MAATSCHAPPELIJK ONDERSTEUNING GEMEENTE VOORST

JAARVERSLAG 2014 CLIËNTENRAAD MAATSCHAPPELIJK ONDERSTEUNING GEMEENTE VOORST p/a website e-mail Vermeersdwarsweg 5, 7391JN Twello www.clientenraad-voorst.nl info@clientenraad-voorst.nl

1. Inleiding De Cliëntenraad Maatschappelijke Ondersteuning (Cmo) is een verbreding van de Cliëntenraad Sociale Zorg (bijstand, minima- gehandicapten- en ouderenbeleid) met de onderwerpen vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Wet sociale werkvoorziening (Wsw). In paragraaf 4 worden de rechtsgebieden beschreven waarover de Cmo adviseert. De ontwikkelingen op het gebied van de sociale zekerheid en de decentralisatie van overheidstaken naar de gemeenten, hebben van aanvang af gezorgd voor een constante stroom van onderwerpen, waarover de Cmo zich moet buigen. De met de decentralisatie gepaard gaande bezuinigingen, maken het allemaal niet eenvoudiger. Om de zorg overeind te houden, zal de gemeente alle zeilen moeten bijzetten en haar creativiteit moeten benutten. De Cmo zal dit alles kritisch, maar constructief volgen. 2. Opdracht Cmo De Cmo heeft als werkterrein de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Wet werk en bijstand en de Wet sociale werkvoorziening. Zij behartigt de collectieve belangen van de inwoners van de gemeente Voorst die voortvloeien uit het werkterrein van genoemde wetten. Zij probeert inzicht te krijgen in wat er onder (potentiële) cliënten leeft. Dit gebeurt in samenhang met de beoordeling van de kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de positie van ouderen, gehandicapten (ook Wsw) en uitkeringsgerechtigden. De Cmo kan gevraagd en ongevraagd advies uitbrengen aan het college van burgemeester en wethouders over beleidsvoornemens en verder kan de Cmo gevraagd en ongevraagd aanbevelingen doen over onderwerpen op het terrein van de sociale zorg. 3. Cmo Samenstelling: De Cmo bestaat uit tenminste zeven en ten hoogste elf leden inclusief een onafhankelijke voorzitter. De leden zitten op persoonlijke titel in de raad. Zij zijn cliënt, mantelzorger, vrijwilliger, (ervarings)deskundige of professional, maar vertegenwoordigen geen specifieke groepen of organisaties. Zij hebben een visie op de samenleving vanuit inhoudelijke deskundigheid en/of ervaring op de relevante terreinen. De leden zijn ieder op eigen wijze en vanuit eigen achtergrond betrokken bij de Voorster samenleving. Zij zijn alert op signalen vanuit de samenleving en gebruiken deze in de adviezen aan B & W. De namen van de leden in 2014 zijn op bijlage 1 vermeld. Gezien het brede werkterrein is er een verdeling over de leden gemaakt. Ieder lid is voor een of meer onderdelen speciaal verantwoordelijk. 1

De Cmo krijgt ambtelijke ondersteuning en kan gebruik maken van faciliteiten in het gemeentehuis. De Cmo heeft geen eigen budget, maar gemaakte kosten worden na overleg met de verantwoordelijke ambtenaar vergoed. De Cmo vergadert zo vaak als de voorzitter dit nodig vindt maar minimaal 4 keer per jaar. Voorts vergadert de Cmo indien tenminste een vijfde van de leden schriftelijk met opgaaf van redenen daarom verzoekt. In 2014 is zeven keer vergaderd. De vergaderingen zijn in principe openbaar. De Cmo heeft een website (www.clientenraad-voorst.nl ) en is bereikbaar per e-mail (info@clientenraad-voorst.nl), per post p/a dhr. F. Van der Vegte, Zandstraat 5, 7383 AH Voorst en per telefoon 06-53 97 61 13 (dhr Van der Vegte) en 06 50 66 66 15 (dhr T. Janssen. De Cmo heeft een eigen folder. In 2011 is een nota vrijwilligersmanagement opgesteld, waarin de positie van de leden beschreven wordt. Dit geeft met name voor nieuwe leden wat houvast. 4. Werkvelden Cmo De belangrijkste wetten waarover Cmo adviseert zijn: Wet maatschappelijke ondersteuning. Dit is de meest omvattende wet. De Wmo is bedoeld om iedere burger de mogelijkheid te bieden om mee te kunnen doen in de samenleving; jong en oud, met of zonder beperking. In geval deelname niet (goed) mogelijk is vanwege beperkingen, heeft de gemeente op grond van de Wmo de plicht deze te compenseren. Participatie van de burger is het absolute sleutelwoord. De Wmo kent negen gebieden, de zogenaamde prestatievelden, waarop beleid moet worden gemaakt en uitgevoerd. Dit zijn: - Sociale samenhang en leefbaarheid - Jeugd en opvoedingsondersteuning - Informatie, advies en cliëntondersteuning - Mantelzorg en vrijwilligersbeleid - Collectieve voorzieningen - Individuele voorzieningen - Maatschappelijke opvang en huiselijk geweld - Openbare geestelijke gezondheidszorg - Verslavingszorg Wet werk en bijstand, waarin de bijstandsuitkeringen zijn geregeld maar waarop o.a. ook het gemeentelijk minimabeleid gestoeld is en de reïntegratie van langdurig werklozen. Wet sociale werkvoorziening. Deze handelt over de tewerkstelling van mensen met arbeidsbeperkingen. De gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering hiervan. Zij sluit 2

daartoe contracten met sociale werkplaatsen en reïntegratie-bedrijven, zorgt voor de indicatiestelling en beheert de wachtlijsten. De opdracht aan de Cmo om ervoor te zorgen dat er binnen de gemeente voldoende aandacht is voor de positie van diverse groepen, maakt dat de Cmo ook kan adviseren over allerlei aanpalend beleid. Het gaat dan met name om de positie van ouderen, gehandicapten, uitkeringsgerechtigden en de mensen die met de Wsw te maken hebben. 5. Samenwerking met de gemeente Om goed te kunnen werken, is het noodzakelijk dat de Cmo door de gemeente bijtijds en goed wordt geïnformeerd over komend beleid. Dit is in 2014 minder goed gelukt dan in de voorafgaande jaren. De frequentie en het tempo van wets- en beleidswijzigingen hebben nogal eens roet in het eten gegooid. Dit zal zeker een punt van aandacht zijn in 2015. Gunstig is dat bij de vergadering van de Cmo steeds twee ambtenaren aanwezig zijn, die op de meeste gebieden kennis van zaken hebben. De Cmo kan altijd bij hen terecht als informatie nodig is. Gaat het om een ander onderwerp, dan kan er een beroep worden gedaan op een op dat gebied deskundige ambtenaar. In 2014 zijn in de vergadering van de Cmo enkele malen ambtenaren aanwezig geweest ter toelichting en bediscussiëring van nieuwe regelgeving. Waar mogelijk betrekt de gemeente de Cmo bij de voorbereiding van het beleid, zodat zij de gelegenheid heeft zich vroegtijdig in de materie te verdiepen en ook informatie van elders daarbij te betrekken. De Cmo heeft zo al in een vroeg stadium invloed op de beleidsontwikkelingen. Dit is in 2014 minder aan de orde geweest dan in voorgaande jaren. Daarnaast hebben de voorzitter en secretaris van de Cmo regelmatig overleg met de desbetreffende wethouder, die ook enige malen per jaar een vergadering bijwoont. De gemakkelijke toegankelijkheid werkt profijtelijk naar beide kanten. Sedert de vorming van een nieuwe college in 2014 is de verantwoordelijkheid voor de Jeugdwet ondergebracht bij een andere wethouder, zodat de Cmo inmiddels met twee wethouders te maken heeft. Verder worden periodiek overzichten verstrekt o.a. het periodiek informatiebulletin van de vakgroep Zorg en de verantwoordingsinformatie Wsw van Delta, zodat er ook inzicht ontstaat in de uitvoering. Een complicerende factor is het feit, dat de gemeente Voorst op een toenemend aantal beleidsterreinen samenwerkt met de regiogemeenten. Enerzijds is dit efficiënt, omdat op deze manier gebruik kan worden gemaakt van gezamenlijke deskundigheid en kosten kunnen worden bespaard, anderszijds maakt dit de lokale inspraak minder effectief. Hetzelfde geldt voor beleidsterreinen die aan centrumgemeenten zijn toegedeeld. De Wmoraad in die gemeente wordt om advies gevraagd en de overige adviesraden hebben alleen inspraak in de eventueel lokaal te regelen onderdelen van het beleid. De Cmo wordt met collega-raden betrokken bij de voorbereiding van het bestek voor de regionale aanbesteding van grote opdrachten (huishoudelijke hulp, hulpmiddelen zoals 3

scootmobiels, trapliften). De gunningscriteria zijn niet openbaar, maar mogen inmiddels vertrouwelijk door de Cmo worden ingezien. Administratief verleent de gemeente ook ondersteuning. De gemeente zorgt voor de verslaglegging van de vergaderingen. Dit gebeurt inmiddels vanaf juli 2013. Tevens wordt door de gemeente de verzending van de vergaderstukken geregeld en zorgt zij voor aankondiging van de vergadering van de Cmo in het Voorster Nieuws. Eventuele mailings of drukwerk worden ook door de gemeente verzorgd. 6. Externe contacten Om geïnformeerd te worden over de wensen van de doelgroep, worden regelmatig organisaties of cliëntenraden, die op een of andere manier bij de doelgroep betrokken zijn, uitgenodigd voor een vergadering, zodat over en weer informatie kan worden uitgewisseld. In 2014 zijn aanwezig geweest: Dhr Groen, psychiater en directeur van t Centrum te Twello, een stichting die valt onder Dimence Deventer en zich zowel richt op volwassenen als op jeugd. Onderwerp van gesprek was de overgang van de jeugd-ggz naar de gemeente. Dhr. L. Hoeben, directeur Stichting Mens en Welzijn. Deze heeft informatie gegeven over de wijze waarop Stichting Mens en Welzijn invulling geeft aan de transitie en transformatie van de nieuwe taken die zij voor de gemeente uitvoert. Mevr Conny Kalker, consulent Steunpunt Mantelzorg van Stichting Mens en Welzijn De vergaderingen van de Cmo zijn in principe openbaar en aanwezigen worden bij de rondvraag in de gelegenheid gesteld op- of aanmerkingen te maken of suggesties te doen. In 2014 hebben belangstellenden, ook vanuit de politiek, enige keren op de publieke tribune de vergadering bijgewoond. Dit wordt door de Cmo zeer gewaardeerd. Leden van de Cmo gaan regelmatig naar regionaal of landelijk georganiseerde bijeenkomsten over alle onderwerpen waarmee de Cmo te maken heeft. Dit kunnen trainingen betreffen, informatie-overdracht of het ontwikkelen van een visie. In 2014 betroffen het bijeenkomsten over Jeugdzorg, de Wsw en de basismobiliteit. De Cmo is lid van de landelijke koepel van Wmo raden en heeft contact met CG-Raad (raad voor chronisch zieken en gehandicapten), het Programma VCP (Versterking CliëntenPositie), de CSO (samenwerkende ouderenorganisaties), Stichting Cliëntenadvies Sociale Zekerheid en het Programma Aandacht voor Iedereen. Leden van de Cmo zijn aanwezig geweest bij bijeenkomsten die door lokale politieke partijen op voor de Cmo relevante onderwerpen zijn georganiseerd. Tevens zijn leden aanwezig geweest op de Dag van de Mantelzorg. 4

7. Het loket Het loket voor aanvragen in het kader van de Wmo heet Wmo-loket Het Baken en wordt beheerd door de gemeente. Naast aanvragen aangaande de Wmo kan men hier terecht voor alles wat te maken heeft met de sociale voorzieningen van de gemeente. In de back-office zitten medewerkers van de gemeente en van MEE, die voor de inhoudelijke werkzaamheden zorgen. Het loket is fysiek, per telefoon en e-mail bereikbaar. Het is een laagdrempelige voorziening die goed scoort bij de gebruikers. In de loop van 2014 is bij wijze van pilot het Maatschappelijk Netwerk Voorst van start gegaan, die als toegangspoort gaat dienen voor alles wat met de Wmo te maken heeft. Daarnaast is CJG4kracht als laagdrempelige toegang gaan functioneren voor jeugd en ouders. Waar sprake is van meervoudige problematiek vindt overleg plaats tussen beide teams. De toegang is ook op hetzelfde adres. Verder heeft Stichting Mens en Welzijn een formulierenbrigade, bestaande uit vrijwilligers die spreekuren houden en hulp bieden bij het invullen van formulieren en het ordenen van de (financiële) administratie. 8. Gevraagde adviezen Cmo 2014 - Concept Verordening maatregelen WWB, IOAW, IOAZ en verrekening bestuurlijke boete - Kadernotitie Samen Sterk voor onze Jeugd - Beleidsnota inkoop Jeugd - Uitgangspuntennotitie inkoop Wmo en uitgangspuntennotitie inkoop maatschappelijke opvang en beschermd wonen GGZ Oost-Veluwe - Regionale uitvoeringsnota Zorg voor jeugd 2015-2016 - Concept Verordening Jeugdhulp - Beleidsnotitie voor het Sociaal Domein - Concept Modelverordening Wmo - Uitgangspuntennotitie PGB: het persoonsgebonden budget in de Wmo en Jeugdwet per 2015 - Participatiewet 6 conceptverordeningen te weten: reïntegratie, tegenprestatie, studietoeslag, individuele inkomenstoeslag, loonkostensubsidie en afstemming De adviezen van de Cmo worden op haar website geplaatst. 9. Ongevraagde adviezen Cmo 2014 De Cmo heeft ongevraagd advies uitgebracht over herschikking van de algemene reserve. Het college heeft aan de gemeenteraad voorgesteld om de bestemmingsreserve voor de Wmo te laten vervallen en toe te voegen aan de algemene reserve. De Cmo acht dit geen goed voorstel en heeft geadviseerd juist een reserve Sociaal Domein te creëren met als doel tegenvallers op 5

te kunnen vangen respectievelijk beleidsaanpassingen te kunnen doorvoeren. Het advies van de Cmo is niet gevolgd. 10. Wat verder ter tafel is gekomen De Cmo maakt in voorkomende gevallen gebruik van de mogelijkheid in te spreken bij de zogenaamde Ronde Tafel Gesprekken (RTG), bijeenkomsten waarin gemeenteraadsleden van het college of de betrokken wethouder en van relevante organisaties informatie kunnen krijgen over voorgenomen regelgeving of beleid. Hoewel de Cmo een adviesorgaan van het college is, kan zij op deze wijze ook de gemeenteraadsleden van haar standpunten op de hoogte brengen. In 2014 is ingesproken over - Bechmark en het belevingsonderzoek in het kader van het Wmo-beleidsplan - Lokaal gezondheidsbeleid - Concept Kadernota voor het sociale domein - Participatiewet - inkoopnotities Wmo en Jeugd - zes Verordeningen op grond van de Paticipatiewet In oktober 2014 is een studiedag gehouden begeleid door Zorgbelang Gelderland over de rol, taken en werkzaamheden van de Cmo in de toekomst. Bereikbaarheid, Toegankelijkheid en Bruikbaarheid gebouwen (BTB) blijft een punt van voortdurende aandacht. Een lid van de Cmo heeft regelmatig overleg met een vaste ambtenaar van de gemeente over de toegankelijkheid in het algemeen en bij evenementen voor personen met een beperking. Dhr J. Koppes is nog steeds de website-beheerder. Aan mevr. Hoogeslag is voor haar vele maatschappelijke activiteiten, waaronder haar buitengewone inzet voor de Cmo, de gemeentelijke onderscheiding t Formulier uitgereikt. Naast deze persoonlijke blijk van waardering, ervaart de Cmo dit als erkenning van haar werk. 10. Prioriteitenlijst - bijgesteld werkplan 2015 Gezien de grote omslag die er in 2015 en volgende jaren gemaakt moet worden op vele gebieden (transitie én transformatie), is besloten maandelijks een vergadering te houden met uitzondering van de maanden juli en augustus. Om ruimte te hebben voor de nodige verdieping wordt om de twee maanden de vergadering besloten gehouden. In 2015 treedt de nieuwe Wmo in werking, waarbij de kanteling centraal staat. Er zijn geen prestatievelden meer. Veel wordt overgelaten aan gemeentelijk beleid. Maatschappelijke participatie is nog wel een kernwoord, maar de eigen verantwoordelijkheid van burgers is leidend. Er zal veel meer verwacht worden van het eigen netwerk, mantelzorgers en 6

vrijwilligers. De extramurale zorg gaat van de AWBZ naar de Wmo. Toegang tot beschut werken zal niet meer via de Wsw plaatsvinden, maar via de Participatiewet. Ook de regelgeving van de de Wet Werk en Bijstand (WWB) valt voortaan onder de Participatiewet. De Jeugdzorg komt bij de gemeente. De overheveling van de taken van de rijksoverheid naar de gemeenten is met grote bezuinigingen gepaard gegaan. De gemeenten zullen dus de uitvoering van de taken op andere wijze moeten realiseren, waarbij het waarborgen van de kwaliteit onder druk zal komen te staan. De Cmo heeft ervoor gekozen het komende jaar prioriteit te leggen bij het monitoren van de uitvoering van de nieuwe taken. In eerste instantie heeft de Cmo gekozen voor de thema s: 1. AWBZ / Wmo, Jeugdzorg, Participatiewet 2. Armoedebeleid, schuldhulpverlening 3. Mantelzorg en vrijwilligersbeleid 4. Huishoudelijke hulp en verzorging Bij het monitoren zal de tevredenheid van de cliënten leidend zijn. Voor het monitoren zoekt de Cmo contact met organisaties die zicht kunnen hebben op de praktijk. Het zal weer een spannend jaar worden! 7

Bijlage 1 Hieronder volgen de namen van de personen die in 2014 lid waren van de CMO met hun speciale aandachtsgebieden: Bert Jansen, voorzitter (tot mei 2014) Bets Hoogeslag plv secretaris/notuliste (tot mei 2014) Esther van den Berg (tot september 2014) Rika Brandwagt (tot oktober 2014) Hans Deten Sociale samenhang, Ouderen, Lokaal gezondheidsbeleid Regio- en leerlingenvervoer Collectieve voorzieningen, Wsw, Regioen leerlingenvervoer Collectieve en Individuele voorzieningen, Wet werk en bijstand, Toegankelijkheid, Wmo-regioraad Jeugd, GGZ en Verslavingszorg Ton Janssen (vanaf december 2013) vanaf mei 2014 Pieter Maters Harrie Mulder (vanaf juli 2014) Kandidaat secretaris secretaris Mantelzorg en Vrijwilligers, Wsw regionale samenwerking Frank Palmen (tot mei 2014) Jeugd en Toegankelijkheid Ton Ruiter GGZ en Jeugd Janneke van Tilborg Fred van der Vegte (vanaf december 2013) vanaf mei 2014 Individuele voorzieningen, Wet werk en bijstand inclusief armoedebeleid Kandidaat voorzitter voorzitter Els Wesselink (vanaf mei 2014) ouderen en mantelzorg 8