Beroepstypering Assemblage vakkracht mechatronica Algemene informatie datum: 12-03-2003 versie: 04 Onder regie van kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven Ontwikkeld door: Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Kenteq Kenteq Afdeling Kwalificatiestructuur Brondocument(en) Beroepsprofiel Assemblage vakkracht mechatronica uit handboek beroepsprofielen metaal Dijk 12 - juni 2001 Legitimering beroepscompetentieprofiel door: - op format vereisten - op de inhoud Mogelijke functiebenamingen Assemblage monteur Assemblage monteur-deelmontage Assemblagemonteur 2 Deelmontage monteur Mechatronica monteur Monteur mechatronica Beroepsbeschrijving Beroepscontext/ Werkzaamheden Sociale partners in de metaal en werktuigbouw d.d. juni 2001. Legitimering van de daarvan afgeleide beroepscompetentieprofielen door resonansgroepen samengesteld op aanwijzing van de brancheorganisaties Koninklijke Metaalunie en de FME-CWM: KBB Kenteq d.d. 21-05-2002 Resonansgroep Machine en apparatenbouw d.d. 11-06-2002 De Assemblage vakkracht mechatronica is hoofdzakelijk werkzaam bij de grotere metaalbedrijven (vanaf 100 werknemers) die behoren tot de sector machine-industrie en apparatenbouw. Het gaat hier zowel om toeleverende bedrijven die halffabrikaten aanleveren als om bedrijven die het complete eindproduct vervaardigen. Het gaat hier om bedrijven die mechatronische producten vervaardigen. Dit betekent dat de bedrijven machines of onderdelen van machines vervaardigen die naast een bewegingsproces ook een beheersingsproces bevatten. Het beheersingsproces betreft de aansturing van het mechanisme door technische informatica. Te denken valt aan allerlei plaatsing- en sorteermachines (pick and place) of andere productiemachines met hoge nauwkeurigheid en grote snelheden. Of ook lasrobots, volautomatische melkmachines, kopieermachines en vele andere. De Assemblage vakkracht mechatronica werkt uitsluitend binnen het bedrijf, meestal in een Assemblage hal en soms in geconditioneerde ruimten (o.a. cleanroom). De Assemblage vakkracht mechatronica assembleert en monteert zelfstandig componenten en onderdelen tot mechatronische (half) producten aan de hand van werktekeningen en instructies, door eenvoudige verbindingstechnieken. Hij controleert zijn werk op maatvoering en compleetheid en hij administreert zijn werk. Zijn werkzaamheden zijn seriematig en relatief langcyclisch.
Rol en verantwoordelijkheden Omdat de onderdelen en componenten kwetsbaar kunnen zijn, bestaat de kans op beschadiging. De Assemblage vakkracht mechatronica moet voorzichtig en zorgvuldig te werk gaan. Dat vereist grote nauwkeurigheid en fijnmotorische vaardigheden. Van de Assemblage vakkracht mechatronica wordt vooral verwacht dat hij zelfstandig volgens voorschrift en nauwkeurig assembleert. Daarnaast wordt ook van hem verwacht dat hij onregelmatigheden signaleert. Hij is verantwoordelijk voor de juiste montage van de producten en voor correcte maatvoering. Bij afwijkingen maakt de Assemblage vakkracht mechatronica daarvan melding. Verder is hij verantwoordelijk voor een goede administratie van zijn werkzaamheden. In bedrijven waar in teams gewerkt wordt is er ook nog sprake van collectieve verantwoordelijkheid voor de geleverde producten. Soms houdt hij toezicht op de werkzaamheden van de assistent Assemblage vakkracht. Het afbreukrisico is laag. Het grootste afbreukrisico bestaat uit het beschadigen van onderdelen tijdens de assemblage/montage. De complexiteit van het werk wordt vooral bepaald door de volgende factoren: De Assemblage vakkracht mechatronica moet vanaf tekeningen en handleidingen de werkvolgorde in acht nemen en alles op de juiste manier assembleren en monteren. Het behouden van het overzicht hierbij wordt als grootste knelpunt beschouwd. (De verbindingstechnieken zijn redelijk eenvoudig.) Typerende beroepshouding Voor de Assemblage vakkracht mechatronica zijn zorgvuldigheid en nauwkeurigheid zeer belangrijk. Hij moet voorzichtig en geconcentreerd kunnen werken en daarnaast moet hij zeer alert en anticiperend zijn op onregelmatigheden en afwijkingen. Eventueel moet hij het initiatief nemen voor het vinden van oplossingen. Ook moet de Assemblage vakkracht mechatronica over een redelijke zelfstandigheid beschikken en ook kwaliteitsbewustzijn is belangrijk. Voor een optimale taakuitoefening zijn communicatieve vaardigheden nodig terwijl sociale vaardigheden nodig zijn voor collegialiteit en sfeer. Gezien de snelle ontwikkelingen in het vakgebied mechatronica moet hij ook over een redelijke leerbereidheid beschikken. Trends/innovaties Marktontwikkelingen Er zijn geen marktontwikkelingen bekend die van invloed zijn op het werk van de Assemblage vakkracht mechatronica. Wetgeving/ overheidsregulering Technologische ontwikkelingen Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen Er zijn geen gegevens bekend met betrekking tot wetgeving/overheidsregulering die van invloed zijn op het werk van de Assemblage vakkracht mechatronica. De producten zijn te kenmerken als technisch hoogwaardige producten en zijn vaak innovatief. Zij maken vaak gebruik van de nieuwste technieken. Het aantal toegepaste technieken in het vakgebied neemt steeds toe. (bijv. lasertechniek) Belangrijkste trend voor deze Assemblage vakkracht mechatronica betreft de voortdurende veranderingen in logistieke planning en verdeling van werkzaamheden. De werkzaamheden worden hierdoor complexer of eenvoudiger.
Internationale ontwikkelingen Loopbaanmogelijkheden Er zijn geen internationale ontwikkelingen bekend die van invloed zijn op de werkzaamheden van de Assemblage vakkracht mechatronica. De Assemblage vakkracht mechatronica kan doorgroeien naar monteur - tester mechatronica, maar ook de machinebouwer en machinebouwer allround zijn mogelijkheden. Door de verschillende technische velden waarin de assemblage vakkracht mechatronica werkt zijn er ook mogelijkheden in andere beroepskolommen bijvoorbeeld in storing en onderhoud en in de elektromontage. Kerntaken van het beroep 1. Interpreteert informatie en bereidt eigen werk voor 2. Assembleert componenten van mechatronische producten 3. Meet en controleert eigen werk
Kerntaak 1 Interpreteert informatie en bereidt eigen werk voor Proces Rol/verantwoordelijkheden Betrokkenen (hulp-) middelen Kwaliteit Keuzes en dilemma s De Assemblage vakkracht mechatronica ontvangt informatie van de leidinggevende in de vorm van voorgestructureerde werkplannen, tekeningen en mondelinge instructies. Tevens kan hij eenvoudige pneumatische en hydraulische schema s ontvangen. Hij interpreteert de informatie ten behoeve van de assemblage van componenten. Vervolgens controleert hij de aangeleverde componenten en materialen op beschadiging en compleetheid, alsmede de te gebruiken gereedschappen en meetgereedschappen. Hij stelt de te gebruiken gereedschappen indien nodig af. Het interpreteren van informatie en het voorbereiden van het eigen werk vindt binnen het bedrijf plaats. De Assemblage vakkracht mechatronica werkt zelfstandig, onder begeleiding van een direct leidinggevende. De complexiteit van het interpreteren van informatie en het voorbereiden van het eigen werk wordt met name bepaald door de volgende factor: het vereiste overzicht over de te verrichten werkzaamheden en de voorgeschreven werkvolgorde. De Assemblage vakkracht mechatronica werkt alleen. Hij heeft contact binnen de afdeling. Alle gangbare relevante gereedschappen en beschermingsmiddelen. De Assemblage vakkracht mechatronica dient de instructies zodanig te begrijpen en interpreteren dat hij de componenten van mechatronische producten foutloos kan assembleren. Bij complexere mechatronische producten moet hij het overzicht over de assemblageproces bewaren en de werkvolgorde in acht houden. De Assemblage vakkracht mechatronica moet alert zijn op fouten en onregelmatigheden in de aangeleverde informatie, de componenten en gereedschappen. De Assemblage vakkracht mechatronica staat voor de opgave informatie te interpreteren en het eigen werk voor te bereiden. Hierbij kan hij worden geconfronteerd met een situatie waardoor het werk niet meer optimaal kan worden uitgevoerd. Daarbij kan het gaan om de volgende situaties: ontbrekende, onduidelijke of naar zijn mening onjuiste informatie; niet optimaal functionerende gereedschappen en meetgereedschappen; beschadigingen aan componenten; wijzigingen in de productieplanning. Daarbij is de Assemblage vakkracht mechatronica genoodzaakt een afwijkende situatie tijdig te signaleren en adequate maatregelen te nemen om deze situatie op te lossen. Daarvoor moet hij zijn communicatieve vaardigheden, flexibiliteit, procesmatig inzicht en signalerend vermogen aanwenden en het overzicht over de werkzaamheden behouden.
Kerntaak 2 Assembleert componenten van mechatronische producten Proces Rol/verantwoordelijkheden Betrokkenen (hulp-) middelen Kwaliteit De Assemblage vakkracht mechatronica is werkzaam in de voormontage van mechatronische producten. Aan de hand van de aangeleverde informatie assembleert hij componenten van mechatronische producten volgens de voorgeschreven werkvolgorde. De componenten worden samengesteld uit fijnmechanische componenten en elektronica. De assemblage betreft het monteren en aansluiten met behulp van eenvoudige verbindingstechnieken. Tijdens de assemblagewerkzaamheden controleert de Assemblage vakkracht mechatronica regelmatig de maatvoering, compleetheid en assemblage van het product. Indien hij afwijkingen constateert stelt hij de componenten en de assemblage af. De door de Assemblage vakkracht mechatronica geassembleerde componenten worden toegepast in de eindmontage. De Assemblage vakkracht mechatronica werkt regelmatig in stofvrije ruimtes. Tijdens de werkzaamheden administreert hij de gebruikte componenten. De Assemblage vakkracht mechatronica neemt voorzorgsmaatregelen ten aanzien van statische elektriciteit. Het assembleren van componenten van mechatronische producten vindt binnen het bedrijf plaats. De Assemblage vakkracht mechatronica werkt zelfstandig. De complexiteit van het assembleren van mechatronische producten wordt met name bepaald door de volgende factoren: het vereiste overzicht over zijn werkzaamheden; de vereiste nauwkeurigheid en fijnmotorische vaardigheden vanwege de kwetsbaarheid van onderdelen en componenten; het tijdig en zorgvuldig uitvoeren van het tussentijds meten en controleren; de vereiste voorzorgsmaatregelen bij het werken in stofvrije ruimten. De Assemblage vakkracht mechatronica werkt alleen. Hij heeft contact binnen de afdeling. Alle gangbare relevante gereedschappen en beschermingsmiddelen. De Assemblage vakkracht mechatronica moet de ontvangen informatie nauwgezet navolgen en de componenten foutloos en zonder beschadigingen assembleren. Hiervoor moet hij zijn zorgvuldigheid en fijnmotorische vaardigheden aanspreken. Het afbreukrisico van zijn werk is beperkt. Om te voorkomen dat componenten tijdens de assemblage beschadigen moet hij nauwkeurig, voorzichtig en geconcentreerd werken. Bij het werken in een stofvrije ruimte moet hij de vereiste voorzorgsmaatregelen zorgvuldig in acht nemen. De Assemblage vakkracht mechatronica moet alert zijn op onregelmatigheden en
Keuzes en dilemma s fouten. Door bijtijds de voortgang van de assemblage te controleren en te meten wordt de kwaliteit van het product tussentijds gewaarborgd. Indien fouten of afwijkingen worden geconstateerd herstelt de Assemblage vakkracht mechatronica deze indien mogelijk binnen de gestelde eisen en stelt de componenten op elkaar af. De Assemblage vakkracht mechatronica staat voor de opgave componenten van mechatronische producten te assembleren. Hierbij kan hij worden geconfronteerd met een situatie waardoor het werk niet meer optimaal kan worden uitgevoerd. Daarbij kan het gaan om de volgende situaties: ontbrekende onderdelen of componenten; niet passende onderdelen of componenten; onregelmatigheden en fouten in onderdelen of componenten; niet werkende dan wel kapotte beschermingsmiddelen ter voorkoming van statische elektriciteit; de constatering dat hij de voorschriften in de stofvrije ruimte niet kan navolgen; de constatering dat componenten niet goed op elkaar aansluiten; geassembleerde componenten niet goed werken. Daarbij is de Assemblage vakkracht mechatronica genoodzaakt een afwijkende situatie tijdig te signaleren en adequate maatregelen te nemen om deze situatie op te lossen. Daarvoor moet hij zijn zorgvuldigheid, signalerend en oplossend vermogen, kwaliteitsbewustzijn en communicatieve vaardigheden aanwenden.
Kerntaak 3 Meet en controleert eigen werk Proces Rol/verantwoordelijkheden Betrokkenen (hulp-) middelen Kwaliteit Keuzes en dilemma s Na het assembleren van componenten van mechatronische producten controleert de Assemblage vakkracht mechatronica de maatvoering en compleetheid van zijn eigen werk. Vervolgens verricht hij eenvoudige tests van het vervaardigde (half)product met behulp van eenvoudig te bedienen testapparatuur. De testresultaten worden getoetst aan voorgeschreven normen. Indien hij afwijkingen constateert stelt hij de componenten indien mogelijk verder af. Hij controleert de administratie van zijn eigen werkzaamheden en rapporteert mondeling de bevindingen van de tests. De Assemblage vakkracht mechatronica neemt voorzorgsmaatregelen ten aanzien van statische elektriciteit. Het meten en controleren van het eigen werk vindt binnen het bedrijf plaats. De Assemblage vakkracht mechatronica werkt zelfstandig. De complexiteit van het meten en controleren van het eigen werk is beperkt complex. De Assemblage vakkracht mechatronica werkt alleen. Hij heeft contact binnen de afdeling. Alle gangbare relevante gereedschappen en beschermingsmiddelen. De Assemblage vakkracht mechatronica moet onregelmatigheden, fouten of afwijkende testresultaten ten opzichte van de gestelde normen signaleren en daarover mondeling rapporteren. Indien mogelijk moet hij zelf onregelmatigheden en fouten herstellen door het af- en bijstellen van de verschillende componenten volgens gestelde normen. De Assemblage vakkracht mechatronica staat voor de opgave zijn werk te meten en te controleren. Hierbij kan hij worden geconfronteerd met een situatie waardoor het werk niet meer optimaal kan worden uitgevoerd. Daarbij kan het gaan om de volgende situaties: beschadigde onderdelen of componenten; afwijkingen in de maatvoering of aantallen; afwijkende testresultaten en niet optimaal functionerende onderdelen/componenten. Daarbij is de Assemblage vakkracht mechatronica genoodzaakt een afwijkende situatie tijdig te signaleren en adequate maatregelen te nemen om deze situatie op te lossen. Daarvoor moet hij zijn kwaliteitsbewustzijn, zorgvuldigheid, concentratie, discipline, signalerend en oplossend vermogen en communicatieve vaardigheden aanwenden.