeling van de leerling. In het ondersteuningsprofiel zijn de daarvoor relevante gegevens opgenomen zodat voor ouders, samenwerkingsverband en de overige scholen van de onderwijsgroep de mogelijkheden van de school duidelijk zijn. Het ondersteuningsprofiel maakt een onderscheid in basisondersteuning en extra ondersteuning. De basisondersteuning ligt bij voorkeur bij alle scholen op een gelijk niveau. Afspraken over een minimumniveau worden in het samenwerkingsverband gemaakt en gelden voor alle scholen. Extra ondersteuning kan per school verschillen. Bij extra ondersteuning gaat het om specifieke kwaliteiten van de school gericht op leerlingen die deze vorm van ondersteuning vragen. Extra ondersteuning vertaalt zich in arrangementen die de school kan bieden en waarvoor doorgaans extra middelen worden ingezet. Arrangementen kunnen deels structureel deel uitmaken van het ondersteuningsaanbod en deels een tijdelijk karakter hebben. Een arrangement geeft aan: - welke deskundigheid wordt ingezet - de tijd die beschikbaar is - het programma dat uitgevoerd wordt en de gebruikte materialen - het mogelijke specifieke gebruik van het schoolgebouw - samenwerking met ouders, onderwijs en mogelijke ketenpartners Het ondersteuningsprofiel geeft eveneens informatie over de basiskwaliteit van de school. Daarom is het oordeel van de inspectie over deze basiskwaliteit opgenomen in het ondersteuningsprofiel. Het ondersteuningsprofiel van de school vormt voor ouders een houvast bij schoolkeuze en voor de scholen/besturen een houvast bij de toelating van leerlingen en het vinden van de meest geschikte plek voor een leerling. De inhoud van dit schoolondersteuningsprofiel (SOP) bestaat uit: gegevens van de school karakteristiek en onderwijsvisie van de school kengetallen oordeel van de onderwijsinspectie organisatie van de ondersteuning ondersteuning sociaal emotionele ontwikkeling ondersteuning lezen en spelling ondersteuning rekenen en wiskunde grenzen aan ondersteuning professionalisering
2. Gegevens van de Algemene Basisschool Comenius te Den Helder Directeur : Theo J. Gauw Tel. : 22363864 E-mail : directie@abscomenius.nl Website school : www.abscomenius.nl Website stichting : 3. Karakteristiek en onderwijsvisie van de school De Comeniusschool is een algemene basisschool. De school geeft onderwijs vanuit de visie dat de school een samenleving in het klein is, die plaats biedt aan een ieder ongeacht de religieuze of levensbeschouwelijke grondslag. Kinderen van alle gezindten en achtergronden vormen de schoolgemeenschap. De school stelt zich dan ook ten doel te bevorderen dat de leerlingen vanuit deze persoonlijke achtergrond een positieve bijdrage leveren in een groep. Comenius is een lerende school. Een school die continu werkt aan haar kwaliteit om het onderwijs verder te ontwikkelen en te verbeteren. Ouders die hun kinderen op de Comeniusschool aanmelden kiezen bewust voor de school. Die bewuste keuze is enerzijds bepaald door de wijze waarop de school met de opvoedingsverantwoordelijkheid omgaat. Deze is gebaseerd op het uitgangspunt van de school dat ieder kind zich veilig, vertrouwd en gewaardeerd voelt in de school. Er wordt daarom veel aandacht geschonken aan de persoonlijke ontwikkeling op sociaal-emotioneel gebied. Dit wordt ondersteund vanuit de principes van Comenius en de Kanjertraining. Anderzijds kiezen ouders de school om de opvattingen op onderwijskundig en didactisch gebied. De school besteedt veel aandacht aan de basisvakken rekenen en wiskunde, lezen, taal en schrijven. Om het gestelde doel te bereiken worden gebruik gemaakt van moderne en (inter)actieve (leer)methodes. De inzichten van Comenius en Dalton geven richting aan de nieuwe ontwikkelingen binnen de school, later aangevuld met de inzichten van prof. Luc Stevens; "Structuur, ruimte en rust", "Zelfstandigheid en zelfverantwoordelijkheid", "Individualiteit en gemeenschappelijkheid", "Bieden van een veilige basis en een gevoel van er mogen zijn", vormen belangrijke principes. En sinds kort mogen wij ons gecertificeerde "Kanjerschool" noemen. Comenius (592) noemde de school een samenleving in het klein. Een belangrijke leerschool voor het leven. Door haar zelfstandige positie binnen het Helderse onderwijs haar eigen visie kunnen ontwikkelen op het gebied van onderwijs en opvoeding. 2
4. Kengetallen --2 --2 --22 --23 Leerlingaantallen 26 33 38 46 Gewichtenleerlingen,3 3 Gewichtenleerlingen,2 Verwijzingen naar: - SBO - SO - Excellentie PK - Excellentie Eureka 5. Oordeel van de onderwijsinspectie Zorg en begeleiding Er is een sluitend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en ontwikkeling van leerlingen en voor het signaleren van leerlingen die extra zorg behoeven. Voor zorgleerlingen worden handelingsplannen opgesteld. In 24 heeft de inspectie een schoolbezoek afgelegd. Op grond van dit onderzoek heeft de inspectie haar vertrouwen uitgesproken in de kwaliteit van onze school en de school weer een basistoezicht verleend. De inspectie heeft de school het advies gegeven om in de komende tijd meer het analyseren en vastleggen van de leerlingondersteuning verder te ontwikkelen en te verbeteren. Het team is sinds vorig schooljaar bezig om op dit gebied duidelijker modellen uit te werken en verwacht binnen een jaar het technisch analysemodel op orde te hebben 6. Organisatie van de ondersteuning Klasse of groepsniveau De leerkracht streeft naar een optimale ontwikkeling van het kind. Hij/ zij organiseert de ondersteuning in de klas of groep aan de hand van het GIP model (Groeps- en Individueel gericht Pedagogisch en didactisch handelen). Wanneer sommige kinderen een beperkte extra zorgbehoefte blijken te hebben, richt de leerkracht het onderwijs voor deze kinderen anders 3
in. Dit gebeurt in overleg met de ondersteuningscoördinator. De extra vormen van hulp kunnen worden vastgelegd in een hulpplan of in het groepsplan van desbetreffend vakgebied (mits dit invoeringstraject van groepsplannen is afgerond). De leerkracht informeert de ouders hierover. Schoolniveau Wanneer de leerkracht niet duidelijk kan maken wat de ondersteuningsbehoefte van het betreffende kind is, of wanneer de eerder ingezette hulp niet tot de gewenste resultaten heeft geleid, volgt er intern of extern onderzoek waarna op grond hiervan een handelingsplan wordt opgesteld. Er is vanaf nu ook een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van het team. De ondersteuningscoördinator en de groepsleerkracht zijn gemeenschappelijk verantwoordelijk voor de voortgang van het ondersteuningsproces. De leerlingen op schoolniveau worden 3x per jaar besproken in het interne "zorgteam- groot" overleg, in aanwezigheid van onze aan de school verbonden orthopedagoge vanuit de OBD Noordwest. Scholengroepniveau Met ingang van -8-24 zal extra ondersteuning, die de school niet alleen kan bieden, op basis van het "groeidocument" van een leerling, een zogenaamd arrangement aangevraagd worden bij het ondersteuningsteam (OTG) van de scholengroep. Samenwerkingsverbandniveau Verwijzing via PCL (Permanente Commissie Leerlingenzorg), dit wordt per -8-24 CTO (Commissie Toelaatbaarheid Onderwijsvoorzieningen), naar scholen voor speciaal basisonderwijs, speciaal onderwijs of op de plusvoorziening. Voor meer informatie over onze ondersteuningsstructuur verwijzen we u graag naar onze schoolgids. 7. Ondersteuning Sociaal Emotionele Ontwikkeling 7. Basiskwaliteit Wij werken met de methode Kanjertraining. De Kanjermethode is een krachtige lessenserie die zich richt op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. De methode is mede krachtig omdat in alle klassen op dezelfde manier gewerkt wordt met de Kanjermethode. Met de methode Kanjertraining leren we de kinderen kritisch te kijken naar hun eigen gedrag en het gedrag van anderen. Ook leren we de kinderen dat zij hun gedrag kunnen veranderen wanneer dit nodig mocht zijn. Doel van de Kanjertraining op schoolniveau is de sfeer in de klas goed te houden (preventief), of te verbeteren (curatief). Subdoelen zijn: 4
-bevorderen van vertrouwen en veiligheid in de klas -versterking van sociale vaardigheden bij de leerlingen -beheersing door leerlingen van verschillende opplossingsstrategieën in conflicten -bewustwording van eigenheid bij de leerlingen -verantwoordelijkheid nemen -bevordering actief burgerschap en sociale integratie 7.2 Basisondersteuning In alle klassen worden er Kanjerlessen gegeven op leeftijdsniveau. Er wordt gewerkt met visueel materiaal (platen en petjes in de kleuren die staan voor het gedrag wat een kind aanneemt) en er worden veel situaties daadwerkelijk nagespeeld/ uitgebeeld. Om de sociaal-emotionele ontwikkeling van onze kinderen te volgen en systematisch in kaart te brengen werken wij met de methode ZIEN! van Parnassys. ZIEN! helpt naar aanleiding van observaties met uitspraken om achter het gedrag van een leerling de zorgbehoefte te zien. 7.3 Extra ondersteuning ZIEN! biedt interventies in de vorm van concrete doelen en suggesties aan om een leerling of groep planmatig te ondersteunen wanneer dit nodig is. Dit gebeurt altijd in overleg met de ondersteuningscoördinator. Wanneer de hulpvraag blijft bestaan of het kind heeft behoefte aan specialistische hulp, dan wordt er advies gevraagd aan de orthopedagoog die verbonden is aan onze school. 8. Ondersteuning lezen en spelling 8. Basiskwaliteit In groep /2 worden voorbereidende activiteiten gedaan en in groep 3 wordt begonnen met het leren lezen. Hiervoor maken wij gebruik van de methode De Leessleutel. In de groepen 4 t/ m 8 wordt er dagelijks volop gelezen dmv stillezen in leesboeken op hun eigen niveau. Daarnaast maken wij gebruik van de methode Estafette voor het voortgezet technisch lezen en voor het begrijpend lezen de methode Nieuwsbegrip, beide vanaf groep 4 t/m 8. Deze laatstgenoemde methode koppelt begrijpend lezen aan actuele maatschappelijke thema's uit het nieuws. Samen met Nieuwsbegrip XL (op de computer) vormt dit een dekkende methode voor begrijpend lezen. Voor spelling wordt er vanaf groep 4 gewerkt met de methode Taaljournaal. 8.2 Basisondersteuning We toetsen het begrijpend lezen en het technisch lezen met behulp van het Cito leerlingvolgsysteem en de methodegebonden toetsen. Wanneer er sprake is van stagnatie of versnelling in de leesontwikkeling dan krijgen deze kinderen een verlengde instructie en extra oefentijd van de leerkracht of een uitdagender aanbod. We zijn er op gericht dyslexie tijdig te 5
herkennen en kinderen te kunnen ondersteunen door te werken met het dyslexie-protocol in alle groepen. 8.3 Extra ondersteuning Voor leerlingen die ondanks de verlengde instructie en extra oefentijd onvoldoende vorderingen maken treffen we extra maatregelen. Minimaal 3 keer per week krijgt de leerling extra ondersteuning van de leerkracht met behulp van Ralfi- en Connectlezen. Ook van ouders wordt verwacht om thuis met hun kind extra te gaan lezen. Wanneer de hardnekkigheid van het probleem blijft aanhouden en er vermoedens van dyslexie zijn worden ouders geïnformeerd. Om een tijdelijk behandeltraject buiten school te bewerkstellligen kunnen ouders via een externe instantie mbv de zorgverzekeraar dyslexie laten vaststellen. School levert het dossier aan en ondersteunt ouders hierin. 9. Ondersteuning rekenen en wiskunde 9. Basiskwaliteit Over het algemeen verwerven de meeste leerlingen mbv het onderwijsaanbod vanuit de methode Pluspunt voldoende vaardigheden in hun ontwikkeling naar functionele rekenvaardigheden. In de kleutergroepen werken we met dagelijkse observaties en het bronnenboek van Pluspunt. Ook halen we rekenactiviteiten voor kleuters van het internet. Voor komend schooljaar staat gepland om een allesdekkende kleutermethode in te voeren. 9.2 Basisondersteuning We werken structureel met 3 niveaus aan de hand van het groepsplan Rekenen, aangevuld met aparte leerlijnen. De leerlingen worden gevolgd vanaf groep met behulp van het Cito leerlingvolgsysteem 9.3 Extra ondersteuning Wanneer over een periode van een half jaar een leerling onvoldoende baat heeft bij het afgestemde aanbod zoals is opgenomen in het groepsplan, wordt er een verdere analyse gemaakt door de leerkracht in samenwerking met de ondersteuningscoördinator. Wanneer de bron van de problemen is vastgesteld, kan er in een individueel handelingsplan/ eigen leerlijn vastgelegd worden hoe deze hiaten/ problemen in de leerlijn aangepakt gaan worden. Dit doen wij middels teruggrijpen naar ondersteunend materiaal, teruggaan op bepaalde onderdelen in de methode en eventueel aanvullen met remediërende materialen uit de 6
methode Remelka.. Grenzen aan ondersteuning Het motto van de Comeniusschool is "voor ieder kind de juiste koers". Het motto geeft een richtinggevend perspectief voor de schoolontwikkeling en onze ambitie. Echter, we blijven een reguliere basisschool die tegen grenzen van ondersteuning kan oplopen. Deze grenzen zijn bereikt wanneer: - een leerling niet meer te sturen is, - het gedrag van een leerling dusdanig is dat de veiligheid van andere leerlingen in gevaar is of als wordt beoordeeld dat het niet meer mogelijk is om kwalitatief goed onderwijs aan de gehele groep en aan de betreffende leerling te bieden, - er ondanks de nodige geboden ondersteuning stilstand in de ontwikkeling is. Het belang van het kind op deze manier geschaad wordt bij langer verblijf op school, - een leerling zoveel begeleiding van de leerkracht vraagt dat dit teveel of geheel ten koste gaat van de aandacht voor de overige leerlingen, - er een leerling een handicap heeft, die een zodanige verzorging/ behandeling vraagt dat het daardoor niet meer mogelijk is om kwalitatief goed onderwijs aan de gehele groep en aan de betreffende leerling te bieden. - er per (combinatie-)groep het maximum van kind met specifieke aandacht overschreden wordt. - er sprake is van een meervoudige problematiek bij een kind. Wij zeggen niet op voorhand dat een kind met een specifieke stoornis wel of niet in een groep kan worden geplaatst. Daarvoor zullen we kijken naar de onderwijsbehoeften, het ontwikkelperspectief en de groepssituatie. Op grond van de verkregen informatie nemen wij een weloverwogen besluit.. Professionalisering De Comeniusschool is een lerende school. Wij hebben ons onder andere verdiept in hoogbegaafdheid, Kanjertraining op sociaal/ emotioneel gebied, Dalton onderwijs en het GIP model. In het schooljaarplan staat aangegeven welke ontwikkelingsonderwerpen er nog verder worden opgepakt. Het Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP) wordt jaarlijks door iedere leerkracht opgesteld en komt een aantal keer per jaar terug in een gesprek met de directie. Dit met als de doel de voortgang te waarborgen van de professionalisering van ons team. 7