Zomermonitor 2013 rapport nr. 10 donderdag 12-09-2013 (week 37) Hoogheemraadschap van Rijnland afdeling Beleid team Monitoring Postbus 156, 2300 AD Leiden droogte@rijnland.net 071-3063351
1a. Opschaling Calamiteiten organisatie i.v.m. droogte Rijnlands calamiteiten organisatie is sinds 11-09 afgeschaald naar fase 0 Normaal beheer De fasering is als volgt: Fase Omschrijving 0 Normaal beheer 1 Incident 2 Ernstig incident / (dreigende) calamiteit 3 (dreigende) calamiteit met bestuurlijke impact 4 Ramp Er zijn bij Rijnland geen droogteproblemen, deze worden de komende periode ook niet meer verwacht. 1b. Algemeen beeld Rijnland 18-7 18-7 18-7 18-7 18-7 18-7 18-7 18-7 18-7 25-7 25-7 25-7 25-7 25-7 25-7 25-7 25-7 25-7 1-8 1-8 1-8 1-8 1-8 1-8 1-8 1-8 1-8 8-8 8-8 8-8 8-8 8-8 8-8 8-8 8-8 8-8 15-8 15-8 15-8 15-8 15-8 15-8 15-8 15-8 15-8 22-8 22-8 22-8 22-8 22-8 22-8 22-8 22-8 22-8 29-8 29-8 29-8 29-8 29-8 29-8 29-8 29-8 29-8 3-9 3-9 3-9 3-9 3-9 3-9 3-9 3-9 3-9 12-9 12-9 12-9 12-9 12-9 12-9 12-9 12-9 12-9 neerslagtekort verdamping komende week neerslagverwachting komende week chloridegehalte Hollandse IJssel Rijnafvoer watervraag Rij nland = aanvoer naar Boezem waterpeilen polders en boezem chloridegehalte boezem zwemwaterkwaliteit <100 mm <15 mm >20 mm <100 mg >2000 <5 m³/s op peil <100 mg 0% loc 100-150 mm 15-20 15-20 mm 100-200 1400-2000 5-10 m³/s onder ZP 100-200 0-15% 150-175 mm 20-25 10-15 mm 200-300 1100-1400 10-15 m³/s WP 200-300 15-30% 175-200 mm 25-30 5-10 mm 300-400 <1100 15-20 m³/s onder WP 300-400 30-50% > 200 mm > 30 mm 0-5 mm >400 mg <900 > 20 m³/s ver onder WP >400 mg >50% 1 c. Situatiebeschrijving Opschaling droogte Er zijn geen droogteproblemen binnen het gebied van Rijnland en deze worden de komende week ook niet verwacht. Rijnlands calamiteiten organisatie is i.v.m. het afgenomen neerslagtekort en de neerslagprognose afgeschaald naar fase 0, normale bedrijfsvoering. Rijnafvoer en chloridegehalte aanvoerwater De Rijnafvoer is opgelopen naar 1.520 m 3 /s op 12-9-2013. De prognose is dat de Rijnafvoer verder stijgt en stabiliseert tot waarden tussen 1.700 en 2.700 m 3 /s op 26-9. Het chloridegehalte bij de Brienenoordbrug en Krimpen aan de IJssel kende t.g.v. de storm van 10-11 september tijdelijk hogere waarden. Inmiddels zijn weer de normale achtergrondwaarden bereikt. Het weer Verleden weer: Afgelopen week is er veel neerslag gevallen. Door de vele neerslag is het neerslagtekort sterk teruggelopen. Hoogheemraadschap van Rijnland 2 van 16
De verdeling van het neerslagtekort over het gebied is globaal: - Zuidelijk deel Rijnland = 125 mm, - Midden Rijnland = 150 mm en - Noordelijk deel Rijnland = 175 mm Verwacht weer: Vrijdag start wisselend bewolkt, later op de dag perioden met regen. Zaterdag is het overwegend bewolkt, met perioden met soms matige regen. Zondag meestal droog. Daarna wisselvallig herfstweer, met geregeld regen of een bui. Vooral in het begin van de week onstuimig met bij tijden veel wind Waterkwantiteit Het waterpeil in de boezem is verlaagd naar winterpeil De waterpeilen in de polders zijn deels verlaagd naar tussenpeil. Afgelopen periode is circa 27 miljoen m 3 water afgevoerd door de boezemgemalen na de overvloedige neerslag. Hiervan was ongeveer 2,1 miljoen m 3 afkomstig van Stichtse Rijnland, dat via Bodegraven dit water afgevoerd naar Rijnland. Waterkwaliteit Het chloridegehalte binnen het watersysteem van Rijnland is laag, kleiner dan 200 mg/l. Waterkeringen Alle uitgevoerde inspecties hebben geen bijzondere of gevaarlijke situaties opgeleverd. In verband met het afgenomen neerslagtekort worden geen nieuwe kade-inspecties uitgevoerd. Zwemwater Totaal 17 zwemwaterlocaties met verslechterde waterkwaliteit Slechte bacteriologische kwaliteit: Zuid Holland 3 locaties Zwemverbod t.g.v. Phormidium ( blauwalgmat): Zuid Holland 1 locatie Negatief zwemadvies i.v.m. blauwalgen: Nood Holland 1 locaties Waarschuwing i.v.m. blauwalgen: Noord Holland 3 locaties en in Zuid Holland 9 locaties Meer informatie over zwemwater op: www.zwemwater.nl Verwachting Er worden voor de komende periode geen problemen t.a.v. de droogte verwacht. Volgende versie zomermonitor Dit was de laatste zomermonitor van dit jaar. Indien de omstandigheden daar aanleiding toe geven zal een nieuwe rapportage verschijnen. Hoogheemraadschap van Rijnland 3 van 16
2a. Doorlopend potentieel neerslagoverschot: 2013 en Langjarig gemiddelde (gegevens KNMI) Neerslagtekort op 4 september 2013 Neerslagtekort op 11 september 2013 2b. Verdamping Schiphol / Valkenburg - april tot en met 10 sep. 2013 (gegevens Meteo Consult) neerslagtekort op 10-9-2013, Schiphol 146,2 mm neerslagtekort op 10-9-2013, Valkenburg 185,2 mm) 2c. Neerslagtekort Nederland 2013 en 2003 (gegevens KNMI) Hoogheemraadschap van Rijnland 4 van 16
3a Neerslagtekort per peilvak 1 april tot en met 10 september 2013 (gegevens Hydronet) Verwachting afname neerslagtekort komende 7 dagen (tot en met woensdag 18 sep. 2013) Verwachte neerslag 75 mm Verwachte verdamping 8 mm Afname neerslagtekort: 67 mm Hoogheemraadschap van Rijnland 5 van 16
3b. Historisch verloop neerslagtekort per peilvak (gegevens Hydronet) Op 14-8-2013 Op 21-8-2013 Op 28-8-2013 Op 3-9-2013 Hoogheemraadschap van Rijnland 6 van 16
4. Neerslagsom per 12 uur vanaf 9 september 08:00 t/m 12 september 08:00 (ontleend aan www.neerslag.nl) maandag 9 sep. 08:00 maandag 9 sep. 20:00 maandag 9 sep. 20:00 dinsdag 10 sep. 08:00 dinsdag 10 sep. 08:00 dinsdag 10 sep. 20:00 dinsdag 10 sep. 20:00 woensdag 11 sep. 08:00 woensdag 11 sep. 08:00 woensdag 11 sep. 20:00 woensdag 11 sep. 20:00 donderdag 12 sep.08:00 Hoogheemraadschap van Rijnland 7 van 16
5. Neerslagsom 4 september 00:00 uur tot en met 12 september 09:20 uur 2013 op peilvakniveau binnen Rijnland De hoeveelheid neerslag, bepaald op basis van de radarbeelden, zoals hierboven gepresenteerd, wijkt af van de hoeveelheid die op de Rijnlandse neerslagstations is gemeten. De neerslagstations hebben lokaal grotere neerslaghoeveelheden bepaald. Hoogheemraadschap van Rijnland 8 van 16
6a. Weersverwachting KNMI (ontleend aan www.knmi.nl ) Verwachting komende 6 dagen (donderdag 12 tot en met woensdag 18 september 2013): Wisselend bewolkt en een enkele bui. Vrijdag van het westen uit regen. Vooruitzichten: Koel en wisselvallig Uitgifte: 12/09/2013 08.54 uur LT Vooruitzichten lange termijn (donderdag 19 september tot en met donderdag 26 september): Grote kans op voortzetting van het koele en wisselvallige weertype. 6b. EPS grafieken Neerslag en Luchttemperatuur De Bilt (ontleend aan www.knmi.nl ) Hoogheemraadschap van Rijnland 9 van 16
7a. Neerslagverwachting per 6 uur voor Rijnland op basis van EPS gegevens 7b. Cumulatieve neerslagverwachting voor Rijnland op basis van EPS gegevens 7c. Temperatuurverwachting voor Rijnland op basis van EPS gegevens Toelichting op de grafieken: Bovenstaande grafiek geeft de te verwachten neerslag aan voor de komende 10 dagen. De lichtblauwe lijn (gemiddeld (50%)) geeft de gemiddeld te verwachten neerslag aan. De donkerblauwe lijn (Maximum (90%)) geeft de maximaal te verwachten neerslaghoeveelheid aan. De vaal-blauwe lijn (Minimum (30%)) geeft de minimaal te verwachten hoeveelheid neerslag aan. Als resultante geeft het blauwe vlak (onzekerheidsband) aan, tussen welke waarden de neerslaghoeveelheden variëren. Hoogheemraadschap van Rijnland 10 van 16
8. Weersverwachting Meteo Consult (o.a. ontleend aan www.neerslag.nl) Regionale verwachting HHR lange termijn Verwachting tot en met 5 dagen vooruit: Vrijdag start wisselend bewolkt, maar in de loop van de dag neemt vanuit het westen de bewolking toe en later op de dag volgen vanuit deze hoek perioden met regen. Het wordt dan 18 tot 20 graden. Zaterdag is het overwegend bewolkt en zijn er perioden met soms matige regen. Het wordt 's middags circa 16 graden. Ook zondag laat de zon zich nauwelijks zien, wel is het dan meestal droog. De middagtemperatuur stokt bij 17 graden. De westen- tot zuidwestenwind neemt in de loop van zondag toe tot 6-7 Beaufort., wat een voorbode is van een herfstachtige week. Verwachting 6 tot en met 9 dagen vooruit: Wisselvallig herfstweer: soms zon, maar ook geregeld regen of een bui. Vooral in het begin van de week onstuimig met bij tijden veel wind Middagtemperaturen rond 15 graden. 9. Weersverwachting Stroomgebied Rijn (Ontleend aan www.foreca.nl) De weersverwachting voor Zürich de komende dagen: De weersverwachting voor Koblenz de komende dagen: Hoogheemraadschap van Rijnland 11 van 16
10. Rijnafvoer (ontleend aan: http://www.rijkswaterstaat.nl/) De Rijnafvoer is op 12 september om 11:00 uur circa 1.520 m³/s en ruim boven de alarmgrens van 1.000 m³/s zoals die geldt voor september De prognose is dat de Rijnafvoer verder stijgt en op de lange termijn kan variëren tussen 1.700 en 2.700 m³/s (op 26-9). 11. Watersysteem Rijnland 11a. Gemiddelde waterstand boezemsysteem Rijnland in augustus zomerpeil winterpeil De afgelopen periode is het boezempeil in de perioden van de buien verlaagd naar winterpeil (NAP -0,64 m). De komende dagen zal ook geanticipeerd worden op de neerslagprognose. Actuele waterstanden zijn via onderstaande link op de website van Rijnland op te vragen: http://www.rijnland.net/actueel/water_weer/kopie_waterpeil Hoogheemraadschap van Rijnland 12 van 16
11b. Wateraanvoer, waterafvoer en peilen Rijnland Tabel wateraanvoer en waterafvoer van 4-8-2013 0:00 uur tot 12-8-2013 0:00 uur Aanvoer naar Rijnlands boezem Locatie aanvoer (m³) aanvoer (gem. m³/s) Boezemgemaal Gouda 6.108.480 10,10 Sluis Bodegraven 2.138.820 3,54 Tolhuissluis - - Totaal Aanvoer 8.247.300 13,64 Afvoer uit Rijnlands boezem Locatie afvoer ( m³) afvoer (gem. m³/s) Boezemgemaal Spaarndam 9.140.400 15,11 Boezemgemaal Halfweg 10.591.680 17,51 Boezemgemaal Katwijk 7.325.700 12,11 Gouda - - Leidschendam-inlaat Delfland - - Totaal Afvoer 27.057.780 44,74 Resumé Aanvoer 8.247.300 13,64 Afvoer 27.057.780 44,74 Netto (afvoer Rijnland t.g.v. neerslag) 18.810.480 31,10 afvoersituatie Toelichting: In het begin van de afgelopen periode is er nog circa 6,1 miljoen m 3 water ingelaten uit de Hollandsche IJssel bij Gouda naar Rijnlands boezem. Na de forse neerslag is er sprake van een omslag van een aanvoer- naar een afvoerregime. De boezemgemalen hebben ongeveer 27 miljoen m 3 water afgevoerd i.v.m. peilhandhaving na de overvloedige neerslag. Stichtse Rijnlanden heeft via Bodegraven voor peilhaving in haar beheersgebied ongeveer 2,1 miljoen m 3 water afgevoerd naar Rijnland. Dit water heeft Rijnland vervolgens weer afgevoerd naar buiten water. Waterpeilen boezem Gerealiseerd peil Zomerpeil Maximum waterpeil -0,577 - Gemiddeld waterpeil -0,609-0,610 Minimum waterpeil -0,655 - Toelichting: Na de weersomslag heeft Rijnland het boezempeil verlaagd tot het winterpeil. Hoogheemraadschap van Rijnland 13 van 16
12a. Verziltingsbeeld Brienenoord Toelichting: Het chloridegehalte bij Brienenoord kent tijdens hoogwater pieken. Met name tijdens de neerslag en storm op 11 september is een verhoging ook tijdens laagwater zichtbaar. Door de toename van de Rijnafvoer sinds 12 september zal het choridegehalte afnemen. 12b. Verziltingsbeeld Krimpen aan den IJssel Toelichting: Het chloridegehalte bij Krimpen aan de IJssel was ook tijdens de storm van 11 september tijdelijk verhoogd. Daarna zijn de waarden weer terug naar de achtergrond concentratie van circa 100 mg/l. Hoogheemraadschap van Rijnland 14 van 16
13. Operationeel meetnet peilbeheer Elektrisch Geleidend Vermogen (EC) en Chloride Situatie: 12 september 11:20 uur Bij elk meetpunt staan 2 getallen. Spaarndam Chloride (in mg/l) is het bovenste getal. De EC (in us/cm) is het onderste getal. De chlorideconcentratie is berekend uit de EC. Lijnden Alle metingen zijn uitgevoerd in boezemwater. De locatie Lijnden is door een storing niet actief. (Haarlemmermeerpolder). Toelichting van 12 september 2013 De waarden in de boezem zijn laag. Katwijk Een uitzondering vormt Spaarndam. Daar zijn verhoogde waarden gemeten, mede door schut- en lekwater van de Grote Sluis in Spaarndam. Deze sluis vormt de scheepvaart verbinding tussen Rijnland en het Noordzeekanaal. De afgelopen periode is door de inzet van gemaal Spaarndam het chloridegehalte gedaald t.o.v. de vorige periode. Actuele informatie over het chloridegehalte in Rijnland is via onderstaande link op te vragen: http://www.rijnland.net/actueel/water_ weer/elektrisch_geleidend Het elektrisch geleidend vermogen (EGV) en het chloridegehalte (Cl-/l) vormen een maat voor de verzilting van het oppervlaktewater. Verzilting is het geleidelijk toenemen van het zoutgehalte van het water, onder andere door zoute kwel (opwelling uit de diepere ondergrond). Voor chloride geldt in het algemeen een norm van 200 mg Cl-/l, voor EGV bestaan geen normen. Binnen Rijnland variëren de Chloride- en EGV-waarden in het algemeen van 50 mg Cl-/l of 200 us/cm in natuurgebieden (Nieuwkoopse Plassen) tot maximaal 2.000 mg chloride/l of 7.000 us/cm in diepe droogmakerijen (Haarlemmermeerpolder en polder de Noordplas). Gevoelige teelten zoals de bloembollen in de Bollenstreek en de bomen en heesters rond Boskoop, hebben baat bij lage Chloride/EGV-waarden. Hoogheemraadschap van Rijnland 15 van 16
14a. Zwemwater binnen Rijnland (Algemeen) De provincies Noord- en Zuid-Holland zijn het bevoegd gezag voor het afgeven van zwemadviezen, bevoegd gezag voor publieksinformatie over waterkwaliteit en veiligheid op internet en ter plaatse van een zwemlocatie en wijst zwemlocaties aan/voert zwemlocaties af. De Rijnland is verantwoordelijk voor het bemonsteren van de zwemwaterlocaties en het rapporteren van de meetresultaten aan de provincies. Binnen Rijnland zijn 47 zwemwaterlocaties aanwezig: 44 EU-locaties en 5 potentiële locaties. Om de gezondheid van de zwemmers te beschermen wordt gedurende het zwemseizoen (1 mei tot 1 oktober) de zwemwaterkwaliteit minmaal elke 2 weken bepaald. Voorafgaand aan het zwemseizoen wordt een zogenaamd nulmeting gedaan. Deze meting vindt in de 2 e helft van april plaats. Het zwemwater wordt onderzocht op bacteriologische kwaliteit (E.Coli en Intestinale Enterococcen) en blauwalgen en getoetst aan landelijk vastgestelde normen. Indien een overschrijding van de normen wordt geconstateerd dan wordt in geval van bacteriën een extra bemonstering uitgevoerd en bij blauwalgen wordt de bemonsteringsfrequentie aangepast naar wekelijks. 14b. Actuele zwemwaterkwaliteit week 36 Toelichting op zwemwaterkwaliteit: Alle locaties met een blauw bolletje hebben een goede zwemwaterkwaliteit. Bij de locaties met een zwart bolletje is een overschrijding van de norm voor de bacteriologische kwaliteit geconstateerd. De locaties met een gezondheidsrisico door blauwalgen zijn met een geel (waarschuwing), oranje (negatief zwemadvies) of rood (zwemverbod) bolletje weergegeven. Slechte Bacteriologische kwaliteit Noord-Holland: - geen Zuid-Holland: - Speelvijver Valkenburg (33) - Europapark (38) - Vlietland speelvijver (43) Zomermonitor 09-2013 opgesteld op 12-09-2013-13:00 uur Door R.E. van der Zwan / F. van Schaik droogte@rijnland.net Gezondheidrisico door blauwalgen Noord-Holland: - Peddelpoel (1) (waarschuwing geel bolletje) - Amstelveense poel (15) (negatief zwemadvies-oranje ster) - Westeinder Vrouwentroost (19) (waarschuwing geel bolletje) - Westeinder Kudelstaart (20) (waarschuwing geel bolletje) - Zuid-Holland: - Oosterduinse meer westoever (21-waarschuwing geel bolletje) - Oosterduinse meer zuidoever (22- waarschuwing geel bolletje) - Kaageiland (23) zwemverbod ivm Phormidium blauwalgmat-rood bolletje) - Klinkenbergerplas noordoever (29-waarschuwing geel bolletje) - Klinkenbergerplas westoever (30-waarschuwing geel bolletje) - Nieuwkoopse plassen (41) (waarschuwing geel bolletje) - Noord Aa strand (46-waarschuwing geel bolletje) - Noord Aa speelvijver (47-waarschuwing geel bolletje) - Reeuwijkse Hout (48-waarschuwing geel bolletje - Reeuwijk Elfhoeven (49-waarschuwing geel bolletje) Resumé 12 loc. waarschuwingen blauwalg 1 loc. negatief zwemadvies 1 loc. zwemverbod 3 loc. Bact. Overschrijding 17 loc. totaal Hoogheemraadschap van Rijnland 16 van 16