Europees Parlement 2014-2019 Commissie verzoekschriften 27.1.2016 MEDEDELING AAN DE LEDEN Betreft: Verzoekschrift nr. 2032/2013, ingediend door Nuria Menendez de Llano Rodriguez (Spaanse nationaliteit), over de schending van de EU-wetgeving inzake de bescherming van wolven in de regio Asturië (Spanje) 1. Samenvatting van het verzoekschrift Indienster beweert dat in de regio Asturië door overheidsorganen EU-wetgeving inzake de bescherming van wolven wordt geschonden. Indienster beklaagt zich met name over het volgende: a) de administratieve beschikkingen op grond waarvan het doden van Iberische wolven wordt toegestaan, worden niet gepubliceerd, b) de autoriteiten stellen geen tweejaarlijks verslag op voor de Commissie over uitzonderingen waarvoor toestemming is gegeven, c) zij voldoen niet aan de verplichting om soorten in staat te stellen in hun natuurlijke omgeving te leven, d.i. in vrije zones, in gesloten gebieden met exclusieve toegang of in onbeheerde gebieden, d) zij voldoen niet aan de verplichting de populatie te controleren, wat de enige succesvolle manier is om schade aan de Iberische wolf te voorkomen, e) de verplichting om milieuplanningsinstrumenten voor de instandhouding van soorten te ontwikkelen wordt genegeerd. Indienster dringt aan op een onderzoek naar deze schendingen door de Spaanse staat in Asturië, met name in het nationaal park "Picos de Europa". 2. Ontvankelijkheid Ontvankelijk verklaard op 7 augustus 2014. De Commissie is om inlichtingen verzocht (artikel 216, lid 6, van het Reglement). 3. Antwoord van de Commissie, ontvangen op vrijdag 30 januari 2015 Indienster is van oordeel dat de vermeende niet-publicatie van de beschikkingen op grond waarvan de jacht op Iberische wolven wordt toegestaan, een inbreuk vormt op de bepalingen CM\1084904.doc PE546.918v03-00 In verscheidenheid verenigd
van Richtlijn 2003/4/EG 1. Indienster is daarnaast van mening dat het beheer van de wolvenpopulatie in Asturië neerkomt op een schending van de bepalingen van de habitatrichtlijn, met name wat betreft de tenuitvoerlegging van de uitzonderingen zoals bedoeld in artikel 16 en het bepaalde in artikel 15. Indienster maakt bovendien bezwaar tegen de schending van de verplichting om speciale beschermingszones aan te wijzen en de nodige instandhoudingsmaatregelen te treffen in overeenstemming met de artikelen 4, lid 4, en 6, lid 1, van de richtlijn. Opmerkingen van de Commissie Wat de vermeende inbreuk op het recht van indienster op toegang tot informatie betreft, zoals bedoeld in artikel 7 van Richtlijn 2003/4/EG, zij gesteld dat overheden verplicht zijn milieuinformatie waarover zij beschikken, openbaar te maken. De Commissie is ervan op de hoogte 2 dat de jachtvergunningen 3 openbaar zijn gemaakt in het hoofdkantoor van het nationaal park "Picos de Europa" en niets een toetsing voor een rechtbank in de weg stond. De wolvenpopulatie in Spanje ten noorden van de Duero - waar ook de regio Asturië zich bevindt - is opgenomen in bijlage V van de habitatrichtlijn. Volgens artikel 14 is het daarom toegestaan om deze dieren, die in de betreffende bijlage zijn opgenomen, in het wild te vangen en te exploiteren, op voorwaarde dat dit de gunstige staat van instandhouding niet in de weg staat. Het doden van wolven is derhalve toegestaan op grond van artikel 14 en bijgevolg niet noodzakelijkerwijs onderworpen aan de uitzonderingsregel zoals bedoeld in artikel 16 van de richtlijn. De Commissie merkt op dat er sinds 2002 een beheerplan bestaat voor de wolvenpopulatie in Asturië en dat op dit moment aan een nieuw beheerplan wordt gewerkt 4. Volgens het meest recente, door de Spaanse autoriteiten in overeenstemming met artikel 17 van de habitatrichtlijn ingediende verslag 5 verkeert de wolvenpopulatie in Spanje, zowel in de Atlantische als de mediterrane biogeografische regio, in een gunstige staat van instandhouding, met uitzondering van de resterende wolvenpopulatie in Sierra Morena. De wolvenjacht in Asturië is derhalve toegestaan onder de algemene bepalingen van de habitatrichtlijn, op voorwaarde dat de jacht verenigbaar is met de handhaving van een gunstige staat van instandhouding, en dit betekent dan ook dat de vereisten voor de tenuitvoerlegging van de uitzonderingsregel zoals bedoeld in artikel 16 (met inbegrip van de rapportageverplichting zoals bedoeld in artikel 16, lid 2, en de voorwaarde van een nietbevredigend alternatief) hier niet van toepassing zijn. 1 Richtlijn 2003/4/EG van het Europees Parlement en de Raad van 28 januari 2003 inzake de toegang van het publiek tot milieu-informatie en tot intrekking van Richtlijn 90/313/EEG van de Raad. PB L 41 van 14.2.2003 2 Hooggerechtshof van Asturië (Tribunal Superior de Justicia de Asturias). Rechtszaal van bestuursrechtelijke geschillen (Sala de lo Contencioso-Administrativo). Vonnis (sentencia) 90067/2014. 3 Vaststelling van het doel en de rechtvaardiging van de vergunning, de wetenschappelijke achtergrond, de betroffen soorten en de jachtmethoden. 4 https://sede.asturias.es/portal/site/asturias/menuitem.1003733838db7342ebc4e191100000f7/?vgnextoid=d7d79d 16b61ee010VgnVCM1000000100007fRCRD&fecha=16/11/2013&refArticulo=2013-21327&i18n.http.lang=es 5 Zie: http://art17.eionet.europa.eu/article17/reports2012/species/report/ PE546.918v03-00 2/2 CM\1084904.doc
Artikel 15 van de habitatrichtlijn verbiedt het gebruik van aselecte methoden voor het vangen en doden van dieren. De Commissie beschikt niet over informatie die erop duidt dat bij de wolvenjacht in Asturië aselecte methoden zouden worden gebruikt. Indienster maakt tot slot bezwaar tegen het feit dat de Spaanse autoriteiten geen zones van communautair belang als speciale beschermingszones hebben aangewezen, zoals verplicht uit hoofde van artikel 4, lid 4, van de habitatrichtlijn, en niet de nodige instandhoudingsmaatregelen hebben getroffen in overeenstemming met artikel 6, lid 1, van de richtlijn. Wat dit betreft, zij erop gewezen dat in artikel 4, lid 4, van de habitatrichtlijn wordt gesteld dat de lidstaten zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen zes jaar, gebieden van communautair belang moeten aanwijzen als speciale beschermingszones. In overeenstemming met artikel 6, lid 1, treffen de lidstaten voor de speciale beschermingszones de nodige instandhoudingsmaatregelen die beantwoorden aan de ecologische vereisten van de typen natuurlijke habitats van bijlage I en de soorten van bijlage II die in die gebieden voorkomen. De Commissie houdt nauwlettend toezicht op de tenuitvoerlegging van deze bepalingen door de lidstaten en heeft meerdere lidstaten, waaronder Spanje, om inlichtingen verzocht over de geboekte vooruitgang ten aanzien van het aanwijzen van speciale instandhoudingsgebieden en het treffen van de nodige instandhoudingsmaatregelen in overeenstemming met artikel 6, lid 1, van de habitatrichtlijn. De Commissie blijft toezicht houden op de vorderingen bij de tenuitvoerlegging van deze bepalingen van de habitatrichtlijn, en zal te zijner tijd de nodige maatregelen nemen. Conclusie In het licht van het voorgaande heeft de Commissie bij het beheer van de wolvenpopulatie in de regio Asturië geen schending van de bepalingen van de habitatrichtlijn geconstateerd. Wat het aanwijzen van speciale instandhoudingszones en het treffen van de nodige instandhoudingsmaatregelen betreft, zoals bedoeld in de artikelen 4, lid 4, en 6, lid 1, blijft de Commissie toezicht houden op de tenuitvoerlegging van deze bepalingen en zal zij te zijner tijd de nodige maatregelen nemen. 4. Aanvullend antwoord van de Commissie, ontvangen op 30 oktober 2015 Het tweede beheerplan voor de wolvenpopulatie in Asturië, dat op 25 maart 2015 is vastgesteld 1, is gericht op de instandhouding van de soorten in de regio en moet hiermee bijdragen tot het bereiken van een gunstige staat van instandhouding van de wolvenpopulatie in het noordwesten van het Iberisch Schiereiland. Het beheerplan voorziet zowel in een reeks maatregelen voor de instandhouding van de soort als in een kader voor het eventueel doden van wolven ter beperking van de omvang van de populatie. Zoals in het eerste antwoord van de Commissie is uitgelegd, is het doden van wolven in Asturië toegestaan krachtens de bepalingen van de habitatrichtlijn, op voorwaarde dat het doden van de dieren verenigbaar is met de handhaving van een gunstige staat van instandhouding. In verband met de bezwaren van indienster tegen het feit dat er geen zones van communautair belang als speciale beschermingszones zijn aangewezen in de regio Asturië, heeft de 1 https://sede.asturias.es/bopa/2015/04/06/2015-05930.pdf CM\1084904.doc 3/3 PE546.918v03-00
Commissie in februari 2015 een horizontale inbreukprocedure tegen Spanje ingeleid (ref. 2015/2003) wegens het onvoldoende naleven van artikel 4, lid 4 en artikel 6, lid 1, van de habitatrichtlijn met betrekking tot het aanwijzen van speciale beschermingszones en het treffen van de nodige instandhoudingsmaatregelen voor deze gebieden. Volgens de informatie die de Spaanse autoriteiten in het kader van deze lopende inbreukprocedure hebben verstrekt, zijn de 49 gebieden van communautair belang die Asturië rijk is, reeds aangewezen als speciale beschermingszones en zijn voor al deze gebieden geïntegreerde beheersinstrumenten ontwikkeld. Conclusie De Commissie heeft niet kunnen vaststellen dat bij het beheer van de wolvenpopulatie in de regio Asturië sprake is van een schending van de bepalingen van de habitatrichtlijn. 5. Aanvullend antwoord van de Commissie (REV II), ontvangen op 27 januari 2016 De Commissie heeft de 22 aanvullende documenten die door indienster november 2015 heeft verstrekt, onder de loep genomen. Indienster is van oordeel dat de Commissie in haar vorige mededelingen niet voldoende antwoord had gegeven op alle kwesties die zij in haar indiening had aangekaart. Indienster is meer in het bijzonder van mening dat het beheer van de wolvenpopulatie in de regio Asturië voor wat betreft vijf aspecten neerkomt op een schending van de EU-milieuwetgeving. De opmerkingen van de Commissie met betrekking tot deze vijf aspecten luiden als volgt. - Het niet-publiceren van de administratieve resoluties op grond waarvan het doden van wolven wordt toegestaan in de regio Asturië. Richtlijn 2003/4/EC van 28 januari 2003 inzake de toegang van het publiek tot milieuinformatie en tot intrekking van Richtlijn 90/313/EEG van de Raad waarborgt de doeltreffende toepassing op EU-niveau van de bepalingen inzake de toegang van het publiek tot milieu-informatie die voortvloeien uit het Verdrag van Aarhus. Overeenkomstig artikel 6 van bovenvermelde richtlijn, waarborgen de lidstaten dat een aanvrager die meent dat zijn verzoek om informatie is veronachtzaamd, ten onrechte (geheel of gedeeltelijk) is afgewezen, onvoldoende is beantwoord of op andere wijze niet is behandeld overeenkomstig de bepalingen van de richtlijn, toegang heeft tot een procedure waarin het handelen of nalaten van de betrokken overheidsinstantie opnieuw door die of door een andere overheidsinstantie, dan wel door een bij wet opgericht onafhankelijk en onpartijdig orgaan bestuursrechtelijk kan worden getoetst. Dit moet een snelle procedure zijn waaraan weinig of geen kosten verbonden zijn. De lidstaten zorgen ervoor dat een aanvrager, naast de in de vorige alinea bedoelde beroepsprocedure, toegang heeft tot een beroepsprocedure voor een rechterlijke instantie of een ander, bij wet opgericht onafhankelijk en onpartijdig orgaan, waarin het handelen of nalaten van de betrokken overheidsinstantie kan worden getoetst en waarvan de beslissingen definitief kunnen worden. Indienster heeft niet aangetoond of zij gebruik heeft gemaakt van de nationale beroepsprocedures zoals bedoeld in Richtlijn 2003/4/EG. De Commissie kan in dit geval PE546.918v03-00 4/4 CM\1084904.doc
enkel overwegen om verdere maatregelen te nemen als de beroepsprocedure bij een nationale rechtbank of een onafhankelijk orgaan voltooid is en als daar vastgesteld is dat het verzoek niet behandeld was volgens de bepalingen van de richtlijn. - Het niet-indienen van een verslag over de toepassing van afwijkingen door de regionale autoriteiten van Asturië, in overeenstemming met artikel 16 van de habitatrichtlijn. De wolvenpopulatie in Spanje ten noorden van de Duero - waar ook de regio Asturië zich bevindt - is opgenomen in bijlage V van de habitatrichtlijn. Volgens artikel 14 is het daarom toegestaan om deze dieren in het wild te vangen en te exploiteren, op voorwaarde dat dit de gunstige staat van instandhouding niet in de weg staat. Het doden van wolven is derhalve toegestaan op grond van de bepalingen van artikel 14 en bijgevolg niet onderworpen aan de uitzonderingsregel zoals bedoeld in artikel 16 van de richtlijn. De noodzaak om voor uitzonderingen een verslag op te stellen, volgens de bepalingen van artikel 16, lid 2, van de habitatrichtlijn, heeft derhalve geen betrekking op de wolvenpopulatie in de regio Asturië. - Inbreuk op de verplichting om de soorten in hun natuurlijk verspreidingsgebied te behouden. Zoals hierboven werd uiteengezet, is het op grond van de richtlijn toegestaan om wolven uit de regio Asturië in het wild te vangen en te exploiteren, op voorwaarde dat dit de gunstige staat van instandhouding niet in de weg staat. Volgens het meest recente ingediende verslag door de Spaanse autoriteiten in overeenstemming met artikel 17 van de habitatrichtlijn, verkeert de Spaanse Atlantische wolvenpopulatie in een gunstige staat van instandhouding. Deze beoordeling betreft alle relevante parameters, inclusief het natuurlijke verspreidingsgebied van de soorten. Het tweede beheerplan voor de wolvenpopulatie in Asturië, dat op 25 maart 2015 is vastgesteld, is gericht op de instandhouding van de soorten in de regio en moet hiermee bijdragen tot het bereiken van een gunstige staat van instandhouding van de wolvenpopulatie in het noordwesten van het Iberisch Schiereiland. Het voorziet zowel in maatregelen voor de instandhouding van de soorten als in een kader voor het eventueel doden van wolven ter beperking van de populatie. - Niet-naleving van de voorwaarde om aan te tonen dat er "geen andere bevredigende oplossing" bestaat ter voorkoming van schade aan veehouderijen, zoals bepaald in artikel 16 van de habitatrichtlijn. Het is op grond van de richtlijn toegestaan om in wolven uit Asturië in het wild te vangen en te exploiteren, op voorwaarde dat dit de gunstige staat van instandhouding niet in de weg staat. Het is niet onderworpen aan de uitzonderingsregel zoals bedoeld in artikel 16. De voorwaarde van "geen andere bevredigende oplossing" voor het toepassen van afwijkingen zoals bedoeld in artikel 16 is hier derhalve niet van toepassing. - Onvoldoende aanwijzing van speciale beschermingszones en inrichting van de nodige instandhoudingsmaatregelen van deze gebieden in Asturië. De Commissie merkt op dat de 49 gebieden van communautair belang in de regio Asturië reeds zijn aangewezen als speciale beschermingszones en zijn voor al deze gebieden CM\1084904.doc 5/5 PE546.918v03-00
geïntegreerde beheersinstrumenten ontwikkeld. Conclusie Gezien deze omstandigheden zal de Commissie in dit stadium geen verder gevolg geven aan de in dit verzoekschrift aangekaarte kwesties. PE546.918v03-00 6/6 CM\1084904.doc