profiel Laborant fysische chemie VAPRO Overnemen of vermenigvuldigen van onderdelen uit dit beroepscompetentieprofiel is uitsluitend toegestaan met vermelding van de bron: beroepscompetentieprofiel Laborant fysische chemie - VAPRO. Pagina 1 van 30
profiel Laborant fysische chemie Algemene informatie datum: 19-07-2004 versie: 7 Onder regie van kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven Ontwikkeld door: VAPRO Kenniscentrum VAPRO Brondocument(en) 1. Arbeidsmarkt en beroepsprofielen laboratoriumtechniek secundair beroepsonderwijs; Dijk 12 (2000) 2. Interviewverslagen bedrijfsbezoeken (2002, 2003) 3. Eindtermenboek laboratoriumtechniek (1998) 4. Functie- en vacaturebeschrijvingen (divers) 5. Informatie van Internet (divers) 6. Set algemene beroepscompetenties (concept), Colo (2004) Legitimering beroepscompetentieprofiel door: - op format vereisten - op de inhoud Kenniscentrum VAPRO d.d. 03-05-2004 Landelijke Adviescommissie Laboratoriumtechniek (LAL) d.d. 30-06-2004 FeNeLab d.d. 30-06-2004 Resonansgroep 1 : d.d. 17-05-2004 Bestaande uit vertegenwoordigers van: - Akzo Nobel Catalysts - Akzo Nobel Refinishes - KNCV - NVK-FAZ - Quadrant - VNCI - Afvaardiging BVE-ondercommissie Laboratoriumtechniek (toehoorder) Mogelijke functiebenamingen - Laborant - Kwaliteitscontroleur - Laboratory technician - Laborant quality control - Laboratorium assistent - (Hulp) analist - Analist 3 - R&D laborant - Quality Assurance laborant - Workshop operator 1 Dit BCP is ook reeds in een eerder stadium (september 2003) van feedback voorzien door een andere vertegenwoordiging, in het kader van de pilot met betrekking tot kwalificatiedossier-ontwikkeling. Pagina 2 van 30
Beroepsbeschrijving Beroepscontext/ werkzaamheden De laborant fysische chemie is vooral werkzaam in de laboratoria van bedrijven in: - de chemische industrie: vervaardiging van diverse chemische grondstoffen en producten (bijvoorbeeld kunststoffen, coatings, folies, toners, farmacie, veevoer) - de voedingsmiddelenindustrie (onder andere vleesverwerking, zuivel, smaakstoffen, brood en banket) - de metaal en elektrotechnische industrie (collectoren, huishoudelijke apparaten) - de glas-, papier-, beton-, textielindustrie - de waterzuivering (controle en zuivering van afval- en oppervlaktewater) - milieusector (onder andere afvalrecycling, grond en bouwmaterialen) De gemiddelde omvang van laboratoria ligt tussen de 10-20 medewerkers en kan variëren van minder dan 5-250 medewerkers. De aard van de werkzaamheden richt zich op de: - analytische chemie - anorganische chemie - organische chemie - elektrochemie - fysische chemie In het werk van de laborant fysische chemie staat kwaliteitscontrole centraal: hij verricht volgens voorschriften zelfstandig gestandaardiseerde fysische en routinematigchemische analyses aan grondstoffen, halffabrikaten, eindproducten en eventueel afvalstoffen om vast te stellen of wordt voldaan aan de kwaliteitsnormen. Het uiteindelijke doel is het realiseren van optimale kwaliteit van nieuwe producten (R&D) of bestaande producten (productielijn). Bepalingen die gedaan worden zijn voor het overgrote deel fysisch en chemisch van aard, bijvoorbeeld: kleur, dikte, lengte, weersbestendigheid, sterkte en rek, spectrofotometrisch, elektrochemisch of chromatografisch. In het werkproces kunnen een preanalytische fase, een analytische fase en een postanalytische fase worden onderscheiden. In de preanalytische fase worden monsters genomen en voorbewerkt. In de analytische fase worden volgens protocol fysische en chemische analyses uitgevoerd. In de postanalytische fase wordt vastgesteld of de proef juist is uitgevoerd en of de meetwaarden binnen de vastgestelde specificaties vallen. Alle gegevens rond de analyses worden nauwkeurig geregistreerd. In het werk van de laborant fysische chemie ligt de nadruk op de preanalytische en de analytische fase. De hoofdtaak van de laborant fysische chemie kan getypeerd worden als meten en constateren. Een leidinggevende of analist verifieert de gegevens. De laborant fysische chemie kan werkzaam zijn in ploegendienst. Pagina 3 van 30
Rol en verantwoordelijkheden Complexiteit De laborant fysische chemie heeft een uitvoerende rol. Hij werkt uitsluitend volgens werkvoorschriften of Standard Operational Procedures (SOP s) aan bekende fysische en chemische analyses. De laborant fysische chemie voert zelfstandig de analyses uit en is verantwoordelijk voor het juist, tijdig en efficiënt uitvoeren van de analyses. Hij wordt geacht afwijkingen te signaleren en te melden aan de leidinggevende die besluit over verder te nemen stappen (bijvoorbeeld aanpassen of stilzetten productie). De laborant fysische chemie controleert bij afwijkingen ook zijn werkmethode via de controlekaart en de instellingen. Het kan zijn dat hij de analyse opnieuw moet uitvoeren. De laborant fysische chemie verricht gestandaardiseerde en sterk routinematige metingen. Deze voert hij uit volgens werkvoorschriften en SOP s. Bij afwijkingen of foutmeldingen moet de laborant fysische chemie overgaan tot de juiste actie. Van de geautomatiseerde analyses moet de laborant fysische chemie belang, werking en resultaat begrijpen. De laborant fysische chemie maakt onderdeel uit van een team, waarbinnen vaak verschillende analyses worden gedaan. De laborant fysische chemie kan deze verschillende analyses zelfstandig uitvoeren. Afbreukrisico: - Het (onjuist) lezen, interpreteren en toepassen van protocollen - Onjuiste analyse kan leiden tot verminderde kwaliteit van het product, met mogelijk zowel materiele als immateriële gevolgen (bijvoorbeeld voor de volksgezondheid) Typerende beroepshouding De laborant fysische chemie: - Beseft dat tijd geld is en is in staat om efficiënt, snel en zorgvuldig te werken, ook onder tijdsdruk. Nauwkeurigheid en accuratesse zijn hierbij van groot belang. - Heeft besef van kwaliteit, zowel over het primaire productieproces waar hij mee te maken heeft als ten aanzien van het eigen werk. Inzicht in het productieproces en logistiek is hierbij van belang. - Is alert op gevaarlijke situaties en treedt rustig en adequaat op bij calamiteiten. - Is communicatief vaardig (vooral mondeling). - Verricht zijn werkzaamheden zelfstandig binnen teamverband. - Is in staat planmatig te werken, maar ook flexibel te zijn. - Heeft analytisch inzicht. Pagina 4 van 30
Trends/innovaties Marktontwikkelingen Wetgeving/ overheidsregulering Technologische ontwikkelingen - Steeds meer kleine laboratoria fuseren tot grote laboratoria. Dit heeft tot gevolg dat banen verdwijnen, expertise gebundeld wordt en investeren voor het bedrijf (bijvoorbeeld in nieuwe technieken) gemakkelijker wordt. Het rendement wordt hoger. Het nadeel van fusies is dat de medewerkers minder persoonlijke aandacht ervaren en dat het werk fabrieksmatiger wordt. - Commerciële en gespecialiseerde laboratoria nemen vaak analytische taken over van laboratoria in bedrijven. Met name in die sector en in de gespecialiseerde productadviesbureaus is een groeimarkt voor de laborant fysische chemie. - Er zijn steeds meer werkzaamheden die te maken hebben met de life sciences. Dit lijkt ten koste te gaan van het werk in de chemie. - Veranderende milieuwetgeving, ARBO en veiligheidswetgeving. - De laborant fysische chemie moet werken conform eisen, voorschriften en procedures van diverse kwaliteitszorgsystemen, zoals ISO (9001, 9002, 14001, 17025); GLP (Good Laboratory Practice); GMP (Good Manufacturing Practice); TQM (Total Quality Management), HACCP, RvA of Sterlab. In principe dient alles binnen het kwaliteitszorgsysteem te zijn vastgelegd in protocollen. Een laboratorium zonder gecertificeerd kwaliteitszorgsysteem krijgt soms geen opdrachten meer van de overheid. De automatisering (werken met computers en specifieke applicaties) heeft geleid tot een verandering in de werkzaamheden: de laborant fysische chemie heeft meer technisch-instrumentele vaardigheden moeten verwerven. Leveranciers verzorgen applicatietrainingen op (nieuwe) apparatuur en technologieën. Ook vindt learning-on-the-job plaats. Pagina 5 van 30
Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen Internationale ontwikkelingen Loopbaanmogelijkheden - Productiemachines worden in toenemende mate uitgerust met meet- en regelsystemen: online kwaliteitscontrole. De kwaliteitscontrole verschuift dus steeds meer naar de productie en de procesoperators. Tevens komen auto samplers meer in zwang. De toenemende automatisering en online kwaliteitscontroles leiden mogelijk tot minder werkgelegenheid voor de laborant fysische chemie. In ieder geval verandert door de toenemende automatisering de aard van het werk: er is meer validatie van apparatuur en trouble shooting nodig. - Van de laborant fysische chemie wordt steeds meer inzicht in het proces en de logistieke processen gevraagd en het signaleren van afwijkingen daarin. Daarnaast moet hij meedenken met het productieproces waar hij direct mee te maken heeft en de integrale kwaliteitszorg. Communicatie is hierbij onontbeerlijk. - Bedrijven zetten regelmatig uitzendkrachten in ter vervanging of aanvulling van de laborant fysische chemie. Het inzetten van uitzendkrachten (met behulp van scholing) is mogelijk omdat het om gestandaardiseerd en puur uitvoerend werk gaat, dat volledig wordt voorgeschreven in protocollen. Veel bedrijven hebben interne trainings- en opleidingsprogramma s, waarbij de beginnende laborant fysische chemie onder toezicht wordt ingewerkt. - Steeds vaker laten bedrijven laborant fysische chemie rouleren over (verschillende) afdelingen. Dit is van groot belang om het werk uitdagend te houden. Veel grote bedrijven in de procesindustrie maken deel uit van internationale concerns. Internationale regelgeving (Europa, U.S.A.) zal meer invloed gaan krijgen op productieprocessen (denk aan hygiëne-, kwaliteits-, veiligheids- en milieu-eisen) en daarvan afgeleid ook op werkzaamheden in het chemisch laboratorium. De taken van de laborant fysische chemie breiden zich uit naar controlerende taken op het gebied van hygiëne en milieu, ten bate van de certificerende instanties. De laborant fysische chemie kan doorstromen naar een hoger functieniveau (bijvoorbeeld dat van de chemisch analist of fysisch analist). Hij verwerft dan meer taken op analysegebied. Hij krijgt te maken met meerdere soorten analyses en met moeilijker te interpreteren resultaten. Om te kunnen doorstromen is specifieke werkervaring en kennis nodig. De extra kennis en vaardigheden kunnen in principe in de beroepspraktijk worden verworven. Bijscholing kan de doorstroom versnellen, met name wanneer het gaat om werken met apparatuur. Pagina 6 van 30
Kerntaken van het beroep 2 1. Bewerkt monsters voor 2. Voert gestandaardiseerde fysische en chemische analyses uit 3. Beoordeelt meetwaarden en rapporteert hierover 4. Onderhoudt werkplek en apparatuur 2 In dit document is gekozen voor de mannelijke vorm, hier kan uiteraard ook de vrouwelijke vorm voor gelezen worden. Pagina 7 van 30
Kerntaak 1 Bewerkt monsters voor De laborant fysische chemie ontvangt monsters met bijbehorende aanvraag vanuit de productielijn of van een afdeling R&D. Hij controleert met behulp van een checklist of er voldoende is aangeleverd en of het op de juiste wijze is aangeleverd. Het kan ook zijn dat hij zelf monsters neemt. Vervolgens moet de laborant fysische chemie zorgen voor een correcte registratie van de monsters, op schrift of door het invoeren in een computersysteem (bijvoorbeeld LIMS). Hij koppelt, eventueel geautomatiseerd, aan het monster en de opdracht een analysenummer. Vervolgens worden de monsters verdeeld, bijvoorbeeld door te scheppen of te schenken. Indien nodig, archiveert de laborant fysische chemie een deel van de monsters. De laborant fysische chemie controleert de eigenschappen van het monster: bijvoorbeeld de kleur, de zuurgraad, het gewicht, de geur en de temperatuur en administreert de gegevens. In de aanvraag leest hij welke analyses met het monster moeten worden gedaan en bepaalt de wijze van voorbewerking op basis van deze informatie en wat daarover in de voorschriften staat. Het kan hier bijvoorbeeld gaan om destructie, stampen, malen, drogen, wegen, verdunnen, filtreren, oplossen, verzagen, homogeniseren, extraheren, toevoegen van reagentia en centrifugeren. Hij selecteert hierbij de juiste hulpmiddelen en controleert deze. Het doel van monstervoorbewerking is om de toestand van het monster geschikt te maken voor de analyse en die substanties te verwijderen die kunnen interfereren met de meting van de te bepalen stof. Ook zorgt de laborant fysische chemie voor controlemonsters. Hij bewerkt het monster voor en noteert hierbij eventuele opvallendheden. Rol/ verantwoordelijkheden De laborant fysische chemie controleert zelfstandig de monsters. Ook is hij verantwoordelijk voor het correct registreren van de monstergegevens, zoals omstandigheden tijdens de monstername (temperatuur, tijd etc.) en de nummering van de monsters. Wanneer de ontvangen monsters niet in orde zijn, is de laborant fysische chemie er verantwoordelijk voor om dit te signaleren, te noteren, te melden aan een collega of leidinggevende, te vragen om een nieuw monster of te overleggen wat er moet gebeuren. De laborant fysische chemie is er verantwoordelijk voor dat de monsters volgens voorschriften en planning en op veilige en milieubewuste wijze worden voorbewerkt en dat er waar nodig controlemonsters gebruikt worden. Pagina 8 van 30
Complexiteit Door ervaring is het eenvoudiger om monsters op hun eigenschappen te beoordelen. Het signaleren van afwijkingen is complex. Bij de registratie is overzicht en nauwkeurig werken van groot belang. De monsters mogen niet verwisseld worden, logistiek inzicht is dus belangrijk. De laborant fysische chemie moet een grote hoeveelheid monsters kunnen stroomlijnen en aan spoedopdrachten een spoedcode toekennen. Foutieve registratie kan tot verstrekkende gevolgen leiden in het verdere proces. Precisie is daarom van groot belang. De laborant fysische chemie moet weten hoe te handelen wanneer er iets mis gaat. Het correct nemen van monsters is van groot belang. Verkeerde bemonstering levert de grootste bijdrage in de uiteindelijke fout van het meetresultaat. De voorbewerking van de monsters is afhankelijk van de analyse die er mee gedaan moet worden. De wijze van voorbewerking is af te lezen in voorschriften. De praktische vaardigheid is groter dan de vereiste analytische benadering. Wanneer een monster niet op de juiste wijze is voorbewerkt, moet de voorbewerking over worden gedaan. Monster voorbewerken is een kritische stap in de procedure. Nauwkeurigheid en accuratesse zijn daarom van belang. Het is van belang dat de laborant fysische chemie weet wat hij moet doen wanneer er iets mis gaat. Dit is te lezen in de voorschriften (SOP s). De laborant fysische chemie werkt zelfstandig, maar wel strikt volgens de voorschriften. Betrokkenen In principe werkt de laborant fysische chemie zelfstandig bij de voorbewerking van monsters. Soms werkt hij samen met collega s. Hij kan advies vragen aan collega s. De verwerking van alle binnengekomen monsters is meestal een taak van het team, die gezamenlijk afgehandeld moet worden binnen de gestelde tijd. De laborant fysische chemie legt verantwoording af aan de leidinggevende. Het kan zijn dat hij de monsters in ontvangst neemt van een koerier. (Hulp-) middelen - Diverse instrumenten en glaswerk. Dit is afhankelijk van de wijze van voorbewerken. - Eenvoudige apparatuur (bijvoorbeeld oven, centrifuge, bovenweger, ph-meter, Ec-meter, maalmachine, snijmachine). Dit is afhankelijk van de wijze van voorbewerken. - Chemicaliën - Persoonlijke beschermingsmiddelen - Werkvoorschriften (SOP s) - Coderingssysteem voor de monsters - Computer - Lijst met analyses - Labelprinter - Checklist - Zuurkast - Registratieformulieren (op papier of digitaal) Pagina 9 van 30
Kwaliteit van proces en resultaat Het resultaat is goed wanneer een monster correct gecontroleerd, geregistreerd en geadministreerd is en zo is voorbewerkt dat de juiste analyses op de juiste wijze op het monster uitgevoerd kunnen worden en de juiste analyseresultaten opleveren. Keuzes en dilemma s - Bepalen wat de juiste manier van monstername is. De laborant fysische chemie moet spoedopdrachten signaleren, ze apart behandelen volgens de voorschriften en ze herkenbaar houden, bijvoorbeeld door middel van bepaalde codes. - Het stellen van prioriteiten bij spoedanalyses en bij grote hoeveelheden monsters. De laborant fysische chemie moet aan de hand van de productieplanning zijn eigen werkzaamheden logisch inzetten en hier overzicht over houden, ook onder tijdsdruk. - Het maken van de juiste keuze wanneer een monster op de verkeerde wijze wordt aangeleverd: het monster wordt alsnog goedgekeurd of de laborant fysische chemie moet om meer of andere monsters vragen wanneer een monster niet bruikbaar is. Het tijdsaspect speelt hierbij een rol. - Het bepalen of een speciale vorm van voorbewerking nodig is. Bijvoorbeeld wanneer het monster sterk verontreinigd is. Dit soort zaken moet genoteerd worden. Pagina 10 van 30
Kerntaak 2 Voert gestandaardiseerde fysische en chemische analyses uit De laborant fysische chemie voert gestandaardiseerde fysische en chemische (natchemisch, spectrofotometrisch, elektrochemisch of chromatografisch) analyses uit met behulp van diverse soorten apparaten. De chemische analyses zijn vaak routinematig. Het kan gaan om ingangscontrole van binnenkomende grondstoffen, kwaliteitscontrole ten bate van de lijn of analyses ten bate van de afdeling R&D (met name fysisch). De werkzaamheden bestaan uit het controleren van de apparatuur, het plaatsen van monsters in de apparatuur en het op de juiste wijze in werking stellen van de apparatuur. Daarnaast moet de laborant fysische chemie de apparatuur tijdens de analyse bewaken. Ook brengt hij controlemonsters en standaarden in, in het kader van proces- en kwaliteitsbewaking. Hij leest het scherm af en noteert zonodig tussenwaarden. Hij houdt een labjournaal bij waar ook de instellingen van apparatuur en de voorbewerkingen in staan en houdt zonodig ook de tijd bij. Handelingen die bij handmatige analyses horen zijn afhankelijk van de soort analyse. Veel voorkomende handmatige analyses zijn titraties, stofmetingen en rookgasmetingen. Rol /verantwoordelijkheden De laborant fysische chemie voert de analyses zelfstandig uit. Van belang is dat de voorschriften worden gevolgd, dat de analyse nauwkeurig wordt uitgevoerd en gecontroleerd, dat foutmeldingen worden gesignaleerd en hersteld en dat alle analyses zo efficiënt mogelijk worden uitgevoerd, waarbij de processen en apparaten zo effectief mogelijk worden ingezet zonder tijdsverlies ten opzichte van de resultaten. De laborant fysische chemie is er verantwoordelijk voor dat hij de analyses op de juiste wijze uitvoert (bij geautomatiseerde analyses houdt dit het bewaken van het proces in, bij handmatige analyses houdt dit het werken volgens voorschriften in). Ook is hij er verantwoordelijk voor dat er controlemonsters en standaarden mee worden genomen in de analyse en dat hij veilig, kwaliteits- en milieubewust werkt. Complexiteit Bij geautomatiseerde analyses is de complexiteit beperkt tot de bewaking van het proces. Wel moet de laborant fysische chemie de werking van de apparatuur begrijpen. Ook de overige routinematige analyses kennen door het repeterende karakter geen grote complexiteit. Wel zijn handmatig werken en visueel waarnemen van groot belang. Het werk gebeurt volgens werkvoorschriften en SOP s. Nauwkeurigheid en accuratesse zijn van belang. Bij het signaleren van fouten moet de laborant fysische chemie de leidinggevende inschakelen. De organisatie van alle onderdelen en analyses, met name voor de langdurige analyses, vergt een goed overzicht en planningsvaardigheid. Pagina 11 van 30
Betrokkenen De laborant fysische chemie voert de werkzaamheden zelfstandig uit. Voor advies benadert de laborant fysische chemie zijn collega s. De laborant fysische chemie legt verantwoording af aan de leidinggevende. (Hulp-) middelen - Diverse instrumenten en glaswerk. Dit is afhankelijk van de analyse. - Diverse apparatuur (bijvoorbeeld titrator, spectrofotometer, waterbad, reologische apparatuur, verouderingsmachine, oven, trekbank, viscositeitsmeter). Dit is afhankelijk van de analyse. - Chemicaliën - Zuurkast - Persoonlijke beschermingsmiddelen - Werkvoorschriften (SOP s) - Handboek van het apparaat - Database - Kaart voor de registratie van de controlemonsters - Labjournaal Kwaliteit van proces en resultaat De kwaliteit van het proces is afhankelijk van de instelling van de apparatuur en de kwaliteit van het voorbewerkte monster. Een kwalitatief goed proces resulteert in geschikte monsters en betrouwbare analyses en meetwaarden. Dit kan gecontroleerd worden met behulp van controlemonsters. Als die binnen de normen vallen, mag er van uit gegaan worden dat de analyse juist is uitgevoerd. Keuzes en dilemma s - Het stellen van prioriteiten bij spoedanalyses en wanneer verschillende lopende analyses aandacht behoeven. - Het nemen van de juiste beslissingen wanneer er sprake is van uitval of storingen in apparatuur; zelf proberen deze te verhelpen of meteen een monteur of de leidinggevende in (laten) schakelen. Pagina 12 van 30
Kerntaak 3 Beoordeelt meetwaarden en rapporteert hierover De laborant fysische chemie stelt vast of de meetwaarden binnen de vastgestelde specificaties vallen. De laborant fysische chemie beoordeelt de meetwaarden: kloppen ze met de verwachting, waaraan ligt de gevonden afwijking, zijn er geen fouten gemaakt? Daarnaast moeten de controlemonsters kloppen. De meetwaarden worden ingevoerd in de database en de resultaten worden gerapporteerd volgens voorschrift. Hierbij moet de laborant fysische chemie zich bewust zijn wat de relevantie en kritische grenzen van de analyses zijn. Dikwijls betekent rapporteren dat de resultaten worden doorgegeven aan de leidinggevende die de resultaten verifieert. Bij afwijkende meetwaarden wordt de leidinggevende ingeschakeld. Rol /verantwoordelijkheden De laborant fysische chemie toetst zelfstandig de meetwaarden aan de normen. De rapportage wordt veelal gecontroleerd door collega s en geverifieerd door de leidinggevende. Als uit de verwerking van de controlemonsters blijkt dat er afwijkingen zijn, schakelt de laborant fysische chemie zijn leidinggevende in en moet eventueel de analyse opnieuw uitvoeren. Op basis van de gegevens zou de laborant fysische chemie moeten kunnen zien of hij de analyse juist heeft uitgevoerd. De leidinggevende verifieert dit. Complexiteit Betrokkenen Het is van belang om de juiste conclusies te trekken uit de resultaten en de consequenties te overzien van afwijkingen in de meetwaarden. Dit betekent dat de laborant fysische chemie inzicht moet hebben in de betekenis van de meetwaarden en hier kritisch naar moet kijken. In de meeste gevallen zijn er wel werkvoorschriften (SOP s) aanwezig met grenswaarden. Het noteren van meetwaarden moet nauwkeurig gebeuren. Meetwaarden zouden verkeerd genoteerd kunnen worden, waardoor later in het proces een verkeerde beslissing genomen wordt aangaande de productie of vervolgonderzoek bij R&D. Het bijhouden van een labjournaal is daarom belangrijk. Collega s voor de controle van de rapportage en de leidinggevende voor de verifiëring van de resultaten. Ook bij problemen neemt de laborant fysische chemie contact op met de leidinggevende. De (interne) opdrachtgever aan wie gerapporteerd wordt. (Hulp-) middelen - Werkvoorschriften (SOP s) waarop grenswaarden vermeld staan - Computer voor het verwerken van gegevens - Labjournaal met eigen meetgegevens - Lijst met gegevens over de monsters Pagina 13 van 30
Kwaliteit van proces en resultaat De laborant fysische chemie heeft correcte analyseresultaten geproduceerd en de meetwaarden op de juiste wijze gerapporteerd. Keuzes en dilemma s - Het maken van de juiste keuze in geval van afwijkende meetwaarden. Wanneer meetwaarden erg afwijken, kan de laborant fysische chemie aan de leidinggevende aangeven dat het hem goed lijkt een analyse een tweede keer doen. - Bepalen welke resultaten doorgegeven moeten worden. Pagina 14 van 30
Kerntaak 4 Onderhoudt werkplek en apparatuur Regelmatig, maar meestal aan het einde van iedere werkdag ruimt de laborant fysische chemie zijn eigen werkplek op. Hij zorgt ervoor dat afvalstoffen op veilige en milieubewuste wijze worden afgevoerd in de daarvoor bestemde containers of vaten. Voorraden vult hij aan uit eigen magazijn. Gebruikte apparatuur maakt hij schoon en eventuele storingen signaleert hij, verhelpt hij indien mogelijk zelfstandig bij fysische apparatuur en meldt hij bij de leidinggevende of monteur. Indien mogelijk lost hij de storing op. Reeds bij het opstarten van apparatuur zorgt de laborant fysische chemie voor het plegen van onderhoud. De mate hiervan is afhankelijk van de voorschriften. Voor het plegen van onderhoud wordt eerst het logboek van het apparaat geraadpleegd. De verwerking van controlemonsters (met een bekende samenstelling) dient als indicator op de juiste werking van het apparaat. Afhankelijk van het apparaat gebeurt dit voorafgaand aan de analyse of worden controlemonsters (ook) tijdens de analyses meegenomen. Periodiek kalibreert hij de apparatuur. Dit houdt in dat de laborant fysische chemie controleert of de apparatuur nog precies en nauwkeurig genoeg (binnen de gestelde normen) meet. De manier waarop dit gedaan wordt is afhankelijk van het apparaat. Wanneer de uitkomst van de meting buiten de normen valt, moet de apparatuur/ het hulpmiddel worden bijgesteld. Rol /verantwoordelijkheden De laborant fysische chemie is verantwoordelijk voor het schoonhouden van zijn eigen werkplek. Slecht schoongemaakte instrumenten en hulpmiddelen kunnen meetwaarden beïnvloeden. Hij is er verantwoordelijk voor dat de apparatuur gereed is voor de analyses. Hoe de apparatuur gereed gemaakt moet worden ligt vast in SOP s. De laborant fysische chemie voert al deze werkzaamheden zelfstandig uit. Verder komt het regelmatig voor dat een laborant fysische chemie verantwoordelijk is voor één of meerdere fysische apparaten binnen het laboratorium. Hierover heeft hij dan extra instructies gekregen van de fabrikant, zodat hij de werking en precies van het apparaat kan controleren en eenvoudige storingen zelf kan verhelpen of zonodig een monteur kan inschakelen. Complexiteit De werkzaamheden die uitgevoerd moeten worden om de apparatuur voor te bereiden liggen vast in werkvoorschriften (SOP s). Het zijn routinematige handelingen, die vaak wel wat inzicht in de analyseapparatuur vergen en/ of technisch inzicht. Bij problemen wordt meestal de hulp ingeroepen van anderen (degene die voor het apparaat verantwoordelijk is of de leidinggevende). Bij het onderhoud van werkplek en apparatuur is milieubewustzijn en veiligheid van groot belang. Pagina 15 van 30
Omdat er bij fysische proeven vaak sprake is van mechanische apparatuur kan de laborant fysische chemie eenvoudige storingen soms zelf verhelpen. In het andere geval zal hij een monteur in (laten) schakelen. Betrokkenen In principe voert de laborant fysische chemie de werkzaamheden zelfstandig uit. Voor advies benadert de laborant fysische chemie zijn collega s. De laborant fysische chemie legt verantwoording af aan de leidinggevende. Wanneer een monteur een apparaat komt repareren, heeft de laborant fysische chemie contact met hem. (Hulp-) middelen - Schoonmaakmiddelen - Persoonlijke beschermingsmiddelen - Afvalvaten en containers - Werkvoorschriften (SOP s) - Veiligheidsvoorschriften - Kalibratiemonsters - Eventueel zuurkast - Normen voor de kalibratie - De te ijken apparatuur - Lijst om resultaten te noteren of invoermogelijkheid in de computer - Logboek bij de apparatuur - Afhankelijk van de werkzaamheden nog andere benodigdheden, zoals demiwater voor het doorspoelen van de apparatuur - Controlemonsters Kwaliteit van proces en resultaat Het resultaat is een opgeruimde werkplek, schoon glaswerk, schone en goed onderhouden apparatuur die gekalibreerd is volgens de geldende normen en voldoende voorraad. Keuzes en dilemma s - Het in acht nemen van veiligheidsmaatregelen bij het schoonmaken en plegen van onderhoud aan apparatuur. - Bij het schoonmaken moet soms gekozen worden tussen een agressief schoonmaakmiddel, dat wel goed schoonmaakt maar materiaal en milieu aantast en een minder agressief schoonmaakmiddel dat ook iets minder goed schoonmaakt. - Het nemen van de juiste beslissingen wanneer er sprake is van uitval of storingen in apparatuur; hij moet dit aan de leidinggevende melden. Die neemt vervolgens beslissingen ten aanzien van vervolgacties; bijvoorbeeld dat de laborant fysische chemie zelf kan proberen de storing te verhelpen of een monteur in (laten) schakelen. - Als uit de verwerking van de controlemonsters blijkt dat er afwijkingen zijn, moet de laborant fysische chemie met deze informatie iets doen: de controlemonsters nogmaals bepalen, het apparaat controleren en/ of de leidinggevende waarschuwen. - Ook bij hoge werkdruk tijd maken voor onderhoud en schoonmaken. Pagina 16 van 30
Kernopgaven van het beroep Kernopgave 1 Planning versus flexibiliteit De laborant fysische chemie staat voor de opgave om te zorgen voor een overzicht van zijn eigen werkzaamheden en is flexibel wanneer er spoedopdrachten of technische problemen tussendoor komen. In overleg met de leidinggevende wordt de prioriteit van bepaalde werkzaamheden bepaald (spoedopdrachten). Kernopgave 2 Tijd versus werken volgens voorschrift De laborant fysische chemie staat voor de opgave om onder tijdsdruk zijn werk uit te voeren volgens werkvoorschriften, veiligheidsvoorschriften, ARBO-regels, milieuvoorschriften en kwaliteitszorgprocedures. Kernopgave 3 Correct handelen bij afwijkende situaties De laborant fysische chemie staat voor de opgave om in het geval van afwijkingen de juiste stappen te zetten. Voor een groot deel is dit vastgelegd in protocollen, maar ook wanneer er niets is vastgelegd moet hij weten hoe te handelen. Vaak zal dit zijn het inschakelen van de leidinggevende of een senior analist. Kernopgave 4 Tijd versus kwaliteit De laborant fysische chemie staat voor de opgave om zo nauwkeurig mogelijk te werken en fouten in het werk te minimaliseren, ongeacht welke tijdsdruk. De laborant fysische chemie moet veel tegelijk en naast elkaar afwerken en dit toch nauwkeurig en rustig blijven doen. Daar het werk soms sterk routinematig is, is de kans op fouten door verlies van concentratie aanwezig. Kernopgave 5 Inzicht tonen De laborant fysische chemie staat voor de opgave om aan de hand van de meest recente informatie op zijn vakgebied inzicht te tonen in het werk dat hij uitvoert. Hij moet weten waar hij mee bezig is en toont dit inzicht bij het maken van afwegingen. Pagina 17 van 30
Competentiematrix s Kerntaak Kernopgave 1 2 3 4 1 2 3 4 5 1 Monsters nemen X X X X X 2 Monsters controleren X X X X X X 3 Monsters registreren X X X X X X X 4 Monsters verdelen X X X X X 5 Monsters voorbewerken X X X X X X 6 Uitvoeren fysische analyses X X X X X X 7 Uitvoeren routinematige X X X X X X chemische analyses 8 Meetwaarden beoordelen X X X X X X 9 Rapporteren van resultaten X X X X X X 10 Schoonmaken en opruimen X X X X werkplek 11 Onderhouden apparatuur X X X X X 12 Storingen oplossen X X X X X X X X 13 Plannen werkzaamheden X X X X X 14 Veilig en milieubewust werken X X X X X X X X 15 Samenwerken X X X X X 16 Communiceren tijdens X X X X X werkzaamheden 17 matig inzicht ontwikkelen X X X X X X X X X 18 s ontwikkelen X X X X Kerntaken 1. Bewerkt monsters voor 2. Voert fysische en routinematige chemische analyses uit 3. Beoordeelt meetwaarden en rapporteert hierover 4. Onderhoudt werkplek en apparatuur Kernopgaven 1. Planning versus flexibiliteit 2. Tijd versus werken volgens voorschrift 3. Correct handelen bij afwijkingen 4. Tijd versus kwaliteit 5. Inzicht tonen Pagina 18 van 30
s met succescriteria Monsters nemen 1. nemen, zodat die geschikt gemaakt kunnen worden voor analyse. De laborant fysische chemie is in staat om op adequate wijze monsters te (VM) Monsters controleren 2. (VM) Neemt een vastgesteld, representatief monster op de wijze die bij de situatie past Houdt rekening met de tijdsspanne bij het nemen van een monster: als een monster te lang staat kunnen de analyses niet meer worden gedaan Noteert omstandigheden van monstername Labelt de monsters Gaat op de juiste wijze om met eventuele apparatuur Houdt overzicht wanneer er sprake is van spoedopdrachten Werkt volgens de (Engelstalige) voorschriften (SOP s) Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Werkt nauwkeurig en accuraat Raadpleegt leidinggevende bij afwijkingen Monsters die gereed zijn om voorbewerkt te worden De laborant fysische chemie is in staat om op adequate wijze monsters te controleren, zodat duidelijk is of ze geschikt zijn om voor te bewerken. Indien van toepassing: Neemt het monster en de opdracht in ontvangst op klantvriendelijke wijze Administreert het monster op schrift of in een computersysteem (bijvoorbeeld LIMS) Controleert of er voldoende geschikte monsters zijn aangeleverd Controleert of de monsters op de juiste wijze (bijvoorbeeld voorzien van de juiste reagentia) zijn aangeleverd Controleert de monsters aan de hand van (bar)codes of het systeem Controleert de monsters op direct waarneembare kwaliteit met onder andere de zintuigen (bijvoorbeeld op geur, kleur, zuurgraad, gewicht, temperatuur) Noteert eventuele opvallendheden Beslist wanneer hij om meer of andere monsters moet vragen Indien niet voldoende geschikte monstervoorraad is aangeleverd: onderneemt de juiste actie Signaleert spoedopdrachten aan de hand van de spoedsticker en de opdracht en kent hier aan een spoedcode toe Gaat op de juiste wijze om met eventuele apparatuur Werkt volgens de (Engelstalige) voorschriften (SOP s) Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Werkt nauwkeurig, accuraat en geconcentreerd Werkt zelfstandig en raadpleegt leidinggevende bij afwijkingen Registreert gegevens en voert deze in, in het systeem Monsters die geschikt zijn om voorbewerkt te worden Monsters die voldoen aan kwalitatieve en kwantitatieve eisen Pagina 19 van 30
Monsters registreren 3. registratie en administratie rond de voorbewerking en analyse van De laborant fysische chemie is in staat om op adequate wijze de (VM) monsters te verzorgen, zodat altijd duidelijk is wat er met welk monster gebeurd is. Labelt en registreert monsters en opdrachten nauwkeurig, volledig en secuur door het toekennen van analysenummers, eventueel met behulp van apparatuur (bijvoorbeeld LIMS) Zorgt dat de monsters niet door elkaar komen, stroomlijnt grote hoeveelheden en houdt overzicht Stelt meetrapporten en labjournaals op in begrijpelijk Nederlands Signaleert spoedopdrachten aan de hand van spoedstickers en opdracht en kent aan spoedopdrachten aparte codes toe Past computerprogramma s toe bij de administratie van gegevens en voor eenvoudige berekeningen Verzorgt de administratie van het eigen werk Verricht met een databaseprogramma eenvoudige handelingen Noteert meetwaarden en andere gegevens nauwkeurig en werkt accuraat en geconcentreerd Draagt zorg voor correcte archivering van analysegegevens Werkt volgens de (Engelstalige) voorschriften (SOP s) Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Weet hoe te handelen als er iets mis gaat Eigenschappen van monsters zijn geregistreerd en geadministreerd conform de voorschriften Monsters verdelen 4. verdelen, zodat ze de juiste proportie hebben voor voorbewerking. De laborant fysische chemie is in staat om op adequate wijze monsters te (VM) Bepaalt aan de hand van de analyse op welke wijze het monster verdeeld moet worden Werkt nauwkeurig en accuraat Pakt de benodigde materialen om in uit te vullen Verdeelt de voorraad al naar gelang de opdracht Stuurt het restant naar het archief Verdeelt monsters voor spoedanalyses met spoed en houdt hierbij overzicht Werkt volgens de (Engelstalige) voorschriften (SOP s) Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Weet hoe te handelen bij problemen Monsters die gereed zijn om voorbewerkt te worden Pagina 20 van 30
Monsters voorbewerken 5. voor te bewerken, zodat ze geschikt zijn voor analyse. De laborant fysische chemie is in staat om op adequate wijze monsters (VM) Kiest aan de hand van de analyse die gedaan moet worden de juiste wijze van voorbewerking (bijvoorbeeld homogeniseren, stampen, extraheren, destructie, malen, drogen, verdunnen, filtreren, oplossen, toevoegen van reagentia, centrifugeren, wegen, verzagen) Selecteert de juiste hulpmiddelen en controleert deze Zorgt voor controlemonsters Bewerkt het monster voor aan de hand van de voorschriften en de planning Is zich bewust van de rol van monstervoorbewerking in het gehele proces Legt gegevens vast en voert deze in, in het systeem Reageert op correcte wijze wanneer er iets mis gaat, daarbij zowel het tijds- als het kwaliteitsaspect in acht nemend Noteert eventuele opvallendheden en belangrijke gegevens in het labjournaal Zet de eigen werkzaamheden in en stelt prioriteiten bij monsters die met spoed moeten worden voorbewerkt en bij grote hoeveelheden monsters Controleert de houdbaarheid van de reagentia Houdt overzicht bij het verwerken van grote hoeveelheden monsters en houdt de monsters in de juiste volgorde Indien nodig: gebruikt de apparatuur op de juiste manier Werkt volgens de (Engelstalige) voorschriften (SOP s) Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Werkt geordend, netjes, nauwkeurig, accuraat en geconcentreerd Werkt zelfstandig en raadpleegt leidinggevende bij afwijkingen of problemen Monsters die gereed zijn voor de analyse Pagina 21 van 30
Uitvoeren fysische analyses 6. gestandaardiseerde fysische analyses uit te voeren zodat de kwaliteit van De laborant fysische chemie is in staat om op adequate wijze (VM) de monsters bepaald kan worden. Maakt keuze voor de uit te voeren analyse Voert fysische analyses uit zoals sterktemeting, belasting, elasticiteit, corrosie en veroudering, met behulp van diverse specialistische meetapparatuur Bij geautomatiseerde analyses: bedient apparatuur door (controle- )monsters in te brengen en de apparatuur in te stellen Noteert meetwaarden, belangrijke gegevens en eventuele tussenwaarden in een labjournaal Bij geautomatiseerde analyses: begrijpt het belang, de werking en de resultaten van deze analyses Toont inzicht in de werking van apparatuur en instrumenten Bepaalt aan de hand van voorschriften of de uitvoering van een analyse normaal verlopen is Plant de analyses zo efficiënt mogelijk in en stelt prioriteiten bij spoedanalyses en wanneer verschillende lopende analyses aandacht behoeven Registreert gegevens rondom de analyse nauwkeurig Signaleert afwijkingen van het normale patroon en reageert correct Neemt de juiste beslissing bij storingen Werkt zelfstandig en raadpleegt collega s of leidinggevende bij problemen Werkt volgens de (Engelstalige) voorschriften (SOP s) Leest en begrijpt Engelstalige protocollen inclusief vakterminologie Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig ook onder tijdsdruk Werkt nauwkeurig en accuraat Volgens voorschrift uitgevoerde analyses die bruikbare meetresultaten hebben opgeleverd Pagina 22 van 30
Uitvoeren routinematige chemische analyses 7. gestandaardiseerde en routinematige chemische analyses uit te voeren De laborant fysische chemie is in staat om op adequate wijze (VM) zodat de kwaliteit van de monsters bepaald kan worden. Maakt keuze voor de uit te voeren analyse Voert natchemische analyses uit (bijvoorbeeld titraties) aan grondstoffen, halffabrikaten, eindproducten en eventueel afvalstoffen Voert instrumentele analyses uit (elektrochemie, chromatografie, spectofotometrie of fysische chemie) aan grondstoffen, halffabrikaten, eindproducten en eventueel afvalstoffen Bij geautomatiseerde analyses: bedient apparatuur door (controle- )monsters in te brengen en de apparatuur in te stellen Bij geautomatiseerde analyses: noteert meetwaarden door het scherm af te lezen, eventuele tussenwaarden te noteren en eventueel de tijd bij te houden Bij geautomatiseerde analyses: begrijpt het belang, de werking en de resultaten van deze analyses Hanteert instrumenten als ph-meter, bovenweger en titrator op correcte wijze Toont inzicht in de werking van apparatuur en instrumenten Bepaalt aan de hand van voorschriften of de uitvoering van een analyse normaal verlopen is Plant de analyses zo efficiënt mogelijk in en stelt prioriteiten bij spoedanalyses en wanneer verschillende lopende analyses aandacht behoeven Registreert gegevens rondom de analyse nauwkeurig Signaleert afwijkingen van het normale patroon en reageert correct Werkt zelfstandig en raadpleegt collega s of leidinggevende bij problemen Werkt volgens de (Engelstalige) voorschriften (SOP s) Leest en begrijpt Engelstalige protocollen inclusief vakterminologie Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig ook onder tijdsdruk Werkt nauwkeurig en accuraat Werkt zelfstandig Volgens voorschrift uitgevoerde analyses die bruikbare meetresultaten hebben opgeleverd Pagina 23 van 30
Meetwaarden beoordelen 8. meetwaarden te beoordelen zodat conclusies kunnen worden getrokken. De laborant fysische chemie is in staat om op adequate wijze (VM) Controleert de verkregen meetwaarden Stelt vast of de meetwaarden binnen de gegeven grenswaarden vallen en voldoen aan de kwaliteitsnormen Stelt vast of de controlemonsters de juiste waarden hebben Zorgt voor een betrouwbare interpretatie van de resultaten Noteert de meetwaarden nauwkeurig in het labjournaal en in de database Werkt volgens de (Engelstalige) voorschriften (SOP s) Toont inzicht in de betekenis van de meetwaarden Kijkt kritisch naar de meetwaarden Onderneemt actie als de waarden niet binnen de grenswaarden vallen: schakelt de leidinggevende In en doet eventueel de analyse over of controleert apparatuur Stelt vast of de proef juist is uitgevoerd Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens Overziet consequenties van afwijkingen in meetwaarden Voert juiste berekeningen uit met behulp van natuurkundige grootheden als tijd, massa, dichtheid, kracht, druk, arbeid, vermogen, energie, warmte en temperatuur, met bijbehorende eenheden en afgeleide eenheden Leest en interpreteert grafieken en tabellen Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Werkt nauwkeurig en accuraat De meetwaarden zijn op de juiste manier beoordeeld en er zijn conclusies uit getrokken Rapporteren van resultaten 9. meetwaarden te rapporteren zodat eventuele actie kan worden De laborant fysische chemie is in staat om op adequate wijze over de (VM) ondernomen. Rapporteert volgens voorschrift Voert resultaten in op formulieren en/ of in de computer Gebruikt de hulpmiddelen (bijvoorbeeld de computer of een format voor een rapport) op de juiste manier Laat de verkregen meetwaarden controleren door een collega Werkt volgens de (Engelstalige) voorschriften (SOP s) Maakt er melding van als de waarden niet binnen de grenswaarden vallen Geeft aanbevelingen of zijn ideeën omtrent de uitslag weer Bepaalt welke resultaten doorgegeven moeten worden Is zich bij de rapportage bewust wat de relevantie en de kritische grenzen van de analyse zijn Heeft inzicht in de betekenis van de meetwaarden en kijkt hier kritisch naar Communiceert zowel mondeling als schriftelijk helder Geeft resultaten aan de leidinggevende en laat ze door hem autoriseren Indien van toepassing: geeft uitslag door aan interne klant Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Werkt nauwkeurig en accuraat Een duidelijke rapportage volgens de voorschriften Pagina 24 van 30
Schoonmaken en opruimen werkplek 10. schoon te maken en zijn werkplek op te ruimen, met als doel een ordelijk De laborant fysische chemie is in staat om op adequate wijze apparatuur (VM) laboratorium. Onderhouden apparatuur 11. (VM) Gebruikt de juiste middelen bij het schoonmaken en opruimen Zorgt op eigen initiatief voor een ordelijke en schone werkplek/ laboratorium, ook onder hoge werkdruk Indien van toepassing: voert afvalstoffen op veilige en milieubewuste wijze af naar de juiste container en geeft aan wanneer deze container vol is Verwerkt afval volgens het geldende systeem van afvalverwerking Maakt gebruikte apparatuur (op gezette tijden) schoon Gaat zorgvuldig en grondig te werk Vult voorraden aan uit eigen magazijn Werkt volgens de (Engelstalige) voorschriften (SOP s) Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Werkt zelfstandig Een ordelijk laboratorium De laborant fysische chemie is in staat om op adequate wijze eenvoudig onderhoud aan apparatuur te plegen, zodat hij er zeker van is met goed werkende apparatuur te werken. Bepaalt de mate van onderhoud per apparaat Kiest de wijze van kalibreren afhankelijk van het apparaat Controleert zelfstandig de werking van de apparatuur met behulp van controlemonsters en grenswaarden, kalibreert apparatuur Controleert of het apparaat aan de normen voldoet Stelt apparatuur en hulpmiddelen bij indien de waarden buiten de normen vielen Signaleert storingen en blijft rustig bij storingen en meldt storingen aan de leidinggevende Geeft aan of de komst van een monteur noodzakelijk is Maakt keuzes op basis van inzicht in de werking van de apparatuur Pleegt zelfstandig eenvoudig preventief onderhoud Gebruikt het logboek en/ of de handleiding van de apparatuur Vervangt slijtagegevoelige onderdelen van fysische apparatuur Interpreteert Nederlandstalige en Engelstalige handleidingen Informeert leidinggevende over de staat van onderhoud en kwaliteit van apparatuur Vult voorraden aan Werkt nauwkeurig en accuraat Werkt volgens de (Engelstalige) voorschriften (SOP s) Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Werkt zelfstandig Goed werkende apparatuur Pagina 25 van 30
Storingen oplossen 12. te lossen, zodat de werkzaamheden in het laboratorium goede doorgang De laborant fysische chemie is in staat om op adequate wijze storingen op (VM) kunnen vinden. Plannen werkzaamheden 13. (BOS) Lokaliseert de storing Toont inzicht in de technische werking van de apparatuur Gebruikt het logboek of de handleiding van de apparatuur Rapporteert storingen (aan de leidinggevende) Geeft aan of de komst van een monteur noodzakelijk is Verhelpt eenvoudige storingen aan fysische apparatuur indien toegestaan en mogelijk zelfstandig Blijft rustig bij storingen Werkt nauwkeurig en accuraat Werkt volgens de (Engelstalige) voorschriften (SOP s) Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk De storing is snel en vakkundig opgelost De laborant fysische chemie is in staat om op adequate wijze zijn eigen werkzaamheden te plannen. Stelt prioriteiten in de eigen werkzaamheden Zet de eigen werkzaamheden in een logische volgorde in en is flexibel bij spoedopdrachten Overlegt met andere betrokkenen en leidinggevende Houdt zich aan regels en afspraken Brengt anderen tijdig op de hoogte als de werkzaamheden niet volgens planning uitgevoerd kunnen worden Maakt zonodig ruimte in de eigen planning voor het overnemen van werkzaamheden van anderen Schakelt indien nodig de leidinggevende in Maakt effectief en efficiënt gebruik van de beschikbare tijd en middelen Beseft de gevolgen van het niet halen van de planning, voor de klant en collega s Houdt overzicht over de duur van de werkzaamheden, de prioriteiten en de voorwaardelijkheden ervan Houdt rekening met gevolgen van individuele acties voor anderen binnen het team Werkt nauwkeurig en accuraat Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Goede planning van de werkzaamheden, zodat deze tijdig en op een efficiënte wijze worden uitgevoerd Pagina 26 van 30
Veilig en milieubewust werken 14. voorschriften voor veiligheid, milieu en Arbo te werken, zodat het werk De laborant fysische chemie is in staat om op adequate wijze volgens (VM) verantwoord wordt uitgevoerd. Handelt conform de (anderstalige) voorschriften op het gebied van veiligheid, milieu en arbeidsomstandigheden Signaleert ommissies en verschillen in voorschriften op het gebied van veiligheid, milieu en arbeidsomstandigheden en rapporteert deze Reageert alert en actief op (het ontstaan van) onveilige situaties Meldt onveilige situaties bij de verantwoordelijke persoon Blijft rustig in moeilijke situaties Houdt de eigen werkplek overzichtelijk Gebruikt materialen, gereedschappen, materieel en persoonlijke beschermingsmiddelen op de juiste wijze Handelt volgens de voorschriften in het geval van een calamiteit Verzamelt afval en restmateriaal, sorteert dit en voert dit af volgens voorschriften Werkt ook in eventuele avonddiensten geconcentreerd Het werk wordt conform de voorschriften voor veiligheid, milieu en Arbo uitgevoerd Er is een adequate handelswijze indien er een calamiteit is Pagina 27 van 30
Samenwerken 15. (BOS, SC) De laborant fysische chemie is in staat om op adequate wijze samen te werken met collega s en leidinggevenden, zodat er een prettige werksfeer heerst en het werk zo goed mogelijk uitgevoerd wordt. Communiceert in begrijpelijke taal met anderen Draagt bij aan een positieve werksfeer en toont interesse in het werk van anderen Past zich aan de bedrijfscultuur aan Maakt werkafspraken met collega s Komt gemaakte afspraken na Gaat in goede harmonie om met collega s en leidinggevende Verstrekt relevante informatie aan alle belanghebbenden Houdt rekening met gevolgen van individuele acties voor anderen binnen het team Kent de eigen verantwoordelijkheden en handelt daarnaar Luistert naar collega s en houdt rekening met wat door hen gezegd wordt Houdt rekening met verschillen tussen mensen en hun manier van werken Vraagt collega s om hulp als hij er zelf niet uitkomt Geeft aan wanneer de werkdruk te hoog is Neemt indien nodig werkzaamheden over van collega s Indien van toepassing: bereidt werkoverleg voor, woont het overleg actief bij en maakt besluitenlijst Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Gaat respectvol om met mensen van andere disciplines, houdt rekening met de werkzaamheden van derden en overlegt bij eventuele problemen Zorgt voor een duidelijke werkoverdracht naar collega s Zoekt, als eigen taken afgerond zijn, naar een andere klus/project of vraagt hiernaar bij zijn collega s of leidinggevende. Heeft inzicht in de werkzaamheden van collega s Brengt anderen tijdig op de hoogte als de werkzaamheden niet volgens planning uitgevoerd kunnen worden en beseft de gevolgen hiervan De laborant fysische chemie functioneert effectief en efficiënt binnen een team De laborant fysische chemie levert in een prettige werksfeer met anderen een gezamenlijke presentatie om doelen te realiseren Pagina 28 van 30